WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań Poznań, dnia lutego 2014 r. Nr akt : D/LE.ŻG.8361.211.2013 ZPO KAMPALA Sp. z o.o. ul. Dworcowa 7 64-200 Wolsztyn DECYZJA Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej działając na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 z p. zm.) oraz art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267), wymierza Przedsiębiorcy KAMPALA Sp. z o.o., ul. Dworcowa 7, 64-200 Wolsztyn, NIP: 782-251-23-56; karę pieniężną w wysokości 800,00 zł. (słownie: osiemset złotych), wynikającą z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187, poz. 1577 ze zm.), 1
z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli, tj. w dniu 8 listopada 2013 r. w markecie INTERMARCHE w Wolsztynie, ul. Dworcowa 7, 64-200 Wolsztyn, przedsiębiorca: KAMPALA Sp. z o.o., ul. Dworcowa 7, 64-200 Wolsztyn, artykułów rolnospożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej to jest: partia 3,00 kg kiełbasy niedźwiedzia Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 17,99 zł/kg, producent: CIŻMA Sp. z o.o., ul. Osiedle Północ 13, 64-300 Nowy Tomyśl, wartości: 53,97 zł; partia 2,00 kg kiełbasy muszkietera Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 16,99 zł/kg, producent: j. w., wartości: 33,98 zł; partia 4,00 kg kiełbasy polskiej surowej Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 21,99 zł/kg, producent: j. w., wartości 87,96 zł; z uwagi na: brak nazwy producenta oraz wykazu składników, co stanowi naruszenie 17 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w rozporządzeniu- brak było elementów wskazujących nazwę producenta i wykaz składników. Zastosowane oznakowanie wprowadzało konsumentów w błąd co do składu nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszało interesy konsumentów i uniemożliwiało dokonanie właściwego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru. partia 7 szt. parówek wieprzowych Classic Interki Wiejskie Pyszności kiełbasy homogenizowanej, wędzonej, parzonej, w opakowaniach jednostkowych a 250 g, w cenie 3,45 zł/op., producent: PEKPOL Ostrołęka S.A., ul. Przemysłowa 1, 07-410 Ostrołęka, wartości 24,15 zł; 2
z uwagi na: zastosowanie nazwy Wiejskie Pyszności, co sugeruje domowy sposób produkcji lub przetwarzania, podczas gdy produkt został wytworzony przy użyciu m.in.: białka sojowego, hydrolizowanego białka roślinnego, stabilizatorów (mleczan potasu), substancji zagęszczających (guma ksantanowa), przeciwutleniaczy (kwas izoaskorbinowy), wzmacniaczy smaku (glutaminian sodu), a także substancji konserwujących (azotyn sodu), co stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002 r. z p. zm.). Użyta nazwa wprowadzała konsumentów w błąd co do składu i właściwości środka spożywczego sugerując, iż artykuł został wytworzony w sposób prosty, domowy i w związku z tym nie zawiera substancji konserwujących oraz poprawiających wygląd i smak artykułu. Kontrolowany wprowadził zatem do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187 poz. 1577 z p. zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Uzasadnienie Podczas kontroli przeprowadzonej przez Wielkopolski Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu Delegaturę w Lesznie, w dniach od 29 października do 8 listopada 2013 roku w markecie INTERMARCHE w Wolsztynie, ul. Dworcowa 7, 64-200 Wolsztyn, przedsiębiorca: KAMPALA Sp. z o.o., ul. Dworcowa 7, 64-200 Wolsztyn, 3
stwierdzono, iż w ofercie handlowej znajdowały się 4 partie nieprawidłowo oznakowanych przetworów mięsnych, wartości 200,06 zł, tj.: partia 3,00 kg kiełbasy niedźwiedzia Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 17,99 zł/kg, producent: CIŻMA Sp. z o.o., ul. Osiedle Północ 13, 64-300 Nowy Tomyśl, wartości: 53,97 zł; partia 2,00 kg kiełbasy muszkietera Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 16,99 zł/kg, producent: j. w., wartości: 33,98 zł; partia 4,00 kg kiełbasy polskiej surowej Z naszej wędzarni, wędzarni w sklepie, w cenie 21,99 zł/kg, producent: j. w., wartości 87,96 zł; z uwagi na: brak nazwy producenta oraz wykazu składników, co stanowi naruszenie 17 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 z p. zm.). Oznakowanie zastosowane w zakwestionowanych artykułach było niezgodne z wymaganiami określonymi w w/w rozporządzeniu- brak było elementów wskazujących nazwę producenta i wykaz składników. Zastosowane oznakowanie wprowadzało konsumentów w błąd co do składu nabywanego środka spożywczego, a tym samym w istotny sposób naruszało interesy konsumentów i uniemożliwiało dokonanie właściwego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru. partia 7 szt. parówek wieprzowych Classic Interki Wiejskie Pyszności kiełbasy homogenizowanej, wędzonej, parzonej, w opakowaniach jednostkowych a 250 g, w cenie 3,45 zł/op., producent: PEKPOL Ostrołęka S.A., ul. Przemysłowa 1, 07-410 Ostrołęka, wartości 24,15 zł; z uwagi na: zastosowanie nazwy Wiejskie Pyszności, co sugeruje domowy, prosty sposób produkcji lub przetwarzania, podczas gdy produkt został wytworzony przy użyciu m.in.: białka sojowego, hydrolizowanego białka roślinnego, stabilizatorów (mleczan potasu), substancji zagęszczających (guma ksantanowa), przeciwutleniaczy (kwas izoaskorbinowy), 4
wzmacniaczy smaku (glutaminian sodu), a także substancji konserwujących (azotyn sodu), co stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002 r. z p. zm.). Użyta nazwa wprowadzała konsumentów w błąd co do składu i właściwości środka spożywczego sugerując, iż artykuł został wytworzony w sposób prosty, domowy i w związku z tym nie zawiera substancji konserwujących oraz poprawiających wygląd i smak artykułu. Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005 r., nr 187 poz. 1577 z p. zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona 5
interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumentów w błąd. Zgodnie z art. 17 wyżej cytowanego rozporządzenia odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego ponoszą wszyscy przedsiębiorcy, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, oraz zapewniają zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności a także zapewniają kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom. W związku z powyższym w dniu 17 grudnia 2013 r. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktów niewłaściwej jakości. W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie do zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów. Kontrolowany przedsiębiorca nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia. 6
Zgodnie z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości ustalając wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno- spożywczych i wysokość obrotów. Oceniając stopień szkodliwości społecznej z punktu widzenia rodzaju naruszonych reguł ostrożności, należy stwierdzić, że jest to wysoki stopień szkodliwości czynu. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w przeprowadzonym postępowaniu uwzględnił wszelkie okoliczności wpływające na stopień szkodliwości czynu, odnoszące się zarówno do podmiotowej, jak i przedmiotowej strony czynu. Kontrolowany przedsiębiorca jest profesjonalnym podmiotem zajmującym się sprzedażą detaliczną artykułów spożywczych. Od przedsiębiorcy należy zatem wymagać stosownej wiedzy i doświadczenia w zakresie obrotu artykułami spożywczymi, a także stosowania odpowiednich procedur uniemożliwiających przedostawanie się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości. Kontrolowany przedsiębiorca dopuścił do sprzedaży artykuły niewłaściwej jakości tj. artykuły niewłaściwie oznakowane, czym pozbawił konsumentów gwarantowanej przepisami prawa informacji o danym artykule spożywczym. W przypadku zakwestionowanych artykułów stwierdzone nieprawidłowości polegały na braku wymaganych przepisami prawa tj. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania środków spożywczych, elementów oznakowania w postaci nazwy producenta oraz wykazu składników. Oznakowanie w powyższy sposób artykułu spożywczego wprowadza konsumentów w błąd co do składu danego artykułu, a tym samym uniemożliwia podjęcie w własciwej decyzji i dokonanie wyboru artykułu zgodnego z oczekiwaniami. Ponadto w toku przeprowadzonej kontroli stwierdzono także nieprawidłowość nazwy parówek wieprzowych Interki, wskazując na niezgodność użytej nazwy Wiejskie Pyszności ze środkami stosowanymi na etapie produkcyjnym tego artykułu. Stwierdzić należy, iż użyty przymiotnik wiejskie ma konotacje językowe sugerujące potencjalnym konsumentom prosty sposób produkcji lub przetwarzania danego środka spożywczego. Stosowanie przez 7
producenta m.in.: substancji zagęszczających, przeciwutleniaczy, czy substancji wzmacniających smak, jest jawną sprzecznością ze stosowaną przez niego nazwą artykułu. Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako niedbalstwo. Oznacza to, iż kontrolowany przedsiębiorca nie przewidywał możliwość popełnienia czynu zabronionego, choć mógł, a nawet powinien ją przewidzieć. Strona postępowania, jako profesjonalny podmiot działający na rynku artykułów rolnospożywczych ma obowiązek stosowania takich procedur, by nie dopuszczać do przedostawania się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów produktów niewłaściwej jakości. Od przedsiębiorcy należy oczekiwać, iż z należytą starannością będzie dbał o wprowadzanie do obrotu z konsumentami artykułów prawidłowo oznakowanych. Kontrolowany przedsiębiorca powinien zapewnić konsumentom możliwość zaopatrywania się wyłącznie w produkty odpowiednio oznakowane. W przypadku zakresu naruszenia należy podnieść, iż naruszone zostały przepisy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych, a także rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002 r. z p. zm.), które to nieprawidłowości należało zakwalifikować, jako naruszenie wymagań w zakresie oznakowania, istotne z punktu widzenia interesów konsumentów i regulacji rynków rolnych. Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy, należy zaznaczyć, iż jest to podmiot dotychczas niekarany. 8
Przedsiębiorca zalicza się do grupy małych przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 155, poz. 1095) - oświadczenie z dnia 29 października 2013 r. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierzył zatem karę wynikającą z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych. Ponadto, przy wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych przesłanek Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna oraz odstraszająca a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. W tym przypadku należało zastosować środek w postaci wymierzenia odpowiedniej kary pieniężnej w wysokości 800,00 zł (słownie: osiemset złotych). sentencji. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak w Zgodnie z art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie decyzją ostateczną. 9
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 r., nr 8, poz. 60 z p. zm.). Pouczenie: 1. Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267), przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. 2. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa ( Dz. U. 2005 r., nr 8, poz. 60 z p. zm.). 10