PROGRAM ROZWOJU GMINNEJ I POWIATOWEJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ NA LATA PYTANIA I ODPOWIEDZI

PROGRAM ROZWOJU GMINNEJ I POWIATOWEJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ NA LATA 2016-2019 PYTANIA I ODPOWIEDZI Poniżej przedstawiamy zestaw pytań, które wypłynęły od jednostek samorządu terytorialnego i nasze odpowiedzi Lp Pytanie Odpowiedź 1 Czy można zgłosić drogi gminne (3 różne numery dróg) nie stykające się ze sobą, ale stanowiące całość w połączeniu z wnioskiem składanym przez Powiat? Tak, jeżeli są spełnione łącznie 2 warunki: 1.Wniosek na wskazane drogi gminne złoży Gmina, a Powiat złoży wniosek na wskazaną drogę powiatową. Zgodnie z Pkt.9 Instrukcji wypełniania wniosku (Uwagi szczegółowe) w przypadku zadań na dwóch drogach różnej kategorii tj. powiatowej i gminnej powiązanych ze sobą lub w przypadku zadań w ciągu tzw. odcinków granicznych należy wskazać stosowne powiązania funkcjonalne i sieciowe. W punkcie tym należy wskazać informacje istotne dla oceny przez Komisję, nieujęte w pozostałych pozycjach wniosku o dofinansowanie wniosku Powyższy zapis znajduje odzwierciedlenie w Karcie oceny merytorycznej wniosków dla kryteriów 2,3 i 5 Kryterium nr 2 - Znaczenie zadania dla rozwoju spójnej sieci dróg publicznych na obszarze województwa. W przypadku, gdy na dwóch drogach różnej kategorii (powiatowej i gminnej) dwaj wnioskodawcy (ustawowi zarządcy dróg) realizują odcinki dróg powiązane funkcjonalnie ze sobą, tworząc spójny układ komunikacyjny (bezpośrednio połączone), każdy z wnioskodawców zamieszcza w swoim wniosku w punktach 9 i 12.2 adekwatny opis oraz dołącza mapę sytuacyjną. Za to kryterium wniosek może otrzymać 1 punkt. UWAGA - Należy pamiętać, że Informacje zawarte w powyższych punktach, w kontekście powyższego zapisu będą poddane ocenie przez Komisję, która

2 3 a/czy można zgłosić drogę gminną o jednym numerze ale posiadającą 2 zgłoszenia wykonania robót? Jedno zgłoszenie etap I na ok. 990 mb, drugie zgłoszenie etap II na ok. 975,5 mb. b/ Czy ta droga będzie traktowana jako jeden odcinek czy ze względu na dwa zgłoszenia jako dwa odcinki? Czy w przypadku realizacji robót w roku bieżącym związanych z rozbudową drogi w ramach pierwszego odcinka o długości 145mb, dla których umowny termin zakończenia robót jest w listopadzie 2016 możliwe będzie uzyskanie punktów za kontynuację uwzględni mapę i informacje w części opisowej wniosku i podejmie ostateczną decyzję, czy powyższe kryterium jest spełnione. UWAGA - Można zgłosić trzy różne odcinki dróg, o odrębnych numerach, jednakże muszą to być funkcjonalnie powiązane odcinki (w tym konkretnym przypadku o funkcjonalnej spójności układu komunikacyjnego możemy mówić przy spełnieniu warunku, że gmina i powiat złożą wnioski). 2. Każda z tych dróg gminnych jako pojedynczy odcinek jest jednorodnym odcinkiem, tzn. jest drogą gminną, np. klasy L o jednakowych parametrach technicznych, czyli odcinek na całej długości ma jednakową dopuszczalną szer. pasa ruchu. (zgodnie z pkt 8, uwagi ogólne Instrukcji wypełniania wniosku ). a/ Jak wyjaśniono powyżej, jeżeli zgłoszona droga będzie jednorodna pod względem parametrów funkcjonalnych i technicznych (droga gminna określonej klasy, jednego numeru, o takiej samej szerokości pasa ruchu na całej długości), to zostanie potraktowana, jako jeden odcinek. Intencją autorów Programu jest, aby generalnie prace budowlane były prowadzone na podstawie jednego dokumentu. Nie ma jednak formalnego zakazu, aby było ich więcej. b/ Trudno nam się ustosunkować do tego pytania, gdyż nie przedstawili Państwo żadnych okoliczności, z czego wynika podział na etapy (każdy z odcinków poniżej 1 km?) Czy inwestor posiada decyzję środowiskową, czy przeprowadził screening środowiskowy dla całego przedsięwzięcia (łącznie dla obu odcinków?) Instrukcja oceny wniosków (s.3) stanowi: W przypadku kryterium nr 5 (skala ocen 0-5 pkt) uwzględnia się ciągłość zadania objętego wnioskiem (zamykanie ciągu lub cały ciąg drogi bądź kontynuacja wcześniejszych zadań na danym ciągu) oraz rodzaj inwestycji zrealizowanych na pozostałych odcinkach ciągu.

(kryterium nr 5). Zadanie realizowane jest ze środków własnych samorządu. Na etapie składania wniosku, tj. do 15 września będziemy dysponowali podpisaną umową z wykonawcą i protokołem przekazania terenu budowy. Odbiór robót przewidziany jest w miesiącu październiku lub listopadzie 2016r. Uwzględnia się realizację inwestycji na ciągu drogowym, które zostały oddane do użytkowania nie wcześniej niż 3 lata od dnia złożenia wniosku. Przedmiotem wniosku może być również kontynuowanie inwestycji realizowanych choć niezakończonych na dzień składania wniosku o dofinansowanie. W takim przypadku, jako potwierdzenie kontynuacji, akceptowane są również następujące dokumenty: protokół odbioru robót, kopia umowy z wykonawcą wraz z kopią protokołu przekazania placu budowy lub dziennika budowy z wpisami dokumentującymi rozpoczęcie realizacji inwestycji. 4 5 Gmina będzie składała wniosek na przebudowę drogi gminnej. Włączenie drogi następuje z jednej strony w drogę asfaltową gminną, a z drugiej strony włączenie w drogę krajową. Gmina (Wójt Gminy ) posiada zgłoszenie wykonania robót budowlanych polegających na włączeniu drogi gminnej w drogę krajową ( zaświadczenie o braku sprzeciwu od Wojewody Łódzkiego) i uzgodnioną organizację ruchu. Czy gmina może doliczyć koszty włączenia na dł. 35mb i jakie dokumenty winna mieć np. z GDDKiA. 1. Czy koszt wykonania dokumentacji projektowej jest kosztem kwalifikowalnym? 2. Realizacja rozbudowy drogi będzie w 2017 roku, Zgodnie z obowiązującymi przepisami połączenie drogi gminnej i krajowej może nastąpić tylko poprzez skrzyżowanie. Jeżeli zatem odcinek, o którym mowa, zlokalizowany jest w pasie drogi krajowej i ewidencyjnie należy do skrzyżowania, to koszty robót wykonanych na tym skrzyżowaniu powinny zostać uznane za kwalifikowalne. Odnośnie kwestii zakresu załączników do wniosku, dokumentujących gotowość do realizacji tego elementu sieci drogowej, w opinii Ministerstwa przede wszystkim niezbędne jest uzyskanie dokumentu potwierdzającego tymczasowe dysponowanie nieruchomością, na której mają być prowadzone roboty budowlane (na przykład w trybie przewidzianym w art. 22 ust. 2 ustawy o drogach publicznych) oraz uzgodnienie z właściwym oddziałem GDDKiA (jako zarządcą drogi krajowej) zasad i parametrów technicznych połączenia drogi gminnej z drogą krajową. Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie uwagi szczegółowe do pkt 8: Do kosztów realizacji zadania wlicza się wyłącznie wydatki, które zostaną poniesione w roku, na który ma być udzielona dotacja. Zatem koszt wykonania dokumentacji projektowej poniesiony w 2016 roku nie będzie kosztem kwalifikowalnym. Ad 2: Wojewoda, jako organ przeprowadzający nabór wniosków do

6 nie ma wyłonionego insp. nadzoru. Czy są wytyczne (sugestie) w jaki sposób mamy oszacować koszty pełnienia nadzoru inwestorskiego? W związku planowaną realizacją: - budowy ulicy Szkolnej z budową kanalizacji deszczowej, sanitarnej, wodociągu, oświetlenia ulicznego oraz przebudową sieci telekomunikacyjnej w oparciu Decyzję pozwolenia na budowę nr 1431/2013 z dnia 12.09.2013 r. wydanej przez Starostę oraz - przebudowy drogi krajowej nr 7 (Al. Krakowska) w pasie drogowym w zakresie remontu nawierzchni jezdni skrzyżowania ul. Szkolnej z dr. krajową nr 7 gm. X dz. nr ew. 1/6 (Zaświadczenie Wojewody nr WI-II.7843.1.67.2015.AK. z dnia 15.10.2015 r. ) - Proszę o informację, czy powyższe roboty mogą być łącznie ujęte w jednym wniosku o dofinansowanie w ramach programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019 r. W przypadku, gdy w/w roboty mogą być ujęte w jednym wniosku o dofinansowanie proszę o informację czy w związku z tym należy wydłużyć zakres robót o długość odcinka znajdującą się w pasie Al. Krakowskiej (pkt. 12 Charakterystyka zadania wg kryteriów oceny merytorycznej- 1. Dane podstawowe). PRGiPID, nie jest właściwy do udzielania wytycznych w sprawie oszacowania kosztów (jakichkolwiek) związanych z przygotowaniem i realizacją zadań objętych Programem. Beneficjent w tym zakresie powinien stosować zasady wyłaniania wykonawców dostaw, robót czy usług, określone w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych i przepisów wykonawczych. Skrzyżowanie jest integralną częścią sieci drogowej i pomijanie skrzyżowań w zadaniach realizowanych w ramach Programu spowoduje pozostawienie w sieci drogowej jej najbardziej kolizyjnych punktów, tym bardziej, że biorąc pod uwagę zapisy art. 25 ust 4 ustawy o drogach publicznych, koszt budowy lub przebudowy skrzyżowania należy do zarządcy drogi, który wystąpił z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania. W związku z powyższym jak najbardziej zasadne byłoby ujęcie w zadaniu odcinka znajdującego się w pasie drogowym Al. Krakowskiej. Najlepszym rozwiązaniem byłoby uzyskanie przez inwestora (wnioskodawcę) jednej decyzji/dokonanie jednego zgłoszenia dla całego realizowanego zadania. Natomiast kwestia uzyskania odrębnych decyzji/dokonania odrębnych zgłoszeń dla poszczególnych odcinków zgłaszanych w ramach jednego zadania (z których każdy musi być zaklasyfikowany jako ten sam rodzaj robót budowlanych) należy do wojewody. Uregulowanie tej kwestii ma bowiem istotne znaczenie na ocenę formalną złożonych wniosków o dofinansowanie. 7 Gmina zamierza złożyć wniosek na zadanie pn. Przebudowy drogi nr X w miejscowości Y. Zadanie Odpowiedź MiB:

8 obejmuje prace związane z przebudową drogi oraz budową wzdłuż drogi ścieżki rowerowej. Dla drogi posiadamy zgłoszenie prac nie wymagających pozwolenia na budowę a zgłoszenie dotyczy Przebudowy drogi gminnej polegające na wymianie nawierzchni jezdni, chodnika i zjazdów. Ścieżka rowerowa stanowi element tej inwestycji, jednak posiada odrębne opracowanie (projekt techniczny) gdyż ma być dopiero wybudowana. Dla ścieżki posiadamy decyzję pozwolenie na budowę obejmujące budowę ścieżki rowerowej na odcinku x-y. Prosimy o informację czy zadanie polegające na przebudowie drogi oraz budowie m.in. ścieżki rowerowej przy różnych nazwach prac (przebudowa drogi i budowa ścieżki) może być w całości złożone do konkursu, w całości stanowi koszty kwalifikowany i kwalifikuje się do otrzymania ewentualnych punktów za kryterium dotyczące ruch rowerowego. Czy w ramach naboru wniosków o dofinansowanie zadań na rok 2017 w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019, gmina może złożyć dwa wnioski o dofinansowanie? Intencją resortu było, aby zadanie było scharakteryzowane pod względem robót budowlanych w sposób jednolity dla wszystkich (maksymalnie trzech) odcinków dróg, tj. jako zadanie może być zgłoszony tylko remont, przebudowa, rozbudowa lub budowa drogi/dróg publicznych. Dodatkowo nazwa zadania powinna sugerować klasyfikację środków, które będą przyznawane z budżetu państwa jako dotacja. Budowa chodnika/ścieżki rowerowej w pasie drogi publicznej będzie zawsze wiązała się z przebudową, rozbudową lub budową tej drogi. Mówiąc inaczej, np. budowa ścieżki rowerowej w istniejących liniach rozgraniczających pasa drogowego drogi publicznej będzie przebudową drogi. Analogicznie, jeżeli do wybudowani ścieżki rowerowej niezbędne będzie pozyskanie dodatkowych nieruchomości gruntowych, budowa ścieżki będzie stanowiła rozbudowę drogi publicznej. Niemniej jednak kwestia uzyskania odrębnych decyzji/dokonania odrębnych zgłoszeń dla poszczególnych odcinków zgłaszanych w ramach jednego zadania (z których każdy musi być zaklasyfikowany jako ten sam rodzaj robót budowlanych) należy do wojewody. Kwestię liczby składanych wniosków rozstrzygają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 316; zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1451), a mianowicie: 2. 1. Jednostki mogą otrzymywać dotację na dofinansowanie zadań własnych w zakresie, o którym mowa w 1, przy czym w każdym roku gmina, w tym miasto na prawach powiatu, może skorzystać z dofinansowania nie więcej niż jednego zadania, a powiat z dofinansowania nie więcej niż dwóch zadań. 3. Jednostka może złożyć wniosek o dofinansowanie wydatków związanych

9 1. Czy przedmiotem jednego wniosku może być zadanie polegające na Przebudowie drogi powiatowej nr 4318E w m. X etap I wraz z budową kanalizacji deszczowej przy czym przebudowa drogi wymaga jedynie zgłoszenia na budowę a budowa kanalizacji deszczowej pozwolenia na budowę? 2. Prosimy o potwierdzenie, że jako powiat możemy złożyć dwa wnioski i każde z zadań zostanie dofinansowane odrębnie kwotą 3mln zł. 3. Czy pobocze wykonane z destruktu jest poboczem utwardzonym? 4. Co rozumie się przez pobocze gruntowe? Czy to pobocze wykonane z: gruntu rodzimego, kruszywa łamanego itd. z realizacją zadań, o których mowa w 1, zwany dalej wnioskiem, w liczbie odpowiadającej liczbie zadań określonej w ust. 1. 4. W przypadku złożenia przez jednostkę większej liczby wniosków niż określona w ust. 3, wojewoda wzywa jednostkę do wskazania, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, zadania, na które dofinansowanie wydatków ma być udzielone, z wyjątkiem przypadku zastosowania odstępstwa, o którym mowa w ust. 5. Po bezskutecznym upływie tego terminu wnioski pozostawia się bez rozpatrzenia. Ad 1: Tak. Przebudowa drogi może być realizowana na podstawie zgłoszenia, natomiast budowa kanalizacji dla tego odcinka drogi na podstawie pozwolenia na budowę. Ad 2: Tak. Powiat może otrzymać dofinansowanie dla dwóch zadań w maksymalnej wysokości 3 mln zł każde. Górną granicę wysokości dotacji stanowi 50 % kosztów kwalifikowalnych, jednak nie więcej niż 3 mln zł. ( 2 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 316; zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1451). Ad 3: Nie patrz odpowiedź na pytanie 4. Ad 4: Przez analogię należy skorzystać z definicji drogi twardej, zawartej w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Przepis określa, że jest to jezdnia o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamiennobetonowych; drogi z inną nawierzchnią ustawa uznaje za drogi gruntowe. Odnosząc cyt. zapis do pytania, nasuwa się wniosek, że pobocze wykonane z innych, niż ww. materiałów jest poboczem gruntowym. (Wiedzą w tym

5. Czy przepusty pod zjazdami należy wliczać do łącznej długości rowów, czy zaliczać do innego rodzaju odwodnienia? 6. Czy w ramach przebudowy jednej drogi powiatowej o tym samym numerze można wystąpić na trzy odcinki drogi, które zlokalizowane są w jej ciągu. 7. Co należy rozumieć przez jednorodny odcinek? Czy jest to droga o niezmiennym przekroju normalnym na całym odcinku czy jednorodność odnosi się tylko do szerokości jezdni. zakresie powinien dysponować projektant). Ad 5: Tak. Przepusty należy wliczyć do łącznej długości rowów. Ad 6: Tak. Jako jedno zadanie mogą być zgłoszone trzy odcinki dróg (pkt 7 INSTRUKCJI WYPEŁNIANIA WNIOSKU O DOFINANSOWANIE ZADANIA) Ad 7. Jednorodny odcinek drogi należy rozumieć jako droga o jednakowych parametrach technicznych, tzn. odcinek na całej długości ma jednakową dopuszczalną szerokość pasa ruchu (pkt 8 INSTRUKCJI WYPEŁNIANIA WNIOSKU O DOFINANSOWANIE ZADANIA). W przypadku przebudowy, rozbudowy, czy budowy podstawowym, ale niekoniecznie jedynym parametrem służącym ewentualnemu podziałowi drogi na odcinki, jest warunek zachowania jednolitej szerokości pasa ruchu, zgodnej z 15 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie ( Dz. U. z 2016 r. poz. 124). 10 Które parametry techniczno-użytkowe (z załączonej tabeli) przyjmiemy jako decydujące przy definiowaniu pojedynczego odcinka drogi? Odpowiedź MIB W opinii Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa podstawowym (ale niekoniecznie jedynym) parametrem służącym ewentualnemu podziałowi drogi na odcinki jest warunek zachowania jednolitej szerokości pasa ruchu, zgodnej z 15 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2016 r. poz. 124). Ponadto zwracamy uwagę, że jedyną podstawą do określania parametrów techniczno-budowlanych dla dróg publicznych jest ww. rozporządzenie. MIB odradza posługiwanie się innymi opracowaniami, gdyż może to rodzić negatywne skutki przy staraniu się o dofinansowanie ze środków programu.

11 12 Zwracam się z uprzejmą prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie wymaganych załączników do wniosku o dofinansowanie dokumentujących partnerstwo finansowe w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 2019. Zgodnie z dokumentami wykonawczymi do programu, zatwierdzonymi w dniu 20 czerwca 2016 r. (Instrukcja wypełniania wniosku - opis kryterium 4 str. 10, wzory wniosków o dofinansowanie), wymaganym załącznikiem do wniosku w takim przypadku jest kopia umowy o partnerstwie wraz z uchwalą potwierdzającą zapewnienie przez partnera deklarowanego wkładu finansowego (w przypadku jednostki samorządowej) lub porozumienie (w przypadku partnera prywatnego). Zapisy te znalazły się także w ogłoszeniu Wojewody o naborze wniosków na rok 2017. W nawiązaniu do ogłoszenia i w oparciu o opinie Regionalnych Izb Rachunkowych, wyrażone w uchwałach stwierdzających nieważność uchwał gmin w sprawie udzielania pomocy finansowej przed rokiem budżetowym, w którym są one udzielane, Burmistrz Gminy wystąpił do Urzędu Wojewódzkiego z następującymi pytaniami - czy w przypadku zawierania partnerstwa z jednostką samorządu terytorialnego (powiatem) dopuszczalne jest niedołączenie do wniosku o dofinansowanie wskazanej umowy i uchwały o partnerstwie? - jakim innym dokumentem można je zastąpić? Gmina zamierza ubiegać się o dofinansowanie na Odpowiedź MIB Zgodnie z zapisami INSTRUKCJI WYPEŁNIANIA WNIOSKU O DOFINANSOWANIE ZADANIA w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 2019 w ramach konsultacji przeprowadzonych w MIB w zakresie usprawnienia procedury naboru wniosków o dofinansowanie w roku 2017, nie dokonywano zmian w Kryterium nr 4. Współpraca w zakresie dofinansowania realizacji zadania przez inny podmiot (w przypadku jednostki samorządowej) ma być potwierdzona zawartą umową o partnerstwie oraz uchwałą potwierdzającą zapewnienie wkładu finansowego. Należy podkreślić, że zgodnie z przyjętymi założeniami, za realizację, w tym wybór wniosków do dofinansowania, odpowiada wojewoda. Tym samym może on dopuścić możliwość przyjęcia w ramach naboru wniosku odrębnej Uchwały Rady Gminy, w sprawie wyrażenia woli przystąpienia do realizacji zadania i zabezpieczenia w budżecie pomocy finansowej. Ponadto informujemy, że do tej pory nie docierały do MIB informacje ws. opinii Regionalnych Izb Obrachunkowych w omawianej sprawie.

13 14 przebudowę drogi gminnej. Na powyższe zadanie Gmina posiada projekt budowlany wraz ze zgłoszeniem zamiaru wykonania robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę. Czy w takim przypadku Gmina również do wniosku musi dołączyć Projekt organizacji ruchu? Mamy ten sam nr drogi i stanowi on jeden ciąg komunikacyjny, w jednej części drogi szerokość pasa ruchu wynosi 4,5 m (przekrój 2 x 4,5) a w drugiej części 3,5 m (przekrój 2 x3,5) pozostałe perymetry drogi są jednorodne. Czy w związku z zaistniałą sytuacją w ramach projektu można potratować całość drogi jako jeden odcinek czy też należy ją podzielić. Czy dwa odcinki dróg o dwóch różnych klasach (ul. Biernackiego - klasa Z i ul. Słowackiego klasa L) mogą być skosztorysowane w jednym kosztorysie a ich wartość podana we wniosku w jednej pozycji? Tak Jest to wymóg formalny (jeden z obligatoryjnych załączników do wniosku o dofinansowanie). Pkt.8 uwagi ogólne Instrukcji wypełniania wniosku Przez pojedynczy odcinek rozumie się jednorodny pod względem parametrów funkcjonalnych i technicznych fragment drogi publicznej jednego numeru, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Każda z dróg jako pojedynczy odcinek jest jednorodnym odcinkiem, tzn. jest drogą jednej klasy, jednego numeru, o jednakowych parametrach technicznych, czyli odcinek na całej długości ma jednakową dopuszczalną szer. pasa ruchu. W przypadku przebudowy, rozbudowy, czy budowy podstawowym, ale niekoniecznie jedynym parametrem służącym ewentualnemu podziałowi drogi na odcinki, jest warunek zachowania jednolitej szerokości pasa ruchu, zgodnej z 15 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2016 r. poz. 124). W związku z powyższym, Gmina musi zgłosić powyższą drogą we wniosku, jako dwa odrębne odcinki. Łączny koszt realizacji wszystkich odcinków podaje się we wniosku w pkt.8 koszty realizacji zadania brutto (z VAT w zł) Natomiast w pkt 11 wniosku harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji zadania, w kolumnie (elementy i rodzaje robót) należy podać koszty w rozbiciu, zgodnie z kosztorysem ofertowym, uwzględniając wszystkie elementy i rodzaje robót do wykonania (np. wymiana nawierzchni, ścieżki

rowerowe, chodniki, odwodnienie, elementy bezpieczeństwa ruchu drogowego itd.). 15 16 1. Czy w ramach projektu można połączyć się/wejść w pas drogi powiatowej na skrzyżowaniu na podstawie umowy - porozumienia z powiatem? 2. Czy przy wniosku dotyczącym remontu, można dokonać przebudowy wjazdu/zjazdu ze skrzyżowania? 3. Czy jeżeli koszty nie są kwalifikowane, to czy można wykazać je jako wkład własny 3. Czy w przypadku braku możliwości dokonania przebudowy, można dokonać remontu tego połączenia, na podstawie umowy z powiatem? Czy projekt stałej organizacji ruchu stanowiący załącznik do wniosku musi być uzgodniony przez wymagane jednostki i zatwierdzony? Tak, ale pod warunkiem uzyskania dokumentu potwierdzającego tymczasowe dysponowanie nieruchomością, na której mają być prowadzone roboty budowlane (na przykład w trybie przewidzianym w art. 22 ust. 2 ustawy o drogach publicznych) oraz uzgodnieniu z powiatem, jako zarządcą drogi powiatowej zasad i parametrów technicznych planowanej przebudowy wjazdu i zjazdu ze skrzyżowania. Tak, pod warunkiem, że koszt przebudowy skrzyżowania (wjazd i zjazd ze skrzyżowania) stanowi koszt niekwalifikowalny, co należy wykazać we wniosku. Koszty niekwalifikowalne nie stanowią wkładu własnego wnioskodawcy. Patrz Komunikat Wojewody Łódzkiego z 29 lipca 2016 r. Dodatkowe informacje dla wnioskodawców dostępny http://www.lodzkie.eu/page/4326,nabor- i-realizacja-wnioskow- na-2017- r.html. Patrz odpowiedź na pkt. 1 Wymogiem formalnym jest załączenie projektu organizacji ruchu, który sporządza się przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o pozwoleniu na budowę albo przed zgłoszeniem wykonania robót budowlanych. 17 1. Program dopuszcza nawiązanie partnerstwa z nie Kryterium nr 4 Współpraca w zakresie dofinansowania realizacji zadania

18 tylko z innymi JST lecz również z innymi podmiotami. Mając na względzie przepisy prawa: ustawy o drogach publicznych, KPA i inne, wsparcie inwestycji drogowej przez podmiot prywatny może realizowane poprzez darowiznę tego podmiotu na rzecz zarządcy drogi. Czy umowa darowizny, która określałaby że darowizna zostanie przeznaczona na konkretną inwestycję drogową, traktowana będzie, że została nawiązana współpraca i przyznane zostaną punkty w tym kryterium? 2. Czy po terminie składania wniosków, można dokonać zmian co do ilości parterów i ich struktury dofinansowania, tak aby po zmianach udział finansowy parterów pozostał na tym samym poziomie Uprzejmie proszę o informację w jaki sposób należy wypełnić wniosek dot. inwestycji o przykładowych parametrach: Przebudowywana droga od pkt. A do B ma długość 1500 mb i podzielona jest na 2 odcinki: 1000 i 500 mb. przez jst lub inne podmioty. Zgodnie z kartą oceny merytorycznej PRB oraz R, dla kryterium nr 4, punktacja przyznawana jest następująco : Udział partnera/partnerów we wkładzie własnym: 1) Od 10% do 20% -1 punkt 2) Od 21% do 30% 2 punkty 3) Od 31% do 40% - 3 punkty 4) Od 41% do 50% - 4 punkty 5) Powyżej 50% - 5 punktów We wniosku należy wykazać łączny udział partnera/partnerów i w zależności od udziału procentowego dostaje się punkty. Udział partnerów musi być udokumentowany odpowiednimi dokumentami (kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem). Umowy o partnerstwie, np. z gminą, stosowna uchwała Rady Gminy (dotyczy JST), umowa darowizny w przypadku innych podmiotów, np. prywatnych. Tak, jest to możliwe, przy założeniu pokazanym w pytaniu (nie zmienia się udział procentowy JST i partnera we wkładzie własnym, a jedynie struktura udziału partnerów (dochodzi nowy partner). W takim przypadku nie rzutuje to na ocenę wniosku, gdyż globalny udział partnerów nie zmienia się i tym samym punktacja przyznana za udział partnera/ów pozostaje taka sama. Jeżeli pojawi się nowy partner trzeba to też udokumentować kopia umowy, czy porozumienia. Odpowiedź MIiB: pkt. 12 wniosku ppkt 1) Znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa

19 W ramach zadania przebudowie będzie podlegała ścieżka rowerowa jednostronna dwukierunkowa, przebiegająca poza jezdnią, o długości 1700 mb, podzielona na 2 odcinki: 1100 i 600 mb. Zgodnie z dokumentacją projektową 100% ścieżki rowerowej, usytuowanej wzdłuż całej przebudowywanej drogi od pkt. A do B, przebiega po jednej stronie drogi poza jezdnią. Ścieżka w całości znajduje się w pasie drogowym drogi mającej być przedmiotem dofinansowania, a jej długość większa od długości drogi wynika z warunków/przeszkód w terenie. Przykładowa ścieżka jest dłuższa od jezdni o 200 mb. W sytuacji przykładowej inwestycji prawidłowe wypełnienie wniosku o dofinansowanie nastręcza istotne przeszkody, jak w załączniku, oraz skutkuje nieprawdziwym wynikiem we wszystkich pozycjach, w których wprowadzone są formuły służące do wyliczenia udziałów elementów ścieżki rowerowej w drodze. W szczególności udział łącznej długości infrastruktury, po której odbywa się ruch rowerów poza jezdnią wniosek określa na poziomie 113% i - 13%. Podobna sytuacja będzie miała z pewnością miejsce w przypadku chodników. W trakcie przebudowy drogi powiatowej występuje konieczność modernizacji 2 skrzyżowań z drogami gminnymi. Wymusza to przeprowadzenie modernizacji około 30 m każdej z tych dróg na ruchu drogowego w odniesieniu do wszystkich wskazanych tam elementów, zatem dotyczy to zarówno ścieżki rowerowej jak i chodnika, służy wyłącznie scharakteryzowaniu zadania pod względem parametrów technicznych. Zatem każdorazowo należy wpisać długość zarówno ścieżki rowerowej jak i chodników zgodnie z kilometrażem po osi drogi wzdłuż której przebiegają ww. elementy infrastruktury. Zatem jeżeli odcinek do realizacji ma 100 m długości, a wzdłuż tego odcinka biegnie ścieżka rowerowa, dwukierunkowa o długości 120 m (z uwagi na przeszkody) to we wniosku należy wpisać w części ruch rowerów: poza jezdnią (bo przebiega poza jezdnią) 100 m (bo taki odcinek drogi jest przedmiotem wniosku i mierzymy zgodnie z jego osią) w kolumnie strona lewa i 100 m strona prawa gdyż konstrukcja ścieżki rowerowej umożliwia ruch obustronny, czyli w żadną stronę nie przebiega ruch po jezdni po ogólnodostępnym pasie ruchu. Natomiast w harmonogramie rzeczowo finansowym należy wykazać wszystkie wartości kosztorysowe zgodnie z projektowanym zakresem prac (czyli na naszym przykładzie należy wpisać wartości robót dla 120 m ścieżki rowerowej obustronnej). To harmonogram rzeczowo- finansowy stanowi podstawę precyzyjnego określenia zakresu robót a następnie ich rozliczenia. W ramach inwestycji drogowej istnieje możliwość wykonania robót na skrzyżowaniu z inną drogą publiczną, które są integralną częścią zadania zgłaszanego do dofinansowania (z zachowaniem zasad wynikających z art. 25 ustawy o drogach publicznych) i będą to koszty kwalifikowalne. W związku z powyższym, jeżeli zadanie dotyczyć będzie przebudowy drogi powiatowej, w ramach tej inwestycji wnioskodawca może przebudować również

odcinku bezpośrednio stykającym się ze skrzyżowaniem. Czy prace te mogą być zaliczone do przebudowy drogi powiatowej i traktowane jako jeden odcinek, czy też należy zadanie podzielić na trzy odcinki droga powiatowa i 2 małe odcinki dróg gminnych (dotyczy miasta na prawach powiatu). skrzyżowania drogi powiatowej z drogami gminnymi, o ile planowane prace mieścić się będą w obszarze tych skrzyżowań. Wyznaczając obszar skrzyżowań można posiłkować się na przykład wytycznymi wynikającymi z zarządzenia nr 10 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 12 czerwca 2001 r. w sprawie wprowadzenia zasad technicznych w zakresie projektowania skrzyżowań drogowych. Wytyczne te stanowią, że skrzyżowanie to przecięcie lub połączenie dróg na jednym poziomie, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy, które obejmuje wspólną część przecinających się lub łączących się dróg oraz odcinki tych dróg, na których występują poszerzenia jezdni spowodowane dodatkowymi pasami ruchu i/lub wyspami kanalizującymi, a w przypadku braku poszerzenia na odcinku obejmującym minimalne długości akumulacji i zwalniania. 20 Gmina zamierza złożyć wniosek o dofinansowanie przebudowy drogi gminnej nr 102980 o długości 1055m i wartości brutto 1.059.592,91, łączącej drogę krajową nr 46 z drogą powiatową nr 1960. Powiat przekazał gminie zadanie polegające na budowie chodnika i kanalizacji deszczowej, o łącznej długości 600m i wartości brutto 690342,25zł, które gmina przyjęła do realizacji. Czy gmina w tym przypadku ma prawo do złożenia wniosku wraz z częścią inwestycji na drodze powiatowej? Jaka część inwestycji na drodze powiatowej mogłaby być objęta dofinansowaniem? Natomiast przeprowadzenie modernizacji około 30 m każdej z tych dróg na odcinku bezpośrednio stykającym się ze skrzyżowaniem jest kosztem niekwalifikowalnym (o ile jak wspomniano wyżej nie zaliczają się do obszaru skrzyżowania), co można wykazać we wniosku o dofinansowanie w pkt. 11. Stanowisko MIiB: Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ustanowienia Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019 jeżeli budowa, przebudowa lub remont obejmuje jednocześnie odcinki drogi gminnej i drogi powiatowej, wnioski powinni złożyć dwaj ustawowi zarządcy drogi i każdy wniosek zostanie oceniony w ramach puli dostępnej dla danej kategorii drogi. Zgodnie z założeniami Programu dla dróg gminnych wniosek mogą złożyć wójt/burmistrz/prezydent a dla dróg powiatowych zarząd powiatu.

21 22 Jeżeli takie rozwiązanie jest możliwe, to w jaki sposób zamieścić we wniosku o dofinansowanie dane, dotyczące części drogi powiatowej" Jak należy wypełniać wniosek przy planowanym różnym zakresie remontu na odcinku drogi oraz przy użyciu innych materiałów niż użyte pierwotnie Gmina zamierza zgłosić, jako jeden z trzech odcinków drogi drogę gminną o dł. 672,53 m, klasy D, o nawierzchni bitumicznej, o szerokości 4,5 m z obustronnym poboczem z kruszywa łamanego. Na odcinku ok. 214 m zaprojektowano jednostronny chodnik oraz oświetlenie energooszczędne. Przedmiotowa droga znajduje się w całości na obszarze zabudowanym, ma jednolitą klasę i kategorię ruchu. Czy rozpatrywany powyżej odcinek drogi gminnej może stanowić w rozumieniu przepisów Odpowiedź MIiB: Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o drogach publicznych remont drogi to wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych inne niż użyte w stanie pierwotnym, zatem szerokość pasa jezdni musi być, zgodnie z przedstawioną definicją, analogiczna do dotychczasowej. Zatem w przypadku remontu drogi na podstawie zakresu zaplanowanych do wykonania robót powinien następować podział na jednorodne odcinki. Oznacza to, że jeżeli odcinek drogi ma 500 m i na 250 m beneficjent zaplanował remont wszystkich elementów funkcjonujących w pasie drogowym (jezdnia, chodnik, zatoka autobusowa itp.) a na kolejnych 250 m planuje remont np. wyłącznie jezdni, to z punktu widzenia zakresu robót odcinki te nie są jednorodne. Zatem we wniosku R w części zakres robót budowlanych należy wprowadzić w kolumnach 2 odrębne odcinki, a następnie w wierszach poniżej wybiera się poszczególne elementy drogi ze wskazaniem obejmuje/nie obejmuje. Odpowiedź MiB W przypadku przebudowy, rozbudowy, czy budowy podstawowym, ale niekoniecznie jedynym parametrem s łużącym ewentualnemu podziałowi drogi na odcinki, jest warunek zachowania jednolitej szerokości pasa ruchu, zgodnej z 15 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie ( Dz. U. z 2016 r. poz. 124). W takiej sytuacji, biorąc pod uwagę informacje przedstawione przez beneficjenta opisany przez niego fragment drogi traktować można jako jeden odcinek w rozumieniu instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie zadania w ramach PRGiPID. W tym przypadku wypełniając część 12 wniosku: Charakterystyka zadania według kryteriów oceny merytorycznej,

23 wykonawczych do programu, jeden odcinek drogi, jednorodny funkcjonalnie i technicznie? Przy jednej z dróg planowanej do złożenia wniosku jest chodnik (przy jezdni) w dobrym stanie technicznym, jednakże jego szerokość wynosi poniżej 2,00 m. Czy w ramach przebudowy drogi, której nawierzchnia będzie poszerzana do klasy L (2 x 2,75 m) istnieje również wymóg poszerzenia chodnika do szer. 2,00 m, czy też można tego chodnika nie wykazywać we wniosku (złożyć wraz z wnioskiem ewentualne wyjaśnienia)? ppkt. 1 Znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego, beneficjent powinien opisać elementy obecnie funkcjonujące w ramach danego odcinka drogi, gdyż punkt ten służy scharakteryzowaniu odcinka pod względem parametrów technicznych, natomiast elementy zaprojektowane do wykonania w ramach przebudowy/rozbudowy należy szczegółowo wpisać do harmonogramu rzeczowo-finansowego, gdyż to on stanowi obraz faktycznie zaplanowanych do realizacji robót i będzie stanowił podstawę do rozliczenia zadania. Natomiast, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o drogach publicznych remont drogi to wykonanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym, zatem szerokość pasa jezdni musi być, zgodnie z przedstawioną definicją, analogiczna do dotychczasowej. Natomiast w przypadku remontu drogi, podział na jednorodne odcinki powinien następować na podstawie zakresu zaplanowanych do wykonania robót, np. odcinek I do remontu wszystkie elementy funkcjonujące w pasie drogowym (jezdnia, chodnik, zatoka autobusowa itp.); odcinek II remont wyłącznie jezdni. Zgodnie z 44 ust. 2 szerokość chodnika przy jezdni lub pasie postojowym nie powinna być mniejsza niż 2,0 m, a w przypadku przebudowy drogi dopuszcza się miejscowe zmniejszenie szerokości chodnika do 1,25 m (należy podkreślić, ze miejscowe zmniejszenie nie powinno oznaczać, np., zmniejszenia na 60% długości jezdni wzdłuż której przebiega). Szerokość chodnika nie jest uzależniona od klasy drogi lecz jego usytuowania przy jezdni, pasie postojowym lub jego odsunięcia od jezdni). Natomiast należy podkreślić, że zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, droga to budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno- użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Zatem zgodnie z tą definicją w wyniku przebudowy odcinka drogi, wszystkie jej

24 Czy ciąg pieszo-rowerowy dwukierunkowy szerokości 3 m po jednej stronie drogi może być wpisany do wniosku jako chodnik po tej stronie drogi (ciąg ten już zakwalifikowałem jako ścieżka rowerowa po obu stronach drogi). elementy powinny spełniać parametry normatywne, wynikające z rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W przypadkach szczególnie uzasadnionych, jeżeli istnieje konieczność wybudowania węższego chodnika jest możliwe odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, zgodnie z art. 9 ustawy Prawo budowlane. Inwestor składa wniosek o wyrażenie zgody na odstępstwo do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej, a ten po weryfikacji i stwierdzeniu zasadności wniosku inwestora składa wniosek o udzielenie upoważnienia do wyrażenia zgody na odstępstwo do Ministra Infrastruktury i Budownictwa. Biorąc pod uwagę powyższe informujemy, że we wniosku, w części ruch pieszych należy wpisać długość chodnika zgodnie z długością mierzoną po osi jezdni wzdłuż której przebiega, z zaznaczaniem faktycznej szerokości w tym przypadku mniejszej niż 2,0 m. Ta część wniosku służy wyłącznie scharakteryzowaniu zadania pod względem parametrów technicznych. Ruch rowerzystów i pieszych może być dopuszczony na wspólnej powierzchni po jednej stronie jezdni, kombinacją znaków drogowych C-13 i C-16 na wspólnej tarczy z kreska poziomą. Rozwiązanie to musi być bezwzględnie i jednoznacznie określone w projekcie stałej organizacji ruch. Natomiast w formularzu wniosku należy wówczas zaznaczyć, że zarówno ruch pieszych i ruch rowerów odbywają się poza jezdnią po obu jej stronach.