Preferencje sensoryczne Klucz do powodzenia w nauce
Co to są preferencje sensoryczne? System sensoryczny to podstawowy, odruchowo uaktywniany preferowany zmysł, czyli właściwy nam sposób odbierania i reagowania na informacje przekazywane kanałem wzrokowym, słuchowym lub kinestetycznym. Sposób ten decyduje o tym, jak najczęściej odbieramy świat, jakiego typu informacje najlepiej pamiętamy spostrzegamy - czyli jak tworzymy nasze wyobrażenie świata. System ten determinuje nasza osobistą strategie uczenia się i styl komunikowania się z innymi.
Wzrokowiec lubi porządek wokół siebie (drażnią go np. nierówno ustawione książki na półce) skupiony ucząc się siedzi dość spokojnie zazwyczaj szybko mówi obrazowo opowiada słabo przypomina sobie ustne polecenia dobrze pamięta kolory i rysunki z okładek książek oraz ich lokalizacje w biblioteczce ale z trudem przypomina sobie tytuł i nazwisko autora w czasie uczenia woli czytać i robić notatki pisze ładnie i wyraźnie, prawidłowo, widzi obraz słowa gdy się nudzi patrzy w dal, rysuje, znajduje coś do oglądania używa słów i zwrotów np.: punkt widzenia, to jest jasne, przegląd, być świadkiem itp., powie: zobacz jak to pachnie albo spójrz jaka to dobra muzyka.
Wzrokowiec - klucz do powodzenia w nauce używaj kolorowych pisaków, długopisów i kredek, kluczowe słowa (wzory, daty, nazwiska, idee) zapisuj na niewielkich kartkach umieszczanych później na wysokości oczu w miejscu, w którym często przebywasz (np. odrabiasz lekcje), korzystaj z wielu kolorów, stosuj wizualne pomoce naukowe - taśmy wideo, foliogramy, slajdy samodzielnie twórz tabele, grafiki, schematy, rysunki itp., układaj krzyżówki z najważniejszych słów do zapamiętania, jeśli to możliwe wybieraj interesująco zaprojektowane, kolorowe książki wyobrażaj sobie dany problem i sposób jego rozwiązania,
Słuchowiec lubi dużo mówić, mówi z łatwością, płynnie i melodyjnie woli słuchać nagrań, wykładów niż czytać lepszy w mówieniu niz pisaniu łatwo traci koncentrację z powodu hałasu, mówi do siebie, nuci, woli powtarzać na głos porusza ustami podczas czytania Może robić wiele błędów ortograficznych (bo pisze jak słyszy) ma kłopoty z geometria, mapami, z filmów dobrze pamięta melodie i dialogi, w czasie rozmowy często używa zwrotu: posłuchaj, powie: posłuchaj jak tu ładnie, słuchaj jakie to dobre.
Słuchowiec - klucz do powodzenia w nauce głośno powtarzaj najważniejsze fakty do zapamiętania, czytaj tekst na głos, dyskutuj z kimś o danym problemie, wytłumacz go i pozwól sobie go wytłumaczyć, informacje, które chcesz szybko przyswoić, czytaj z różną intonacją dystyngowanie, wrzaskliwie, teatralnie, wolno, szybko itp.; ucz się w ciszy, muzyka czy inne hałasy mogą nadmiernie koncentrować Twoja uwagę jeśli to możliwe śpiewaj, rapuj, rymuj i deklamuj (tak przedstawiana wiedza sama wejdzie Ci do głowy ); możesz samodzielnie ułożyć prostą piosenkę lub krótki wierszyk złożony z najważniejszych słów do zapamiętania; monolog, dialog, dyskusja w grupie, minidebata to techniki najbardziej przydatne w Twoim przypadku; korzystaj z płyt CD, także w celu nagrywania i późniejszego odsłuchiwania informacji do zapamiętania
Kinestetyk (ruchowiec, czuciowiec) dużo się porusza, lubi dotyk, szuka kontaktu, ma bogata gestykulacje, lubi podczas rozmowy poklepywać siebie i innych, silnie reaguje emocjonalnie, podczas nauki swobodnie rozsiada się, bawiąc się długopisem czy innym przedmiotem, jest zaangażowany w aktywność ruchową, uczy się gdy ciało jest w ruchu, często trenuje jakaś dyscyplinę sportu, gdy coś się dzieje ciekawego w otoczeniu wodzi za tym wzrokiem, ma dobrą pamięć do działań i ruchów ciała, patrząc na innych odczytuje ich mowę ciała, nie przeszkadza mu nieporządek, wręcz przeciwnie to jego żywioł
Kinestetyk - klucz do powodzenia w nauce ucząc się, wykorzystuj dynamikę całego ciała stosowanie mimiki i pantomimy bardzo Ci pomoże w szybkim przyswajaniu wiedzy; demonstruj pojęcia za pomocą ruchów i gestów; odegraj krótką scenkę, skecz związany z zadaną lekcją; powtarzając lekcje w domu, możesz chodzić po pokoju; jeśli to możliwe konstruuj przestrzenne modele, wykonuj doświadczenia angażujące ruchowo (wycinanki i lepienie z plasteliny czy modelowanie wcale nie jest głupim pomysłem w Twoim przypadku); chodź lub skacz po dywanie w taki sposób, aby Twoje kroki nakreśliły wyimaginowaną linię wzoru chemicznego, datę słowo do zapamiętania, kształt państwa czy mapę szlaku handlowego, itp.
Wielorakie inteligencje
Co to jest inteligencja? Inteligencja to nic innego jak "inteligentna zdolność człowieka do rozwiązywania problemów społecznych oraz efektywnej pracy umysłowej". Jej konsekwencją jest również zdolność do poszukiwania lub tworzenia problemów, co staje się podstawą przyswojenia nowej wiedzy. Wyróżniamy osiem rodzajów inteligencji.
Rodzaje inteligencji 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Inteligencja logiczno - matematyczna Inteligencja językowa Inteligencja ruchowa Inteligencja muzyczna Inteligencja interpersonalna (midzyludzka) Inteligencja wizualno - przestrzenna Inteligencja przyrodnicza Inteligencja intrapersonalna (wewntrzna)
Teoria inteligencji wielorakich Każda osoba posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte w różnym stopniu, inteligencję tworzą profil niepowtarzalny dla innych jednostek, profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju jednostki wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach inteligencje mozna rozwijać poprzez rónorodne ćwiczenia
Inteligencja logiczno - matematyczna Osoby obdarzone inteligencją matematyczną i logiczną najlepiej rozumieją świat przez ciągi zdarzeń. lubią porządek i denerwują się, gdy przebywają z osobami niezorganizowanymi. dokładnie wykonują precyzyjne instrukcje, zbierają informacje, by rozwiązywać problemy, często potrafią dokonywać szybkich kalkulacji w pamięci, lubią gry i zagadki prowokujące do myślenia, mają umiejętność logicznego myślenia, szeregowania, dostrzegania przyczyn i skutków, tworzenia hipotez, dostrzegania wzorów, mają racjonalne spojrzenie na życie.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencją logiczno - matematyczna będzie: przejawiała zdolności do rozumienia i operowania abstrakcyjnymi symbolami, opisując znaczenie i funkcje konkretnych pojęć i obiektów. celowała w rozwiązywaniu logicznych łamigłówek i konsekwentnym działaniu dostrzegała związki przyczynowo- skutkowe, wykazywała uzdolnienia matematyczne, poszukiwała harmonii i porządku w swoim otoczeniu. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji logiczno-matematycznej: matematycy, fizycy, chemicy, astronomowie, inżynierowie, detektywi, prawnicy, księgowi, kasjerzy, bankowcy, doradcy finansowi, lekarze, programiści komputerowi
Rozwijanie inteligencji logiczno - matematycznej: gry logiczne zadania matematyczne prowadzenie domowego budżetu planowanie wycieczek i podróży liczenie w pamięci określanie prawdopodobieństwa opracowywanie harmonogramów rozwiązywanie zagadek i problemów logicznych układanie treści w porządku logicznym klasyfikowanie pojęć tworzenia kategorii, struktur pojęciowych, myślenie przez analogię stawianie hipotez zadawanie pytań programowanie komputerowe porządkowanie otoczenia (np. miejsca do nauki).
Inteligencja językowa Cechuje się wysokorozwiniętymi zdolnościami do: czytania, mówienia pisania myślenia przy użyciu słów. Ktoś o tym typie inteligencji lubi różnego typu literaturę, zabawę słowami, tworzy poezję i historie. Dobrze czuje się podczas debat. Lubi formalne przemówienia, kreatywne pisanie, opowiadanie żartów. Dobrze radzi sobie z pracami pisemnymi.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja językową będzie: uczyć się, słuchając, pisząc, czytając i dyskutując, uważniej niż inni słuchać, lepiej od innych posługiwać się słowem mówionym i pisanym, lubić czytać i pisać, używać bogatego słownictwa, czerpać przyjemność z gry słów i zagadek słownych, mieć zamiłowanie do języków obcych, łatwo zapamiętuje robiąc notatki na zajęciach. mistrzem słowa, osoba oczytana potrafiąca w przejrzysty sposób spisać myśli, a także doskonale zrozumieć słowo pisane i mówione. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji językowej: pisarze, dziennikarze, publicyści, politycy, prawnicy, tłumacze, prezenterzy radiowi i telewizyjni, nauczyciele, sprzedawcy
Rozwijanie inteligencji językowej: opowiadanie tworzenie historyjek słuchanie opowiadań instruowanie, jak coś wykonać rozwiązywanie i układanie krzyżówek i zagadek słownych pisanie listów czytanie książek wynajdywanie informacji w gazetach, książkach czytanie i układanie wierszy redagowanie gazetek robienie wywiadów gry słowne, dyskusje rozwijanie wątków
Inteligencja ruchowa Osoby obdarzone inteligencją ruchową najlepiej rozumieją świat przez ruch i fizyczny kontakt. to osoby lubiące ruch i kontakt fizyczny, z łatwością kontrolują ruchy swojego ciała i bez trudu posługują się przedmiotami, lubią biegać, biwakować, pływać, jeździć na nartach, tańczyć, nie potrafią usiedzieć w miejscu, wszystkiego muszą dotknąć i są bardzo wrażliwi na dotyk.
Osoba z dobrze rozwiniętą inteligencją ruchowa będzie: odbierać wrażenia poprzez dotyk, ruch i kontakt fizyczny, uczyć się w trakcie działań praktycznych, wykazywać dobra koordynacje, poczucie czasu, równowagi i zręczności, rzadko pozostaje w bezruchu, demonstruje kreatywność poprzez ekspresję i ruch fizyczny. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji fizyczno-kinestetycznej: sportowcy, aktorzy, tancerze, choreografowie, chirurdzy, jubilerzy, mechanicy, rzeźbiarze, fryzjerzy.
Rozwijanie inteligencji ruchowej: ćwiczenia ruchowe uprawianie jakiejś dyscypliny sportowej gimnastykowanie się zabawy wymagające refleksu robótki ręczne, modelarstwo taniec odgrywanie ról, pantomima uczenie się ruchu żonglowanie dotykanie, rozpoznawanie kształtów, faktur
Inteligencja muzyczna Osoby obdarzone inteligencją muzyczną najlepiej rozumieją świat przez rytm i melodię. szybko dostrzegają wzory, łatwo rozpoznają rytm, lubią różnorodną muzykę, nucą, wybijają tak muzyki, śpiewają lub grają na instrumencie, Osoby takie uczą się lepiej przy dźwiękach muzyki w tle(ale nie każda jest dobra), lubią rytm i poezję poznają, doceniają i tworzą rytmy i melodie, łatwo odróżniają poszczególne elementy muzyczne.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja muzyczna będzie: rozróżniała układy dźwięków i czerpał przyjemność z eksperymentowania nimi, odczuwała zmiany brzmienia poszczególnych dźwięków i będzie zdolna wyodrebnić grę poszczególnych instrumentów, reagowała na zmiany w muzyce zmianą własnego nastroju, wykazywała zainteresowanie i zdolności do gry na jakimś instrumencie, posiadała wyczucie rytmu i reagowała na muzykę tańcem, grą aktorską lub komponowaniem tekstów. interesowała się wszystkim co dotyczy muzyki, poszukując własnych form i preferencji Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji muzycznej: muzycy, instrumentaliści, piosenkarze, śpiewacy, tancerze, aktorzy.
Rozwijanie inteligencji muzycznej: gra na dowolnym instrumencie klaskanie do rytmu piosenki rozpoznawanie melodii ruch w rytmie muzyki dobieranie muzyki do teksu śpiewanie, wymyślanie melodii słuchanie muzyki przed i w czasie uczenia się rytmizowanie tekstów transkrypcje muzyki na ruch, obraz, emocje relaksacja przy muzyce kreowanie wewnętrznych obrazów do podkładów muzycznych wymyślanie rymów
Inteligencja interpersonalna (międzyludzka) Osoby obdarzone inteligencją społeczną najlepiej rozumieją świat, obserwując go oczyma innych ludzi. uczą się przez kontakt z innymi osobami, umieją wypracować kompromis, negocjują i potrafią odczuć emocje oraz intencje innych osób, potrafią spojrzeć na świat oczyma drugiej osoby, mają wiele zainteresowań i uczęszczają na wiele dodatkowych zajęć, umieją organizować pracę w grupie i tworzą pozytywną atmosferę, która pomaga skupić się na wysiłkach grupy, potrafią przyjąć konstruktywne uwagi i odpowiednio zmienić swoje postępowanie, jasno i precyzyjnie przedstawiają swoje potrzeby, przy konfrontacji wykazują się asertywnością.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja intrerpersonalna będzie: postrzegała świat z różnych punktów widzenia, nawiązywała, kształtowała i utrzymywała zróżnicowane kontakty społeczne z innymi ludźmi, dobrze pracować w zespole i pozytywnie wpływać na jego dynamikę, potrafiła wywierać wpływ na innych ludzi, poznawania i rozumienia myśli, uczuć, poglądów i zachowań innych ludzi. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji interpersonalnej: nauczyciele, menedżerowie, sprzedawcy, psychoterapeuci, politycy, pielęgniarki, lekarze
Rozwijanie inteligencji interpersonalnej: uczenie się w parach, w grupach uczenie innych zabawy i ćwiczenia interpersonalne ćwiczenia efektywnej komunikacji pełnienie różnych ról w grupie spotkania towarzyskie kierowanie projektami udział w imprezach szkolnych
Inteligencja wizualno - przestrzenna Osoby obdarzone inteligencją wizualno - przestrzenną najlepiej rozumieją świat dzięki wizualizacji i orientacji przestrzennej. czerpią przyjemność z rozkręcania i składania elementów w jedną całość, układają trójwymiarowe układanki, przywołują wspomnienia dzięki wizualizacji, z łatwością interpretują mapy i plany, określają, modyfikują i zmieniają różne aspekty świata wizualnoprzestrzennego. Są to osoby wyjątkowo wrażliwe na szczegóły, mające bardzo dobrze wykształconą wyobraźnię, dużo rysują, w sposób graficzny przedstawiają swoje pomysły i bez kłopotu orientują się w trójwymiarowej przestrzeni.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja wizualno przestrzenna będzie: łatwo wyobrażała sobie pożądane sceny, dobrze sobie radziła z wykonywaniem i kontrolą ruchów własnego ciała w przestrzeni, przejawiała zdolności do konstruowania, budowania oraz wymyślania obiektów trójwymiarowych bądź też wyobraźnia sobie ich w formie uproszczonej, znała działanie przełożeń, dźwigni i kół napędowych oraz ich wpływu na inne przedmioty przewidywała ruch przedmiotów w przestrzeni, np. piłki, posiadała talent do interpretowania i sporządzania wykresów, map i innych pomocy wizualnych. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji wizualno-przestrzennej: architekci, rzeźbiarze, malarze, plastycy, twórcy gier komputerowych, reżyserzy, żeglarze, nawigatorzy, piloci, operatorzy filmowi, przewodnicy, projektanci mody, fotografowie, mechanicy, chirurdzy, elektrycy, kierowcy, styliści.
Rozwijanie inteligencji wizualno przestrzennej: tworzenie obrazów, rysunków czytanie map i wytyczanie drogi na podstawie mapy, tworzenie map, planów, posługiwanie się wykresami i planami, przedstawianie informacji w postaci graficznej, wizualizacja, poruszanie się w terenie według określonego kodu, nagrywanie filmów, tworzenie prezentacji komputerowych, mapy myśli, oglądanie dzieł sztuki (malarstwo, rzeźba)
Inteligencja przyrodnicza Osoby obdarzone inteligencją środowiskową najlepiej rozumieją świat przez swoje otoczenie. osoby lubiące pracę i przebywanie na świeżym powietrzu, wierzą, że bardzo ważna jest przyroda i ekologia, a także zwierzęta, rozumieją i łatwo zapamiętują różne gatunki występujące w ich otoczeniu, często uprawiają ogródki i lubią dłubać w ziemi", osoby klasyfikujące przedmioty w hierarchie - osoby wychowane w środowisku miejskim mogą rozwijać swoje zdolności w kierunku zapamiętywania i klasyfikowania przedmiotów w ich naturalnym" środowisku mogą to być na przykład samochody, sportowe buty, okładki płyt.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja przyrodnicza będzie: Osoba obdarzona inteligencją przyrodniczą czuje naturę, troszczyć się o świat, dbać o zwierzęta, pielęgnować rośliny, odznaczać się zdolnością do rozumienia i czerpania wniosków i korzyści ze środowiska naturalnego, zbierać kwiaty i patyki, kolekcjonować kamienie i muszelki, może godzinami obserwować mrówki, motyle i pszczoły, odznaczać się zdolnością do rozumienia i czerpania wniosków i korzyści ze środowiska naturalnego. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji przyrodniczej: botanik, weterynarz, przyrodnik, oceanograf, ogrodnik czy rolnik
Rozwijanie inteligencji przyrodniczej: spędzanie czasu na świeżym powietrzu, zajmowanie się zwierzętami, uprawianie roślin, oglądanie programów przyrodniczych, odwiedzanie pomników przyrody, ogrodów zoologicznych i innych miejsc, w których można obserwować żyjącą przyrodę.
Inteligencja intrapersonalna (wewnętrzna) Osoby obdarzone inteligencją intrapersonalną najlepiej rozumieją świat, patrząc na niego ze swojego punktu widzenia. mają jasno sprecyzowany punkt widzenia, odczucia i motywy działania, lubią pracę w samotności, zwykle odnoszą sukcesy i nie potrzebują motywacji zewnętrznej, osoby odznaczające się samodyscypliną, lubią wiedzieć, dlaczego wykonują konkretne zadania, potrafią właściwie ocenić własne umiejętności i słabości, chętnie podejmują wyzwania.
Osoba z dobrze rozwinięta inteligencja intrapersonalna będzie: świadoma swoich myśli, uczuć i emocji, miała dokładny obraz samego siebie, posiadała wysoką automotywację, chętnie korzystała z czasopism i dzienników, podejmowała próby poszukiwania odpowiedzi na pytania filozoficzne. Zawody, które wymagają wysokiej inteligencji intrapersonalnej: pisarze, psychoterapeuci, filozofowie, teologowie, adwokaci
Rozwijanie inteligencji intrapersonalnej: obserwacja swoich emocji, uczuć, myśli bycie z samym sobą czytanie biografii czytanie literatury psychologicznej pisanie, prowadzenie dziennika tworzenie swojego opisu snucie marzeń medytacje udział w warsztatach psychologicznych psychoterapia
Dominacja półkulowa
Półkule mózgowe Natura wyposażyła nas w dwie półkule po to, by każda z nich była w stanie przejąć część funkcji drugiej, w wypadku jej uszkodzenia. Półkule mózgowe nie są identyczne mają różne specjalizacje, choć są od siebie zależne. Jednak podział na półkule nie jest tak prosty. Obie stale współpracują ze sobą. Kiedy słuchasz piosenki, lewa półkula przetwarza słowa, a prawa muzykę. Dlatego łatwiej uczysz się słów piosenek. Uczysz się bardzo szybko, bo w ten proces zaangażowane są obie półkule.
Dominacja półkulowa Nasz mózg zbudowany jest z dwóch półkul, które nie odgrywają dokładnie tej samej roli. Każdy z nas używa obu. Ze względu na dominację jednej z nich, można podzielić nas na:
Funkcje półkul mózgowych
Dziękuję za uwagę opracowała Anna Cieśla