, MAJ / CZERWIEC 2016
Copyright 2016 by VSA TRADER Sp. z o.o. Tytuł: Volume & Price Podstawy Metodologii VSA dla Rynku FOREX Niniejsza publikacja jest chroniona prawem autorskim. Wykorzystanie niniejszej publikacji jest dopuszczalne wyłącznie na zasadach i w zakresie odpowiadającym własnemu użytkowi osobistemu oraz dozwolonemu użytkowi publicznemu. Zasady i zakres własnego użytku osobistego i dozwolonego użytku publicznego określa ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Prawa autorskie jak również prawa własności intelektualnej posiada VSA TRADER Sp. z o.o. Treści prezentowane w niniejszej publikacji mają tylko i wyłącznie charakter edukacyjny i nie stanowią żadnej rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autor oraz wydawca nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w tej publikacji. Autor oraz wydawca nie świadczą doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udzielają porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji, co oznacza, że treści prezentowane w niniejszej publikacji nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji zależy wyłącznie od osoby ją zawierającej. Przed zawarciem transakcji każdy powinien określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych. W niniejszej publikacji wykorzystano wykresy z systemu transakcyjnego Noble Markets MT4 oraz wskaźnik wolumenu dostępny dla klientów posiadających rachunki Noble Markets.
Volume & Price Podstawy metodologii Volume Spread Analysis Czyli jak rozumieć mechanikę rynku, tak jak robią to profesjonaliści By VSA TRADER
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE ZWYCIĘSKIE PODEJŚCIE ROZDZIAŁ 1 (Str. 3) VOLUME SPREAD ANALYSIS (VSA) ROZDZIAŁ 2 (Str. 29) WOLUMENOWA FORMACJA ODWRÓCENIA ROZDZIAŁ 3 (Str. 35) TERMINOLOGIA PRELEGENCI VSA TRADER
WPROWADZENIE Zwycięskie podejście Masz wybór. Możesz wybrać ścieżkę, którą podąża większość, stosować ich rozwiązania i oczekiwać podobnych rezultatów. Możesz także osiągnąć więcej stosując rozwiązania, których większość nie rozumie lub nie dostrzega. Podejmij decyzję i rozpocznij podróż, która wyjaśni Ci, co tak naprawdę już wiesz na temat inwestowania i pokaże co jeszcze Cię czeka. E-book Volume & Price ma za zadanie ukazać podstawy prawidłowego podejścia do inwestowania. Wielkie instytucje nie chciałyby, abyś je poznał, a większość indywidualnych inwestorów nie uwierzy w nie. Podejmując decyzję o edukacji aby zostać zyskownym traderem lub inwestorem zrobiłeś jeden z najważniejszych kroków w stronę realizowania swoich marzeń poprzez inwestowanie na rynkach finansowych. Element ten jest często pomijany przez osoby, które liczą na szybkie zyski na giełdzie. Większość początkujących inwestorów po pierwszym kontakcie z rynkiem takim jak Forex, rynek akcji czy kontraktów zaczyna zawierać transakcje na podstawie najprostszych szkoleń oraz systemów, które analizują dane historyczne w celu przewidzenia przyszłych ruchów ceny i liczą na to, że znajdą w końcu Świętego Graala w tradingu. Na wstępie trzeba jednak jasno stwierdzić, że przeszły ruch ceny nie powoduje przyszłego ruchu, zatem używając wskaźników oraz robotów opartych o tego typu wskaźniki, otrzymują oni sygnały kupna lub sprzedaży w niewłaściwych miejscach, co powoduje, że znajdują się po złej stronie rynku. W jaki sposób zatem Ty możesz znaleźć się po zwycięskiej stronie? Rynek kapitałowy jest jak gra w pokera, jeśli siadasz z profesjonalistami do stołu, to nie dziw się, że przegrywasz swoje pieniądze. Jeśli chcesz wygrać, musisz nauczyć się zasad mechaniki rynku i stosować narzędzia, które stosują profesjonaliści, inaczej Twoje inwestycje będą wyglądać jak pasmo strat z kilkoma wygranymi, które podtrzymywały Twoją nadzieję w drodze do nieuniknionej utraty kapitału. Zatem jakie podejście pozwoli Ci poznać intencje rynku? Dzięki Tomowi Williamsowi, byłemu traderowi konsorcjum giełdowego z Beverly Hills oraz Rafałowi Glinickiemu, dwukrotnemu laureatowi World Top Investor poznasz zasady, których profesjonaliści nie chcą ujawniać.
Wtedy dopiero zrozumiesz, dlaczego tej wiedzy nie znajdziesz w klasycznym systemie edukacji. To podejście pozwoli Ci zauważyć, co dzieje się na rynku. Przekonasz się, że rynek jest bardzo precyzyjny. Poznasz zasady, dzięki którym będziesz rozumiał prawa, które kierują popytem i podażą.
Rozdział 1 Volume Spread Analysis Twoja przewaga nad pozostałymi uczestnikami rynku Celem tego e-booka jest wsparcie każdego, kto chce oprzeć swoją metodę spekulacji o mierzalne i powtarzalne prawa rządzące na rynkach kapitałowych. Dla większości z nas oznacza to szansę zbudowania systemu czy metodologii, która pozwoli grać w harmonii z własną psychiką i zawierać transakcje w oparciu o logiczną analizę wynikającą z czystej mechaniki rynku, która nie pozostawia miejsca na domysły, przeczucia czy wątpliwości. Z pewnością zgodzisz się, że perspektywa takich możliwości może okazać się dla Ciebie kusząca. Aby przybliżyć Ci dokładnie na czym to polega, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na następujący aspekt. Czym jest mechanika rynku? Mechaniką rynku nazywamy zbiór praw występujących na rynkach kapitałowych oraz ich wewnętrznych oddziaływań, w wyniku których cena danego waloru rośnie, nie ulega zmianie lub spada. Opisem tych zjawisk zajmuje się m. in. metodologia Volume Spread Analysis (VSA), opracowana przez Toma Williamsa założyciela TradeGuider Systems (Początkowo Genie Software) byłego i odnoszącego sukcesy tradera konsorcjum giełdowego z Beverly Hills, gdzie dowiedział się, na czym polega profesjonalna gra na giełdzie. Pracował wtedy dla szefa elitarnego konsorcjum z Beverly Hills. Tom zdobył jego zaufanie, dzięki czemu poznał ich najskuteczniejsze strategie i stał się członkiem ich organizacji. Zaczynał od ręcznego rysowania wykresów, których później używano do przygotowywania ataków spekulacyjnych. Robiąc to zauważył zależności pomiędzy ceną, spreadem i wolumenem, zauważywszy to konsorcjum zdecydowało się wysłać Toma na kurs czytania wykresów metodą Wyckoffa. Po tym kursie Tom w pełni zrozumiał, że klucz do udanych zagrań leży w poprawnym czytaniu wykresów. W wieku 40 lat Tom przeszedł na emeryturę, kończąc bardzo udaną karierę tradera konsorcjum. Od tamtego czasu jego celem stało się edukowanie i szerzenie wiedzy na temat metod analizy, których nauczył się jako trader konsorcjum. Tom chce, aby to co się ''naprawdę'' dzieje na rynkach było znane w szerszych kręgach. Owocem jego starań są książki: "The Undeclared Secrets that Drive the Stock Market" oraz "Master the Markets"
oraz produkt flagowy oprogramowanie TradeGuider, które śledzi ruchy profesjonalistów na wykresie. Metodologia Volume Spread Analysis w swej ocenie bierze pod uwagę trzy następujące prawa, które regulują całe zachowanie rynku: Prawo popytu i podaży Prawo przyczyny i skutku Prawo wysiłku vs. efektu Powyższe prawa na wykresie są wyrażone za pomocą trzech zmiennych, są to: Wolumen określany jest jako aktywność. W skrócie: jest to liczba zawartych transakcji kupna i sprzedaży w danym przedziale czasowym. Spread długość bara cenowego. Przedstawia on zasięg ruchu ceny w analizowanej przez nas ramie czasowej. Zamknięcie cena, po jakiej dany bar się zamykał. Jest to zobrazowanie ostatecznego wyniku walki pomiędzy podażą a popytem.
Rys.1 Wykres barowy HLC W metodologii VSA na podstawie analizy ceny dzielimy bary ze względu na: rodzaj, szerokość spreadu, oraz obszar zamknięcia. Podział ze względu na rodzaj: Up Bar jest to bar, którego cena zamknięcia znajduje się powyżej ceny zamknięcia poprzedniego bara. Down Bar- jest to bar, którego cena zamknięcia znajduje się poniżej ceny zamknięcia poprzedniego bara.
Podział ze względu na szerokość spreadu: Szeroki spread bara cenowego. Wąski spread bara cenowego. Analizę szerokości spreadu bara cenowego przeprowadzamy w odniesieniu do tła wykresu poprzednich barów cenowych. Nie możemy zatem z góry określić szerokości bara cenowego w punktach czy pipsach ze względu na zmieniającą się charakterystykę rynku. Podział ze względu na obszar zamknięcia bara cenowego: Góra Środek Dół Dzięki analizie powyższych danych oraz wolumenu metodologia VSA określa, która ze stron popyt czy podaż, ma obecnie przewagę na rynku. Mając informację o tym, gdzie zostały lub nie zostały położone duże pieniądze oraz w jaki sposób zamyka się dany bar, jesteśmy w stanie określić, co zadziało się w danym miejscu oraz czy jest to dla nas istotne. Aby móc skutecznie interpretować akcje wolumenu w korelacji ze zmiennością ceny na rynku ważne jest, aby używać do tego odpowiedniego rodzaju wykresu. Do swojej analizy Tom Williams używa wykresu barowego
HLC pokazującego maksimum, minimum i zamknięcie bara. Dobrym wyjściem będzie także stosowanie wykresu barowego OHLC, czy wykresu świecowego, który świetnie prezentuje nam całe zachowanie ceny. WYKRES BAROWY HLC Wykres barowy HLC jest standardowym wykresem używanym przez większość zwolenników stosujących metodologię Volume Spread Analysis. WYKRES BAROWY OHLC Wykres barowy OHLC jest to rozszerzona wersja wykresu HLC o cenę otwarcia bara. W przypadku analizy VSA będzie równie skuteczny, jak wykres HLC. WYKRES ŚWIECOWY Wykres świecowy ze względu na swoją czytelność i wymowność jest najczęściej używaną graficzną formą prezentacji ceny wśród zwolenników analizy technicznej. Bez względu na to, który z powyższych typów wykresów okaże się dla Ciebie najbardziej odpowiedni, stosując go do codziennej analizy będzie on
Twoim głównym sprzymierzeńcem, ponieważ jeżeli posiadasz dane z dobrego źródła i wiesz, jak je odczytać to wykres nigdy Cię nie okłamie. Powyżej przedstawione składowe metodologii VSA za pomocą wykresu pozwalają nam wyodrębnić dwa rodzaje analizy, na której opierać będzie się nasz proces decyzyjny. Jest to: 1. Analiza pojedynczego bara za pomocą informacji: o cenie zamknięcia danego bara, która informuje nas o tym, jaki jest wynik walki między rynkiem byka a niedźwiedzia na pojedynczym barze, o szerokości spreadu, który pokazuje nam, z jak wielką przewagą dana strona wygrała, o wolumenie, który pokazuje nam, jaka była aktywność na danym barze i jak wielki wysiłek został włożony, aby dana strona mogła osiągnąć określony rezultat, możemy wywnioskować, czy rynek sygnalizuje dalszy wzrost, spadek, lub czy trzeba mu dać czas, aby dokładniej się określił. Tom Williams na podstawie swojego doświadczenia i wiedzy zdobytej w trakcie pracy dla konsorcjum tradingowego z Beverly Hills podzielił sygnały wysyłane przez wykres na: Oznaki siły są dla nas informacją o tym, że na danym barze popyt przewyższył podaż biorąc przy tym pod uwagę tło rynku. Na następnych stronach znajdziesz opisane trzy wskaźniki siły aby pokazać Ci, jak działa analiza pojedynczego bara w oparciu o VSA.
OZNAKA SIŁY (SOS) SELLING CLIMAX: Rys. 2 Wykres świecowy EUR/USD 02-03- 2016: POTENTIAL SELLING CLIMAX Opis: Jest to bar spadkowy, któremu towarzyszy wysoki lub ultra wysoki wolumen. Dzieje się tak, ponieważ inwestorzy sprzedają w panice z powodu gwałtownego spadku ceny, spread świecy jest duży. Smart Money rozpoczynają skupowanie waloru, przez co wolumen zaczyna narastać. Efektem takiego zachowania jest fakt, że świeca nie zamyka się w swoim minimum, co świadczy o kupowaniu na Down Barze przez profesjonalistów. Tło: Powinieneś widzieć trend spadkowy. Inwestorzy panikują i sprzedają wszystko co mają, a fakt ten jest skrzętnie wykorzystywany przez Smart Money. Tylko kupowanie ze strony profesjonalistów może powodować tak gwałtowne narastanie
wolumenu. Przyszłość: Kolejny bar musi zamknąć się powyżej zamknięcia świecy Selling Climax, aby potwierdzić, że na tej świecy odbyło się kupowanie. Bądź jednak cierpliwy. Jest bardzo możliwym, że profesjonaliści dopiero rozpoczęli proces akumulacji a zatem spodziewaj się innych oznak siły na kolejnych down barach, w celu potwierdzenia intencji SM. Rys. 3 Wykres świecowy DAX 07-04-2016: POTENTIAL SELLING CLIMAX
OZNAKA SIŁY (SOS) TEST: Rys.4 Wykres świecowy GBP/USD 19-04-2016 : TEST Opis: Test jest znacznikiem, którego zadaniem jest pochłonięcie pozostałej podaży znajdującej się na rynku w momencie jego zaistnienia. Cena powinna obniżać się w nowy obszar, co sugeruje dalszy spadek i presję dalszej sprzedaży, jednak Smart Money w tym momencie skupują całą pozostałą podaż eliminując ją z rynku, co powoduje cofnięcie się bara spadkowego. Dzięki temu jesteśmy w stanie stwierdzić, czy popyt przewyższył podaż badając wolumen. Jeżeli cena została cofnięta na niskim wolumenie oznacza to, że na rynku zniknęła presja podaży lub jest ona bardzo mała (Smart Money nie musieli odkupywać dużej części rynku, aby spowodować wzrost) co oznacza, że rynek jest gotowy do natychmiastowych wzrostów. Jeżeli cena została cofnięta na
dużym wolumenie oznacza to, że w czasie skupowania rynku obecna była także duża sprzedaż, ostatecznie jednak popyt przewyższył podaż (Smart Money musieli wykupić dużą część rynku aby spowodować cofnięcie) w tym przypadku trzeba być ostrożnym, Rys. 5 Wykres świecowy Złoto 22-04-2016: TEST
ponieważ obecność dużej podaży w trakcie Testu może zaowocować chwilowym wzrostem a następnie cofnięciem się do minimum z Testu i ponownym testowaniem. Rynek w tym czasie przyjmuje kształt podwójnego dna. Wygląd bara: Bar powinien sięgać w nowy obszar (stworzyć nowe minimum ruchu) a następnie zamyka się w środku lub powyżej. Spread bara powinien być średni. Przykład: Tło: Jest szczególnie ważne. Przed Testem powinniśmy zaobserwować oznaki siły rynku. np. zmniejszający się wolumen na barach poprzedzających Test, co oznacza dla nas brak zaangażowania uczestników rynku w spadek. Przykładową oznaką słabości rynku, na którą powinniśmy zwracać szczególną uwagę, będzie luka w tle przed Testem lub rosnący wolumen na barach przed Testem. Znacznik ten traci wartość w przypadku pojawienia się oznak słabości w jego tle. Przyszłość: Po udanym teście powinniśmy od razu zaobserwować wzrost rynku, w innym przypadku będzie on oznaką słabości. Przy Teście na wysokim wolumenie możemy spodziewać się ponownego testu. Dodatkowej wagi po udanym teście jest kolejny Test w późniejszej fazie wzrostu co jest dużą oznaką siły, jeżeli jest on na wolumenie niższym niż pierwszy Test. Należy uważać, jeśli po Teście będą bary wzrostowe zamykające się w środku z wąskim spreadem i wysokim wolumenem.
OZNAKA SIŁY (SOS) - SHAKEOUT (WYTRZĄSANIE): Rys. 6 Wykres świecowy USD/JPY 11-04- 2016: SHAKEOUT Opis: Shakeout jest manewrem, podczas którego w bardzo szybki sposób cena zostaje sprowadzona w niższy przedział cenowy, aby następnie równie szybko wrócić w okolice otwarcia świecy. Smart Money spowodowali spadek ceny, po czym natychmiast zajęli pozycje odwrotne, w trakcie tego spadku z dobrych pozycji zostali wybici Ci, którzy wcześniej kupowali. Akcja ta ma na celu eliminację potencjalnej podaży, jaka jeszcze może znajdować się na rynku.
Tło: Jest bardzo ważne. Powinieneś widzieć siłę w tle. Upewnij się, czy w tle w trendzie wzrostowym nie pojawiły się drobne oznaki słabości oraz czy pojawiła się podaż? Jeżeli w tle dostrzeżesz dużą słabość, ten sygnał traci na wartości. Przyszłość: Podczas tworzenia się Shakeouta, możliwe jest pojawienie się wysokiego oraz niskiego wolumenu. Jeżeli świeca posiadała duży wolumen, to w przyszłości obszar Shakeouta będzie testowany w celu sprawdzenia podaży. Shakeout na niskim wolumenie jest brutalnym Testem i ma taki sam efekt. Rys. 7 Wykres świecowy EUR/USD 21-04- 2016: SHAKEOUT
Oznaki słabości są dla nas informacją o tym, że na danym barze podaż przewyższyła popyt biorąc przy tym pod uwagę tło rynku. Należy pamiętać, że oznaki siły lub słabości nie dają nam bezpośredniego sygnału do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży. Są dla nas jednak cenną informacją o tym, czy w danym miejscu jedna ze stron przejęła kontrolę. Na następnych stronach znajdziesz opisane trzy wskaźniki słabości, które pokażą Ci, jak działa analiza pojedynczego bara. OZNAKA SŁABOŚCI (SOW) BUYING CLIMAX: Rys. 8 Wykres świecowy GBP/USD 27-04-2016: POTENTIAL BUYING CLIMAX
Opis: Jest to Up Bar, który zamyka się w okolicach środka bara na wysokim lub ultra wysokim wolumenie. Sytuacja ta ma miejsce w nowym obszarze cenowym (po lewej stronie wykresu nie widzisz starych szczytów). Słabe ręce uznając za atrakcyjny walor rozpoczynają zakupy, media będą przekazywać dobre informacje o walorze, co dodatkowo ich zachęca do kupowania. Smart Money wykorzystują ten fakt i rozpoczynają sprzedaż swoich pozycji długich, które nabyli po niższej cenie. Tło: W tle powinieneś widzieć wzrosty. Inwestorzy nie mogąc pogodzić się z faktem, że omija ich doskonała okazja do zakupów starają się przyłączyć do rynku podczas publikacji pozytywnych informacji. Ten szał kupowania SM wykorzystują do uwolnienia swoich pozycji długich. Przyszłość: Aby potwierdzić ten znacznik kolejną świecą, powinna być Down Barem - świadczy to o sprzedaży na świecy z dużym wolumenem. Jeżeli cena osiągnęła nowy poziom cenowy a wolumen jest ultra wysoki, może to być punkt kulminacyjny. Po pojawieniu się tego znacznika, wyczekuj kolejnych oznak słabości, które potwierdzą intencje Smart Money.
Rys.9 Wykres świecowy EUR/USD 03-05- 2016: BUYING CLIMAX
OZNAKA SŁABOŚCI (SOW) UPHTRUST: Rys. 10 Wykres świecowy USD/JPY 19-04-2016r: UPTHRUST Opis: Podczas tworzenia tego bara cena jest bardzo szybko podbijana do góry, sugeruje inwestorom dalszą chęć do wzrostów, po czym natychmiast spada, zamykając się znacznie poniżej połowy świecy. Jest to manewr, który ma zadanie wybić graczy, którzy już zajęli długie pozycje oraz wciągnąć w rynek byka innych, którzy skłonieni dobrymi informacjami kupują podczas wzrostu. Jeżeli świecy towarzyszy duży wolumen, to świadczy to o sprzedaży prowadzonej ze strony profesjonalistów, a gdy wolumen jest niski to znak, że nie są oni zainteresowani wyższymi cenami. Świeca ta zwykle wygląda jak słup telegraficzny.
Rys. 11 Wykres świecowy DAX 22-04-2016: UPTHRUST Tło: Musisz być bardzo czujny. Prawdziwy Upthrust pojawia się, gdy masz słabość w tle. Powinieneś zatem dostrzec Up Bary zamykające się w środku z dużym wolumen, co świadczy o sprzedaży, która już jest prowadzona ze strony profesjonalistów. W przeciwnym wypadku powinieneś uważnie obserwować, czy nie jest to fałszywy Upthrust, szczególnie jeżeli w tle jest siła. Przyszłość: Jeżeli był to właściwy Upthrust, to ceny będą spadać. Możesz spodziewać się kolejnych oznak słabości czyli np. barów No Demand lub kolejnych Upthrustów, które będą potwierdzać intencje rynku. Uważaj, jeżeli po takiej świecy pojawi się
Down Bar z wolumen mniejszym niż dwie poprzednie świece, ponieważ będzie to świadczyć o braku presji sprzedaży. Testowanie jest również możliwe, szczególnie jeżeli w tle była siła, nie słabość. OZNAKA SŁABOŚCI (SOW) NO DEMAND: Rys.12 Wykres świecowy GBP/USD 21-04- 2016: NO DEMAND Opis: Jest to Up Bar, któremu towarzyszy mały lub mniejszy niż dwa poprzednie bary wolumen. Istnieje możliwość, że będzie to Down Bar, jeżeli najwyższy punkt tej świecy będzie wyższy niż bar poprzedni. To świadczy o braku zainteresowania Smart
Money wyższymi przedziałami cenowymi. Zwróć uwagę na spread bara. Jeżeli jest on szerszy niż wąski, to jest to wciąż oznaka słabości. Tło: Musisz zwrócić szczególną uwagę na tło. Jeżeli w tle jest siła, to rynek w tym momencie odpoczywa, a profesjonaliści przygotowują się do wykonania ruchu w górę. Jeżeli w bliskim tle było bardzo duże kupowanie lub Shakeout, to ceny zostaną Rys. 13 Wykres świecowy EUR/USD 21-03- 2014: NO DEMAND podbite bez wyższego oporu, jeśli została tam jakaś podaż. Znacznik ten w kontekście siły traci na ważności i może spowodować jedynie krótkotrwały spadek.
Przyszłość: Potwierdzeniem tego bara jest następna świeca, która zamyka się poniżej. Musisz uważnie patrzeć na tło. Jeżeli była tam siła, spodziewaj się testowania lub Up Bara o zwiększonym wolumenie, który ma się przebić przez tą oznakę słabości. Jeżeli w tle widzisz inne oznaki słabości, to możesz spodziewać się niższych cen. Bar ten świadczy o braku popytu na rynku i do momentu jego pojawienia się ceny będą spadać. 2. Analiza całego rynku za pomocą metodologii Volume Spread Analysis na podstawie analizy Backgroundu oraz pojedynczych oznak siły i słabości, które łącząc się układają się w sekwencję, możemy określić tendencję całego rynku. Interpretacja oznak siły i słabości na rynku jest niemożliwa bez umiejętności oceny tzw. Backgroundu (tła rynku). Myśląc o inwestycji musisz zdawać sobie sprawę, w jakiej fazie znajduje się dany walor. Fazy te zostały scharakteryzowane już pod koniec XIX w. przez Richarda D. Wyckoffa, który podzielił cykl każdego instrumentu na 4 wzajemnie z siebie wynikające procesy: Akumulacja jest procesem, podczas którego profesjonalna strona rynku absorbuje podaż, jaka pojawiła się na rynku. Jednym z symptomów, który świadczy o akumulowaniu danego waloru jest zmniejszający się spread świec spadkowych, któremu towarzyszy narastanie wolumenu. Faza akumulacji w zależności od instrumentu oraz jego płynności może trwać kilka minut lub nawet kilka lat i może być rozpatrywana w każdej ramie czasowej. Rys.14 Wykres barowy HLC proces akumulacji a następnie wzrost. Wzrost jest naturalnym efektem akumulacji. W związku z brakiem podaży danego waloru, która została wyczerpana podczas fazy akumulacji, następuje podwyższenie cen. Będzie on trwać do momentu pojawienia się dystrybucji na rynku.
Dystrybucja jest procesem odwrotnym do akumulacji. Profesjonalna strona rynku absorbuje popyt, jaki został wygenerowany. Charakterystycznym symptomem, który świadczy o dystrybuowaniu danego waloru jest zmniejszający się spread świec wzrostowych, któremu towarzyszy zwiększający się wolumen. Faza dystrybucji w zależności od instrumentu oraz jego płynności może trwać kilka minut lub nawet kilka lat, ponieważ zjawisko dystrybucji może występować w każdej ramie czasowej. Rys.15 Wykres barowy HLC proces dystrybucji, a następnie spadek. Spadek jest naturalnym efektem dystrybucji. W związku z brakiem popytu na dany walor, na którym podczas fazy dystrybucji strumień kupujących został w pełni zaspokojony podażą ze strony profesjonalistów, następuje obniżenie cen. Spadek będzie trwać do momentu, gdy cena danego waloru nie znajdzie się w atrakcyjnym dla grupy profesjonalistów obszarze cenowym, w którym będą mogli zacząć od nowa fazę akumulacji. Dzięki umiejętności określenia fazy rynku, w jakim dany walor się znajduje, jesteśmy w stanie określić z dużym prawdopodobieństwem przyszły kierunek rynku. Jeśli dołożymy do tego inne metody, takie jak analiza fal czy geometrii, to możemy zdobyć przewagę na innymi uczestnikami rynku. Stosując podejście łączenia tych kluczowych teorii jesteśmy w stanie z bardzo dużym prawdopodobieństwem określić kierunek rynku oraz wyznaczyć istotne punkty zwrotne, które będą dla nas kluczem do skutecznego dołączania się do rynku.
Rozdział 2 Wolumenowa Formacja Odwrócenia Wiesz już, czym jest siła oraz słabość. Jest to jednak tylko jeden z czynników, które pozwolą Ci określić prawidłowy kierunek ruchu ceny na wykresie. Oznaki siły oraz słabości pojawiają się na całym wykresie. Twoim zadaniem jest zatem określić, czy znajdują się one we właściwym miejscu, czy też nie. Zdajesz sobie również sprawę z faktu, że umiejętność ta jest uzależniona od prawidłowego ocenienia tła wykresu. Jeżeli zrobisz to poprawnie, wykres przedstawi przed Tobą historię, która będzie związkiem przyczynowoskutkowym. Podczas analizy rynku wykorzystujemy podejście, które opracował Rafał Glinicki (Rys. 16) i polega na czytaniu rynku w połączeniu VSA z teorią fal Elliotta, precyzyjnymi pomiarami geometrycznymi oraz pozostałymi, które wpływają na cały proces zawarcia transakcji. Technika ta pozwala nam w pełni zrozumieć intencje rynku i odnajdować miejsca, w których możemy przyłączyć się do rynku w harmonii z profesjonalistami, z bardzo kontrolowanym ryzykiem. Rys.16. Podstawowe składowe wykorzystywane w procesie decyzyjnym przez Rafała Glinickiego W tym rozdziale poznasz jedną z najsilniejszych formacji odwracających, którą po raz pierwszy opisał Rafał Glinicki i jest ona wynikiem
współdziałania 2 metodologii: Volume Spread Analysis oraz teorii fal Elliotta. Formacja ta występuje na każdym płynnym rynku i wynika z 5 falowej struktury ceny w korelacji z wolumenem. Schemat tej formacji przedstawia rysunek 17. Wolumenowa Formacja Odwrócenia (WFO), bo tak została nazwana, stanowi nieodłączny element charakterystyki rynku. Formacja ta jest prosta do odnalezienia na wykresie a zatem kiedy następnym razem włączysz wykres wraz z wolumenem, będziesz mógł ją w łatwy sposób odnaleźć na swoim monitorze. Rys.15 Schemat Wolumenowa formacja odwrócenia (WFO) Rys.17 Schemat Wolumenowa Formacja Odwrócenia (WFO) Opis: W strukturze 5-falowej wykresu, w fali 3. wolumen sygnalizuje nam ogromną aktywność (kupowanie w przypadku rynku byka oraz sprzedaży, gdy mamy do czynienia z rynkiem niedźwiedzia). W momencie rysowania się fali 5. także zwiększa się wolumen, który jest wywołany sprzedażą (rynek byka) lub kupowaniem (rynek niedźwiedzia). Przyjrzyj się uważnie kolejnym rysunkom, które stanowią fizyczne przedstawienie WFO na wykresie:
Rys.18 Wykres świecowy EUR/USD 26-04-2016: WFO przykład 1 Przykład 1: Na rysunku 18 widzimy Wolumenową Formację Odwrócenia na EUR/USD, która utworzyła się 26 kwietnia na wykresie 15m.
Rys.19 Wykres świecowy USD/JPY 14-04-2016 :WFO przykład 2 Przykład 2: Na rysunku 19 widzimy Wolumenową Formację Odwrócenia na parze walutowej USD/JPY z dnia 14 kwietnia 2016r (5m). Po narysowaniu formacji, rynek próbuje wybić dno jednak bez sukcesu i rozpoczyna się ruch wzrostowy.
Rys.20 Wykres świecowy GBP/USD 21-04-2016: WFO przykład 3 Przykład 3: Na rysunku 20 widzimy Wolumenową Formację Odwrócenia na parze GBP/USD. (5m). Spoglądając na ten wykres powinieneś już potrafić dostrzec WFO. Rynek bardzo gwałtownie zareagował na WFO rysując ponad 100 pipsowy spadek.
Łącząc zatem wszystkie elementy w jedną całość otrzymujesz bardzo silne narzędzia, które umożliwią Ci obserwowanie, analizowanie i podejmowanie decyzji w kontekście mechaniki rynku, która jest powodem ruchu ceny na wykresie. Rynek zatem sam podpowiada Ci, w którym kierunku zamierza poruszać się w pewnym okresie czasu. To Ty musisz nauczyć się języka, jakim do Ciebie przemawia wykres. Wszystkie czynniki, których potrzebujesz do zrozumienia rynku znajdują się przed Twoimi oczami. Jeżeli chcesz inwestować w harmonii z profesjonalistami, to powinieneś znać ich zasady gry i rozumieć co się dzieje w danym momencie, tylko wtedy osiągniesz sukces.
Rozdział 3 TERMINOLOGIA Poniżej znajdziesz wykaz terminologii, która będzie przydatna w trakcie nauki metodologii Volume Spread Analysis jak i opanowania podstaw z zakresu tradingu/ inwestowania. Ask, kupno, kurs kupna cena, po jakiej zawierane są transakcje kupna Bar - słupek/świeca cenowa Bid, sprzedaż, kurs sprzedaży cena, po jakiej zawierane są transakcje sprzedaży Broker instytucja finansowa udostępniająca inwestorom indywidualnym możliwość inwestowania m. in. na rynku Forex Contract for difference (CFD) - kontrakt, w którym do zawarcia transakcji jest niezbędny kupujący oraz sprzedający a rozliczenie ma tylko charakter finansowy; kontrakty CFD nie posiadają terminowości tzn. nie posiadają daty wygaśnięcia oraz wykorzystują dźwignię finansową Day-trader osoba, która otwiera i zamyka swoje transakcje tego samego dnia; w odosobnionych przypadkach może się zdarzyć, że pozycja była utrzymana na rachunku dzień dłużej Down Bar - bar zamykający się niżej niż bar poprzedni Dźwignia finansowa, lewar, leverage- narzędzie umożliwiające zawarcie transakcji o ekspozycji większej niż nominalna wartość rachunku EUR/USD- najbardziej popularna para walutowa na rynku Forex Figura - umowny zasięg ruchu cenowego wynoszący 100 pipsów Geometria rynku - forma analizy technicznej, w której używa się poziomów Fibonacciego oraz innych współczynników geometrycznych Główne pary walutowe, majors - najważniejsze pary walutowe, którymi najczęściej się handluje na rynkach finansowych Impuls - wzrostowy/spadkowy ruch ceny, który jest dłuższy od poprzednich korekt Lot - nominalna wartość transakcji na rynku OTC o wartości 100 000 jednostek Luka cenowa - obszar na wykresie, gdzie brak jest transakcji ze względu na dużą aktywność sprzedających (luka bessy) lub kupujących (luka hossy) Luka weekendowa - luka cenowa, która jest spowodowana zamknięciem rynku OTC dla inwestorów indywidualnych pomiędzy piątkiem (zamknięcie sesji w Ameryce) a niedzielą (otwarcie sesji w Australii) Korekta - ruch ceny przeciwny do trendu w danym interwale czasowym, krótszy od impulsu Market Maker broker, który tworzy cenę dla klienta; zadaniem Market Makera jest zachowanie płynności na rynku oraz tworzenie warunków, w których inwestor będzie miał zawsze możliwość zawarcia transakcji Opór, resistance - poziom cenowy, który w przeszłości stanowił barierę dla wzrostów
Overbalance (OB) sytuacja, w której ruch wzrostowy jest dłuższy od wszystkich korekt w poprzednim ruchu spadkowym; analogiczna sytuacja występuje dla ruchu spadkowego Para walutowa - instrument podlegający obrotowi na rynku Forex np. EURUSD (EUR/USD); wartość takiego instrumentu określa ilość jednostek waluty kwotowanej, którą należy zapłacić, aby móc pozyskać jedną jednostkę waluty bazowej Pips (punkt) jest minimalną wartością zmiany notowań instrumentu; w przypadku większości par walutowych to zmiana wartości znajdującej się na 4 miejscu po przecinku (0,0001); dla par walutowych powiązanych z jenem japońskim jest to 0,01 Poziomy Fibonacciego - współczynniki wynikające z ciągu Fibonacciego, które są używane do pomiaru zasięgu impulsu oraz możliwego odwrócenia korekty Proces decyzyjny - ustalony proces podejmowania decyzji inwestycyjnych rozpoczynający się od analizy rynku, a kończący się na decyzji o zawarciu transakcji Przelewarowanie, overleveraged - sytuacja, w której inwestor zawiera transakcję, której wartość uniemożliwia zawarcie kolejnej transakcji, a przekroczenie tzw. poziomu Stop Out spowoduje automatyczne zamknięcie pozycji Punkt dziesiąta część pipsa aby dokładniej odwzorować kwotowania brokerzy częstoudostępniają kwotowania rozszerzone o właśnie punkt, czyli dziesięciotysięczną wartość: 0,00001, a dla par walutowych z jenem jest to tysięczna wartość 0,001 Retracement, zniesienie wewnętrzne - określenie odległości aktualnego ruchu fali w stosunku do następnego ruchu w przeciwną stronę (określenie poziom 50% oznacza, że aktualny ruch osiągnął 50% poprzedniego gdy poprzedni miał 10 pipsów, to aktualny ma 5 pipsów) Rynek Futures - rynek kontraktów terminowych Scalpowanie (ang. scalping) metoda tradingu, która polega na zawieraniu dużej ilości transakcji, dla których inwestor przewiduje zysk na poziomie np. 5-10 pipsów podczas zagrania Set-up VSA -sekwencja kolejnych świec będących oznakami siły lub słabości Smart Money (SM) - czyli umowne określenie profesjonalistów, którzy w ciągu sekundy mogą wprowadzić co najmniej 5000 kontraktów na rynek Spread ceny - różnica między ceną kupna (Ask) i sprzedaży (Bid) Spread stały - określona przez brokera stała wartość spreadu Spread świecy - wielkość bara od jego minimum do maksimum Spread zmienny - broker dopuszcza zmiany wielkości spreadu w zależności od płynności rynku, którego wartość graniczna może być ustalona przez brokera w specyfikacji dostarczonej w umowie brokerskiej Stop Loss, SL zlecenie zabezpieczające, które powoduje automatyczne zamknięcie pozycji, jaką wcześniej zawarł inwestor; zabieg ten ma zabezpieczyć inwestora przed większymi stratami Stop Out - stan rachunku inwestora, którego przekroczenie spowoduje zamknięcie pozycji; może wynosić on np. 110% wartości rachunku Stosunek Zysku do Ryzyka (ang. Risk/Reward Ratio; RR)- poziomy SL oraz TP powinny być ustalane tak, aby stosunek zysku to ryzyka wynosił co najmniej 3:1
Swap naliczana raz dziennie (o północy) różnica między stopami procentowymi w krajach, z jakich pochodzą waluty danej transakcji. Swap jest naliczany w pipsach i przemnażany przez wielkość pozycji; swap może być zarówno ujemny, jak i dodatni Systemy automatyczne, EA, Expert Advisors - programy, umożliwiające częściowe lub całkowite zautomatyzowanie czynności związanych m. in. z zawieraniem transakcji Take profit, TP zlecenie realizujące zyski, które powoduje automatyczne zamknięcie pozycji jaką wcześniej zawarł inwestor; zabieg ten ma na celu zrealizować zysk z zawartej wcześniej pozycji Tłum - w psychologii pojęcie używane do określenia grupy osób, które zachowują się w określony, przewidywalny sposób Tom Williams twórca metodologii Volume Spread Analysis TradeGuider (TG) oprogramowanie opracowane przez Toma Williamsa służące przeprowadzaniu analizy wolumenu i spreadu bara Trader to osoba, która spekuluje na giełdzie w celu osiągnięcia zysków na własny (lub firmowy) rachunek Trading - zawieranie transakcji o charakterze spekulacyjnym Trend - ogólny kierunek ruchu ceny danego waloru Trigger Numbers ważne punkty zwrotne na wykresie Up Bar - bar zamykający się wyżej niż bar poprzedni VSA - Volume Spread Analysis Volume Spread Analysis - metodologia, która bazuje na analizie wolumenu i cenie zamknięcia bara Waluta bazowa - pierwsza waluta w parze walutowej np. dla pary EURUSD jest to EUR; określa depozyt potrzebny do zawarcia pozycji Waluta kwotowana - druga waluta w parze np. dla pary EUR/USD jest to USD. W tej walucie rozliczane są zyski i straty WFO(Wolumenowa Formacja Odwrócenia) - formacja opisana przez Rafała Glinickiego, wykorzystująca teorię fal Elliotta oraz VSA Wsparcie, support poziom cenowy, który w przeszłości stanowił barierę dla spadków Wolumen - ilość kontraktów, akcji, która była przedmiotem transakcji w danym czasie Wolumen tickowy - wolumen używany na rynku Forex, mierzący sumę ilości tików w danym okresie czasowym Wybicie, breakout sytuacja, w której poziom wsparcia lub oporu zostaje pokonany Yao Ming potocznie nazywana przez Gavina Holmesa - świeca o ultra wysokim wolumenie Zmiana ról, reversal sytuacja, w której dotychczasowy poziom wsparcia staje się oporem i odwrotnie Zamknięcie luki - sytuacja, w której cena dochodzi do otwarcia wcześniejszej luki cenowej i uzupełnia tzw. puste miejsce na wykresie Zlecenie Long- pozycja długa, kupno Zlecenie Short - pozycja krótka, sprzedaż
- PRELEGENCI Rafał Glinicki Trader, ekspert w dziedzinie metodologii Volume Spread Analysis, praktycznego podejścia do teorii fal Elliotta oraz zaawansowanej geometrii rynku. Jako pierwszy połączył metodologię VSA Toma Williamsa z teorią fal Elliotta, geometrią rynku, tworząc precyzyjny proces decyzyjny oparty o stałe układy, pozwalające na zawieranie transakcji z chirurgiczną dokładnością, biorąc przy tym pod uwagę dokładne psychologiczne przygotowanie tradera do gry. Rafał jest założycielem firmy VSA TRADER Sp. z o.o. i dwukrotnym laureatem pierwszej dziesiątki konkursu World Top Investor. Zainspirowany niegdyś historią Curtis a M. Faith a ucznia Richard a Dennis a, obecnie tworzy polską edycję projektu Grupa Żółwi. Projekt ma na celu powstanie i rozwijanie wyselekcjonowanej grupy traderów, posiadających jeden spójny i precyzyjnie dopracowany proces decyzyjny, na podstawie którego z powodzeniem będą inwestować pieniądze na największych rynkach świata. Rafał Glinicki jest w Polsce i okolicznych krajach jedynym traderem, który ma moją osobistą rekomendację do nauczania metodologii VSA, którą wynalazłem ponad 20 lat temu. Z całym przekonaniem mogę powiedzieć, że Rafał jest jednym z najlepszych traderów, jakich kiedykolwiek spotkałem, a także jednym z najlepszych szkoleniowców, który może przekazywać wiedzę niezbędną do tego, aby stać się odnoszącym sukcesy traderem. Tom Williams, twórca metodologii VSA Adrian Kubowicz Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie - Wydział Zarządzania. Członek zespołu VSA TRADER oraz Traderzy.pl, Supervisor w "Projekcie Żółwia", absolwent Projektu Żółwia do którego przystąpił w 2013 roku. Po zakończeniu programu szkoleniowego i osiągnięciu wysokich wyników dołączył do zespołu traderów grających na rynkach kontraktów terminowych i Forex.
Wszystkie treści prezentowane przez autorów w niniejszym e-booku mają tylko i wyłącznie charakter edukacyjny i nie stanowią żadnej rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715). Zgodnie z powyższym autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na podstawie treści zawartych w niniejszym e-booku. Autorzy nie świadczą usług doradztwa w związku z opisywanymi transakcjami ani nie udzielają porad inwestycyjnych lub rekomendacji zawarcia transakcji co oznacza, że udzielone informacje nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do osoby ją podejmującej. Przed zawarciem transakcji każdy powinien określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych. W niniejszej publikacji wykorzystano wykresy z systemu transakcyjnego Noble Markets MT4 oraz wskaźnik wolumenu dostępny dla klientów posiadających rachunki Noble Markets.
Odwiedź nas: www.szkolenia.noblemarkets.pl Skontaktuj się z nami e-mail: sales@noblemarkets.pl tel: 22 212 54 35