Załącznik nr 4 do Uchwały Nr IV/165/05 Rady Gminy Wielowieś z dnia 29 kwietnia 2005 r. Załącznik nr 1 do Uchwały Zebrania Wiejskiego Sołectwa Wielowieś Nr 1/2005 z dnia 9 maja 2005 PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI ZACHARZOWICE OPIS PLANOWANYCH DO REALIZACJI ZADAŃ BUDOWA CHODNIKA I ZARUROWANIE ROWU PRZYDROŻNEGO W ZACHARZOWICACH Opracował: Krzysztof Kocot ZACHARZOWICE marzec 2005
Spis treści: 1) Charakterystyka miejscowości... 3 1.1. Charakterystyka Gminy Wielowieś... 3 1.2. Kierunki rozwoju Gminy według zapisów Strategii Ekorozwoju Gminy Wielowieś.... 6 1.2.1. Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju gminy... 6 1.2.2. Podstawowe problemy rozwoju uwarunkowania wewnętrzne... 7 1.2.3. Wnioski z uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych... 8 1.2.4. Cele i określenie kierunków rozwoju... 8 1.3. Charakterystyka wsi Zacharzowice... 12 2) Inwentaryzacja zasobów... 21 2.1. Zasoby przyrodnicze... 21 2.2. Zasoby kulturowe... 21 2.3. Obiekty i tereny... 22 2.4. Infrastruktura społeczna... 22 2.5. Infrastruktura techniczna... 22 2.6. Gospodarka, rolnictwo... 23 2.7. Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy... 24 2.8. Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki)... 24 2.9. Informacje dostępne o wsi... 24 3) Ocena mocnych i słabych stron.... 25 3.1. Analiza SWOT.... 25 3.2. Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT.... 25 4) Planowane kierunki rozwoju.... 26 4.1. Cel nadrzędny... 26 4.2. Cele strategiczne z odpowiadającymi im zadaniami... 26 4.2.1. Zmiany w strukturze gospodarczej gminy, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej.... 26 4.2.2. Zmiany w sposobie użytkowania terenu.... 26 4.2.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury.... 27 4.2.4. Poprawa stanu środowiska naturalnego.... 27 4.2.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego.... 27 4.2.6. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania.27 5) Opis planowanego przedsięwzięcia.... 28 5.1. Tytuł projektu... 28 5.2. Lokalizacja projektu... 28 5.3. Opis stanu aktualnego.... 28 5.4. Cele projektu.... 28 5.5. Opis projektu... 28 5.6. Analiza prawna wykonalności projektu.... 31 6) Analiza finansowa projektu... 32 6.1. Szacunkowe koszty planowanego przedsięwzięcia... 32 6.2. Źródła finansowania projektu... 37 6.3. Harmonogram projektu.... 38 6.4. Tabela amortyzacyjna środków trwałych... 40 6.5. Wpływy i koszty wynikające z realizacji projektu... 41 6.6. Zdyskontowany wolny strumień pieniężny... 42 7) Podsumowanie i wnioski... 43 8) Wykorzystane materiały.... 44 2
1) Charakterystyka miejscowości. 1.1. Charakterystyka Gminy Wielowieś. Gmina Wielowieś zlokalizowana jest w województwie śląskim w jego północno -zachodniej części i wchodzi w skład powiatu gliwickiego. Gmina Wielowieś składa się z 12 sołectw, są to: Wielowieś, Błażejowice, Czarków, Dąbrówka, Gajowice, Kieleczka, Sieroty; Świbie, Radonia, Raduń-Borowiany; Wiśnicze, Zacharzowice. Siedziba Urzędu Gminy mieści się we wsi Wielowieś przy ulicy Głównej 25, a Referatu Ekorozwoju przy ul. Głównej 47. Województwo Śląskie Powiat Gliwicki Rysunek 1 Położenie gminy na tle podziału regionalnego województwa i powiatu (źródło www.bmp.com.pl). Gmina Wielowieś położona jest w środkowo-zachodniej części województwa śląskiego, od północy graniczy z gminami: Zawadzkie i Krupski Młyn, od wschodu z gminami Tworóg, Zbrosławice, od południa z miastem Pyskowice, a od zachodu z gminami: Toszek, Jemielnica i Strzelce Opolskie. Granica z gminami: Zawadzkie. Jemielnica oraz Strzelce Opolskie, stanowi równocześnie granicę pomiędzy województwem śląskim i opolskim. Gmina leży na szlaku komunikacyjnym wiodącym z Opola do Gliwic i Tarnowskich Gór przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich relacji Gliwice Pyskowice - Olesno oraz Tworóg Wielowieś i Wielowieś Toszek. Gmina ma charakter typowo rolniczy. Powierzchnia gminy wynosi 11 659 ha, w tym powierzchnia użytków rolnych - 7.605 ha. Ok. 95% z nich to grunty orne. Zasiewami głównymi są zboża (63% gruntów ornych, gł. pszenica, mieszanki zbożowe) oraz rośliny pastewne (19%) i ziemniaki (10%). Struktura upraw uwarunkowana jest niską jakością gleb. Z ogólnej liczby gospodarstw (888) ok. 45% ma powierzchnię większą niż 5 ha średnia wielkość gospodarstwa jest największa z gmin powiatu gliwickiego. Gmina zajmuje również najważniejsze miejsce w powiecie pod względem hodowli, szczególnie liczby macior (ok. 40% pogłowia powiatu). Czyste środowisko, powietrze i gleba wolne od zanieczyszczeń sprzyjają produkcji zdrowych płodów rolnych. Strukturę wykorzystania powierzchni gminy przedstawia poniższa tabela i wykres. 3
l.p. Wyszczególnienie Powierzchnia [ha] [%] 1 użytki rolne 7 605 65,23 2 lasy 3 270 28,05 3 pozostałe grunty i nieużytki 784 6,72 ogółem 11 659 100 784 ha 28,05% 6,72% użytki rolne lasy 3 270 ha 7 605 ha pozostałe grunty i nieużytki 65,23% Rysunek 2 Struktura wykorzystania powierzchni gminy Gmina Wielowieś liczy ok. 6 264 mieszkańców, z czego ponad połowa w wieku produkcyjnym, 24,5 % stanowią dzieci do lat 18-tu, a osób w wieku emerytalnym jest około 16%. Od roku 2000 obserwuje się powolny spadek liczby ludności, co spowodowane jest systematyczną malejącą liczbą urodzeń (od 1992). Prognozy przewidują dalszy spadek liczby mieszkańców. Strukturę wiekową mieszkańców gminy przedstawia poniższa tabela. Lata 1999 2001 2003 Liczba ludności ogółem 6459 6375 6264 Mężczyzn W tym w wieku produkcyjnym 3209 2022 3128 2015 3076 2011 Kobiet W tym w wieku produkcyjnym 3250 1690 3247 1702 3182 1706 Dzieci 1837 1725 1536 % Wiek emerytalny % 28,4 910 14,1 27,1 933 14,6 24,5 1011 16,1 Zakłady na terenie gminy związane są w większości ściśle z rolnictwem: Wielowiejska Spółdzielnia Mleczarska. Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Spółdzielnia Handlowo - Usługowa "Rolnik" i Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna oraz z usługami. Spośród wszystkich mieszkańców gminy 1280 osób pracuje w rolnictwie. Związane jest to z największą w całym powiecie gliwickim liczbą gospodarstw wiejskich 838. Ponadto mieszkańcy gminy znajdują zatrudnienie poza rolnictwem indywidualnym w prowadzących działalność na jej terenie podmiotach gospodarczych. 4
Charakterystyką rynku pracy przedstawia poniższa tabela. Miejsce zatrudnienia liczba Jednostki prowadzące działalność gospodarczą liczba Ludność gminy 6 264 (w wieku produkcyjnym) 3717 razem 232 Zatrudnieni w rolnictwie 1280 usługową: 70 pozostali pracujący* 468 w branży budowlanej 40 w przemyśle i rzemieślniczą 124 budownictwie 11 w usługach rynkowych 146 gastronomiczną 12 w usługach nierynkowych 169 handlową 67 bezrobotni zarejestrowani przetwórstwa 97 spożywczego 9 wykonujące usługi transportowe 23 * bez osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek cywilnych, w których liczba pracujących nie przekracza 5 osób Teren, na którym zlokalizowana jest gmina był miejscem, na którym rozwijało się osadnictwo już w wieku p.n.e. W okolicach Wielowsi podczas badań archeologicznych natrafiono na cenne znaleziska: skarb w Czarkowie i bogate cmentarzysko w Świbiu, świadczące o zamieszkiwaniu tych terenów już w okresie kultury łużyckiej (1000-400 p.n.e.). Na obecny kształt sieci osadniczej największy wpływ wywarł III wiek, w którym to ukształtowała się jej podstawowa struktura związana z dominującymi majątkami rycerskimi. Atrakcją turystyczną gminy są zabytkowe obiekty, których zestawienie przedstawiono w poniższej tabeli. l.p. Miejscowość Obiekty zabytkowe 1 Dąbrówka: Dwór klasycystyczny z 1895 r. Spichlerz murowany z 1821 r. Budynek dworski z 1808 r. 2 Sieroty Kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych z 1490 r. 3 Świbie Kościół parafialny pod wezwaniem Świętych Mikołaja i Krzysztofa z ok. 1500 r. Kapliczka pod wezwaniem Świętej Benigny z 1669 r. Spichlerz dworski, murowany z końca VIII w. Dawna gorzelnia dworska 1854 r. Stanowisko archeologiczne położone na północy od wsi Zespół parkowy 4 Wielowieś Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z V w. Dwór przy ul. Zamkowej 1 z 1748 r. Zespół parkowy 5 Wiśnicze Kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy z 1585 r. Kaplica pod wezwaniem Matki Bolesnej z lat 1762-1768 Spichlerz na podwórzu plebanii z 1 połowy I w. Zespół parkowy 6 Zacharzowice Kościół filialny pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca z 1580 r. 5
Przez teren gminy przebiega kilka znakowanych szlaków turystycznych: a) Szlak Powstańców Śląskich przebiegający przez: Bytom Toszek Dąbrówka Centawa Strzelce Opolskie Góra Św. Anny Kędzierzyn Koźle Gliwice; b) Szlak Okrężny wokół Gliwic Śląskich przebiegający przez: Rudy Toszek Wilkowiczki Zacharzowice Pniów Pyskowice Łabędy Chudów Szczygłowice Rudy; c) Szlak Stulecia Turystyki przebiegający przez: Rybnik Ligota Toszecka Płużniczka Dąbrówka Hubert Świbie Wielowieś Tworóg Tarnowskie Góry; d) Szlak Zacharzowicki : Zacharzowice Sieroty Gajowice Wiśnicze Świbie; Oraz trasy rowerowe Śląskiej Sieci Tras Rowerowych: a) Trasa Czarna z Lublińca przez Borowiany, Wielowieś, Toszek do Rybnika; b) Trasa Niebieska z Poznania przez Kluczbork, Olesno, Lubliniec, Borowiany, Gliwice, Katowice, Dąbrowę Górniczą do Częstochowy; c) Trasa Zielona z Wrocławia przez Ozimek, Zawadzkie, Borowiany, Tarnowskie Góry, Zawiercie do Krakowa; Projektowane są także kolejne trasy rowerowe: a) Trasa rowerowa Autochtoni Toszek Wiśnicze - Świbie Wielowieś Kieleczka Krupski Młyn; b) Trasa rowerowa Zabytki techniki Dzierżno Kamieniec Zacharzowice Toszek; Największą atrakcją przyrodniczą jest położony na terenie gminy rezerwat Hubert, którego głównym zadaniem jest ochrona lasu mieszanego o cechach naturalnych. Z innych wartości poznawczych i rekreacyjnych gminy Wielowieś wspomnieć należy liczne zabytki kultury materialnej, zwarte kompleksy leśne oraz piękny krajobraz. Należy wspomnieć, że Gmina Wielowieś wraz z gminami Toszek i Rudziniec oraz z 21 gminami województwa opolskiego utworzyła Związek Komunalny Trias Opolski, którego zadaniem jest pozyskiwanie funduszy na realizację kompleksowego programu ochrony zbiornika triasowych wód podziemnych GZWP nr 333. Związek docelowo ma być instytucją pomocną w zdobywaniu funduszy na inwestycje proekologiczne i podwyższające zaplecze infrastruktury technicznej gmin należących do związku. Działania związku powinny doprowadzić do osiągnięcia w stosunkowo niedługim czasie norm i standardów ochrony środowiska, obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. Ponadto gmina posiada akcje Rejonu Energetycznego Pyskowice GZE S.A. oraz Gliwickiej Agencji Rozwoju Lokalnego Sp. z o. o. 1.2. Kierunki rozwoju Gminy według zapisów Strategii Ekorozwoju Gminy Wielowieś. Strategia Ekorozwoju Gminy Wielowieś, która jest nadrzędnym dokumentem strategicznym gminy określa następujące kierunki rozwoju Gminy. 1.2.1. Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju gminy Silne i słabe strony: Silne strony: - bardzo duży ośrodek i potencjał rolniczy; - niezły stan środowiska naturalnego gminy (gmina Wielowieś należy do jednych z najczystszych w byłym województwie katowickim); - niezłe wyposażenie gminy (zwłaszcza sołectw Świbie i Wielowieś) w infrastrukturę społeczną; 6
- bogate środowisko kulturowe i przyrodnicze; - atrakcyjny krajobraz; - położenie gminy w pobliżu dużych ośrodków miejskich; - położenie gminy w pobliżu Gliwickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej; - położenie gminy w pobliżu ośrodków akademickich; - położenie gminy przy uczęszczanych drogach wojewódzkich. Słabe strony: - braki w infrastrukturze technicznej, zwłaszcza w sferze gospodarki ściekowej; - szpecące krajobraz gminy nielegalne wysypiska odpadów; - zły stan techniczny dróg; - brak bazy noclegowej; - zróżnicowanie własności nieruchomości; - duża konkurencja okolicznych ośrodków miejskich; - niska średnia wielkość gospodarstw rolnych. 1.2.2. Podstawowe problemy rozwoju uwarunkowania wewnętrzne A. W sferze ekologicznej. nieuregulowana gospodarka wodno - ściekowa; brak selektywnej zbiórki odpadów; nielegalne wysypiska odpadów; brak gospodarki odpadami niebezpiecznymi; stosunkowo duża niska emisja zanieczyszczeń do powietrza; stosunkowo duże zanieczyszczenie powietrza, pochodzące z komunikacji; wzrost stężenia azotanów w ujęciach wody pitnej usytuowanych w Świbiu i Dąbrówce; niewielka świadomość ekologiczna mieszkańców gminy. B. W sferze gospodarczej. brak odpowiedniej infrastruktury technicznej i gospodarczej na obszarach, gdzie rolnictwo może być opłacalne; trudności z nabyciem gruntu na cele pozarolniczej działalności gospodarczej, związane z rozdrobniem gospodarstw i koniecznością pertraktowania z kilkoma właścicielami; restrukturyzacja przemysłu ciężkiego, co wiąże się z upadkiem lub koniecznością przekwalifikowania małych firm obsługujących restrukturyzowane gałęzie przemysłu. C. W sferze infrastruktury technicznej i gospodarczej. brak kanalizacji ściekowej i deszczowej; zły stan techniczny dróg; brak chodników na głównych ulicach poszczególnych jednostek osadniczych; zbyt skromna infrastruktura telekomunikacyjna; niedokończona inwestycja gazyfikacji gminy. D. W sferze społecznej. stosunkowo duże bezrobocie (szczególnie ukryte); słaba komunikacja lokalna; zagrożenie zwiększeniem bezrobocia, wynikające restrukturyzacją przemysłu ciężkiego; niewielki procent ludzi z wyższym wykształceniem wśród społeczności gminnej; zbyt duży procent ludzi legitymujących się wykształceniem zawodowym zasadniczym lub podstawowym; mała liczba i słabe wyposażenie placówek kulturalnych; uboga baza rekreacyjno sportowa. 7
1.2.3. Wnioski z uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych Wszelkie działania w dziedzinie rolnictwa powinny zmierzać do podniesienia jego konkurencyjności w regionie poprzez podniesienie jakości produkcji (zdrowa żywność), zmianę struktury gospodarstw rolnych, organizację przetwórstwa i zbytu. Wiodącą rolę będą tu odgrywały grupy producenckie rolników. Ze względu na kapitałochłonność tych działań należy zabiegać o preferencyjne fundusze dla rolnictwa. Należy umożliwiać mieszkańcom gminy szansę realizacji własnych przedsięwzięć. Istotną rolę będą tu odgrywały władze lokalne oraz instytucje okołobiznesowe. Wszelkie zamierzenia w dziedzinie infrastruktury społecznej należy ukierunkować na poprawę warunków życia i zwiększenie identyfikowania się społeczności z miejscem zamieszkania. Duże znaczenie będzie miało również podnoszenie świadomości ekologicznej. Sytuacja gospodarcza gminy wymusza koncentrowanie się na rozwijaniu jej funkcji poza rolniczych. Decydującym czynnikiem stymulującym zmiany będzie rozwój drobnej przedsiębiorczości, w szczególności drobnego przemysłu przetwórczego, który perspektywicznie stanie się rynkiem zbytu dla 20, 30 % produkcji gminy. Nowoczesna baza rekreacyjno-turystyczna jest niezbędna w świetle założonego wielofunkcyjnego rozwoju gminy rozwoju przedsiębiorczości oraz wykorzystania naturalnych walorów gminy w celu rozwoju turystyki i agroturystyki. Turystyka stanie się narzędziem ściągania kapitału oraz odbiorców szeroko rozumianego produktu lokalnego. Za priorytetowe działania w zakresie infrastruktury technicznej uznano inwestycje w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej. Sprawą istotną jest również stan dróg i chodników oraz przygotowanie miejsc parkingowych odpowiednio do tworzonej bazy turystycznej. Rozwój infrastruktury powinien przebiegać celowo. Inwestycje w zakresie energetyki i gazownictwa przewidziano perspektywicznie w miarę zwiększających się potrzeb. Możliwości wykorzystania sieci energetycznej i gazowej do celów rozwoju w ciągu najbliższych lat są wystarczające. Stworzenie Centralnej Bazy Danych wraz z pełną komputeryzacją gminy i opracowaniem strony internetowej zaplanowano jako pilne. Gmina Wielowieś posiada stosunkowo duży zasób terenów inwestycyjnych pod budownictwo mieszkaniowe i komercyjne, lecz z drugiej strony, w rejonach stref inwestycyjnych występują braki infrastruktury technicznej (uzbrojenia terenu). Szansą dla rozwoju gminy Wielowieś mogą stać się środki proakcesyjne Unii Europejskiej. Fundusze to mogą mieć niebagatelne znaczenie, z uwagi na fakt, że gmina nie posiada wystarczających własnych środków finansowych, które można by przeznaczyć na rozwój inwestycji, zwłaszcza związanych z ochroną środowiska. 1.2.4. Cele i określenie kierunków rozwoju 1.2.4.1. Cel nadrzędny misja rozwoju. Celem nadrzędnym dla Gminy Wielowieś jest: podniesienie poziomu życia społeczności lokalnej, poprzez rozwój ekologicznego rolnictwa będącego w stanie konkurować z wysoko rozwiniętym rolnictwem zachodnioeuropejskim oraz przemysłu o niskiej uciążliwości dla środowiska i turystyki, z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z zasad ekorozwoju (rozwoju zrównoważonego). 8
1.2.4.2. Cele strategiczne mające zapewnić osiągnięcie celu nadrzędnego. Określono następujące cale strategiczne rozwoju gminy: A) Poprawa stanu środowiska naturalnego w gminie. B) Rozwój działalności małych i średnich przedsiębiorstw. Rozwój ten nie może pogorszyć stanu środowiska (rozwój zgodny z zasadami ekorozwoju). C) Unowocześnienie rolnictwa w kierunku produkcji zdrowej żywności oraz powstania gospodarstw wielofunkcyjnych, nie tylko produkujących płody rolne, ale i przetwarzających je. D) Rozwój gospodarki turystycznej z zachowaniem zasad ekorozwoju. E) Poprawa kondycji społecznej ludności gminy. 1.2.4.3. Cele operacyjne i odpowiadające im zadania do realizacji. A. Poprawa stanu środowiska naturalnego. a) uregulowanie gospodarki wodno ściekowej na terenie gminy; b) zorganizowanie selektywnej zbiórki odpadów; c) organizowanie okresowej zbiórki odpadów niebezpiecznych; d) likwidacja nielegalnych składowisk odpadów; e) obniżenie niskiej emisji; f) zwiększenie lesistości gminy; g) współpraca z sąsiednimi gminami w celu ochrony wód powierzchniowych i wgłębnych oraz organizacji gospodarki odpadami. B. Rozwój działalności małych i średnich przedsiębiorstw. a) rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej gminy; b) przygotowanie terenów pod inwestycje; c) opracowanie systemu ofert inwestycyjnych i usługowych; d) mobilizacja przedsiębiorstw i kapitału z terenu gminy; e) realizacja działań proekologicznych w celu podniesienia wartości środowiska naturalnego gminy; f) pozyskiwanie terenów dla mieszkalnictwa; g) zachęcanie ludności z terenu GOP-u do inwestowania w mieszkalnictwo jednorodzinne, rezydencjonalne i letniskowe na terenie gminy; h) propagowanie agroturystyki. C. Restrukturyzacja rolnictwa. a) organizowanie szkoleń dla rolników na tematy produkcji ekologicznej; b) sprzyjanie tworzeniu miejsc pracy poza sektorem rolniczym, co spowoduje powstawanie mniejszej liczby gospodarstw; c) stworzenie warunków na terenie gminy dla inwestorów z branży przetwórstwa spożywczego; d) poprawa stanu środowiska naturalnego; e) propagowanie wśród rolników nawożenia naturalnego; f) promocja gminy jako obszaru o małym zanieczyszczeniu środowiska, produkująca czystą żywność na bazie nawozów naturalnych. D. Rozwój turystyki. a) budowa i rozbudowa ścieżek rowerowych; b) zagospodarowanie zespołu parkowego w Wielowsi oraz renowacja pałacu znajdującego się w tym zespole; c) rozbudowa i renowacja istniejącego zaplecza sportowo rekreacyjnego; d) organizowanie imprez rekreacyjno - sportowych obejmujących swym zakresem obszar powiatu lub nawet województwa (szczególnie imprezy masowe i młodzieżowe); 9
e) tworzenie atrakcyjnych centrów poszczególnych miejscowości i ich otoczenia; f) wyznaczenie terenów dla mieszkalnictwa letniskowego; g) reklama gminy za pomocą prasy i internetu; h) odpowiednie oznakowanie miejsc atrakcyjnych turystycznie, postawienie map gminy z zaznaczonymi najważniejszymi informacjami dla turysty; i) wydanie informatora turystycznego dla gminy; j) ciągła troska o środowisko naturalne, oraz ochrona krajobrazu gminy; k) współpraca i zapraszanie szkół z pobliskich miast do organizacji na terenie gminy zielonych szkół (zarówno kilkudniowych jak i jednodniowych); l) organizowanie imprez rekreacyjno - sportowych obejmujących swym zakresem obszar powiatu lub nawet województwa (szczególnie imprezy masowe i młodzieżowe) mające na celu promocję gminy; m) współpraca z sąsiednimi gminami mająca na celu rozwój turystyki i rekreacji. E. Poprawa kondycji społecznej ludności gminy. a) zapewnienie poczucia bezpieczeństwa społeczności lokalnej; b) zapewnienie dzieciom i młodzieży sprzyjających warunków do rozwoju intelektualnego i zdobycia jak najlepszego wykształcenia; c) sprzyjanie rozwojowi drobnego przemysłu i zakładów usługowych; d) rozbudowa infrastruktury technicznej gminy; e) poprawa jakości usług komunikacyjnych; f) zachęcanie młodzieży do podejmowania nauki w szkołach średnich i wyższych; g) stworzenie silnego ośrodka oświatowego na poziomie podstawowym i gimnazjalnym; h) propagowanie kultury i sportu wśród społeczności gminy; i) aktywizacja współpracy międzygminnej dla rozwoju. F. Poprawa stanu środowiska naturalnego. Gospodarka wodno-ściekowa. Do zadań gminy należą zadania związane z zaopatrzeniem w wodę, odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków oraz ochrony środowiska. Realizacja tych zadań wiąże się z korzystaniem z wód, polegającym na poborze wód powierzchniowych i podziemnych oraz wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi. Wymogi ekologiczne w gospodarce wodno-ściekowej dotyczą przede wszystkim takiej ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem, ażeby nadawały się do wykorzystania na potrzeby ludności lub gospodarki, a ich stan nie wywoływał szkodliwych zmian w środowisku. Realizacja zadań gospodarki wodno-ściekowej wymaga stosowania odpowiednich systemów i urządzeń technicznych, a przede wszystkim: wodociągów do zbiorowego zaopatrzenia w wodę ludności, jednostek gospodarczych oraz innych użytkowników; kanalizacji do odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków powstających w wyniku użytkowania wody w gospodarstwach domowych, jednostkach gospodarczych i innych; indywidualnych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych stosowanych na terenach o małej intensywności zagospodarowania nie objętych sieciowymi systemami wodociągowymi i kanalizacyjnymi; systemu odbioru i wywozu ścieków od użytkowników wody nie objętych zasięgiem kanalizacji sieciowej, jeżeli nie ma lokalnych rozwiązań unieszkodliwiania i odprowadzania ścieków do gruntu, oraz systemu wywozu osadów ściekowych w przypadku istnienia lokalnych rozwiązań odprowadzania ścieków do gruntu; kanalizacji deszczowej służącej do odprowadzania i odpowiedniego oczyszczania ścieków opadowych z terenów wymagających usuwania tego rodzaju ścieków. Za sprawne funkcjonowanie wszystkich wymienionych systemów i urządzeń, poza indywidualnymi urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi odpowiada gmina. 10
Wynika z tego konieczność nie tylko eksploatacji tych obiektów, ale również prowadzenia działalności inwestycyjnej, która w zależności od konkretnej sytuacji może polegać na; podejmowania inwestycji pierwotnych, czyli budowie urządzeń i systemów w miejscowościach dotychczas ich pozbawionych; prowadzeniu inwestycji odtworzeniowych w celu utrzymania istniejących systemów i urządzeń w należytym stanie technicznym; prowadzeniu inwestycji modernizacyjnych w celu dostosowania istniejących systemów i urządzeń do podwyższonych wymagań jakościowych; prowadzeniu inwestycji rozwojowych w celu dostosowywania istniejących systemów i urządzeń do zwiększających się potrzeb związanych z rozwojem jednostki osadniczej i intensyfikacją zagospodarowania jej terenu. Miejscowości Gminy Wielowieś są w stu procentach zaopatrzone w wodę. Sieć wodociągowa jest zasilana z ujęć wodnych zlokalizowanych w Wielowsi, Wiśniczu, Świbiu i Dąbrówce. W Gminie Wielowieś jedynie wieś Świbie posiada oczyszczalnię ścieków. W pozostałych miejscowościach ścieki przechowuje się w bezodpływowych zbiornikach do gromadzenia ścieków i są one wywożone wozami asenizacyjnymi do punktów zlewnych oczyszczalni ścieków położonych w Świbiu, Toszku lub Tworogu. 11
1.3. Charakterystyka wsi Zacharzowice. Wieś wzmiankowana w 1359 r. Nazwa odimienna. Wieś rycerska, należała m. in. do Myszkowskich, Kralickich, Golkowskich, von Wrochem i von Mletzko. Na zachód od wsi znajduje się przysiółek Pustkowie, na wschód przysiółek Gogol, a na południe Kolonia Zacharzowice. Sołectwo zajmuje powierzchnię 554.678 ha, z czego tereny pod zabudowę i usługi stanowią odpowiednio: Tereny mieszkaniowo-usługowe zabudowa jednorodzinna i zagrodowa Zieleń urządzona Tereny usługowe sportu i rekreacji Tereny usługowe z zakresu kultu religijnego i cmentarza Wody otwarte Tereny innych usług Tereny pól uprawnych z dopuszczeniem zabudowy 22,00 ha 0,23 ha 1,07 ha 0,32 ha 0,12 ha 0,13 ha 1,18 ha Pozostałe to pola uprawne i lasy. Wieś ma charakter typowo rolniczy, na jej terenie nie są zlokalizowane żadne zakłady przemysłowe. Pozarolnicza działalność gospodarcza oparta jest na usługach dla ludności. W sołectwie zarejestrowanych jest 7 podmiotów gospodarczych w tym: Usługi 2; Usługi transportowe 5; 12
Rysunek 3 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Sołectwa Zacharzowice. 13
Zacharzowice zamieszkuje 312 osób w tym 8 osób czasowo. W obrębie miejscowości zlokalizowanych jest 61 gospodarstw domowych. Zabudowa wsi ma charakter jednorodzinny o stosunkowo dużym rozproszeniu. Wszystkie gospodarstwa domowe korzystają z sieci wodociągowej i energetycznej. Dla wszystkich budynków istnieje możliwość podłączenia do sieci gazowej i telekomunikacyjnej. Gospodarka ściekami komunalnymi oparta jest na wykorzystaniu indywidualnych zbiorników bezodpływowych. Z uwagi na wielkość miejscowości i rozproszenie zabudowy Gmina nie planuje budowy zbiorczej sieci kanalizacyjnej. Strategia Ekorozwoju Gminy Wielowieś przewiduje rozwiązanie gospodarki ściekami bytowymi w Zacharzowicach za pomocą przydomowych oczyszczalni ścieków. Na terenie wsi nie ma zlokalizowanych przedszkoli i szkół, bibliotek. Mieszkańcy korzystają z przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i biblioteki publicznej zlokalizowanych w miejscowości Wielowieś. Na terenie wsi zlokalizowane jest boisko sportowe wraz z estradą (miejsce organizacji imprez wiejskich, festynów, dożynek) oraz świetlica wiejska. Obiekty te były wykonane przez mieszkańców wsi przy wsparciu finansowym Gminy. Od siedziby gminy oddalona jest o 8 kilometrów, natomiast od najbliższych większych miast odpowiednio: Gliwice (siedziba Starostwa Powiatowego) 18 km; Katowice (miasto wojewódzkie) 32 km; Zabrze 12 km; Opole 52 km; Częstochowa 63 km. Zacharzowice są malowniczo usytuowane pomiędzy małymi kompleksami leśnymi na wschód od drogi wojewódzkiej numer 901 Gliwice Poznań. Rysunek 4 Ortofotomapa miejscowości Zacharzowice. 14
Do Opola 52 km 8 km Do Częstochowy 63 km 12 km 18 km Do Katowic 32 km Rysunek 5 Zacharzowice w tle układu drogowego. 15
Zacharzowice leżą na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. Rysunek 6 Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego Trasa główna Rysunek 7 Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego Pętla gliwicka. 16
Rysunek 8 Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego Kościół w Zacharzowicach. Główną atrakcją turystyczną miejscowości jest zabytkowy drewniany Kościół Św. Wawrzyńca z ok. 1580 r., wewnątrz znajdują się fragmenty polichromii z okresu budowy kościoła i gotycki tryptyk z ok. 1510 r. z rzeźbą św. Anny Samotrzeć i 4 obrazami. Rysunek 9 Kościół Św. Wawrzyńca 17
Jest to jedyny obiekt wpisany do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Poniżej w tabelach zamieszczono wykaz obiektów o walorach kulturowych: Wykaz obiektów architektury i budownictwa wpisanych do rejestru zabytków Adres Rodzaj Data powstania Nr rejestru centrum wsi kościół p.w. św. Wawrzyńca VI w. 281/60 Obiekty walorach kulturowych objęte ewidencją zabytków chronione prawem miejscowym Wykaz obiektów architektury i budownictwa Adres /lokalizacja Rodzaj Data powstania Wartości kulturowe cmentarz przykościelny kapliczka 1 poł. I w. lokalne (przebudowana) ul. Wiejska 49 willa 1925 regionalne Wykaz krzyży i kapliczek przydrożnych Lokalizacja Rodzaj Data powstania uwagi cmentarz przykościelny krzyż z figurą Ukrzyżowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy. 1899 r. murowany, tynkowany droga Pyskowice Olesno przy wjeździe do wsi droga Pyskowice Olesno, w pobliżu drogi do Chwoszcza krzyż przydrożny z figurą Ukrzyżowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy krzyż przydrożny z figurą Ukrzyżowanego oraz figurą Matki Boskiej w niszy pocz. w. murowany, tynkowany 1902 r. murowany, tynkowany Zabytkowe parki, cmentarze, aleje Lokalizacja Rodzaj Czas powstania Uwagi przy kościele rzymsko katolicki, przykościelny VI w. najstarsze zachowane nagrobki z pocz. w. W obsadzeniu dęby i lipy w wieku około 100 lat. 18
Wykaz stanowisk archeologicznych Nr stan. w Nr stan. w obrębie obrębie miejscowośc obszaru AZP i Typ stanowiska Przynależność chronologiczna, kulturowa obszar 94-43 40 1 osada epoka kamienia 41 2 ślad osadnictwa epoka kamienia 42 3 nieokreślone kultura przeworska późny okres wpływów rzymskich nieokreślone pradzieje 43 4 nieokreślone kultura łużycka ślad osadnictwa pradzieje 44 5 ślad osadnictwa neolit (?) ślad osadnictwa kultura łużycka nieokreślone pradzieje 45 6 ślad osadnictwa kultura łużycka nieokreślone pradzieje ślad osadnictwa -III w. 46 7 ślad osadnictwa epoka kamienia 47 8 ślad osadnictwa kultura łużycka (?) nieokreślone pradzieje Obszar 94-44 22 9 osada Na terenie sołectwa brak obiektów przyrodniczych chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, jednakże w Programie Ochrony Środowiska Gminy Wielowieś proponuje się objąć ochroną las położony na zachód od miejscowości Zacharzowice jako powierzchniowy pomnik przyrody. Las położony jest na zachód od miejscowości Zacharzowice, ciągnie się na północny wschód od polnej drogi Zacharzowice Wilkowiczki i należy do Lasów Państwowych Nadleśnictwa Rudziniec. Jest on interesujący ze względu na ciekawy skład runa leśnego. Szczególnie malowniczy jest niewielki wodospad na bezimiennym potoku widoczny od strony wsi Zacharzowice oraz przylegające do kompleksu leśnego wilgotne łąki. Występują tu drzewostany od brzozowego po sosnowo-świerkowy, dębowy, bukowy i olszowy. Tylko nielicznie zachował się starszy ponad 100-letni drzewostan dębowy. Duże znaczenie dla omawianego kompleksu mają wilgotne łąki, przylegające do lasu oraz niewielki ciek wodny, które to w równej mierze przyczyniają się do wzrostu różnorodności siedliskowej na omawianym terenie. Proponuje się także objęcie ochroną głaz narzutowy o obwodzie 490 cm, obok przystanku PKS w Zacharzowicach jako pomnik przyrody nieożywionej. Przez wieś przebiegają następujące oznakowane szlaki turystyczne: a) Szlak Okrężny wokół Gliwic Śląskich przebiegający przez: Rudy Łącza Toszek Wilkowiczki Zacharzowice Pniów Pyskowice Łabędy Makoszowy Chudów Szczygłowice Rudy; b) Szlak Zacharzowicki : Zacharzowice Sieroty Gajowice Wiśnicze Świbie; Oraz trasy rowerowe Śląskiej Sieci Tras Rowerowych: a) Trasa rowerowa Zabytki techniki Dzierżno Pyskowice Kamieniec Zacharzowice Toszek; 19
Na obszarze wsi występują gleby bielicowe i pseudobielicowe, brunatne wyługowane, czarne ziemie zdegradowane, mady i gleby mułowo torfowe. Dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe, oznaczające się niskim ph, wytworzone głównie z piasków gliniastych lekkich, słabo gliniastych lub glin lekkich. Pod względem rolniczym w większości zaliczane są do gleb żytnio-ziemniaczanych lub żytnio-łubinowych. Gleby brunatne występują na mniejszym obszarze. Powstały na piaskach słabo gliniastych i gliniastych lekkich. Odczyn ich mieści się w zakresie od bardzo kwaśnego ph 3,6 do lekko kwaśnego ph 6,2. Gleby brunatne wyługowane należą do IV klasy bonitacji oraz kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego. Czarne ziemie zdegradowane wykształcone zostały z lżejszych utworów, piasków słabo gliniastych lub gliniastych lekkich. Charakteryzują się odczynem kwaśnym ph od 4,2 do 6,0. Stanowią grunty zaliczane do słabszych klas bonitacyjnych oraz kompleksów zbożowo pastewnego mocnego i słabego. Około 95% terenów wykorzystywanych rolniczo to grunty orne. Zasiewami głównymi są zboża (63% gruntów ornych, gł. pszenica, mieszanki zbożowe) oraz rośliny pastewne (19%) i ziemniaki (10%). Struktura upraw uwarunkowana jest niską jakością gleb. Z ogólnej liczby gospodarstw około 45% ma powierzchnię większą niż 5 ha. 20
2) Inwentaryzacja zasobów. Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Opis zasobu, jakim wieś dysponuje Wyró Małe Duże żniają ce 1 2 3 4 5 2.1. Zasoby przyrodnicze -walory krajobrazu, rzeźby terenu -stan środowiska -walory klimatu -walory szaty roślinnej -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) -wody podziemne -gleby -kopaliny -walory geotechniczne Jeden z mniej zanieczyszczonych terenów byłego województwa katowickiego Brak walorów wyróżniających miejscowość na tle otoczenia Ciekawe pod względem ekologicznym różnorodne skupiska roślinności polnej i leśnej Las położony na zachód od miejscowości Zacharzowice Bogate siedlisko zwierzyny płowej i drobnej ciekawy teren dla łowiectwa Strumień płynący na zachód od miejscowości Teren strefy ochronnej GZWP 333 i obszar zbiornika GZWP 330 Gleby bielicowe i pseudobielicowe, oznaczające się niskim ph, wytworzone głównie z piasków gliniastych lekkich, słabo gliniastych lub glin lekkich, na mniejszym obszarze gleby brunatne i czarne ziemie zdegradowane Brak Brak 2.2. Zasoby kulturowe -walory architektury Brak wyróżniających -walory przestrzeni wiejskiej publicznej Świetlica, boisko z estradą -walory przestrzeni wiejskiej prywatnej Brak wyróżniających -zabytki i pamiątki historyczne Zabytkowy kościół drewniany -osobliwości kulturowe Brak wyróżniających -miejsca, osoby i przedmioty kultu Brak 21
1 2 3 4 5 -święta, odpusty, pielgrzymki Odpust, dożynki, festyny wiejskie -tradycje, obrzędy, gwara Brak wyróżniających -legendy, podania i fakty historyczne Brak wyróżniających -przekazy literackie Brak -ważne postacie i przekazy historyczne Brak -specyficzne nazwy Brak -specyficzne potrawy Brak - dawne zawody... Brak - zespoły artystyczne, twórcy Brak 2.3. Obiekty i tereny -działki pod zabudowę mieszkaniową Działki w zasobach prywatnych -działki pod domy letniskowe Brak -działki pod zakłady usługowe i przemysł Działki w zasobach prywatnych -pustostany mieszkaniowe Nie stwierdzono -pustostany poprzemysłowe Brak -tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) 2.4. Infrastruktura społeczna Brak -place publicznych spotkań, festynów Boisko sportowe -sale spotkań, świetlice, kluby Świetlica wiejska -miejsca uprawiania sportu Boisko sportowe Szlak architektury drewnianej województwa śląskiego -ścieżki rowerowe, szlaki turyst. Trasa rowerowa Zabytki Techniki Szlak turystyczny Okrężny wokół Gliwic Zacharzowicki szlak turystyczny -szkoły Brak -przedszkola Brak -biblioteki Brak -placówki opieki społecznej Brak -placówki służby zdrowia Brak 2.5. Infrastruktura techniczna -wodociąg Miejscowość w 100% zwodociągowana -kanalizacja Brak nie planuje się budowy 22
-drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) 1 2 3 4 5 Większość dróg o nawierzchni utwardzonej ulepszonej w dobrym stanie technicznym -chodniki, parkingi, przystanki Brak parkingów i chodników, przystanek linii PKS sieć telefoniczna.i dostępność internetu Możliwość podłączenia do sieci telefonicznej i do internetu Telefonia komórkowa Brak problemów z funkcjonowanie telefonii komórkowej Sieć gazowa Istnieje możliwość przyłączenia do sieci 2.6. Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile?) Rolnictwo Usługi Praca w przemyśle ciężkim Praca za granicą Rzemiosło Turystyka i usługi z nią związane - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe Usługi Transport i ich: produkty -gastronomia -miejsca noclegowe Brak wyróżniających Brak Brak -gospodarstwa rolne Przeważnie rozdrobnione, wielofunkcyjne, rodzinne -uprawy hodowle, Zboża Ziemniaki Rośliny pastewne Warzywa, owoce Trzoda chlewna Bydło -możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne Brak -zasoby odnawialnych energii Biomasa 23
2.7. Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy 1 2 3 4 5 -środki udostępniane przez gminę Brak odpisu sołeckiego lub innej formy bezpośredniego udziału udostępniania środków (np. udział od sprzedaży nieruchomości). Środki przekazywane na podstawie zapotrzebowania na konkretne zadania. - środki wypracowywane Głównie jako praca społeczna (świetlica wiejska, boisko) 2.8. Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) -Autorytety i znane postacie we wsi Rada sołecka -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą Brak wyróżniających -Osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci Brak wyróżniających -Przedsiębiorcy, sponsorzy Brak wyróżniających -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych Brak wyróżniających -Pracownicy nauki Brak -Związki i stowarzyszenia Brak -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami) Brak -Współpraca zagraniczna i krajowa Brak 2.9. Informacje dostępne o wsi -Publikatory, lokalna prasa -Książki, przewodniki -Strony www Brak Brak Brak 24
3) Ocena mocnych i słabych stron. 3.1. Analiza SWOT. Silne strony Czyste środowisko naturalne Specyficzny mikroklimat Aktywność mieszkańców Tereny przeznaczone pod usługi, zabudowę i rekreację Bogate kompleksy leśne Aktualny Plan Zagospodarowania Przestrzennego Atrakcyjny krajobraz Pełne zwodociągowanie miejscowości Daleko posunięta gazyfikacja Szanse Sąsiedztwo aglomeracji śląskiej Możliwość pozyskania środków finansowych z funduszy Unii Europejskiej Słabe strony Brak środków pieniężnych na inwestycje w sołectwie Braki w infrastrukturze technicznej szczególnie w sferze ochrony środowiska i drogownictwa Brak bazy noclegowej Brak oferty kulturalnej i rekreacyjnej Dysproporcja osób pracujących w rolnictwie do pozarolniczej działalności. Brak doświadczenia w pozyskiwaniu środków zewnętrznych. Niewystarczająca promocja zasobów Zagrożenia Pauperyzacja społeczeństwa Migracja ludności do krajów UE Konkurencja sąsiednich miejscowości 3.2. Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT. Bliskość aglomeracji śląskiej, czyste środowisko naturalne, stosunkowo dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna (wodociągi, gazociągi, infrastruktura teletechniczna), predysponują rozwój miejscowości w kierunku rozwoju mieszkalnictwa rezydencjalnego, turystyki (głównie krótkoterminowej i sentymentalnej) i produkcji czystej żywności. Rozwijanie tych kierunków jest zagrożone głównie przez braki w infrastrukturze ochrony środowiska, drogowej i kulturalnej oraz brak środków finansowych na realizację inwestycji, zubożenie społeczeństwa i idącą za nim emigracją ludzi młodych głównie do krajów zachodnioeuropejskich. 25
4) Planowane kierunki rozwoju. 4.1. Cel nadrzędny. Jako cel nadrzędny rozwoju miejscowości określono zgodnie z Strategią Ekorozwoju Gminy Wielowieś: podniesienie poziomu życia społeczności lokalnej wsi Wielowieś, poprzez rozwój ekologicznego rolnictwa będącego w stanie konkurować z wysoko rozwiniętym rolnictwem zachodnioeuropejskim oraz przemysłu o niskiej uciążliwości dla środowiska, turystyki i usług z nią związanych z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z zasad ekorozwoju (rozwoju zrównoważonego). 4.2. Cele strategiczne z odpowiadającymi im zadaniami. Na podstawie analizy zasobów miejscowości oraz biorąc pod uwagę zapisy dokumentów planistycznych gminy (Strategię Rozwoju, Plan Rozwoju Lokalnego, Studium Zagospodarowania Przestrzennego, Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami) określono następujące cele i odpowiadające im zadania rozwoju miejscowości: 4.2.1. Zmiany w strukturze gospodarczej gminy, w tym zasady kształtowania rolnej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. a) Przygotowywanie, uzbrojenie i udostępnianie terenów inwestycyjnych dla prowadzenia działalności gospodarczej. b) Przygotowywanie, uzbrojenie i udostępnianie terenów mieszkaniowych i rekreacyjnych. c) Stworzenie warunków na terenie miejscowości dla inwestorów z branży przetwórstwa spożywczego. d) Osiągnięcie wyższego stopnia kultury użytków rolnych. e) Przeznaczenie pod zabudowę i inwestycje terenów najkorzystniejszych pod względem warunków fizjograficznych oraz istniejącej i projektowanej infrastruktury technicznej o małej przydatności rolniczej gleb. f) Wspieranie powstawania nowych i pomoc w rozwoju już istniejących przedsiębiorstw i producentów rolnych. g) Wspieranie rozwoju usług turystycznych i pośrednio z nimi związanych. 4.2.2. Zmiany w sposobie użytkowania terenu. a) Utrzymanie wysokiego reżimu ochronnego w dziedzinie gospodarki wodno ściekowej obszarów o szczególnych walorach wymagających ochrony. b) Zalesianie obszarów gruntów klas o niskiej bonitacji. c) Wyznaczenie terenów dla mieszkalnictwa letniskowego. d) Rekultywacja terenów zdegradowanych. 26
4.2.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury. a) Rozbudowa infrastruktury technicznej gminy. b) Poprawa bezpieczeństwa ciągów komunikacyjnych poprzez budowę, przebudowę istniejących dróg, chodników, ścieżek rowerowych. c) Modernizacja sieci wodociągowych. d) Budowa sieci elektroenergetycznej, szczególnie na nowych terenach inwestycyjnych oraz modernizacja istniejącego oświetlenia drogowego. e) Budowa i przebudowa infrastruktury turystycznej. f) Budowa bazy przetwórstwa rolno spożywczego. 4.2.4. Poprawa stanu środowiska naturalnego. a) Stworzenie systemu gospodarki wodno ściekowej.. b) Stworzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych. c) Likwidacja nielegalnych składowisk odpadów. d) Wspieranie zmiany systemu ogrzewania obiektów powodującego zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. e) Rozbudowa systemu segregacji odpadów. f) Objęcie ochroną prawną obiektów i zespołów przyrodniczych o szczególnych walorach krajobrazowych. g) Likwidacja urządzeń azbestowych i zawierających azbest. 4.2.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego. a) Rewitalizacja obiektów dziedzictwa kulturowego i sakralnego. b) Rozszerzenie oferty kulturalnej. c) Rozbudowa i renowacja istniejącego zaplecza sportowo rekreacyjnego. d) Wspieranie imprez kulturalnych i sportowo-rekreacyjnych. 4.2.6. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania. a) Tworzenie atrakcyjnego centrum miejscowości i ich otoczenia. b) Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa społeczności lokalnej. c) Budowa i rozbudowa ścieżek rowerowych. d) Budowa ścieżek zdrowia 27
5) Opis planowanego przedsięwzięcia. 5.1. Tytuł projektu. Budowa chodnika i zarurowanie rowu przydrożnego w Zacharzowicach 5.2. Lokalizacja projektu. Projekt zlokalizowany jest w województwie śląskim, powiecie gliwickim, gminie Wielowieś, miejscowości Zacharzowice i dotyczy odcinka drogi powiatowej 14 149 na działkach nr 193/51, 207/99, 899/50, 898/50, 198/58, 199/58, 409/58, 550/90. 5.3. Opis stanu aktualnego. Przy drodze 14 149 na odcinku przebiegającym przez miejscowość Zacharzowice usytuowany jest przystanek autobusowy oraz boisko sportowe. Droga ta stanowi główny trakt komunikacyjny oraz centrum wsi. Przy drodze brak poboczy a odwodnienie drogi stanowią rowy przydrożne. Stan ten powoduje nie tylko nieestetyczny wizerunek tego miejsca, ale także stwarza zagrożenie dla pieszych. 5.4. Cele projektu. Głównym celem projektu jest podniesienie standardu życia i pracy w miejscowości Zacharzowice. Jego realizacja przyczyni się do realizacji następujących celów określonych w Uzupełnieniu Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004-2006: Podniesienie standardu życia i pracy na wsi, Podniesienie atrakcyjności turystycznej, Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej, Droga, na której planowana jest inwestycja stanowi główny trakt we wsi, zlokalizowany jest na niej przystanek autobusowy i przylega do boisko sportowe wraz z estradą, które jest głównym miejscem spotkań społeczności oraz miejscem organizacji festynów i zabaw wiejskich. Przez ulicę przebiegają ponadto szlaki rowerowe i turystyczne, budowa chodnika zwiększy atrakcyjność miejscowości i poprawi bezpieczeństwo na niej, co ma szczególne znaczenie ze względu na korzystanie z niej dzieci udających się do szkół. 5.5. Opis projektu. Przewiduje się wykonanie chodnika jednostronnego o zasadniczej szerokość chodnika 2.0 m z nawierzchnią z kostki brukowej (w projekcie przewidziano typ Behaton). Na długości chodnika przewiduje się zarurowanie biegnącego wzdłuż drogi rowu przydrożnego. Rów przydrożny po drugiej stronie drogi zostanie na tym odcinku niezmieniony. Ze względu na prowadzenie rurociągu z zagłębieniem poniżej obecnie istniejącego rowu, rurociąg zostanie przeprowadzony na drugą stronę drogi i włączony do niżej położonego rowu przydrożnego. W miejscu wylotu rurociągu skarpy i dno rowu zostaną umocnione. Dla odprowadzenia wód opadowych z pasa wzdłuż chodnika przewidziano wykonanie typowych wpustów ulicznych bezkołnierzowych (SWW 0614-492), osadzonych na studzienkach betonowych ф500 z osadnikiem. Konstrukcja chodnika Zasadnicza szerokość chodnika wyniesie 2.0 m. Nawierzchnię chodnika przewiduje się z kostki brukowej betonowej typ Behaton grubości 6 cm. (na wyjazdach z posesji i drogi polnej 8cm). Nawierzchnia chodnika będzie ułożona na podbudowie z kruszywa hutniczego o uziarnieniu 12.8-31.5 mm grubości 10 cm (na wyjazdach 20 cm). Od strony jezdni chodnik 28
będzie ograniczony krawężnikiem ulicznym 15x30 cm ułożonym na ławie betonowej z betonu B-10 grubości 30cm i podbudowie z kruszywa hutniczego o uziarnieniu 12.8-31.5mm grubości 10cm. Krawężnik będzie wystawać 10 cm ponad poziom jezdni z wyjątkiem miejsc wyjazdów z posesji gdzie tą wysokość należy obniżyć do 3 cm. Od strony posesji chodnik będzie ograniczony obrzeżem betonowym 6x20 cm na ławie żwirowej gr.6 cm. Przyjęto nachylenie poprzeczne chodnika 1% w stronę jezdni. Ze względu na dużą szerokość rowu przewiduje się prowadzenie rurociągu za pasem chodnika i nadsypanie terenu nad rowem do poziomu. Teren między chodnikiem, a ogrodzeniami należy obsiać trawą. Trasa zarurowania Rurociąg będzie prowadzony wzdłuż drogi po śladzie istniejącego rowu w odległości ok. 3 m od krawędzi jezdni. Wpusty uliczne będą lokalizowane jako przylegające do krawężnika, w pasie asfaltu. Wpusty lokalizowane od strony posesji będą montowane przy studzienkach rewizyjnych (z wyjątkiem wpustu przy studzience 5 odsuniętego w stronę posesji 28A). Sposób zabudowy i rodzaj materiału rurociągu Zaprojektowano kanalizację z rur PCW ф315x9.2, klasy S, oraz podłączenia wpustów ulicznych z rur PCW ф160x4. 7. Połączenie rur PCW na uszczelkę gumową. Rurociąg należy układać na głębokościach, ze spadkami i średnicami podanymi na profilach podłużnych. Łączna długość projektowanej sieci kanalizacyjnej wynosi: ф160x4.7-40 mb. ф315x9.2-456 mb. razem - 496 mb. Uzbrojenie sieci Dla celów rewizyjnych i podłączenia wpustów ulicznych zaprojektowano wykonanie 11 studzienek z kręgów betonowych śr.i200mrn na podmurówce z cegły kanalizacyjnej. Przy studzienkach st1, st2, st3, st4, st5, st6, st8, stl1 zaprojektowano wpusty deszczowe. Przejścia pod przeszkodami Przejścia w drogach. W miejscach prowadzenia wykopu w drodze asfaltowej należy naprawić jezdnię przez wykonanie warstwy nawierzchni z asfaltu gr. 6cm, na podbudowie z kruszywa gr. 23cm. W miejscach gdzie brak jest asfaltu nawierzchnię naprawić przez wykonanie warstwy tłucznia gr.15 cm. Przejście rurociągiem pod drogą wykonać przekopem po połowie jezdni. Zbliżenia do kabla telekomunikacyjnego Przed przystąpieniem do robót w pobliżu kabla telefonicznego należy powiadomić zakład telekomunikacji. W miejscu prowadzenia kanalizacji w pobliżu kabla, w celu lokalizacji, wykonać ręcznie wykop kontrolny. Skrzyżowania z wodociągiem. Projektowana kanalizacja nie powinna kolidować z istniejącym wodociągiem ze względu na prowadzenie kanalizacji powyżej poziomu min. zagłębienia wodociągu. W wypadku gdyby zaszła konieczność przebudowy istniejącej sieci wodociągowej w związku z inną niż normatywna jej głębokością należy uzgodnić jej sposób w ramach nadzoru autorskiego. Zabezpieczenie rowu poniżej wylotu z kanalizacji. Aby zabezpieczyć rów przed rozmywaniem przez wody wypływające z wylotu z kanalizacji należy dno rowu poniżej wylotu umocnić na dł. ok. 30 mb. płytami korytkowymi szer. 50 cm, a skarpy płytkami chodnikowymi 50x50x7 na podsypce piaskowej gr. l0 cm. Zabezpieczenie antykorozyjne rurociągów i armatury Rury i kształtki z PCW nie wymagają izolacji. Studzienki i rury betonowe będą izolowane przez posmarowanie abizolem. Próba szczelności Próbę szczelności dokonać należy dla sprawdzenia wytrzymałości rur i szczelności złączy w 29
rurociągu. Próbę szczelności dokonać należy dla przeprowadzić na eksfiltrację ścieków i infiltrację wód gruntowych zgodnie z PN-92/B-I0735 Kanalizacja. Wymagania i badania przy odbiorze. Roboty ziemne Roboty ziemne prowadzić przy użyciu sprzętu mechanicznego z wyjątkiem miejsc zbliżeń do kabli telekomunikacyjnych, wodociągu, i innych przeszkód, gdzie roboty wykonywać ręcznie. Po zakończeniu robót ziemnych drogi w miejscach wykopów jak również naruszone urządzenia i teren należy doprowadzić do stanu pierwotnego. Przewiduje się wykonanie wykopu o ścianach pionowych umocnionych (w gruntach nienawodnionych umocnienie ażurowe). Przy robotach ziemnych przewiduje się 20% robót ręcznych Rurociąg do wysokości 30cm ponad wierzch rury obsypywać gruntem rodzimym pozbawionym cząstek większych niż 20mm, niezmrożonym, bez ostrych kamieni. W wypadku nie spełnienia tych warunków przez grunt rodzimy w miejscu wykopu należy dowieźć materiał na zasypkę do poziomu 30 cm ponad wierzch rury. 30
5.6. Analiza prawna wykonalności projektu. Własność nieruchomości prawo dysponowania na cele budowlane. Działka nr obręb Zacharzowice, na której planowana jest realizacja projektu jest własnością Powiatu Gliwickiego, zgodnie z wymogami Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 konieczne jest przedstawienie pisemnej zgody właściciela na realizację takiego projektu i do utrzymania obiektu zgodnie, z co najmniej jednym celem określonym w projekcie przez okres, co najmniej 5 lat od dnia dokonania przez ARiMR ostatniej płatności. Zgodność projektu z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Lokalizacja inwestycji, będąca obiektem niniejszego opracowania jest zgodna z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego terenów zainwestowanych i rozwojowych Wsi Zacharzowice i posiada przeznaczenie: 1) Przeznaczenie podstawowe: a) drogi zbiorcze, 2) Przeznaczenie uzupełniające: a) ciągi piesze i rowerowe, b) ciągi uzbrojenia terenu, 3) Zasady zabudowy i zagospodarowania terenu: a) utrzymanie jako minimalnych linii rozgraniczających, wg istniejącego stanu własności. W obrębie istniejącej zabudowy dopuszcza się utrzymanie istniejących ogrodzeń pod warunkiem przestrzegania zakazu dalszego ograniczania pasa drogowego, b) minimalne linie zabudowy 20,0 m, licząc od krawędzi jezdni, 4) Zakazy: a) bezpośrednie włączenie w obrębie skrzyżowań, b) pozwolenie na budowę nie narusza praw osób trzecich. Zgodność projektu z Strategią Rozwoju Gminy Wielowieś. Niniejszy projekt jest zgodny z zapisami Strategii Ekorozwoju Gminy Wielowieś a jego realizacja przyczyni się do osiągnięcia następujących celów operacyjnych i zadań: E. Poprawa kondycji społecznej ludności gminy. d) rozbudowa infrastruktury technicznej gminy; e) poprawa jakości usług komunikacyjnych; D. Rozwój turystyki. e) tworzenie atrakcyjnych centrów poszczególnych miejscowości i ich otoczenia; Zamówienia Publiczne. Inwestycja będzie realizowana zgodnie z zapisami ustawy prawo zamówień publicznych. Udzielenie zamówienia publicznego odbędzie się w trybie przetargu nieograniczonego na całość zadania. Przewidywany termin wszczęcia procedury lipiec 2005. Wymagane zezwolenia i uzgodnienia. Projekt jest przygotowany do realizacji i posiada pozwolenie na budowę wydane przez Starostę Gliwickiego w dniu 9 lutego 2004 (nr sprawy WA-7351/40 Wiel./03/04). Realizacja projektu nie jest uwarunkowana uzyskaniem innych zezwoleń czy też przeprowadzeniem uzgodnień. 31