Zawartość 139456 Wstęp 1. WPROWADZENIE DO ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO 1.1. Rolnictwo ekologiczne - stan obecny, perspektywy i kierunki zmian 1.2. Agroekologiczne i środowiskowe aspekty rolnictwa ekologicznego 1.3. Aspekty zdrowotne i jakość produkcji ekologicznej 1.3.1. Zdrowie ludzi i ryzyko intensyfikacji rolnictwa 1.3.2. Jakość produktów ekologicznych 2. HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO 2.1. Początki rolnictwa ekologicznego w Europie Środkowej i Zachodniej 2.2. Systemy rolnictwa ekologicznego 2.2.1. Rolnictwo naturalne 2.2.2. Rolnictwo biodynamiczne 2.2.3. Rolnictwo organiczno-biologiczne 2.2.4. Rolnictwo organiczne w krajach anglojęzycznych (organic agriculture) 2.2.5. Rolnictwo biologiczne w krajach niemieckojęzycznych (biologischer Landbau) 2.2.6. Rolnictwo biologiczne w krajach francuskojęzycznych (agriculture biologique) 2.3. Rozwój rolnictwa ekologicznego w ostatnich dekadach 3. WPŁYW ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO NA ŚRODOWISKO 3.1. Gleba w rolnictwie ekologicznym, jej jakość i różnorodność 3.2. Rolnictwo ekologiczne oraz jakość wód podziemnych i powierzchniowych 3.2.1. Wymywanie azotanów 3.2.2. Pestycydy 3.2.3. Wnioski 3.3. Bioróżnorodność a rolnictwo ekologiczne 3.3.1. Poziomy bioróżnorodności 3.3.2. Bioróżnorodność w agroekosystemach 3.3.3. Agroekosystem i możliwości zwiększenia bioróżnorodności 4. PRODUKCJA ROŚLINNA 4.1. Ogólne zasady uprawy roślin w rolnictwie ekologicznym 4.2. Płodozmian w rolnictwie ekologicznym 4.2.1. Charakterystyka poszczególnych grup uprawowych roślin pod kątem ich przydatności w płodozmianach 4.2.2. Problemy fitosanitarne w uprawie roślin jednorocznych w ramach płodozmianu 4.2.3. Planowanie płodozmianu 4.3. Wybór gatunków i odmian w rolnictwie ekologicznym 4.4. Uszlachetnianie i nasiennictwo na potrzeby rolnictwa ekologicznego 4.5. Uprawa roli 5. GLEBA 5.1. Gleba aktywna biologicznie - podstawą rolnictwa ekologicznego 5.1.1. Żywy składnik gleby 5.1.2. Martwa część materii organicznej gleby 5.2. Wpływ zabiegów agrotechnicznych na właściwości gleby 5.2.1. Płodozmian 5.2.2. Agrotechnika
5.2.3. Nawożenie 5.3. Analizy gleb w ekologicznym gospodarstwie rolnym 5.3.1. Pobieranie i przygotowanie próbek gleby 5.3.2. Typy analiz 6. ODŻYWIANIE ROŚLIN I NAWOŻENIE 6.1. Teoria i specyfika odżywiania roślin w rolnictwie ekologicznym (RE) 6.2. Nawozy gospodarskie i ich przygotowywanie 6.2.1. Obornik 6.2.2. Gnojówka 6.2.3. Gnojowica 6.3. Komposty i kompostowanie 6.4. Sposoby stosowania nawozów gospodarskich 6.5. Zielony nawóz 6.6. Nawożenie nawozami mineralnymi 6.7. Bilans składników nawozowych 7. UPRAWA ROŚLIN GŁÓWNYCH 7.1. Rośliny zbożowe 7.1.1. Pszenica zwyczajna (Triticum aestivum L.) 7.1.2. Żyto zwyczajne (Secale cereale L.) 7.1.3. Jęczmień zwyczajny (Hordeum vulgare L.) 7.1.4. Owies zwyczajny (Avena sativa L.) 7.1.5. Kukurydza zwyczajna (Zea mays L.) 7.1.6. Gryka zwyczajna (Fagopyrum vulgare Moench) 7.2. Rośliny strączkowe - groch zwyczajny (Pisum sativum L.) 7.3. Rośliny oleiste - rzepak (Brassica napus var. Oleracea) 7.4. Rośliny okopowe - ziemniak (Solanum tuberosum L.) 8. REGULACJA ZACHWASZCZENIA 8.1. Charakterystyka chwastów 8.2. Regulacja zachwaszczenia przed rozpoczęciem konwersji 8.3. Rodzaje zachwaszczenia 8.4. Sposoby regulacji zachwaszczenia 8.4.1. Regulacja zachwaszczenia za pomocą środków zapobiegawczych 8.4.2. Regulacja zachwaszczenia za pomocą bezpośrednich zabiegów mechanicznych 8.4.3. Regulacja cieplna 8.4.4. Mulczowanie 8.4.5. Biologiczne i biotechniczne metody regulacji zachwaszczenia 9. OCHRONA ROŚLIN 9.1. Zasady i strategie ochrony roślin 9.2. Pośrednie metody ochrony roślin (zapobieganie) 9.3. Środki ochrony bezpośredniej 9.3.1. Środki biologicznej ochrony roślin 9.3.2. Mechaniczne środki ochrony 9.3.3. Preparaty chemiczne, mineralne i organiczne 9.3.4. Wyciągi i oleje roślinne 9.3.5. Pułapki feromonowe 9.4. Przykład strategii ochrony
10. TRWAŁE UŻYTKI ZIELONE 10.1. Różnorodność użytków zielonych w rolnictwie ekologicznym - i jej zachowanie 10.1.1. Struktura i skład gatunkowy użytków trawiasto-zielnych 10.1.2. Zagrożenia ze strony współczesnego sposobu gospodarowania dla różnorodności biologicznej trwałych użytków zielonych 10.1.3. Zmienność trwałych użytków zielonych 10.1.4. Jakość paszy z bogatych gatunkowo trwałych użytków zielonych 10.1.5. Zasady gospodarowania 10.1.6. Proponowane sposoby odnowy łąk i pastwisk ze względu na zwiększenie różnorodności gatunkowej 10.2. Gospodarowanie na trwałych użytkach zielonych o niższej różnorodności gatunkowej w systemie rolnictwa ekologicznego 10.2.1. Zakładanie trwałych użytków zielonych (TUZ) 10.2.2. Pielęgnacja i poprawa jakości TUZ 10.2.3. Regulacja zachwaszczenia i szkodników 10.2.4. Nawożenie TUZ 10.2.5. Gospodarka pastwiskowa 10.2.6. Wykorzystanie TUZ i jakość paszy zielonej 10.3. Konserwacja i składowanie pasz objętościowych 10.3.1. Znaczenie i zasada produkcji siana 10.3.2. Kiszonki 11. WARZYWNICTWO 11.1. Warunki działalności 11.1.1. Klimat, stanowisko 11.1.2. Gleba 11.1.3. Organizacja, siła robocza 11.1.4. Maszyny i urządzenia 11.1.5. Sprzedaż 11.2. Wybór systemu uprawy, technologii i uprawianych gatunków, płodozmian 11.2.1. System uprawy 11.2.2. Wybór odmiany 11.2.3. Płodozmian 11.3. Uprawa roli i nawożenie 11.3.1. Zdrowa gleba 11.3.2. Uprawa roli 11.3.3. Nawożenie 11.4. Regulacja zachwaszczenia 11.4.1. Działania zapobiegawcze 11.4.2. Bezpośrednia regulacja 11.5. Ochrona roślin 11.5.1. Ochrona przed szkodnikami 11.5.2. Choroby grzybowe 11.6. Uprawa warzyw 11.6.1. Materiał siewny i sadzonki 11.6.2. Przygotowanie rozsady 11.6.3. Siew i sadzenie 11.6.4. Podlewanie 11.7. Zbiór i przechowywanie warzyw 11.8. Przygotowanie i sprzedaż warzyw
11.8.1. Przygotowanie do sprzedaży 11.8.2. Sprzedaż 12. SADOWNICTWO 12.1. Zakładanie sadów 12.2. Wybór odmian 12.3. Uprawa roli i nawożenie 12.4. Regulacja wzrostu i owocowania 12.5. Ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami 12.6. Zbiór, składowanie, przygotowanie do sprzedaży, przetwórstwo i zbyt owoców ekologicznych 13. UPRAWA WINOROŚLI I WINIARSTWO 13.1. Odmiany winorośli odpowiednie do uprawy w systemie ekologicznym 13.2. Założenie winnicy 13.2.1. Prace przygotowawcze przed założeniem winnicy 13.2.2. Sadzenie winnicy 13.2.3. Pielęgnacja młodej winnicy 13.2.4. Budowa konstrukcji wsporczej 13.3. Cykliczne prace w winnicy 13.3.1. Cięcie winorośli 13.3.2. Pozostałe prace w okresie przedwiośnia 13.3.3. Prace pielęgnacyjne 13.3.4. Regulacja występowania chorób i szkodników 13.3.5. Pielęgnacja gleby w winnicy 13.3.6. Zbiór winogron 13.4. Podstawy ekologicznego winiarstwa 13.5. Zasady ekologicznej produkcji winogron stołowych 14. PRODUKCJA ZWIERZĘCA 14.1. Znaczenie zwierząt gospodarskich w rolnictwie ekologicznym 14.2. Negatywne strony chowu konwencjonalnego i rolnictwo ekologiczne jako szansa na lepsze życie zwierząt 14.3. Ochrona i dobrostan zwierząt gospodarskich 14.3.1. Odrobina historii - etyka ochrony zwierząt 14.3.2. Pojęcia 14.3.3. Świadomość a cierpienie zwierząt 14.3.4. Najistotniejsze przyczyny cierpienia w chowie zwierząt gospodarskich 14.3.5. Prawidłowe postępowanie 14.3.6. Ochrona i dobrostan zwierząt w rolnictwie ekologicznym 14.3.7. Przepisy dotyczące ochrony i troski o dobrostan zwierząt 14.4. Opieka weterynaryjna w ekologicznym chowie zwierząt 14.4.1. Procedury wykorzystywane w prewencji 14.4.2. Procedury terapeutyczne w chowie ekologicznym 14.4.3. Metody niedopuszczalne 14.4.4. Dozwolone metody 15. CHÓW BYDŁA 15.1. Etologia i dobrostan bydła 15.1.1. Podstawowa charakterystyka gatunku 15.1.2. Udomowienie i podział ras 15.1.3. Czynniki wpływające na zachowanie i etologię bydła
15.1.4. Wypas, karmienie, przeżuwanie i pojenie 15.1.5. Zachowania społeczne bydła 15.1.6. Wzajemna komunikacja 15.1.7. Zachowanie seksualne, poród i zachowanie po porodzie 15.1.8. Nauka i rozwój zachowań społecznych 15.1.9. Zachowania nienormalne 15.2. Utrzymanie bydła 15.2.1. Czynniki środowiskowe 15.2.2. Utrzymywanie krów mlecznych 15.2.3. Utrzymywanie pozostałych kategorii bydła (poza krowami mamkami) 15.3. Żywienie bydła w ekologicznym systemie rolnictwa 15.3.1. Pasze w chowie ekologicznym (ogólne wymagania i warunki) 15.3.2. Żywienie bydła zgodne z potrzebami fizjologicznymi i zasadami rolnictwa ekologicznego 15.3.3. Przykładowe żywienie krów mlecznych w ekologicznym chowie zwierząt 15.3.4. Żywienie cieląt w systemie ekologicznym 15.3.5. Żywienie krów mamek 15.4. Chów bydła ukierunkowany na produkcję mleczną lub mięsno-mleczną 15.4.1. Rasy bydła 15.4.2. Rasy mleczne bydła 15.4.3. Rasy mięsno-mleczne 15.4.4. Inne rasy odpowiednie do chowu ekologicznego 15.4.5. Zarządzanie stadem 15.5. Chów bydła mięsnego w rolnictwie ekologicznym 15.5.1. Warunki chowu ekologicznego bydła mięsnego 15.5.2. Charakterystyka ras mięsnych 15.5.3. Warunki życiowe i utrzymanie zwierząt 15.5.4. Ogólne zasady chowu i reprodukcji 15.6. Opas bydła w rolnictwie ekologicznym 16. CHÓW OWIEC I KÓZ 16.1. Znaczenie chowu owiec i kóz 16.2. Obiekt inwentarski, aspekty ekologiczne i propozycje konstrukcji 16.3. Żywienie 16.3.1. Zapotrzebowanie na pasze i metody żywienia 16.3.2. Chów pastwiskowy 16.4. Hodowla - produkcja oparta na wyborze ras oraz organizacji reprodukcji 16.4.1. Rasy 16.4.2. Kierunki produkcji 16.4.3. Organizacja reprodukcji 16.5. Technologie chowu 16.5.1. Pastwiskowy system chowu 16.5.2. Praca przy zwierzętach - zapewnienie minimum stresu 16.5.3. Program zdrowotny stada 17. CHÓW TRZODY CHLEWNEJ 17.1. Znaczenie chowu trzody chlewnej w rolnictwie ekologicznym 17.2. Etologia i wymagania w zakresie etologicznie właściwego pomieszczenia dla trzody chlewnej 17.2.1. Podstawowa charakterystyka gatunku i szkic rozwoju ewolucyjnego 17.2.2. Podstawy chowu, grupy odruchów podstawowych, krytyczne fazy rozwoju 17.3. Cel produkcyjny chowu trzody chlewnej, odpowiednie rasy
17.3.1. Cechy produkcyjne trzody chlewnej 17.3.2. Odpowiednie rasy trzody chlewnej 17.4. Żywienie i pasze dla trzody chlewnej 17.4.1. Pasze w ekologicznym chowie trzody chlewnej 17.4.2. Żywienie poszczególnych kategorii trzody chlewnej w warunkach rolnictwa ekologicznego 17.5. Systemy utrzymania w chowie trzody chlewnej 18. CHÓW DROBIU 18.1. Znaczenie chowu i hodowli niosek w gospodarstwie ekologicznym 18.2. Etologia i dobrostan drobiu 18.2.1. Udomowione oraz obecne rasy i mieszańce 18.2.2. Behawioryzm 18.2.3. Postrzeganie zmysłowe 18.2.4. Grzebanie i jedzenie 18.2.5. Rytmy biologiczne 18.2.6. Zachowania płciowe 18.2.7. Wzrost i rozwój 18.2.8. Problemy występujące w chowie konwencjonalnym 18.3. Chów niosek, odpowiednie rasy 18.3.1. Ogólne zasady ekologicznego chowu niosek 18.3.2. Trafność doboru ras i mieszańców 18.3.3. Naturalny sposób wylęgu i odchowu drobiu grzebiącego 18.4. Żywienie i karmienie niosek 18.4.1. Pasze w ekologicznym chowie niosek 18.4.2. Żywienie niosek w chowie ekologicznym 18.5. Chów niosek i brojlerów w kurniku 18.5.1. Wymogi rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008, dotyczące chowu niosek i brojlerów w kurniku 18.5.2. Systemy chowu niosek i brojlerów w kurnikach 18.6. Chów drobiu mięsnego (drób grzebiący i wodny) 18.6.1. Znaczenie chowu młodego drobiu rzeźnego w gospodarstwie ekologicznym 18.6.2. Wymogi etologiczne wobec naturalnego chowu drobiu mięsnego 18.6.3. Odpowiednie rasy i mieszańce drobiu przeznaczone do produkcji mięsa 18.6.4. Żywienie młodego drobiu rzeźnego 18.6.5. Przestrzeń dla młodego drobiu rzeźnego LITERATURA