Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi Wójtowi Gminy Osjaków, po zakończeniu doraźnej kontroli gospodarki finansowej. Udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej. Łódź, dnia 16 sierpnia 2011 roku Pan Jarosław Trojan Wójt Gminy Osjaków WK 602/40/2011 Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 55, poz. 577 ze zm.) zawiadamiam, Ŝe Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Gminie Osjaków w zakresie wydatków związanych z pracami nad studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy oraz miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Gminy. W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono, co następuje: 1. W dniu 19 listopada 2007 roku pomiędzy Gminą Osjaków, reprezentowaną przez Wójta Gminy Jarosława Trojana, a firmą Wiatrowiec sp. z o.o. Nowa Wieś 22, 63-308 Gizałki podpisane zostało porozumienie, z którego wynikało, Ŝe inwestor (firma Wiatrowiec ) zamierza wybudować park wiatrowy o mocy 48 MW na terenie Gminy Osjaków, w związku z czym zachodzi potrzeba zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Na mocy wskazanego porozumienia inwestor zobowiązał się do ponoszenia wszelkich kosztów związanych z pracami planistycznymi i zlecenia tych prac uprawnionemu podmiotowi. Wójt Gminy Osjaków zobowiązał się z kolei do: [1] przeprowadzenia procedury administracyjnej zmierzającej do uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bez zbędnej zwłoki, [2] uwzględnienia w opracowanej zmianie miejscowego planu interesów inwestora, jeŝeli będą zgodne z obowiązującym prawem, [3] udostępnienia zgodnie z obowiązującym prawem terenów gminnych mogących być w zainteresowaniu inwestora. W dniu 17 grudnia 2007 roku, w Urzędzie Gminy w Osjakowie, w obecności Wójta Gminy Pana Jarosława Trojana podpisana została umowa w sprawie opracowania projektu Studium 1
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Osjaków między Wiatrowiec sp. z o. o. a firmą INTEKPROJEKT, Łódź. Zgodnie z zapisem w 1 umowy zleceniodawca zlecił, a wykonawca zobowiązał się wykonać projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Osjaków, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zgodnie z uchwałą nr XIV/63/2007 Rady Gminy w Osjakowie z dnia 19 listopada 2007 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Osjaków. Wynagrodzenie wykonawcy zgodnie z zapisem w 2 pkt 1 umowy określone miało zostać dodatkową umową zawartą między zleceniodawcą (firmą Wiatrowiec ) a wykonawcą. Natomiast z 2 pkt 2 umowy wynikało, Ŝe wykonawca sporządzi nieodpłatnie projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Osjaków na rzecz Gminy Osjaków. W związku z powyŝszymi ustaleniami wskazać naleŝy, Ŝe zgodnie z art. 9 ust.2 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz. 717 ze zm.) sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków rozwoju zagospodarowania przestrzennego, zawierającego część tekstową i graficzną, naleŝy do kompetencji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Studium powinno uwzględniać zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. Natomiast w świetle art. 13 ust.1 wskazanej ustawy koszty sporządzenia studium winny obciąŝyć budŝet gminy. W analizowanej sytuacji w procedurze przygotowywania studium pojawił się podmiot inwestor, zainteresowany przyjęciem określonych rozwiązań w polityce przestrzennej gminy, który na mocy zawartych z Gminą porozumień uzyskał prawo zawierania bezpośrednich umów z wykonawcą projektu studium, a co więcej właśnie ten inwestor miał sfinansować realizację projektu studium. PowyŜsze uzasadnia sformułowanie wniosku dotyczącego preferowania w ramach polityki przestrzennej gminy jednego inwestora. Gmina przeniosła w pewnej mierze na rzecz tego podmiotu realizację zadania własnego polegającego na kształtowaniu i prowadzeniu polityki przestrzennej na terenie gminy. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest jednym z najwaŝniejszych dokumentów planistycznych, mających wpływ na realizację interesów, w tym majątkowych wielu podmiotów (mieszkańców, inwestorów), stąd nadzwyczaj istotne jest rygorystyczne zachowanie procedur poprzedzających jego uchwalenie, jak równieŝ zapewnienie równego dostępu do informacji odnoszących się do studium wszystkim zainteresowanym, co w analizowanej sytuacji nie miało miejsca. Ponadto, bezpośrednie finansowanie przez inwestora prac projektowych rodzi ryzyko zaistnienia sytuacji o charakterze patologicznym. Wskazać naleŝy ponadto, Ŝe dokonując wydatków z budŝetu Gmina Osjaków zobowiązana była do przestrzegania zasad gospodarki finansowej, określonych w art. 138 pkt 5 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz. U. nr 249, poz. 2104 ze zm. stan prawny dla okresu wystąpienia opisywanych zdarzeń), zgodnie z którymi - zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych. 2
2. W dniu 26 lutego 2011 roku w miejscowości Schönau w Austrii zawarta została umowa darowizny między Gminą Osjaków, a Elektrownią Wiatrową Osjaków Spółka z o.o. z siedzibą w Nowej Wsi 22, 63 308 Gizałki. Przedmiotem darowizny było sfinansowanie rachunku za samochód poŝarniczy marki Steyr 591, rok produkcji 1984 oraz rachunku za wyposaŝenie dla ww. pojazdu, na potrzeby statutowe Ochotniczej StraŜy PoŜarnej w Gminie Osjaków, o łącznej wartości 17.000,00 EURO. Z treści ww. umowy wynikało, Ŝe wskazana w niej darowizna była darowizną pienięŝną. Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity z 2010 r., Dz. U. nr 80, poz. 526 ze zm.) - darowizny na rzecz gminy są źródłem dochodów własnych gminy i powinny być wprowadzone do budŝetu po stronie dochodów. Natomiast, przy wydatkowaniu środków z budŝetu gminy powinny być stosowane zasady gospodarki finansowej określone w art. 254 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. nr 157, poz. 1240 ze zm.), obligujące jednostkę samorządu terytorialnego do zlecania zadań na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych. W omawianym przypadku darowizna nie została wprowadzona do budŝetu Gminy, co w konsekwencji uniemoŝliwiało zastosowanie wymogów określonych w art. 254 pkt 4 ustawy o finansach publicznych, w zakresie zakupu samochodu poŝarniczego na potrzeby jednostki OSP. 3. Do czasu kontroli omawianego zagadnienia przez inspektorów Izby samochód poŝarniczy nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Tym samym naruszono art. 16d ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity z 2011 r., Dz. U. nr 74, poz. 397 ze zm.), zgodnie z którym - składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do uŝywania oraz art. 20 ust.1 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity z 2009 r., Dz. U. nr 152, poz. 1223 ze zm.), w myśl którego - do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego naleŝy wprowadzić, w postaci zapisu, kaŝde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. 4. Kontrolujące stwierdziły błędne rozliczenie zaliczki w kwocie 5.000,00 zł, pobranej w dniu 24 lutego 2011 roku przez Sekretarza Gminy na koszty sprowadzenia samochodu poŝarniczego z Austrii do siedziby Gminy, w związku z nieuwzględnieniem róŝnic kursowych. W wyniku prawidłowego rozliczenia zaliczki w 4210 (dział 754 rozdział 75412) winna być wykazana kwota 1.159,79 zł (wykazano 1.182,69 zł), a w 4300 (dział 754, rozdział 75412) winna być wykazana kwota 873,31 zł (jest 1.025,68 zł). RóŜnica w kwocie 175,27 zł, stanowiąca ujemną róŝnicę kursową, powinna być ujęta - zgodnie z zarządzeniem Wójta Gminy Osjaków nr 281/2010 z dnia 1 grudnia 2010 roku - na koncie 751 - koszty finansowe. 5. Stwierdzono ponadto, Ŝe na dokumentach źródłowych dołączonych do rozliczenia delegacji słuŝbowej Sekretarza Gminy nie dokonano przeliczenia waluty obcej na walutę polską, co stanowiło naruszenie uregulowań zawartych w zarządzeniu nr 19/2002 Wójta Gminy Osjaków z dnia 4 października 2002 roku w sprawie wprowadzenia Instrukcji obiegu dowodów księgowych i instrukcji inwentaryzacyjnej w Urzędzie Gminy Osjaków. W 7 pkt 3 ww. zarządzenia określono, Ŝe dowody księgowe opiewające na waluty obce powinny zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską. Wynik przeliczenia zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie, chyba Ŝe system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie 3
walut obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk. Przekazując informacje o powyŝszych nieprawidłowościach stwierdzonych w wyniku kontroli proszę Pana Wójta o podjęcie działań w celu ich usunięcia oraz zapobieŝenia powstawaniu ich w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi przekazuje następujące wnioski pokontrolne: 1. Zapewnić przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w zakresie podejmowanych przez Gminę prac planistycznych. 2. Otrzymane darowizny pienięŝne wprowadzać do budŝetu Gminy, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. 3. Wprowadzić do ewidencji środków trwałych samochód poŝarniczy sfinansowany darowizną pienięŝną przez spółkę Elektrownia Wiatrowa Osjaków. 4. Zapewnić przestrzeganie art. 16d ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym - składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do uŝywania oraz art. 20 ust.1 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, w myśl którego do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego naleŝy wprowadzić w postaci zapisu, kaŝde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. 5. Dokonać poprawnego rozliczenia zaliczki pobranej na koszty sprowadzenia samochodu poŝarniczego do siedziby Gminy, uwzględniając ujemne róŝnice kursowe, wskazane w pierwszej części wystąpienia pokontrolnego. 6. Zapewnić przestrzeganie uregulowań zawartych w zarządzeniu nr 19/2002 Wójta Gminy Osjaków z dnia 4 października 2002 roku w sprawie wprowadzenia instrukcji obiegu dowodów księgowych i instrukcji inwentaryzacyjnej w Urzędzie Gminy Osjaków zgodnie z którymi - dowody księgowe opiewające na waluty obce powinny zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską. 4
Podając powyŝsze do wiadomości, zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z o regionalnych izbach obrachunkowych proszę Pana Wójta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, Ŝe stosownie do art. 9 ust. 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeŝeń do Kolegium Izby. ZastrzeŜenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeŝenia moŝe być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa wyŝej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeŝenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeŝeniem. Do wiadomości: - Przewodniczący Rady Gminy w Osjakowie - Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy w Osjakowie - aa Wystąpienie pokontrolne podpisane zostało przez Prezesa RIO w Łodzi Pana Ryszarda Pawła Krawczyka. 5
6