Job Box Przewodnik kariery zawodowej w oparciu o kompetencje dla młodzieży o pochodzeniu migracyjnym Wersja dla młodzieży Innsbruck, marzec 2007 This Sponsored project has by been the funded European with Social support Fund from and the European the Federal Commission. Ministry of This Economics publication and reflects Labour the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Realizacja Hafelekar Unternehmensberatung Schober GmbH Bozner Platz 5 6020 Innsbruck Tel.: +43/512/58 88 33 Fax: +43/512/58 88 85 e-mail: office@hafelekar.at www: www.hafelekar.at Przygotowany przez Mag. a Dr. in Eva Fleischer Współpraca Dr. in Silvia Exenberger Mag. Ali Ister Dr. Martin Maier Dr. Paul Schober Mag. a Elisabeth Wille
O SOBIE... 4 JAK UŻYWAĆ JOB BOX?... 7 CZĘŚĆ 1 OKREŚLAM SWOJE MOCNE STRONY... 9 1.1 Przyglądam się mojemu życiu... 10 1.2 Miejsca, w których się uczyłem... 14 1.3 Moje języki... 26 1.4 Moje mocne strony i zainteresowania... 31 1.5 Co mogę robić... 44 CZĘŚĆ 2 OKREŚLENIE CELÓW ZAWODOWYCH... 52 2.1 Moje życzenia i cele... 53 2.2 Dalsze kroki do zdobycia pracy... 68 CZĘŚĆ 3 MOJE APLIKACJE... 74 3.1 Wskazówki dotyczące aplikowania... 75 3.2 Mój życiorys... 76 3.3. Mój list(y) motywacyjny(e)... 79 3.4 Rozmowa kwalifikacyjna... 81 3.5 Moja dokumentacja wysłanych aplikacji... 84 MÓJ ZBIÓR DOKUMENTÓW... 87 Moje projekty w szkole... 88 Moje świadectwa szkolne oraz karty wyników... 91 Zaświadczenie... 93 Moje dokumenty urzędowe... 94 ZAŁĄCZNIK GDZIE UZYSKAM INFORMACJE I POMOC?... 96 Przydatne adresy... 97 BIBLIOGRAFIA... 105
Starter kit O sobie Dane osobowe Imię, nazwisko:. Data urodzenia:... Miejsce urodzenia:... Narodowość: Adres: Ulica:... Kod pocztowy:... Miejsce:... Telefon:..E-mail:. Rodzice, prawni opiekunowie Imiona, nazwisko:... Telefon (dom):... Telefon (praca):... Co lubię robić (sporty, hobby, zainteresowania)............. 4 / 105
Starter kit Tutaj możesz wstawić swoje zdjęcia Źródło: na podstawie www.berufswahlpass.de 5 / 105
Starter kit Mój doradca zawodowy Mój doradca zawodowy Miejsce Telefon E-mail Dostępność 6 / 105
Starter kit Jak używać Job Box? Jaki zawód wybrać? Jak znaleźć dobrą pracę? Co mogę robić? Czy moja wymarzona praca jest zgodna z moimi umiejętnościami? Takie pytania stawia sobie wielu młodych ludzi. Job Box został stworzony, aby pomóc w decyzjach związanych z pracą zawodową. Job Box dostarczy Ci informacji i sugestii jak znaleźć odpowiedzi na te pytania. Job Box pomaga w ubieganiu o pracę, ponieważ pokazuje co zostało wykonane w odniesieniu do orientacji zawodowej oraz jak można zaplanować składanie aplikacji w uporządkowany sposób. Pomaga również w lepszym przygotowaniu się do rozmów kwalifikacyjnych. Job Box składa się z 3 części i załącznika. Co zawierają poszczególne części? Część 1: Określam swoje mocne strony Co zrobiłem do tej pory, czym się interesuję, czego się dotychczas nauczyłem, jak postrzegają mnie i moje umiejętności inne osoby to pytania, których dotyczy ta część. Część 2: Określenie celów zawodowych Ta część dotyczy orientacji zawodowej w węższym znaczeniu, gdzie omawiane są ulubione zawody oraz odpowiadające im konkretne, realistyczne kroki prowadzące do ich osiągnięcia. Część 3: Moje aplikacje Ta część dotyczy rzeczywistych aplikacji młodego człowieka. Znajdują się tu wskazówki dotyczące składania aplikacji, przykłady i instrukcje dotyczące pisania listów motywacyjnych i CV, a także arkusze służące do przygotowania i zarządzania aplikacjami. Mój zbiór dokumentów To miejsce nie tylko na świadectwa szkolne, referencje i inne dokumenty oficjalne (np. formularze rejestracyjne, itp.) związane ze składanymi aplikacjami, ale również dowody osiągnięć w szkole, w czasie wolnym i obszary działalności w zakresie wolontariatu, które świadczą o tych atutach kandydata, które nie są uwzględniane w zwykłych świadectwach. Załącznik: Gdzie uzyskam informacje i pomoc? W tej części znajdują się przydatne adresy i linki. Otrzymałeś Job Box w ramach doradztwa zawodowego i będziesz nad nim (lub jego częściami pracować) wspólnie z doradcą zawodowym. Niektóre części można wypełnić samodzielnie, ale w większości przypadków pomoc doradcy zawodowego będzie bardzo przydatna. Jednak pomimo, że wypełniasz Job Box wspólnie z doradcą to Ty pozostajesz w centrum uwagi. Doradca zawodowy może jedynie zapewnić pomoc to Ty musisz zaangażować się w pytania i zadania. Gotowy? A zatem zacznijmy! 7 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Część 1 Określam swoje mocne strony 8 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Część 1 Określam swoje mocne strony W tej części spojrzysz na swoje przeszłe życie. Co było w nim ważne? Co ukształtowało Twój sposób myślenia? Czego się nauczyłeś? Następnie skoncentrujesz się na swoich mocnych stronach oraz zainteresowaniach. Co jestem w stanie zrobić, co mnie interesuje? Jak postrzegają mnie inni ludzie? Jakie są wyniki testów dotyczących moich zainteresowań? Te pytania pomogą Ci określić, jakie masz mocne strony. Potem spróbujesz dowiedzieć się, czy te mocne strony pasują do zawodów, które preferujesz. Na zakończenie zaplanujesz szczegółowe kroki, które doprowadzą Cię do wybranej kariery. 9 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.1 Przyglądam się mojemu życiu Życie składa się z wielu drobnych monet, a ten, kto wie, jak je zbierać, dorobi się (J. Anoith) W tej części spojrzysz w przeszłość na ważne epizody z życia. Będą to wydarzenia w rodzinie, zmiana miejsca zamieszkania, różne szkoły, do których chodziłeś, szkolenie zawodowe oraz doświadczenia wszystko to omówisz ze swoim doradcą zawodowym. Ważne jest spojrzenie nie tylko na to, co się nie udało, lecz na to, czego się do tej pory nauczyłeś oraz na to, co pomogło Ci uporać się z trudnościami. Jakie są kolejne kroki tej części? Moje życie: przygotowujesz plakat na temat swojego poprzedniego życia. Miejsca, w których się uczyłem: przyglądasz się temu, co robiłeś w różnych miejscach (szkoła, dokształcanie się, praca, czas wolny w związku z doświadczeniami migracyjnymi w przeszłości) oraz czego się tam nauczyłeś. Moje języki: nie chodzi tu tylko o umiejętności językowe z polskiego czy angielskiego, lecz o umiejętności w przypadku języków, którymi posługujesz się poza szkołą, tzn. w domu, bądź których nauczyłeś się w kraju, z którego pochodzi Twoja rodzina. Ten przegląd pomoże Ci w następnej kolejności określić swoje mocne strony. 10 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.1.1 Moje życie W swoim życiu doświadczyłeś różnych rzeczy. Być może zmieniłeś miejsce zamieszkania albo chodziłeś do różnych szkół. Teraz chodzi o to, by narysować linię Twojego życia we właściwej kolejności chronologicznej. Wizualne przedstawienie lat szkolnych oraz całego okresu kształcenia pomoże Ci sporządzić CV. Ponadto dowiesz się o sobie więcej oraz odkryjesz swoje mocne strony i zainteresowania. Jak to się robi szczegóły Weź dużą kartkę papieru (najlepiej z tablicy typu flip chart, możesz również powiększyć oryginał do rozmiaru A3) oraz kredki. Narysuj pola dokładnie w taki sam sposób, jak to jest pokazane na oryginale stronę dalej; oczywiście pola z wiekiem zakończą się na Twoim aktualnym wieku. Różne pola są przypisanie rodzinie, środowisku, itp. W polach tych zapisz, co się wydarzyło. Możesz do tego używać różnych kolorów oraz dołączyć zdjęcia i rysunki. Oznaczasz jakieś zdarzenie, np. śmierć babci, linią pionową bądź symbolem. Gdy coś trwało dłużej, zapisujesz, co to było, np. szkoła podstawowa. Następnie rysujesz linię, która odpowiada czasowi, przez jaki dane wydarzenie trwało. Jeśli coś ma miejsce nadal rysujesz strzałkę. Jeśli nie wiesz dokładnie, kiedy jakieś wydarzenie miało miejsce, stawiasz znak zapytania. W najniższym rzędzie rysujesz krzywą, która mniej więcej określa, jak się czułeś w danym czasie. Co możesz wpisać w poszczególne pola? Rodzina Migracja Miejsce zamieszkania Szkoła / Wykształcenie Zawód Czas wolny /zainteresowania Ważne wydarzenia Narodziny rodzeństwa lub dzieci, śmierć członków rodziny, rozwód, ślub, własny związek Kiedy przyjechałeś do Polski? Kiedy uzyskałeś obywatelstwo polskie/ status uchodźcy/ status pozwalający zamieszkać w Polsce na dłużej? Kiedy do Polski przyjechali ludzie, którzy są dla Ciebie ważni, albo kiedy opuścili Polskę? Gdzie mieszkałeś? Zmiana miejsca zamieszkania, nawet, jeśli nie mieszkałeś z rodzicami Nazwy szkół Zajęcia, nawet drobne prace, jak na przykład opieka nad dziećmi bądź pomaganie komuś Co lubiłem robić w czasie wolnym? Sport, hobby, lecz również wolontariat Ważne wydarzenia, które nie pasują do innej kategorii, na przykład poważne choroby, udary, problemy prawne Następnie omówisz swoje życie z doradcą zawodowym. 11 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz Moje życie Życie Wiek 5 10 15 20 25 Rok Rodzina Migracja Miejsce zamieszkania Szkoła / Wykształcenie Zawód Czas wolny / zainteresowania Ważne wydarzenia Jak się wtedy czułem? + - 12 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Przykładowy arkusz Moje życie Życie Wiek 5 10 15 20 25 Rok 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 Babcia zmarła 93 Urodziła się siostra A. 93 Rodzina Urodziła się siostra B. 97 Migracja Urodzony w Ankarze Turcja Kraków Miejsce Ankara z babcią Kraków Kraków zamieszkania Szkoła /... podst. szkoła Gimnazjum Szkoła techniczna Kurs z UP Wykształcenie Zawód Krótki staż próbny Staż Czas wolny / gra w piłkę nożną, odwiedzanie przyjaciół, wychodzenie z przyjaciółmi Zainteresowania Ważne wydarzenia Śmierć babci Utrata tureckich przyjaciół Niepowodzenie w szkole Złe oceny Jak się wtedy czułem? + 13 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.2 Miejsca, w których się uczyłem Celem niniejszej części jest odkrycie, w których miejscach oraz przy jakich okazjach nabyłeś poszczególne umiejętności. Możemy się czegoś nauczyć: W szkole, w czasie szkolenia zawodowego lub w dalszym procesie edukacji (staż bądź kurs); w pracy, nawet jeśli było się zatrudnionym tylko przez krótki okres (praktyki, praca czasowa); w czasie wolnym (zainteresowania, hobby) albo w domu (gdy pomaga się w pracach domowych); dzięki życiu w dwóch lub więcej kręgach kulturowych. Prawdopodobnie uznajesz za rzecz oczywistą nauczenie się czegoś w szkole. Pytasz się jednak, czego możesz się nauczyć w wolnym czasie, gdy opiekujesz się rodzeństwem bądź gdy tłumaczysz coś dla matki w urzędach. Dzięki opiece nad młodszym rodzeństwem możesz nauczyć się odpowiedzialności, a tłumacząc coś musisz uważnie słuchać oraz posiadać dobrą znajomość dwóch języków. Jakaś funkcja we wspólnocie religijnej bądź klubie oznacza, że ma się jakieś zadania do wykonania, a to daje możliwości nauki. Podobnie rzecz ma się z hobby, jak na przykład granie w piłkę nożną bądź granie na komputerze. Życie w dwóch bądź więcej kręgach kulturowych oznacza nie tylko, że opuściłeś swoją ojczyznę i przeniosłeś się do innego kraju, by pozostać tam na zawsze. Może to również oznaczać, że Twoi rodzice urodzili się w innym kraju, a Ty urodziłeś się już w Polsce i posługujesz się innym językiem niż polski, gdy z nimi rozmawiasz. Może to również oznaczać, że przebywałeś przez dłuższy czas w innych krajach (np. jako opiekunka do dziecka, bądź brałeś udział w kursie językowym). Postaraj się wymienić wszystkie swoje umiejętności, jakie przychodzą Ci do głowy, nawet jeśli wyszedłeś już trochę z wprawy. Jeśli tak jest, to zawsze możesz je podszlifować. Jeśli wypełnisz poniższe arkusze, będziesz mieć mniej pracy przy tworzeniu CV. Do każdego miejsca nauki przypisany jest inny arkusz, a zatem łącznie będzie pięć arkuszy: Czego nauczyłem się w szkole Czego nauczyłem się w czasie szkoleń zawodowych oraz w czasie dalszej edukacji Czego nauczyłem się z doświadczeń zawodowych Czego nauczyłem się w wolnym czasie Czego nauczyłem się żyjąc w różnych kulturach Na następnej stronie znajdziesz przykłady wszelkich zajęć, jakie można wykonywać w czasie wolnym. Jeśli nie masz wystarczająco dużo wolnego miejsca na danym arkuszu, skopiuj go. Po każdym arkuszu znajduje się także przykładowy, wypełniony arkusz. 14 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony - gotowanie - zmiana miejsca zamieszkania Charakterystyczne - pranie - radzenie sobie z chorobą doświadczenia - szycie - radzenie sobie z kryzysem osobiste Gospodarstwo - wyszywanie domowe - robienie na drutach - samoświadomość - sprzątanie - czytanie - wiedza ogólna Rozwój osobisty - organizacja - Internet - organizacja wydarzeń - wykłady - opieka nad zwierzętami - zarządzanie rozkładem zajęć - np. zbieranie znaczków Hobby - np. szycie - asygnowanie funduszy na konkretne cele - przelewy pieniężne - sprawy fiskalne - własnymi - sprawy ubezpieczenia Pieniądze, władze Wykształcenie - opieka nad - rodzeństwem społecznego dzieci dziećmi - opiekunka - sprawy mieszkaniowe - opieka nad do dzieci - kontakt z władzami grupami dzieci - tłumaczenia w kontaktach - opieka nad chorymi dziećmi z władzami - wizyty u lekarza - umowy sprzedaży, - pomoc w nauce najmu Co robię poza szkołą i pracą? - rozwiązywanie konfliktów - wspieranie w momentach kryzysowych - organizacja kontaktów, wolnego czasu - prace leśne - uprawa roślin Ogród, przyroda - planowanie - asystent ogrodów - funkcje -przewodniczący - kasjer uprawianie Praca ochotnicza - organizator sportu - odpowiedzialny - przewodzenie za... grupie młodzieży - sport praca w klubie sportowym Sport - pomoc ratownictwo - - organizacja gaszenie pożarów zadań - muzyka - dziedziny - grupa polityczna - partia - naprawy w domu - wspólnota religijna - serwis naprawa samochodu, roweru - związek zawodowy - serwis urządzeń technicznych naprawy Prace manualne, - hobby - zakup komputera instalacja obsługa technika - grupa działania - stawianie budynku - remont domu - osoby starsze - osoby chore Opieka, pomoc sąsiedzka - osoby niepełnosprawne - sąsiedzi, przyjaciele 15 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz Czego nauczyłem się w szkole 1. Rodzaj szkoły Nazwa szkoły/lokalizacja od do Ukończenie tak/nie Jakie przedmioty/ dziedziny mnie interesowały? Jakie wydarzenia miały dla mnie duże znaczenie w szkole? (Projekty, wydarzenia, staże, ) Czego się dzięki temu nauczyć? 2. 3. 4. 5. 16 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Przykładowy arkusz Czego nauczyłem się w szkole Rodzaj szkoły Nazwa szkoły/lokalizacja 1 Szkoła podstawowa Szkoła im. Andersena Warszawa od do Ukończenie tak/nie Jakie przedmioty/ dziedziny mnie interesowały? Jakie wydarzenia miały dla mnie duże znaczenie w szkole? (Projekty, wydarzenia, staże, ) Czego się dzięki temu nauczyć? 1997 2001 tak Matematyka, rysunek Projekt tydzień na farmie Praca ze zwierzętami, pozbycie się strachu przed dużymi zwierzętami 2 Szkoła podstawowa Szkoła im. Powstańców Warszawa 2001 2005 tak Geografia, plastyka Projekt artystyczny głowy Planowanie i zakończenie większego dzieła sztuki, organizacja wystawy 3 Politechnika Wydział informatyki Warszawa 2005 2006 Jeszcze nie Informatyka Prezentacja politechniki w szkole podstawowej Praktyki w firmie ABCD, agencja reklamowa Projektowanie plakatu oraz przygotowanie prezentacji w programie Power Point Udało mi się trochę zapoznać z profesjonalnym oprogramowaniem graficznym 17 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz Czego nauczyłem się w czasie szkoleń zawodowych oraz w czasie dalszej edukacji 1. Wykształcenie/ Miejsce kształcenia od do Ukończenie tak/nie Które dziedziny mnie interesowały? Jakie wydarzenia miały dla mnie duże znaczenie w czasie szkolenia? (Projekty, wydarzenia, staże ) Czego się dzięki temu nauczyć? 2. 3. 4. 5. 18 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Przykładowy arkusz Czego nauczyłem się w czasie szkoleń zawodowych oraz w czasie dalszej edukacji Wykształcenie Miejsce kształcenia do od Ukończenie tak/nie Które dziedziny mnie interesowały? 1 Kurs zawodowy Migrawork 09 02 12 02 tak Wszystkie aspekty związane z komputerami Jakie wydarzenia miały dla mnie duże znaczenie w czasie szkolenia? (Projekty, wydarzenia, staże ) Staż w firmie Z Czego się dzięki temu nauczyć? Przetwarzanie danych to nie tylko programowanie, lecz również umiejętność zarządzania siecią 2 Uczeń - informatyk EDV-System 09 03 09 06 tak Firewall dla sieci Duży projekt dla biura Opracowywanie i wdrażanie projektów pomiarów gruntu 3 Kurs języka Centrum 09 05 06 06 tak Konwersacje Odgrywanie roli w konwersacji angielskiego kształcenia dla dorosłych 19 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz Czego nauczyłem się z doświadczeń zawodowych 1. Pracodawca Stanowisko / nazwa pracy od do Rodzaj pracy (staż, praca wakacyjna) Jaka dokładnie była moja dziedzina? Opis zadań Co mnie interesowało? Co lubiłem robić? Czego się dzięki temu nauczyć? 2. 3. 4. 5. 6. 20 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz przykładowy Czego nauczyłem się z doświadczeń zawodowych Pracodawca Stanowisko / nazwa pracy od do Rodzaj pracy (staż, praca wakacyjna) Jaka dokładnie była moja dziedzina? Opis zadań 1 Pensjonat Meyer Pokojówka 07 05 08 05 Praca wakacyjna Sprzątanie pokoi Zmienianie pościeli Czyszczenie Co mnie interesowało? Co lubiłem robić? Współpraca z kolegami Wystrój wnętrz Czego mogłem się dzięki temu nauczyć? Szybka i dokładna praca Czystość Dyskrecja 2 Rodzina Nowaków Opieka nad dzieckiem 09 05 06 06 Praca dodatkowa Opieka nad 2 dzieci (3 i 6 lat). Zabawa, kładzenie dzieci spać, rozwiązywanie konfliktów Prace ręczne z dziećmi, czytanie im książek Ponoszenie odpowiedzialności, rozwiązywanie konfliktów, nowe pomysły 3 Ośrodek opieki nad 4 niepełnosprawnymi Opiekun Od 06 06 Praca dodatkowa Opieka nad osobami niepełnosprawnymi, higiena osobista, przygotowywanie posiłków, towarzyszenie im podczas zajęć w czasie wolnym, prowadzenie z nimi rozmów Prowadzenie rozmów Rozumienie innych, również wtedy, kiedy nie mogą się jasno wyrazić Nowe pomysły na spędzanie czasu wolnego Planowanie zajęć 21 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz Czego nauczyłem się w wolnym czasie 1 Nazwa zajęcia / hobby Co dokładnie robiłem? Opis zajęć od do Czym się interesowałem? Co lubiłem robić? Czego się dzięki temu nauczyć? 2 3 4 5 Przykładowy arkusz Czego nauczyłem się w wolnym czasie 22 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Nazwa zajęcia / hobby Co dokładnie robiłem? Opis zajęć 1 Gra w piłkę nożną Kontrola nad piłką, cotygodniowe ćwiczenia w klubie SK Polonia 2 Spotykanie się z przyjaciółmi Wypicie drinka z kolegami, planowanie przyszłych zajęć od do Czym się interesowałem? Co lubiłem robić? Czego się dzięki temu nauczyć? 05 03 07 06 Praca zespołowa Duch zespołowy, dobra kondycja, zawieranie nowych przyjaźni, wygrywanie i przegrywanie, rozmawianie po polsku od Dobra zabawa z przyjaciółmi Zaufanie innym, przyjęcie pomocy od 09 05 przyjaciół, rozróżnienie pomiędzy prawdziwymi przyjaciółmi a kolegami, wspólne podejmowanie decyzji 3 Zajęcia z Koranu Czytanie Koranu od 09 05 Rozszyfrowywanie dzieła Czytanie dzieł arabskich i pisanie po arabsku, cierpliwość 23 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Arkusz: Czego nauczyłem się żyjąc w różnych kulturach 1 W jakich kręgach kulturowych żyłem / nadal żyję? Jaka była / jest przyczyna mojego pozostania? (Migracja rodziców, własna migracja, wizyty, edukacja) od do Z jakimi problemami musiałem/muszę się zmierzyć w związku z życiem w ramach kilku kręgów kulturowych? Jak sobie z tym poradziłem? Jakie umiejętności zdobyłem w ciągu życia w ramach kilku kręgów kulturowych? 2 3 4 24 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Przykładowy arkusz: Czego nauczyłem się dzięki życiu w różnych kulturach W jakich kręgach kulturowych żyłem / nadal żyję? Jaka była / jest przyczyna mojego pozostania? (Migracja rodziców, własna migracja, wizyty, edukacja) Od do Z jakimi problemami musiałem/muszę się zmierzyć w związku z życiem w ramach kilku kręgów kulturowych? 1 Turcja, Ankara Miejsce urodzenia 1980 1990 Ojciec w Polsce(od 1982) Życie tylko z matką Jak sobie z tym poradziłem? Jakie umiejętności zdobyłem w ciągu życia w ramach kilku kręgów kulturowych? 2 Polska, Warszawa Podążyłem za częścią rodziny do Polski 1990 Do dziś Nauka polskiego w szkole; byłem dobry w szkole w Turcji, ale w Polsce miałem problemy, ponieważ nie znałem polskiego; nauczyciel nie był zbyt miły i dlatego często byłem smutny Nowi przyjaciele, nagle ojciec był zawsze w pobliżu Życie na wsi, a nie w mieście Nigdy nie przestałem uczyć się polskiego Nie utraciłem wiary we własne zdolności Bliskie kontakty z siostrą Wspólna nauka Próby kontaktów z innymi dziewczętami Zaciskanie zębów Umiejętność radzenia sobie z ciągłą obecnością ojca 3 4 25 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.3 Moje języki Dobra znajomość języków staje się coraz ważniejsza. Jednakże oceny uzyskane w szkole często niezbyt dokładnie odzwierciedlają naszą wiedzę językową. Ponadto nie wszystkich języków uczymy się w szkole. Niektórych uczymy się w domu, albo dlatego, że mieszkamy w obcym kraju, gdzie ludzie posługują się językiem innym niż nasz ojczysty. Najpierw wypisz wszystkie języki, jakimi się posługujesz. Następnie ocenisz umiejętności dla każdego języka jaki jest Twój poziom rozumienia ze słuchu, pisania oraz mówienia. Są to trzy aspekty, które z pewnością różnią się od siebie. Nie chodzi tu o obiektywną ocenę lecz o samoocenę umiejętności z pomocą doradcy zawodowego. Pomogą Ci w tym poniższe zestawienia: Moim językiem ojczystym jest / moje języki ojczyste to: Inne języki, które znam (do pewnego stopnia): Samoocena Rozumienie Mówienie Pisanie Język Słuchanie Czytanie Udział w rozmowach Formułowanie spójnych wypowiedzi Język Język Język 26 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Lista aktów mowy w miejscu pracy 1 Akty mowy oraz możliwość oceny Jestem w stanie wykonać Opisywanie i rozumienie przebiegu pracy na przykład w życiu codziennym: Co robię w ciągu dnia? Od czego zaczynam? Co robię potem? Czym kończę swój dzień? Opisywanie i rozumienie zasad np. w grach: Jaki jest cel gry? Co muszą zrobić gracze? Kiedy gra się kończy? Albo na przykład zasady zadań z jakiejś dziedziny, z którą jestem zaznajomiony. Opisywanie i rozumienie procedur np. prasowanie koszuli, zmiana żarówki, inne czynności, z którymi jestem zaznajomiony Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Rozumienie informacji podawanych za pośrednictwem mediów Odebrać telefon Ogłoszenie o pracę Broszury dotyczące dalszego kształcenia Broszury, ulotki Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością mówienie słuchanie pisanie czytanie 27 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Artykuły w gazetach Plakaty, ogłoszenia Prowadzenie rozmów w czasie przerw, rozmowa o pogodzie, o rodzinie Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Por. Plutzar und Haslinger 2005 28 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Akty mowy oraz możliwość oceny Czytanie i rozumienie ogłoszeń o pracę np. porównywanie ogłoszeń o pracę z własnymi umiejętnościami i kwalifikacjami, ocenianie, czy nadaję się do tej pracy Jestem w stanie wykonać Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Pytanie np., gdy nie rozumiem, co ktoś mówi Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Wyrażanie potrzeb np., gdy potrzebuję czegoś i w związku z tym muszę poprosić kogoś o pomoc Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Zajmowanie stanowiska np., gdy nie zgadzam się z którymś z kolegów bądź szefem w jakiejś sprawie Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Objaśnianie dalszych procedur np., gdy robię z kolegą coś takiego, jak pisanie tekstu, przygotowanie posiłku Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Ustalanie daty np. wizyta u lekarza Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Udzielanie instrukcji np. czy jestem w stanie objaśnić jakąś konkretną czynność tak, by ktoś mógł ją potem wykonać? Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą lub z wieloma błędami Rozmowy telefoniczne Zdobywanie informacji Przekazywanie informacji Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością 29 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Informowanie o mojej chorobie Nagrywanie się na automatyczną sekretarkę Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Jestem w stanie wykonać z łatwością Jestem w stanie wykonać z pomocą Por. Plutzar und Haslinger 2005 30 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.4 Moje mocne strony i zainteresowania Jedną z dróg do wymarzonej pracy jest uświadomienie sobie własnych mocnych stron oraz umiejętności innym słowem określającym mocne strony jest słowo kompetencje. Zastanawiałeś się już nad tym, czego się nauczyłeś i gdzie się tego nauczyłeś. Teraz chodzi o to, by podsumować mocne strony. Nie chodzi tu o to, czy coś jest dobre, czy złe, lecz o spojrzenie na własne zdolności. A zatem jest to forma oceny. Ale czy na prawdę znasz swoje umiejętności? W szkole miałeś dobre oceny z matematyki, ale słabe z geografii. Przyczyna mogła jednak leżeć w sposobie nauczania, a nie w tym, że masz zdolności matematyczne, a geograficzne nie, albo że jednego przedmiotu chciałeś się uczyć, a drugiego nie. Istnieje jednak szereg innych mocnych stron, które na dzisiejszych rynkach pracy stają się coraz ważniejsze, a których nie można zdobyć w szkole. Należą do nich takie mocne strony, jak zdolność pracy w grupie bądź elastyczność. Razem ze swoim doradcą zawodowym, odkryjesz swoje mocne strony, co odbędzie się w trzech etapach: Krok 1: Wypełniasz szczegółowy kwestionariusz ( Uważam siebie za... ) Krok 2: Po to by zobaczyć jak postrzegają Cię inni możesz wykorzystać kwestionariusz Jak widzą mnie inni. Poproś przynajmniej 2 ważne dla Ciebie osoby (nauczyciele, do których mają zaufanie, inni krewni, przyjaciele, pracodawcy) by go wypełniły. Krok 3: Możesz porównać wyniki i omówić najważniejsze mocne strony razem ze swoim doradcą zawodowym ( Profil moich mocnych stron ) 31 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony 1.4.1 Uważam siebie za... Poniżej znajduje się bardzo szczegółowy kwestionariusz (por. Brunnbauer 2004), który będzie pomocny przy lepszym poznaniu siebie. Ten kwestionariusz podzielony jest na 5 tematów, z których każdy odpowiada pewnej dziedzinie mocnych stron. Do wszystkich mocnych stron, np. poczucie odpowiedzialności, przypisane są konkretne pytania. Pytania te mają zilustrować, co te mocne strony tak naprawdę znaczą. Czego nauczyłem się dzięki swoim wielokulturowym doświadczeniom? Mocne strony intelektualne Mocne strony osobowe Kim jestem? Jakie są moje mocne strony? Jak odnoszę się do innych? Mocne strony społeczne Jakie posiadam Jak pracuję? umiejętności? Mocne strony zawodowe Mocne strony metodyczne Istnieją: mocne strony osobowe: Jak radzę sobie ze sobą, co mnie cechuje to jest temat tych pytań. Czy jestem wytrwały, czy lubię szybko kończyć różne rzeczy, jestem osobą spokojną i zamyśloną, czy towarzyską i ekstrawertyczną, itp.; mocne strony społeczne: Głównym pytaniem jest tu, jak radzę sobie z ludźmi? Czy potrafię wejść w ich położenie, czy umiem ich przekonać, czy dążę do ugody w sytuacjach konfliktowych takie tematy poruszane są w tej części; mocne strony metodyczne: Jak pracuję? Czy opracowuję plan, czy jestem w stanie zorganizować sobie pracę w taki sposób, że jestem w stanie skończyć ją na czas? Jak radzę sobie z większymi zadaniami? Na takie pytania spróbujesz udzielić odpowiedzi w tej części kwestionariusza; mocne strony zawodowe: Jakie umiejętności posiadam? Pytania z tej części najprawdopodobniej będą związane z wiedzą i umiejętnościami, jakie się nabyło w życiu zawodowym bądź w szkole, np. matematyka. Jednakże niektóre ze zdolności, które zostały nabyte poza szkołą lub pracą, np. umiejętność obsługi komputera, znajomość języka, również zostały tu uwzględnione. Dopiero co zajmowaliście się swoimi umiejętnościami językowymi jeśli zechcecie zajrzeć w tym momencie do job box, znajdziecie więcej informacji na ten temat w poprzednim rozdziale Moje języki. mocne strony intelektualne: Kiedy myślę o swoim życiu w wielokulturowym środowisku (kultura polska, kultura moich rodziców / mojego kraju ojczystego, być może inne kultury, które poznałem bądź w kręgu których żyłem), czego nauczyłem się dzięki moim wielokulturowym doświadczeniom? Czy jestem w stanie przystosować się do życia w innych kręgach kulturowych? Czy jestem tolerancyjny w stosunku do innych kultur? 32 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony Przedtem spójrz na arkusze z części Miejsca, w których się uczyłem, a następnie wypełnij kwestionariusz stawiając krzyżyk w każdej linijce. Jeśli nie jesteś czegoś pewien, zastanów się, czy byłbyś w stanie udowodnić odpowiednie mocne strony. 33 / 105
Część 1 Określam swoje mocne strony W tym celu należy spojrzeć na poniższe przykłady: Rzetelność Kreatywność Służenie pomocą Umiejętność wykorzystywania mediów Zawsze w tym roku odrabiałem swoją pracę domową. Lubię własnoręcznie robić prezenty urodzinowe, które wszystkim się podobają. Pomagam kolegom z klasy, jeśli nie rozumieją jakiegoś zagadnienia z matematyki Informacje potrzebne do prezentacji czy pracy domowej często zdobywałem z Internetu. Wypełniając ten kwestionariusz, będziesz mieć już pierwsze spostrzeżenia. Na niektóre pytania udzielisz innych odpowiedzi w zależności od wieku. Na przykład mając 15 lat opowiesz rodzicom o swoich zajęciach więcej niż mając 22 lata. A zatem nie ma odpowiedzi dobrych bądź złych. Odpowiedzi na niektóre z pytań będą najprawdopodobniej zależeć również od sytuacji. Może być bowiem tak, że na jakiś temat potrafisz wypowiadać się elokwentnie w grupie rówieśników mówiących tym samym językiem ojczystym, co ty, ale nie będziesz w stanie wyrazić swych argumentów po polsku. Jeśli tak właśnie jest, zaznacz to w kwestionariuszu. Być może znajdziesz w tych kwestionariuszach cechy, które w Twojej kulturze cenione są wyżej lub niżej. Na przykład dążenie do zmian i wprowadzanie innowacji będzie postrzegane pozytywnie w większości kultur europejskich, ale nieco mniej entuzjazmu wywoła wśród kultur konfucjańskich, muzułmańskich, czy kulturze romskiej, gdzie ludzie raczej trwają przy sprawdzonych od wieków zasadach. Nie myśl o tym, co jest odpowiednie w danej kulturze, tylko po prostu opisz siebie takim, jaki jesteś. Wraz z Twoim doradcą możecie później omówić różnice kulturowe, które pojawiły się w kwestionariuszu. W kolejnej części znajduje się ten sam kwestionariusz, tylko że w skróconej formie. Jest on przeznaczony dla rodziców, przyjaciół, nauczycieli bądź zwierzchników. Poproś ich o wypełnienie kwestionariusza, tak byś mógł otrzymać od nich odpowiednie informacje i byś mógł dowiedzieć się, czy miałeś rację, czy nie. Jeśli nie jesteś czegoś pewien, spytaj swojego doradcę zawodowego. 34 / 105