LKI 4101-16-03/2012 P/12/068 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LKI 4101-16-03/2012 P/12/068 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Okres objęty kontrolą Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/12/068 Przygotowanie gmin i szkół do objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym. Lata szkolne: 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012 oraz 2012/2013 do czasu zakończenia kontroli. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach. Kontroler Stanisław Łuczyński, główny specjalista kontroli państwowej, upowaŝnienie do kontroli nr 84678 z dnia 3 grudnia 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1 2) Jednostka kontrolowana Szkoła Podstawowa nr 4 w Kielcach, ul. Warszawska 340, 25-414 Kielce, (dalej: SP Nr 4 lub Szkoła). Kierownik jednostki kontrolowanej Małgorzata Szostak, Dyrektor Szkoły. (dowód: akta kontroli str. 3) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie 1 działalność kontrolowanej jednostki w zakresie dotyczącym zapewnienia przez szkołę: warunków lokalowych i organizacyjnych oraz wyposaŝenia technicznego do kształcenia uczniów sześcioletnich w klasie pierwszej, zgodnie z podstawą programową; odpowiedniej kadry nauczycieli z uwzględnieniem potrzeb sześciolatków; prawidłowego wykorzystania pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach realizacji rządowego programu Radosna szkoła. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność kontrolowanej jednostki pod względem zapewnienia bezpieczeństwa i higieny uczniom sześcioletnim na terenie szkoły oraz opieki medycznej, a takŝe opieki przed i po zajęciach lekcyjnych. Stwierdzone nieprawidłowości polegały na: nieutworzeniu świetlicy szkolnej oraz gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, pomimo ustawowego wymogu ich zorganizowania określonego w art. 67 ust. 1 pkt. 3 i 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty 2 ; braku zapewnienia wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych, pomimo wymogu wynikającego z 51 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 3 ; 1 NajwyŜsza Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. JeŜeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie 2 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm. 3 Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 ze zm. 2

braku pisemnej zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego o dopuszczeniu stosowania do ogrzewania sal lekcyjnych w budynku Szkoły, pieców kaflowych na paliwo stale, która wymagana jest na podstawie 132 ust. 2 ww. rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r.; niezapewnieniu usytuowania sanitariatów dla wszystkich uczniów wewnątrz budynku szkoły, pomimo obowiązku określonego w 84 ust. 1 ww. rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r.; nieprzekazaniu organowi prowadzącemu kopii protokołu z 31 sierpnia 2012 r. z kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów naleŝących do Szkoły, co było niezgodne z 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach 4. Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Zapewnienie przez szkołę warunków lokalowych i organizacyjnych oraz wyposaŝenia technicznego do kształcenia uczniów sześcioletnich w klasach pierwszych zgodnie z podstawą programową 1.1 W latach szkolnych 2009/2010-2012/2013 w Szkole funkcjonował tylko jeden oddział klasy pierwszej, do którego uczęszczały dzieci sześcioletnie. W roku szkolnym 2009/2010 do klasy pierwszej uczęszczało ogółem 14 uczniów, w tym dwóch 6-letnich (14,3%). W kolejnym roku (2010/2011) uczęszczało 13 uczniów, w tym dwóch 6-letnich (15,4%). W następnym roku szkolnym (2011/2012) uczęszczało 10 uczniów, w tym trzech 6-letnich (30%). W bieŝącym roku szkolnym uczęszcza siedmiu uczniów, w tym dwóch 6-letnich (28,6%). W badanych latach szkolnych nie wystąpiły przypadki składania wniosków przez rodziców uczniów w sprawie rezygnacji z uczęszczania dzieci 6-letnich do klasy pierwszej. [Dowód: akta kontroli str. 15] 1.2 Badanie dokumentacji dziewięciu uczniów, którzy uczęszczali do klasy pierwszej w latach szkolnych 2009/2010 2011/2012 (i uczęszczają w roku szkolnym 2012/2013) wykazało, Ŝe zgodnie z wymogiem art. 12 ust. 2 ustawy z 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw 5 do klasy pierwszej przyjęte zostały dzieci 6-letnie, które w danym roku kalendarzowym (2009, 2010, 2011 lub 2012) ukończyły sześć lat, a dziecko było objęte wychowaniem przedszkolnym w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym miało rozpocząć naukę w szkole podstawowej. W odniesieniu do wszystkich dziewięciu uczniów sześcioletnich, Dyrektor Szkoły Małgorzata Szostak wydała dziewięć decyzji administracyjnych wyraŝających zgodę na przyjęcie tych dzieci do klasy pierwszej. Decyzje wydane zostały po rozpatrzeniu wniosków złoŝonych przez rodziców dzieci. [Dowód: akta kontroli str. 26, 27] 1.3 W wyniku oględzin sali lekcyjnej (nr 4), do której uczęszczają uczniowie klasy pierwszej, w tym 6-letni ustalono, Ŝe sala ta posiada część edukacyjną i rekreacyjną, zalecaną rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej (MEN) z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół 6 (wcześniej obowiązywało rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r. w sprawie 4 Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze zm. 5 Dz. U. z 2009 r. Nr 56, poz. 458 ze zm. 6 Dz. U. z 2012 r., poz. 977. 3

podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół 7 ). W sali lekcyjnej znajdują się pomoce i zabawki dydaktyczne i jest ona wyposaŝona w sprzęt audiowizualny. Znajduje się w niej takŝe kącik tematyczny o tematyce przyrodniczej oraz kącik bezpieczeństwa (ze znakami drogowymi). Dzieci mają moŝliwość pozostawienia w segmentach meblowych swoich rzeczy. [Dowód: akta kontroli str. 74 75] 1.4 Wysokość połoŝenia siedziska krzesełek i płyty roboczej stolików znajdujących się w sali lekcyjnej, do której uczęszczają uczniowie klasy pierwszej, w tym 6-letni dostosowana została do wzrostu dzieci zgodnie z zasadami ergonomii. [Dowód: akta kontroli str. 74, 117] 1.5 W 2006 r. Szkoła zakupiła do sal lekcyjnych krzesełka (o nazwie Bolek ), stoliki szkolne (o nazwie Combi i Prymus ) za łączną kwotę 10.521,46 zł, w tym m.in. do sali lekcyjnej nr 4, tj. dla uczniów uczęszczających do klas I. Zakupione krzesełka posiadają certyfikat zgodności z dnia 14 lipca 2005 r. potwierdzający spełnianie wymagań zawartych w Polskiej Normie PN-ISO 5970 i PN-F-06009 Zakupione stoliki szkolne posiadają pozytywny wynik badań wytrzymałościowych i zgodności z ww. Polską Normą. [Dowód: akta kontroli str. 28 31] 1.6 Szkoła nie posiada sali gimnastycznej. Zajęcia wychowania fizycznego z uczniami klasy I odbywają się (2 godziny tygodniowo) w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Kielcach, do której uczniowie dowoŝeni są autokarem. Zgodnie z tygodniowym i dziennym planem zajęć, uczniowie klasy I odbywają ww. zajęcia w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 14 w kaŝdą środę, po zakończeniu zajęć edukacyjnych (które w tym dniu trwają od godziny 11 30 do 13 15 ). Wyjazd dzieci autokarem jest o godzinie 13 30, a powrót o godzinie 15 30. Zajęcia ruchowe odbywają się równieŝ w sali gimnastycznej lub na boiskach naleŝących do Klubu Sportowego Orlęta w Kielcach, usytuowanego (po przeciwnej stronie ulicy, przy które znajduje się budynek szkoły) w odległości ok. 150 m od budynku szkoły. W latach szkolnych 2009/2010 2011/2012 zrealizowane zostały zajęcia ruchowe z uczniami klasy pierwszej w łącznym wymiarze 302 godzin, w tym 228 godzin w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 oraz 74 godziny na boisku Klubu Sportowego Orlęta. W okresie trzech miesięcy bieŝącego roku (wrzesień listopad 2012 r.) zajęcia ruchowe z uczniami klasy pierwszej zrealizowano w łącznym wymiarze 37 godzin, w tym: 22 godziny w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 oraz 15 godzin na boisku Klubu Sportowego Orlęta. [Dowód: akta kontroli str. 15] Stosownie do warunków i sposobów realizacji w edukacji wczesnoszkolnej zawartych w załączniku nr 2 do rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej zaleca się, aby zajęcia z wychowania fizycznego z dziećmi prowadzone były na boisku, w sali gimnastycznej itp. 1.7 Oględziny pracowni komputerowej wykazały, Ŝe jest ona wyposaŝona w jedenaście stanowisk komputerowych z podłączeniem do Internetu. Uwzględniając liczebność uczniów w klasie pierwszej, która w roku szkolnym 2011/2012 i 2012/2013 nie przekraczała 10 osób, to liczba posiadanych stanowisk komputerowych w pracowni zapewnia bezpośredni dostęp do komputera dla kaŝdego ucznia klasy pierwszej, zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji w edukacji wczesnoszkolnej określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej. [Dowód: akta kontroli str. 75] 7 Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17. 4

1.8 W latach szkolnych 2009/2010 2011/2012 i w roku szkolnym 2012/2013 liczebność uczniów w klasie pierwszej wynosiła od 7 do 14 osób i nie przekraczała liczby uczniów zalecanej w podstawie programowej. [Dowód: akta kontroli str. 15, 17, 19, 21, 23] 1.9 W latach szkolnych objętych kontrolą nie występowały przypadki łączenia klas pierwszych np. z klasą drugą. [Dowód: akta kontroli str. 77] 1.10 W okresie objętym kontrolą realizowany był program edukacji wczesnoszkolnej na podstawie opracowania autorstwa Teresy Janickiej-Panek o nazwie Szkoła na miarę, wydawnictwa Nowa Era Sp. z o. o. w Warszawie. (Program ten ujęty został w Szkolnym zestawie programów nauczania ogólnego, który zatwierdził dyrektor Szkoły, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej wyraŝonej w uchwale rady pedagogicznej z 27 sierpnia 2012 r.). W bieŝącym roku szkolnym (2012/2013) w klasie pierwszej realizowany jest, zgodnie z ww. programem, pakiet o nazwie Elementarz XXI wieku. Pakiet zawiera konkretne edukacje, tj. polonistyczną, muzyczną, plastyczną, społeczną z etyką, przyrodniczą, matematyczną, zajęcia komputerowe, zajęcia techniczne i wychowanie fizyczne. Wyszczególnia on równieŝ treści nauczania dotyczące poszczególnych edukacji oraz określa przewidywane efekty edukacyjne. W ramach ww. pakietu, wychowawca klasy pierwszej posiada opracowanie o nazwie Planowanie pracy. Zawiera on m.in. tygodniowy rozkład zajęć z przewidywaną liczbą godzin na realizację poszczególnych edukacji oraz wskazuje środki dydaktyczne do realizacji określonego tematu z przypisaniem do poszczególnych edukacji i podstawy programowej określonej w rozporządzeniu MEN z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. W wyniku sprawdzenia niektórych wybranych treści nauczania dotyczących edukacji polonistycznej zawartej w pakiecie Elementarz XXI wieku ustalono, Ŝe treści te zgodne są z podstawą programową określoną w ww. rozporządzeniu. [Dowód: akta kontroli str. 53] 1.11. W latach 2009 2012 (do 5.12.2012 r.) organ prowadzący nie przekazywał Szkole zaleceń w zakresie spraw finansowych lub administracyjnych w ramach sprawowanego nadzoru nad Szkołą na podstawie art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. [Dowód: akta kontroli str. 77] 1.12. W latach szkolnych 2009/2010 2011/2012 i w roku szkolnym 2012/2013 dla uczniów klasy pierwszej z trudnościami w nauce, w tym równieŝ dla 6-letnich zorganizowane zostały róŝnego rodzaju zajęcia, jak np. korekcyjno-kompensacyjne, dydaktyczno-wyrównawcze, a takŝe zajęcia z dziećmi mającymi trudności w zdobywaniu umiejętności matematycznych lub ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania, jak równieŝ wspierające ich rozwój emocjonalny. I tak np. w roku szkolnym 2010/2011 spośród 4 uczniów klasy pierwszej uczestniczących w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych, jednym z nich był uczeń 6 letni (na dwóch sześciolatków uczęszczających do klasy pierwszej). W roku szkolnym 2011/2012 spośród 5 uczniów klasy pierwszej uczestniczących w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, dwóch z nich to uczniowie 6-letni (na trzech sześciolatków uczęszczających do klasy pierwszej). W roku szkolnym 2012/2013 spośród trzech uczniów klasy pierwszej uczestniczących w zajęciach wspierających w zakresie edukacji wczesnoszkolnej, dwóch z nich to uczniowie sześcioletni. [Dowód: akta kontroli str. 24, 25] Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. 5

Uwagi dotyczące badanej działalności Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego Szkoła ze względu na brak własnej sali gimnastycznej zapewnia uczniom, zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, moŝliwość korzystania z urządzeń sportowych znajdujących się w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Kielcach oraz na boiskach i w sali gimnastycznej naleŝących do Klubu Sportowego Orlęta w Kielcach. Jednak realizacja tych zajęć jest, zdaniem NIK, uciąŝliwa pod względem organizacyjnym, gdyŝ wiąŝe się z koniecznością zapewnienia odpowiedniego transportu w celu dowiezienia dzieci na zajęcia jak w przypadku zajęć prowadzonych w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Kielcach. Wymaga równieŝ zapewnienia środków finansowych na pokrycie kosztów transportu. Jednorazowy koszt dowozu dzieci wynosi ok. 200 zł, czyli ok. 800 zł miesięcznie. [Dowód: akta kontroli str. 76, 79, 80] W sali lekcyjnej, do której uczęszczają uczniowie klasy I (w tym 6-letni) brak jest stanowisk z komputerami (z dostępem do Internetu), o których mowa w zalecanych warunkach i sposobach realizacji załącznika nr 2 do rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej. Dyrektor Szkoły wyjaśniła, Ŝe pomimo braku stanowisk komputerowych w ww. sali lekcyjnej, uczniowie klasy pierwszej korzystają z dostępu do komputerów znajdujących się w pracowni komputerowej. Szkolna pracownia komputerowa wyposaŝona jest w 11 stanowisk komputerowych z podłączeniem do Internetu. Biorąc pod uwagę liczebność uczniów w klasie pierwszej, która w latach szkolnych 2009/2010 2010/2011 wynosiła odpowiednio 14 i 13 osób, to ilość posiadanych stanowisk komputerowych, zgodnie z ww. zalecanymi warunkami i sposobami realizacji w edukacji wczesnoszkolnej, była niewystarczająca dla zapewnienia bezpośredniego dostępu do komputera dla kaŝdego ucznia klasy pierwszej. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. 2. Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny uczniom sześcioletnim na terenie szkoły i w jej otoczeniu oraz opieki medycznej, a takŝe opieki przed i po zajęciach szkolnych 2.1 W latach szkolnych 2009/2010 2011/2012 do Szkoły nie uczęszczały (i nie uczęszczają w obecnym roku szkolnym), uczniowie z orzeczeniami o niepełnosprawności. Szkoła nie posiada rozwiązań architektonicznych dostosowujących ciągi komunikacyjne i miejsca przebywania uczniów klas I-III do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością ruchową. [Dowód: akta kontroli str. 120] 2.2 Zgodnie z tygodniowym planem zajęć edukacyjnych na rok szkolny 2012/2013, dyŝury na korytarzu szkolnym sprawuje (od poniedziałku do piątku) dwóch nauczycieli w godzinach według grafiku ustalonego w ww. planie. [Dowód: akta kontroli str. 76] 2.3 Wysokość sali lekcyjnej (i pracowni komputerowej), do których uczęszczają uczniowie klasy pierwszej spełnia wymogi określone w 72 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Sala lekcyjna nr 4 oraz pracownia komputerowa ogrzewane są piecami kaflowymi (opalanymi węglem). Przy piecach kaflowych umiejscowiona jest osłona drewniana do wysokości 98 cm (od poziomu podłogi) stanowiąca zabezpieczenie przed dotknięciem elementów grzejnych pieca. Szkoła nie posiadała jednak zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego o dopuszczeniu stosowania do ogrzewania sal lekcyjnych 6

pieców kaflowych na paliwo stałe. W kontrolowanej podczas oględzin sali lekcyjnej i pracowni komputerowej, ściany, sufity, podłogi oraz okna były w dobrym stanie technicznym. We wszystkich pomieszczeniach poddanych oględzinom zapewnione zostało oświetlenie elektryczne. [Dowód: akta kontroli str. 74 76] 2.4 Uczniowie uczęszczający do klas I III, w tym 6-letni, jak równieŝ uczniowie klas IV VI korzystają z dostępu do sanitariatów kontenerowych (oddzielnych dla dziewcząt i dla chłopców) znajdujących się na zewnątrz budynku szkoły (na terenie przyszkolnym). Zdaniem NIK, powyŝsza sytuacja wspólnego korzystania z sanitariatów przez uczniów wszystkich klas jest niekorzystna zwłaszcza dla najmłodszych uczniów. Przeprowadzone w toku kontroli oględziny wykazały, Ŝe zgodnie z wymogami określonymi w 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, uczniowie mają zapewnioną w sanitariatach ciepłą i zimną bieŝącą wodę oraz środki higieny osobistej. (Pomieszczenia sanitariatów sprzątane są kilka razy dziennie dla utrzymania odpowiedniej ich czystości, tj. po kaŝdej przerwie lekcyjnej i w tym samym czasie sprawdzany jest teŝ stan papieru toaletowego w ubikacjach oraz zasobniki z mydłem, aby uzupełnić ewentualne braki w tym zakresie). Sanitariaty ogrzewane są przenośnymi grzejnikami elektrycznymi. Poza oświetleniem dziennym, dodatkowe oświetlenie w kaŝdym sanitariacie zapewniają dwie oprawy jarzeniowe. W salach lekcyjnych stwierdzono brak wentylacji grawitacyjnej. [Dowód: akta kontroli str. 76, 121] 2.5 W Szkole nie ma oddzielnych pomieszczeń na szatnię dla uczniów kaŝdej klasy. W korytarzu (o długości ok. 12 m i szerokości ok. 3,20 m) usytuowanym przy pracowni komputerowej i bibliotece znajduje się 40 metalowych szafek dla uczniów klas I VI oraz ławki (6 sztuk) umoŝliwiające uczniom dokonanie zmiany ubrania i obuwia. DyŜury na korytarzu szkolnym sprawuje (od poniedziałku do piątku) dwóch nauczycieli w godzinach według grafiku ustalonego w tygodniowym planie zajęć edukacyjnych na rok szkolny 2012/2013. [Dowód: akta kontroli str. 75, 76] Dyrektor Szkoły wyjaśniła, Ŝe siedmiu uczniów klasy I korzysta z pojedynczych szafek dostosowanych do ich wzrostu (kaŝda dla jednego ucznia). W odniesieniu do pozostałych uczniów, większość z nich korzysta ze wspólnych szafek. I tak np. dziesięciu uczniów klasy II korzysta z pięciu wspólnych szafek (po dwóch uczniów), spośród 11 uczniów klasy V, dziesięciu korzysta z pięciu wspólnych szafek (po dwóch uczniów), jeden uczeń korzysta z pojedynczej szafki. [Dowód: akta kontroli str. 81] 2.6 Powierzchnia schodów prowadzących do drzwi wejściowych budynku szkoły oraz podłóg w sali lekcyjnej nr 4 i pracowni komputerowej, korytarzy, jak równieŝ terenu prowadzącego do budynku szkoły jest równa, bez ubytków stwarzających zagroŝenie upadkiem. [Dowód: akta kontroli str. 74 76] 2.7 Szkoła nie posiada szkolnego placu zabaw. Jak wyjaśniła Dyrektor Szkoły, brak jest odpowiedniego miejsca do zagospodarowania na plac zabaw. [Dowód: akta kontroli str. 76, 122] 2.8 W Szkole nie utworzono gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, o którym stanowi art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. [Dowód: akta kontroli str. 76] 2.9 Oględziny pomieszczeń znajdujących się w budynku Szkoły wykazały, Ŝe w sali lekcyjnej, do której uczęszczają uczniowie klasy pierwszej, w tym 6-letni oraz w pokoju nauczycielskim znajdują się apteczki pierwszej pomocy wraz z instrukcją 7

udzielania pierwszej pomocy. Apteczki wyposaŝone były w środki opatrunkowe (plaster z opatrunkiem, bandaŝ, opaska elastyczna), woda utleniona, gaziki, noŝyczki. W pracowni komputerowej znajdowała się przenośna apteczka pierwszej pomocy z ww. wyposaŝeniem. [Dowód: akta kontroli str. 74 76] 2.10 Z protokołów (z dnia: 5.01.2009 r., 28.08.2009 r., 31.08.2010 r., 31.08.2011 r. i 31.08.2012) dotyczących kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów naleŝących do Szkoły wynika, Ŝe budynek Szkoły wraz przynaleŝnym do niego terenem i urządzeniami odpowiadały ogólnym warunkom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz posiadały urządzenia przeciwpoŝarowe. PowyŜsze kontrole przeprowadziła komisja złoŝona z pracowników szkoły (których imienny skład zawarty był w ww. protokołach). Protokoły z pierwszych czterech ww. kontroli przekazane zostały Wydziałowi Edukacji, Kultury i Sportu Urzędu Miasta Kielce, tj. zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Do Urzędu Miasta Kielce nie przekazano protokołu z kontroli przeprowadzonej w 2012 r.[dowód: akta kontroli str. 32, 33, 36, 39-41] 2.11 W Szkole nie utworzono świetlicy, o której stanowi art. 67 ust. 1 pkt. 3 ustawy z 7 września 1991 r o systemie oświaty. [Dowód: akta kontroli str. 76] Dyrektor Szkoły wyjaśniła, Ŝe zajęcia pozalekcyjne organizowane są przed lub po zajęciach lekcyjnych. Szkoła zapewnia uczniom opiekę po zajęciach szkolnych do czasu odbioru uczniów ze szkoły, organizując w kaŝdym dniu tygodnia zajęcia opiekuńcze i inne zajęcia pozalekcyjne do godziny 16 30. Uczniowie klasy pierwszej są odbierani przez rodziców po zajęciach. W związku z powyŝszym w zajęciach opiekuńczych uczestniczą dzieci (od 3 do 5 osób) z oddziału przedszkolnego i sporadycznie z klas I III. [Dowód: akta kontroli str. 80] 2.12 W kwestii dotyczącej dowoŝenia uczniów i zapewnienia im opieki świetlicowej (w czasie oczekiwania na zajęcia) oraz zorganizowania przez Szkołę odpowiedniego miejsca na zjedzenie ciepłego posiłku przez uczniów klasy pierwszej, Dyrektor Małgorzata Szostak wyjaśniła, Ŝe Szkoła nie prowadzi dowoŝenia uczniów klas I III, poniewaŝ droga uczniów z domu do szkoły nie przekracza 3 km. Natomiast w związku z brakiem świetlicy szkolnej i jadalni, Szkoła nie organizowała miejsca przeznaczonego dla uczniów do zjedzenia ciepłego posiłku. [Dowód: akta kontroli str. 80] Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: Brak wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych, co jest niezgodne z 51 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [Dowód: akta kontroli str. 35, 38, 43, 46 48, 75]; Brak zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego o dopuszczeniu stosowania do ogrzewania sal lekcyjnych budynku Szkoły, pieców kaflowych na paliwo stale, która wymagana jest na podstawie 132 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. [Dowód: akta kontroli str. 81]; Niezapewnienie usytuowania sanitariatów dla wszystkich uczniów, wewnątrz budynku szkoły, pomimo obowiązku określonego w 84 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. [Dowód: akta kontroli str. 76]; 8

Uwagi dotyczące badanej działalności Nieutworzenie świetlicy szkolnej oraz gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, pomimo wymogu ich zorganizowania określonego w art. 67 ust. 1 pkt. 3 i 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. [Dowód: akta kontroli str. 76]; Nieprzekazanie organowi prowadzącemu kopii protokołu z dnia 31.08.2012 r. (z kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów naleŝących do Szkoły), pomimo obowiązku jego przekazania wynikającego z 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. [Dowód: akta kontroli str. 44, 45] Dyrektor Szkoły Małgorzata Szostak wyjaśniła, Ŝe Szkoła nie posiada gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, świetlicy szkolnej oraz sali gimnastycznej, poniewaŝ w budynku szkoły nie ma niezagospodarowanych pomieszczeń, które moŝna byłoby przeznaczyć na ten cel. Natomiast niewielka powierzchnia terenu wokół budynku szkoły nie pozwala na ewentualną jego rozbudowę. W związku z powyŝszym w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, od 2009 r. zajęcia wychowania fizycznego, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4 realizują dwie godziny tygodniowo w sali gimnastycznej Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Kielcach. Dzieci dowoŝone są autokarem. Natomiast korzystanie z ww. sali gimnastycznej jest bezpłatne. Ponadto zajęcia wychowania fizycznego w wymiarze 1 godziny tygodniowo, uczniowie realizują w sali gimnastycznej lub na boiskach Klubu Sportowego Orlęta w Kielcach znajdującego się w odległości ok. 150 m od budynku szkoły. Koszt 1 godziny zajęć wynosi 33 zł (brutto). Ze względu na brak gabinetu profilaktyki i pomocy przedlekarskiej, raz w tygodniu dyŝur 7-godzinny pełni pielęgniarka medycyny szkolnej. W tym czasie prowadzi ona bieŝącą dokumentację dzieci, przygotowuje do bilansu zdrowia 6-latki, 7-latki i 10- latki, prowadzi badania przesiewowe uczniów w obowiązujących rocznikach, fluoryzację zębów uczniów klas I VI, pogadanki w klasach na temat higieny osobistej i Ŝywienia, świadczy pomoc doraźną oraz kwalifikuje uczniów na obozy i kolonie. Opieka pielęgniarska realizowana jest na podstawie porozumienia zawartego między Narodowym Funduszem Zdrowia, a Przychodnią SUPRAMED w Kielcach. Stosowne działania pielęgniarskie wykonywana są w pomieszczeniu biblioteki szkolnej Szkoły. Dyrektor Szkoły wyjaśniła równieŝ, Ŝe z informacji, które uzyskała z Wydziału Inwestycji Urzędu Miasta Kielce wynika, iŝ na koncepcję i dokumentację budowy nowej szkoły podstawowej wydatkowano juŝ do 2012 r. (ze środków budŝetu gminy Kielce) kwotę 355.293 zł. Na lata 2013 2015 planowane wydatki na powyŝszy cel szacowane są w wysokości 11 mln zł (i po 2015 r w wysokości ok. 12 mln zł). W jej ocenie z powodu zaangaŝowania (przez organ prowadzący) środków finansowych w planowaną inwestycję budowy nowej szkoły, nie zapewnione zostały środki finansowe na pokrycie kosztów związanych z usytuowaniem sanitariatów wewnątrz budynku szkoły, wykonania wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych oraz wykonania centralnego ogrzewania. Natomiast w kwestii dotyczącej zgłoszenia organowi prowadzącemu zarówno potrzeby wykonania wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych, jak teŝ usytuowania sanitariatów w budynku szkoły i wykonania centralnego ogrzewania, nie występowała na piśmie do organu prowadzącego i nie posiada dokumentów potwierdzających stanowisko organu prowadzącego w przedmiotowym zakresie. [Dowód: akta kontroli str. 79 81] Uczniowie uczęszczający do klasy pierwszej, w tym 6-letni nie mają wydzielonej przestrzeni szkolnej. Jedyną przestrzenią szkolną dla uczniów klas I III (poza salą 9

Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego lekcyjną) jest korytarz, z którego mogą korzystać wszyscy uczniowie uczęszczający do klas I VI. [Dowód: akta kontroli str. 75] NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność w badanym obszarze. 3. Zapewnienie odpowiedniej kadry nauczycieli z uwzględnieniem potrzeb sześciolatków 3.1 Jeden nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej zatrudniony w oddziale klasy pierwszej w roku szkolnym 2012/2013 oraz czterech nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej zatrudnionych w oddziałach klas I III, odpowiada potrzebom kształcenia w Szkole. Analiza kwalifikacji zawodowych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej zatrudnionych w roku szkolnym 2012/2013 wykazała, Ŝe posiadane przez nich kwalifikacje zawodowe zgodne są z wymaganymi rozporządzeniem MEN z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których moŝna zatrudnić nauczycieli niemających wyŝszego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli 8. [Dowód: akta kontroli str. 82 85] 3.2 Nauczyciel języka angielskiego w klasie pierwszej Szkoły posiada kwalifikacje wymagane 11 ust. 4 ww. rozporządzenia MEN z 12 marca 2009 r. [Dowód: akta kontroli str. 85] 3.3 Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, w tym klasy pierwszej, objęci byli szkoleniami z zakresu zmiany podstawy programowej. I tak np.: nauczyciel klasy pierwszej edukacji wczesnoszkolnej, posiada zaświadczenie z 5.09.2009 r. (wydane przez Centrum Doskonalenia Kadr Oświatowych w Starachowicach) o ukończeniu kursu dotyczącego adaptacji wybranego programu nauczania do potrzeb dziecka i moŝliwości szkoły w kontekście obowiązującej podstawy programowej. Nauczyciel klasy III edukacji wczesnoszkolnej posiada zaświadczenie z listopada 2010 r. o uczestnictwie w konferencji metodycznej dotyczącej organizacji pracy nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej z uwzględnieniem indywidualizacji procesu nauczania i wychowania zorganizowanej przez Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach. [Dowód: akta kontroli str. 82 85, 86 90, 94] 3.4 Wieloletni Plan Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli Szkoły Podstawowej nr 4 w Kielcach (opracowany na lata 2006 2009 i 2010 2012) wyszczególnia formy doskonalenia zawodowego nauczycieli, rodzaj szkolenia, nazwisko i imię nauczyciela oraz planowany termin szkolenia. W Planie na lata 2006 2009 ujęto szkolenie (w 2009 r.) dotyczące atrakcyjnych form pracy z 6-latkami (dla nauczyciela klasy I) oraz w zakresie doskonalenia warsztatu pracy nauczyciela kształcenia zintegrowanego dla nauczycieli klas I III. W Planie na lata 2010 2012 ujęto równieŝ szkolenia w ww. zakresie. W roku szkolnym 2009/2010 zrealizowane zostały w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli (WDN) m.in. takie szkolenia jak: Rady Pedagogicznej (w 2009 r.) w zakresie zmiany w przepisach prawa oświatowego dotyczące podstawy programowej; Dzielenia się doświadczeniami z zakresu wdraŝania i realizowania nowej podstawy programowej (w 2010 r.); Indywidualizacji procesu nauczania i wychowania dla uczniów klas I III szkół podstawowych m.in. w zakresie wyboru zajęć na podstawie wcześniejszej diagnozy uczniów (w 2010 r.); 8 Dz. U. Nr 50, poz. 400, ze zm. 10

Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej, a program nauczania (w 2010 r.); Organizacja pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w 2010 r.). [Dowód: akta kontroli str. 95 100] Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Ustalone nieprawidłowości Uwagi dotyczące badanej działalności Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeŝeń W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. 4. Realizacja programu Radosna szkoła 4.1 W Szkole nie zorganizowano placu zabaw. W 2010 r. Szkoła zakupiła pomoce dydaktyczne do miejsc zabaw w szkole w ramach rządowego programu Radosna szkoła. Całkowity koszt zakupionych pomocy dydaktycznych wyniósł 7.500 zł, w tym kwota przyznanego wsparcia finansowego wyniosła 6.000 zł. Oględziny pomieszczeń szkoły wykazały, Ŝe zakupione pomoce dydaktyczne znajdują się w sali nr 4, do której uczęszczają uczniowie klasy pierwszej i drugiej. [Dowód: akta kontroli str. 74, 101 115, 125] W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Zlokalizowanie miejsca zabaw w sali zajęciowej nr 4, do której uczęszczają uczniowie klasy I i II, ogranicza moŝliwość korzystania z miejsca zabaw przez uczniów klasy III. IV. Uwagi i wnioski Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 9, wnosi o: 1. Uzyskanie zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego na stosowanie do ogrzewania sal lekcyjnych w budynku Szkoły, pieców kaflowych na paliwo stale wymaganej na podstawie 132 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. 2. Przekazanie organowi prowadzącemu kopii protokołu z przeprowadzonej w 2012 r. kontroli zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów naleŝących do Szkoły, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. W związku z brakiem wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych oraz brakiem sanitariatów dla uczniów wewnątrz budynku szkoły, odpowiednie działania w tym zakresie mające na celu zapewnienie bezpiecznych warunków nauki dla uczniów Szkoły powinny być podjęte, zdaniem NIK, przez organ prowadzący, tj. miasto Kielce. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. 9 Dz. U. z 2012 r., poz.82. 11

Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeŝeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. ZastrzeŜenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Kielcach. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie NajwyŜszej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeŝeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeŝeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Kielce, dnia stycznia 2013 r. Kontroler Stanisław Łuczyński główny specjalista kontroli państwowej NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach Wicedyrektor Tadeusz Mikołajewicz...... podpis podpis 12