K-S-1.431.1.12.2015.ML PROTOKÓŁ KONTROLI KOMPLEKSOWEJ przeprowadzonej w dniach 14-18 września 2015 r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Szczecinku Jednostka kontrolowana: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Szczecinku Adres: 78-400 Szczecinek, ul. Wiejska 4 Numer Identyfikacyjny Jednostki: 003802266 Numer Identyfikacji Podatkowej: 673-110-02-45 Podmiot prowadzący: Burmistrz Szczecinka Kontrolę przeprowadzili: - Małgorzata Lewińska - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, - Iwona Lorenc - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 22/2015 z dnia 10 września 2015 r. Akta kontroli str. 1 Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące sposobu realizacji zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) realizowanych przez gminę w okresie od dnia 01 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Kontrolą objęto następujące zagadnienia: - struktura organizacyjna ośrodka pomocy społecznej, - stan zatrudnienia i kwalifikacji osób zatrudnionych, - ogólne założenia polityki społecznej gminy, - tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej (świadczenia pieniężne), w tym: prawidłowość kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, sposób przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, terminowość wydawania decyzji administracyjnych i wypłacania świadczeń, - sposób organizowania pomocy (świadczenia niefinansowe).
STRUKTURA ORGANIZACYJNA OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ Dyrektorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku jest od 1 czerwca 2001 r. Pani Marta Niewczas (na stanowisku Dyrektora Jednostki od dnia 12 czerwca 2009 r. zgodnie z Porozumieniem OR-1131/3/09 z dnia 12 czerwca 2009 r., wcześniej na stanowisku Kierownika MOPS w Szczecinku na podstawie Uchwały Nr 292/2001 Zarządu Miasta Szczecinek z dnia 28 maja 2001 r.). Nadzór nad kontrolowaną jednostką sprawuje Burmistrz Szczecinka. Kontrolę przeprowadzono w obecności Dyrektora Ośrodka. Jednostkę powołano na mocy Uchwały Nr XIII/79/90 Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinku z dnia 30 marca 1990 r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Statut Ośrodka wprowadzono Uchwałą Nr L/460/2014 Rady Miejskiej Szczecinek z dnia 12 czerwca 2014 r. w sprawie Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. Regulamin Organizacyjny Ośrodka wprowadzono Zarządzeniem Nr 10/12 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku z dnia 12 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. W wyniku wprowadzenia nowych zadań oraz zmian w strukturze organizacyjnej Jednostki zmieniono treść Regulaminu Zarządzeniem Nr 27/12 z dnia 19 grudnia 2012 r. oraz Zarządzeniem Nr 1/14 z dnia 2 stycznia 2014 r. w sprawie zmiany Regulaminu organizacyjnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku oraz Zarządzeniem Nr 28/12 z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie struktury organizacyjnej Ośrodka. Akta kontroli str. 15-43 Dyrektor, Zastępca Dyrektora oraz wybrani pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku posiadają upoważnienia Burmistrza Szczecinka (dołączone do akt kontroli) do prowadzenia spraw i wydawania decyzji administracyjnych. Akta kontroli str. 44-47 II. STAN ZATRUDNIENIA I KWALIFIKACJE OSÓB ZATRUDNIONYCH W Ośrodku zatrudnionych jest 75 pracowników, w tym 22 pracowników socjalnych i 4 asystentów rodzin. Miasto i Gmina Szczecinek liczy 38.810 mieszkańców. Stopa bezrobocia (procentowy udział zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo) w powiecie wynosi ok. 24,1%, a wskaźnik bezrobocia rejestrowanego (procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym) w Mieście Szczecinek stanowi 10,3%. 2
Ośrodek spełnia warunek art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej w kwestii dotyczącej zatrudnienia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony na 2 tys. mieszkańców. Wymagania kwalifikacyjne pracowników socjalnych określa art. 116 ust. 1 oraz art. 156 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Z przedstawionych dokumentów wynika, iż Dyrektor, Zastępca Dyrektora oraz pracownicy socjalni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku posiadają odpowiednie, wymagane przepisami cyt. ustawy, kwalifikacje. Akta kontroli str. 48-53 Funkcjonowanie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Szczecinku zlokalizowany jest w wolnostojącym budynku przy ul. Wiejskiej 4, należącym do Miasta Szczecinek. Na podstawie Uchwały Nr XXXII/278/97 Rady Miejskiej w Szczecinku z dnia 29 grudnia 1997 r. przekazano Ośrodkowi nieruchomość w nieodpłatny zarząd na okres do 31 grudnia 2017 r. W budynku o łącznej powierzchni użytkowej ok. 1 137,83 m 2, mieści się 79 pomieszczeń biurowych oraz Noclegownia i Świetlica Środowiskowa Tratwa. Warunki lokalowe oraz wyposażenie zapewniają sprawne funkcjonowanie Ośrodka. MOPS w Szczecinku wyposażony jest w odpowiedni sprzęt biurowy i komputerowy niezbędny do prawidłowej realizacji zadań. Kompleksową obsługę informatyczną Ośrodka zapewnia zatrudniony w ramach umowy o pracę specjalista ds. administracyjno-informatycznych przy współpracy z firmą zewnętrzną. Ośrodek pracuje z zastosowaniem sieciowego systemu informatycznego Opieka firmy ZETO Sp. z o. o. w Koszalinie. Konserwacją systemu oraz wprowadzaniem zmian programowych zajmuje się ZETO Koszalin w ramach umowy serwisowej. Przyznane świadczenia wypłacane są w kasie Bałtyckiego Banku Spółdzielczego w Darłowie Oddział w Szczecinku na podstawie przygotowanych list wypłat. Na konta bankowe klientów przekazuje się około 23% zasiłków. Data wypłaty świadczenia wskazana jest w treści decyzji. Ośrodek nie dysponuje samochodem służbowym. Pracownicy socjalni docierają do podopiecznych środkami komunikacji miejskiej. W celu zapewnienia dojazdu do oddalonych środowisk, położonych poza obszarem funkcjonowania komunikacji miejskiej, MOPS korzysta z usług korporacji transportowej i refunduje koszty wg. wynegocjowanych wcześniej cen. 3
III. OGÓLNE ZAŁOŻENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ GMINY Rada Miasta Szczecinek podjęła następujące uchwały: Nr XXVII/303/08 z dnia 15 grudnia 2008 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Szczecinek na lata 2009-2018. Podjęto ponadto Uchwałę Nr LIV/514/2014 z dnia 30 października 2014 r. w sprawie zmiany Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Szczecinek na lata 2009-2018, która wprowadziła do treści dokumentu punkt o konieczności przeprowadzenia oceny wdrożenia strategii dwukrotnie podczas jej trwania. Ocenę realizacji Strategii w latach 2009-2013 przedłożono Burmistrzowi Miasta Szczecinek oraz Przewodniczącej Rady Miasta Szczecinek pismem DOiK-0322/1/14 z dnia 20 października 2014 r.; Nr XXIV/205/2012 z dnia 21 maja 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze w formie usług domowych i pielęgnacyjnych oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania. Uchwałą Nr XXVIII/239/2012 dnia 24 września 2012 r. wprowadzono zmiany w warunkach przyznawania usług. Obwieszczeniem Rady Miasta Szczecinek poz. 2444 z dnia 17 czerwca 2013 r. ogłoszono jednolity tekst tej Uchwały; Nr IV/32/10 z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze w formie posiłku z dowozem oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania; Nr XXXVII/391/09 z dnia 14 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji mowy oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania; Nr XXXVII/390/09 z dnia 14 września 2009 r. w sprawie ustalenia zasad zwrotu wydatków na zasiłki okresowe, celowe i pomoc rzeczową; Nr VI/57/2015 z dnia 2 kwietnia 2015 r. w sprawie sprawienia przez Miasto Szczecinek pogrzebu osobom zmarłym oraz pochówku dzieci martwo urodzonych; Nr XXIV/206/2012 z dnia 21 maja 2012 r. w sprawie przyjęcia gminnego programu wspierania rodziny na lata 2012-2014. Sprawozdanie za rok 2014 z realizacji tego Programu przekazano Przewodniczącej Rady Miasta Szczecinek pismem DOiK/0312/7/15 z dnia 4 lutego 2015 r.; Nr V/45/2015 z dnia 16 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2015-2017; Nr XXIV/270/08 z dnia 27 października 2008 r. w sprawie organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w Domu Dla Bezdomnych Zacisze ; 4
Nr XXVI/263/05 z dnia 25 kwietnia 2005 r. w sprawie ustalenia organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w Noclegowni Miejskiej ośrodku wsparcia dla bezdomnych mężczyzn w Szczecinku; Nr IV/33/10 z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodku wsparcia Dom Dziennego Pobytu Złota Jesień dla osób starszych i niepełnosprawnych w Szczecinku; Nr XLII/388/2013 z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecinek na rok 2014, Nr III/10/2014 z dnia 22 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecinek na rok 2015. Corocznie sporządzany jest Raport z realizacji Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecinek. Ostatni sporządzono za rok 2014; Nr XLIII/403/2014 z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. MOPS w Szczecinku corocznie sporządza Ocenę zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalną sytuacji społecznej i demograficznej gminy. Ośrodek przygotowuje Ocenę i przekazuje ją Radzie Miejskiej, a także do Urzędu Marszałkowskiego za pomocą SI CAS. Ostatnią Ocenę sporządzono za rok 2014, a następnie przekazano Przewodniczącej Rady Miejskiej dnia 27 kwietnia 2015 r. MOPS sporządza corocznie Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. Ostatnie sporządzono za rok 2014 i przekazano Burmistrzowi Miasta Szczecinek oraz Przewodniczącej Rady Miasta Szczecinek pismem DOiK/0312/17/15 z dnia 27 lutego 2015 r. IV. PRZYZNAWANIE ŚWIADCZEŃ ORAZ SPOSÓB ORGANIZOWANIA POMOCY SPOŁECZNEJ Na podstawie losowo wybranych akt szczegółowo zbadano dokumentację osób korzystających z podstawowych form świadczeń pod względem: - prawidłowości kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, - sposobu przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, - terminowość wydawania decyzji administracyjnych w wypłacania świadczeń. 5
1. Zasiłki stałe i składki na ubezpieczenie zdrowotne Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków stałych, składek na ubezpieczenie zdrowotne przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr DOŚiDM-4200/2/22/17-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/72/36/5926-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/60/36/4667-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/140/40/9789-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/140/40/4628-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/150/40/10480-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/32/40/2934-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/53/40/4221-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/50/36/3779-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/83/22/161-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/21/31/1845-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/64/31/5265-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/27/32/2222-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/33/33/2285-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/5/115-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4200/81/22/5196-14 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 37 i art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) - niezbędne do przyznania zasiłku stałego i składki na ubezpieczenie zdrowotne. 2. Świadczenia przyznane w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania W ramach ww. programu w 2014 r. ogółem z dożywiania skorzystały 2.303 osoby z terenu funkcjonowania MOPS w Szczecinku. Łączny koszt programu to 1.195.474,00 zł. Główną formą pomocy były zasiłki celowe (ze wsparcia w tej formie skorzystały 2.143 osoby). Udzielano także pomocy w formie posiłków w szkołach skorzystało z nich ogółem 692 osoby (w tym 101 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej i 592 uczniów szkół oraz 25 pozostałych osób, otrzymujących pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej). Posiłki dla dzieci z terenu objętego działaniem MOPS w Szczecinku realizowane były w stołówkach szkół, przedszkoli i żłobka łącznie w 2014 r. w 24 placówkach prowadzących dożywianie. Dyrektorzy szkół odpowiedzialni są za organizację wydawania posiłków w swojej szkole oraz monitorowanie ich jakości. Dzieci i młodzież ucząca się w szkołach poza terenem gminy, wymagająca pomocy w tym zakresie, korzysta z żywienia zorganizowanego w szkole, do której uczęszcza. Po zakończeniu miesiąca MOPS rozlicza się na podstawie przedłożonych dokumentów księgowych. W niedziele, wakacje, święta oraz inne dni wolne od pracy Ośrodek nie zapewnia gorących posiłków, jednak w uzasadnionych przypadkach potrzebującym rodzinom udziela się pomocy w postaci świadczenia pieniężnego na zakup żywności i przygotowanie posiłków. Wyjątek stanowią 6
dzieci, które korzystają w okresie letnim lub zimowym z półkolonii, podczas których korzystają z posiłków. Akta kontroli str. 60-61 i 69-70 Sprawdzono dokumentację dotyczącą ww. świadczeń przyznanych na podstawie następujących decyzji: świadczenie niepieniężne - posiłki Decyzja Nr DOŚiDM-4204/40/27/2053-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/35/23/2550-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/19/13/1000-15 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/19/26/922-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/42/11/1437-15 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji, przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/1/11/577-15 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/76/11/1281-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/23/1282-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/74/11/79-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/3/12/5491-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/17/22/757-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/1/22/754-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/6/11/875-15 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji, przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/7060/-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji, przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium, wyżywienie w przedszkolu) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/8/31/936-15 (przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/19/11/662-15 (przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/75/11/9878-14 (przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/8/12/5029-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/42/11/6261-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/42/11/6261-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/15/11/2270-14 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr DOŚiDM-4204/7/13/1079-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/10/26/5822-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/22/23/6527-15 (data przyznania pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji, przyznano osobie z dochodem w przedziale 100-150% kryterium) świadczenia pieniężne Decyzja Nr DOŚiDM-4202/21/12/4228-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/14/11/869-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/62/26/9669-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/151/36/2481-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/66/23/4132-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/67/26/5260-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/93/23/3415-14 7
Decyzja Nr DOŚiDM-4202/83/11/2682-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/32/27/2055-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/80/32/2173-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/37/35/5751-14 (dochód na osobę w rodzinie przekracza 150% kryterium dochodowego, uprawniającego do korzystania z programu) Decyzja Nr DOŚiDM-4202/17/22/18-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/30/22/5331-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/71/31/2326-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/12/33/2781-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/183/22/9425-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/55/2396-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/31/26/3012-14 Warunki uczestnictwa w Programie określone są w przepisach Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014 2020, tryb przyznawania świadczeń pieniężnych reguluje art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Zasady realizacji omawianego Programu na terenie funkcjonowania MOPS w Szczecinku w zakresie świadczeń pieniężnych reguluje Uchwała Nr XLIII/403/2014 Rady Miasta Szczecinek z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. Nie uchwalono lokalnego aktu prawnego regulującego przyznawanie świadczeń niepieniężnych w ramach omawianego Programu. Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora Ośrodka, złożonych pisemnie dnia 17 września 2015 r., podstawę prawną przyznawania posiłków, poza wymienianą Uchwałą Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r., stanowi Uchwała Nr XXXVII/390/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 14 września 2009 r. w sprawie ustalenia zasad zwrotu wydatków na zasiłki okresowe, celowe i pomoc rzeczową. W katalogu świadczeń zwrotnych w 1 ust. 1 pkt 2 wymienia się zakup posiłku, a w 1 ust. 3 określa się, iż wydatki na pomoc zwrotną podlegają zwrotowi do 60% w przypadku rodzin osiągających dochód na osobę w przedziale między 100 a 150% kryterium dochodowego. Z aktu tego wynika ponadto, że Dyrektor Ośrodka może odstąpić od żądania zwrotu całości lub części wydatków w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej. W podstawie prawnej ani treści decyzji, przyznającej posiłki w ramach omawianego Programu, Ośrodek powołuje się jedynie na cyt. wcześniej Uchwałę Rady Ministrów. Brakuje powołania się na uchwałę Rady Miasta Szczecinek z 2009 r., nie wskazuje się także faktu odstąpienia od żądania zwrotu wydatków na posiłki ani szczególnie uzasadnionych okoliczności, które miały wpływ na decyzję o odstąpieniu od żądania zwrotu. Zgodnie z 1 ust. 4 Nr XXXVII/390/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 14 września 2009 r. zapis w szczególnie uzasadnionych przypadkach wskazuje na konieczność podania indywidualnych okoliczności sprawy. 8
W swoim piśmie Dyrektor Jednostki, jako podstawę odstąpienia od żądania zwrotu wydatków na posiłki, wymienia również Zarządzenie Nr 3/FN/14 Dyrektora MOPS w Szczecinku z dnia 9 stycznia 2014 r. w sprawie odstąpienia od żądania zwrotu wydatków poniesionych na zakup posiłków dla dzieci i młodzieży. Podkreślić należy jednak fakt, że z posiłków korzystały także osoby dorosłe, których dochód przekraczał 100% kryterium dochodowego, a których powyższe zarządzenie nie obejmuje. W jednej ze skontrolowanych spraw świadczenie pieniężne przyznano osobie, której dochód przekracza 150% kryterium dochodowego, określonego w 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Fakt przekroczenia nie wynika z treści decyzji, a z treści wywiadu oraz z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy. 3. Zasiłki okresowe Zasiłki okresowe przyznawane były w 2014 r. głównie z powodu bezrobocia (dla 524 osób z 665 ogółem przyznanych). Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków okresowych przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr DOŚiDM-4201/230/27/4080-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/119/22/2334-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/263/22/2525-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/244/26/2231-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/141/23/2545-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/130/13/5736-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/130/26/9155-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/341/23/3792-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/274/23/2278-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/505/25/6945-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/122/36/837-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/75/40/496-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/112/40/664-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/12/24/90-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/542/25/8527-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/178/12/1514-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/347/25/3993-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/91/25/2589-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/448/27/7744-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4201/128/36/10358-14 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłku okresowego. 9
4. Zasiłki celowe i specjalne zasiłki celowe Zasiłki celowe przyznawane są najczęściej na pokrycie części kosztów leczenia, przejazdu na leczenie, zakupu leków, opału, remontów i inne cele bytowe. Sprawdzono dokumentację dotyczącą ww. zasiłków przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr DOŚiDM-4202/3/12/5033-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/85/32/3346-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/15/23/2012-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/74/33/2175-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/9/22/3732-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/49/22/2336-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/72/31/2327-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/84/33/2406-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/89/14/2385-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/126/26/2522-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/80/13/1454-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/99/12/4266-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/196/23/9841-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/82/11/2678-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/6/36/9994-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/44/40/8442-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/108/1865-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/20/12/4226-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/6/11/5830-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/78/21/1045-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/11/14/208-15 świadczenia niepieniężne (m. in. na pokrycie kosztów zakupu opału z dowozem, opłaty i wyżywienia w przedszkolu) Decyzja Nr DOŚiDM-4202/13/124/1515-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4202/5/23/6529-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4204/7/13/1079-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4270/382/11/9881-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4270/121/25/6950-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4270/354/22/9426-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4270/110/36/5928-15 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 39 ust. 1 i 2, art. 40 ust. 1 i 3 oraz art. 41 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłków celowych oraz specjalnych zasiłków celowych. 5. Skierowania i odpłatność za pobyt osób skierowanych do domów pomocy społecznej Sprawdzono dokumentację dotyczącą kierowania i odpłatności za pobyt w ww. placówkach przyznanych na podstawie następujących decyzji: 10
Decyzja Nr DOŚiDM-4400/10/15/6160-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/2/15/3091-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/2/15/3092-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/22/15/691-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/2/6111-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/8/31/7815-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/8/31/7817-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/8/31/1740-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/8/31/2934-15 (brak aktualizacji wywiadu) Decyzja Nr DOŚiDM-4400/5/16/3015-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/7/14/4342-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/7/15/4641-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/9/5138-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/9/5140-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/1/32/535-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/1/32/537-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/6/3034-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/2/922-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4400/2/924-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4210/183/16/2982-14 Skierowane osoby spełniają warunki określone w art. 54 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania całodobowej opieki w ww. placówkach. 6. Kierowanie do środowiskowych domów samopomocy Sprawdzono dokumentację osób skierowanych do środowiskowego domu samopomocy, na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr DOŚiDM-4420/69/31/9331-14 (data rozpoczęcia świadczenia pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji o jej przyznaniu) Decyzja Nr DOŚiDM-4420/69/31/9333-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/8/31/607-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/14/31/3171-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/14/31/3173-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/49/31/1620-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/49/31/1621-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/15/33/2977-14 (data rozpoczęcia świadczenia pomocy jest wcześniejsza niż data wydania decyzji o jej przyznaniu) Decyzja Nr DOŚiDM-4420/15/33/2978-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/45/21/4455-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/45/21/4456-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4420/34/32/1407-15 11
Decyzja Nr DOŚiDM-4420/34/32/1408-15 Osoby, którym udzielono pomocy w omawianej formie, spełniają warunki określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238 poz. 1586 z późn. zm.). niezbędne do przyznania ww. świadczenia. Zadanie to realizowane jest na terenie funkcjonowania MOPS w Szczecinku na podstawie Umowy powierzenia zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej polegającego na prowadzeniu ośrodków wsparcia, m.in. Środowiskowego Domu Samopomocy Walentynka dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Umowa zawarta została dnia 22 grudnia 2010 r. między Miastem Szczecinek a Fundacją Przystań, organizacją pozarządową z siedzibą w Szczecinku, na okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2015 r. 7. Potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Sprawdzono dokumentację dotyczącą potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych: Decyzja Nr DOŚiDM-4320/61/11/9254-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/13/23/1816-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/32/40/4744-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/4/40/666-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/18/21/2409-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/25/26/2877-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/51/25/6272-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/7/31/1255-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/66/34/9555-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4320/11/1672-15 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 7 pkt 6, art. 8, art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163), a także art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z pózn. zm.). 8. Schronienie Sprawdzono dokumentację dotyczącą udzielenia schronienia na podstawie: Decyzja Nr DOŚiDM-4430/3/40/2746-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4430/2/40/3095-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4410/12/40/3289-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4410/21/40/665-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4430/6/36/3219-15 12
Decyzja Nr DOŚiDM-4430/4/31/4773-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4430/1/32/6631-14 Osoby, którym udzielono pomocy w formie schronienia, spełniają warunki art. 17 ust. 1 pkt 3 i art. 48 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania ww. świadczenia. Schronienia udziela się w formie umieszczenia potrzebujących osób w Domu Dla Bezdomnych Zacisze lub Noclegowni Miejskiej, będących w strukturze Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. Szczegółowe warunki organizacji zadania i odpłatności za pobyt regulują Uchwały Rady Miasta Szczecinek: Nr XXIV/270/08 z dnia 27 października 2008 r. w sprawie organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w Domu Dla Bezdomnych Zacisze oraz Nr XXVI/263/05 z dnia 25 kwietnia 2005 r. w sprawie ustalenia organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w Noclegowni Miejskiej ośrodku wsparcia dla bezdomnych mężczyzn w Szczecinku. 9. Usługi opiekuńcze Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Sprawdzono dokumentację dotyczącą przyznanych usług na podstawie następujących decyzji: Usługi opiekuńcze w formie usług domowych i pielęgnacyjnych Decyzja Nr DOŚiDM-4220/58/16/3276-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/55/16/3672-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/86/16/10061-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/86/16/4792-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/116/15/6162-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/8/3704-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/10/16/9186-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/8/3703-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/83/14/5916-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/83/14/1299-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/32/15/10363-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/32/15/4882-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/1/15/5954-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/1/15/298-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/16/16/5135-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4220/16/16/277-15 Usługi opiekuńcze w formie posiłku z dowozem 13
Decyzja Nr DOŚiDM-4221/35/16/10062-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/35/16/4794-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/15/15/10366-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/15/15/4883-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/8/16/5136-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/8/16/279-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4221/47/36/5631-15 Usługi opiekuńcze realizowane są na terenie funkcjonowania MOPS w Szczecinku na podstawie Umowy o powierzenie realizacji zadania publicznego pod nazwą: Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania klienta, na terenie Miasta Szczecinek w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2016 r. Miasto Szczecinek powierzyło realizację tych usług Stowarzyszeniu Atut z siedzibą w Szczecinku. W 2014 r. z pomocy w formie usług opiekuńczych skorzystały 142 osoby z terenu funkcjonowania Ośrodka. Zakres usług określony jest ogólnie w treści decyzji przyznającej pomoc i w treści wywiadu, a precyzyjnie w treści dokumentu sporządzanego przez pracownika socjalnego w sprawie przyznania pomocy (podczas wizyty w środowisku pracownik socjalny ustala z klientem zakres niezbędnych usług) Ocena pracownika socjalnego odnośnie ilości świadczonych usług z wyszczególnieniem rodzajów usług osobistych i usług domowych oraz ilości godzin w wymiarze tygodniowym. W dokumentacji zbiorczej znajdują się miesięczne Karty pracy opiekunów, potwierdzające realizację przyznanych usług, z wyszczególnieniem dni miesiąca, ilości godzin oraz podpisem klienta. Warunki sprawowania usług opiekuńczych regulują Uchwały Rady Miasta Szczecinek: Nr XXIV/205/2012 z dnia 21 maja 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze w formie usług domowych i pielęgnacyjnych oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania. Uchwałą Nr XXVIII/239/2012 dnia 24 września 2012 r. wprowadzono zmiany w warunkach przyznawania usług. Obwieszczeniem Rady Miasta Szczecinek poz. 2444 z dnia 17 czerwca 2013 r. ogłoszono jednolity tekst tej Uchwały. Ponadto Uchwała Nr IV/32/10 z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze w formie posiłku z dowozem oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania oraz Uchwała Nr XXXVII/391/09 z dnia 14 września 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji mowy oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania. 10. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Sprawdzono dokumentację dotyczącą usług przyznanych na podstawie decyzji: Decyzja Nr DOŚiDM-4226/3/14/4973-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/3/14/209-15 14
Decyzja Nr DOŚiDM-4226/24/32/6632-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/2/32/5385-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/2/32/675-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/2/36/1401-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/12/33/7671-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/12/33/2710-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/7/33/2695-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/22/1376/11311-13 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/15/32/2417-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/21/32/5213-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/21/1042-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/11/32/5541-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/11/32/6344-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/11/32/1409-15 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/17/33/1715-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/17/33/3681-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/17/4837-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4210/616/33/7084-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4210/4/33/9319-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/23/11/5113-14 Decyzja Nr DOŚiDM-4226/23/11/9820-14 Warunki niezbędne do przyznania ww. usług określone są w art. 50 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) oraz rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.). Do akt analizowanych spraw dołączano dokumentację medyczną, potwierdzającą uprawnienia do korzystania z omawianych usług zaświadczenia lekarzy rodzinnych, specjalistów z zakresu psychiatrii, neurologii, orzeczenia o niepełnosprawności oraz informacje o leczeniu szpitalnym. W przypadku osób dorosłych (4 z przeanalizowanych spraw) nie weryfikowano możliwości korzystania ze świadczeń innych systemów (zdrowia). W aktach jednej ze spraw odnotowano jedynie zaświadczenie lekarza rodzinnego diagnozujące stan zdrowia psychicznego pacjenta. Zakres przyznanych usług wskazany jest ogólnie w treści decyzji administracyjnej, przyznającej świadczenie, w treści wywiadu, szczegółowo zaś pracownik socjalny przedstawia potrzeby podopiecznego w dokumencie Ocena dotycząca ilości świadczonych specjalistycznych usług opiekuńczych z uwzględnieniem rodzajów usług określonych na podstawie Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, z określeniem niezbędnej ilości godzin wybranych usług. Wykaz ten umieszczony jest w aktach osobowych klienta. W dokumentacji znajdują się także miesięczne Karty pracy potwierdzające wykonanie specjalistycznych usług opiekuńczych zleconych przez MOPS w Szczecinku, z wyszczególnieniem dni miesiąca, ilości godzin i zakresu usług oraz podpisem klienta. 15
W celu realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Miasto Szczecinek zawarło w dniu 20 grudnia 2011 r. Umowę o powierzenie realizacji zadania publicznego pod nazwą Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie Miasta Szczecinek ze Stowarzyszeniem Atut z siedzibą w Szczecinku. Umowę zawarto na okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2016 r. Do realizacji omawianych usług Stowarzyszenie zatrudniało w ramach umów zlecenie specjalistów z zakresu psychologii, rehabilitacji ruchowej, pedagogiki rewalidacyjnej i korekcyjnej, terapii zajęciowej, pielęgniarstwa oraz opieki środowiskowej. Osoby te posiadają niezbędne wykształcenie oraz doświadczenie zawodowe w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi. W dwóch z przeanalizowanych spraw usługi określone w przepisie 2 pkt 1 lit a rozporządzenia świadczyły osoby, które nie przedstawiły dokumentacji potwierdzającej przeszkolenie w zakresie umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, kształtowania nawyków celowej aktywności, prowadzenia treningów zachowań społecznych, wymaganego w 3 ust. 4 cyt. rozporządzenia, niezbędnego przy świadczeniu tego rodzaju usług. Akta kontroli str. 71-80 Rodziny z terenu Miasta i Gminy Szczecinek pozostawały 2014 roku w trudniej sytuacji życiowej i korzystały z pomocy Ośrodka głównie z powodu ubóstwa (948 rodziny), bezrobocia (767 rodzin), niepełnosprawności (765 rodzin) oraz długotrwałej lub ciężkiej choroby (659 rodzin). MOPS w Szczecinku realizował projekt systemowy Szansa współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu było zwiększenie aktywności społeczno-zawodowej bezrobotnych w wieku aktywności zawodowej, niezaradnych w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, niepełnosprawnych oraz młodzieży w wieku 15-24 lata. Do uczestnictwa w Projekcie zaproszono w 2014 roku 85 klientów Ośrodka. Ze wsparcia korzystało także 16 uczestników kontynuujących udział w Projekcie z roku poprzedniego. W ramach działań projektowych beneficjenci skorzystali z różnych instrumentów aktywnej integracji: zajęcia Klubu Integracji Społecznej (40 osób), kursy zawodowe (40 osób), indywidualne spotkania z psychologiem (62 osoby), ćwiczenia usprawniające psychoruchowo i zajęcia rehabilitacyjne (12 osób), zajęcia warsztatowe w ramach treningów kompetencji społecznych (10 osób), wsparcie asystenta rodziny (5 osób), warsztaty autoprezentacji i poprawy wizerunku (10 osób), zajęcia w ramach programu Klub Młodzieżowy (z tej formy skorzystały 43 beneficjentów oraz osoby z ich otoczenia), w tym przeprowadzono m. in. warsztaty z decoupage (10 osób), zajęcia korekcyjno-edukacyjne (10 osób). Kontynuowano także działania o charakterze środowiskowym, w ramach których zorganizowano m. in. Piknik Sąsiedzki, który miał na celu zaktywizowanie społeczne mieszkańców Osiedla Zachód. Wzięło w nim udział ok. 150 mieszkańców miasta. Beneficjenci na czas projektu objęci zostali wsparciem oraz kontraktami socjalnymi. Ponadto Ośrodek zawierał kontrakty socjalne z pozostałymi klientami MOPS. Podczas kontroli 16
przeanalizowano 16 z nich. W aktach opisano sytuację osób i ich rodzin oraz cele i założenia kontraktu, uzgadniano daty oceny jego realizacji oraz sporządzano oceny realizacji założeń (również w formie notatek pracowników socjalnych), prowadzony jest monitoring po zakończeniu kontraktu część osób korzysta nadal z pomocy Ośrodka. W kontrolowanym okresie, wyniku pracy socjalnej oraz współpracy z innymi instytucjami osiągnięto szereg efektów w zakresie poprawy funkcjonowania klientów Ośrodka, m.in.: 98 osób podjęło zatrudnienie w ramach umowy o pracę, umowy zlecenie lub umowy o dzieło, 89 osób wykonywało prace dorywcze, 62 osoby podjęły się prac społecznie użytecznych, a 131 osób nabyło umiejętności poszukiwania pracy, 139 osób zdobyło lub podniosło kwalifikacje zawodowe poprzez ukończenie kursów, szkoleń, podjęcie lub kontynuowanie nauki oraz ukończenie szkoły; 102 klientów pozyskało świadczenia z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Wśród osób z problemami mieszkaniowymi 6 rodzin pozyskało lokal mieszkalny, 9 rodzin dokonało zamiany mieszkania, 7 nabyło tytuł prawny do zajmowanego lokalu, 130 rodzin, dzięki pracy socjalnej, utrzymało dotychczasowe miejsce zamieszkania. Zabezpieczono potrzeby klientów nie posiadających własnych lokali mieszkalnych zapewniając pomoc w formie schronienia 105 osób lub rodzin. Podniesiono standard 28 lokali mieszkalnych poprzez pozyskanie sprzętu gospodarstwa domowego, remonty, naprawy. Dzięki pracy z klientem w zakresie prawidłowego gospodarowania budżetem domowym 158 klientów podjęło się terminowego regulowania wydatków mieszkaniowych, a 47 - racjonalnego planowania bieżących zakupów. Dzięki pracy socjalnej na rzecz poprawy stanu zdrowia klientów 60 osób zdobyło uprawnienia do świadczeń zdrowotnych, 69 osób uzyskało orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, 399 podopiecznych podjęło systematyczne leczenie, 13 klientów zdobyło sprzęt medyczny lub ortopedyczny, a 17 wzięło udział w rehabilitacji ambulatoryjnej lub stacjonarnej. Pracę socjalną prowadzono także na rzecz poprawy funkcjonowania osób starszych i niepełnosprawnych, warunków rozwoju i funkcjonowania dziecka oraz rodziny, a także na rzecz poprawy funkcjonowania osób zaburzonych psychicznie oraz osób i rodzin z problemami alkoholowymi i narkomanii. Ośrodek zatrudnia w ramach umowy o pracę 2 asystentów rodziny oraz 2 osoby w ramach umowy zlecenie. Wsparciem objęto 46 rodzin (w tym 133 dzieci) w 2015 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Szczecinku prowadzi szeroki zakres działań na rzecz społeczności lokalnej. W partnerstwie z 6 innymi instytucjami oraz 2 organizacjami pozarządowymi funkcjonuje od 2012 roku Partnerstwo Lokalne pn. Wspólnie. W 2014 roku zorganizowano po raz szósty Miejski Konkurs Wolontariusz Roku 2014, którego celem jest propagowanie różnych form pracy wolontarystycznej. Realizowano ponadto szereg programów lub projektów. Od 2008 r. Ośrodek zainicjował oraz bierze udział w ogólnopolskim Projekcie Pola Nadziei, polegającym na szerzeniu idei hospicyjnej oraz pozyskiwaniu środków finansowych na rzecz hospicjów w 2014 roku przeprowadzono zbiórkę publiczną, w wyniku której pozyskano na ten cel 18.752,72 zł. Realizuje się Projekt Osiedle Marcelin w Akcji, aktywizujący społeczność lokalną poprzez wolontariat rodzinny. Projekt opisano w wydawnictwie Praca Socjalna w dziale Dobre praktyki. W kontrolowanym okresie realizowane były programy: Starszy Brat Starsza Siostra dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, Treningi dla Rodziców niewydolnych wychowawczo, Przyjazny Dom, skierowany do rodzin dzieci umieszczonych lub zagrożonych umieszczeniem w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, Pogotowie lekcyjne dla dzieci i młodzieży z rodzin 17
dysfunkcyjnych, Pomoc na Święta dla osób starszych i niepełnosprawnych, Zimą też może być ciepło skierowany do osób bezdomnych, Wolontariat w OPS dla osób starszych i niepełnosprawnych, Klub Integracji Społecznej dla osób wykluczonych społecznie, Student stworzony z myślą o studentach studiów dziennych, pochodzących z rodzin korzystających z pomocy społecznej, Program Oddłużeniowy jako pomoc dla osób zagrożonych eksmisją i bezdomnością, z zaległościami w opłatach, umożliwiający rodzinom życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. MOPS realizuje zadania z zakresu specjalistycznego poradnictwa socjalnego, psychologicznego i prawnego. W 2014 roku udzielono łącznie 744 porad, w tym 203 porady prawne. W aktach kontroli znajdują się szczegółowe informacje Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku na temat organizacji pracy socjalnej, organizacji posiłków dla dzieci i osób dorosłych, zabezpieczenia potrzeb mieszkańców gminy w sytuacjach kryzysowych oraz innych działań Ośrodka na rzecz lokalnej społeczności. Akta kontroli str. 54-70 PODSUMOWANIE KONTROLI Na podstawie zbadanej w trakcie kontroli dokumentacji ogólnej oraz spraw indywidualnych nie stwierdzono nieprawidłowości co do merytorycznej zasadności przyznawania poszczególnych rodzajów świadczeń. Rodziny spełniały kryterium dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej, dokumentacja prowadzona jest i kompletowana prawidłowo. Wyjątek stanowiło jedynie świadczenie pieniężne przyznane w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania osobie, której dochód na osobę w rodzinie przekroczył 150% kryterium dochodowego W trakcie czynności kontrolnych na bieżąco wyjaśniano zagadnienia z zakresu kontroli, a także wskazano i omówiono uwagi opisane w treści niniejszego protokołu oraz udzielano instruktażu w tym zakresie, w szczególności w kwestii: - przyznawania świadczeń niepieniężnych (posiłki, kierowanie do środowiskowych domów samopomocy) z datą nie wcześniejszą niż data wydania decyzji, zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej; - powoływania odpowiednich przepisów prawnych, wynikających ze stosownych uchwał Rady Miasta Szczecinek, a także umieszczanie pozostałych, niezbędnych elementów w decyzjach administracyjnych w sprawie świadczeń niepieniężnych w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020; 18
- wyczerpującego weryfikowania faktu korzystania ze świadczeń innych systemów (np. zdrowia) przed podjęciem decyzji w sprawie przyznania pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; - świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, określonych w 2 pkt 1 lit. a Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.), przez osoby posiadające niezbędne kwalifikacje ( 3 ust. 4 rozporządzenia). Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku pouczono o przysługującym prawie: zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole, odmowy podpisania protokołu kontroli, składając, w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy. Protokół kontroli sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla: - Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku, - Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Wydział Spraw Społecznych. Kontrolę odnotowano w Książce kontroli Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku pod pozycją nr 3/2015. Szczecinek, dnia...... Dyrektor jednostki kontrolowanej... Kontrolujący... Kontrolujący Protokół sporządzono: 8.10.2015 r. 19