Od autorów 11 Część pierwsza OD OPTYMZMU DO KATASTROFY Druga rewolucja przemysłowa 1. Postęp naukowy i techniczny 14 2. Przyspieszenie rozwoju cywilizacyjnego gospodarka, komunikacja, przepływ informacji 17 3. Monopole i początki gospodarki światowej 25 Społeczne i kulturowe konsekwencje industrializacji 1. Urbanizacja 26 2. Przemiany struktury społecznej. Praca 30 3. Czas wolny 31 4. Kultura 33 Demokratyzacja życia publicznego i jej konsekwencje 1. Rozwój parlamentaryzmu 36 2. Ruchy narodowe 38 3. Masowe ruchy polityczne 40 Stare i nowe potęgi przemiany polityczne na świecie w drugiej połowie XX i w początkach XX w. 1. Wielka Brytania 45 2. Francja 46 3
3. Niemcy 46 4. Stany Zjednoczone 48 5. Rosja 50 6. Japonia 52 7. Austro-Węgry 53 8. Narastanie konfliktów na arenie międzynarodowej bloki militarne 54 Powstanie styczniowe 1. Ożywienie nastrojów patriotycznych na ziemiach polskich 57 2. Walka zbrojna 58 3. Bilans powstania 62 Przemiany cywilizacyjne i społeczne na ziemiach polskich w drugiej połowie XX i w początkach XX w. 1. Przemiany na wsi i w mieście 64 2. Społeczeństwo polskie przełomu XX i XX w. 68 3. Kształtowanie się nowoczesnego narodu 69 4. Powstanie nowoczesnych partii politycznych 71 5. Kultura 76 Sytuacja polityczna ziem polskich po powstaniu styczniowym 1. Zabór rosyjski 79 2. Ziemie polskie pod panowaniem pruskim 81 3. Zabór austriacki autonomia galicyjska 84 Część druga WOJNA ŚWATOWA Wielka wojna 1. Geneza wojny światowej 88 2. Działania zbrojne 89 3. Światowy charakter konfliktu 96 Rewolucja w Rosji i klęska państw centralnych 1. Sytuacja wewnętrzna państw walczących 97 2. Rewolucja w Rosji 97 3. Zakończenie wojny 102 4. Wojna domowa w Rosji 103 Sprawa polska w wojnie światowej 1. Polacy w obliczu narastania konfliktu 105 2. Walka o niepodległość 108 4
Część trzecia MĘDZY WOJNAM Nowy ład międzynarodowy 1. Bilans wojny światowej 114 2. Ład wersalsko-waszyngtoński 116 3. Zwolennicy i przeciwnicy ładu wersalsko-waszyngtońskiego. Problem jego trwałości 120 Przemiany społeczne i polityczne oraz sytuacja gospodarcza w latach międzywojennych 1. Rozwój kultury masowej w Stanach Zjednoczonych 122 2. Europa Zachodnia 125 3. Europa Środkowo-Wschodnia 128 4. Światowy kryzys gospodarczy 130 Związek Radziecki 1. Epoka komunizmu wojennego i NEP 133 2. Stalinizacja 135 Systemy faszystowskie 1. Włochy pierwsze państwo faszystowskie 141 2. Narodziny nazizmu w Niemczech 143 3. Rzesza 147 4. Totalitaryzm 150 Odbudowa państwa polskiego 1. Wyłanianie się władz centralnych Rzeczypospolitej 152 2. Dwie koncepcje granic Polski odrodzonej 153 3. Wojna polsko-bolszewicka 153 4. Spór polsko-litewski 156 5. Spór polsko-ukraiński o Galicję Wschodnią 157 6. Spory polsko-niemieckie 158 7. Spór polsko-czeski 162 Organizacja państwa w Rzeczypospolitej 1. Polska odrodzona na arenie międzynarodowej 163 2. Podstawy ustroju i najwyższe organy władzy 164 3. Aparat państwowy 165 4. Samorząd terytorialny 166 5. Aparat sprawiedliwości 167 6. Armia 167 7. Oświata i szkolnictwo wyższe 168 8. Kultura 170 5
X X Problemy wewnętrzne Rzeczypospolitej 1. Przezwyciężanie spuścizny zaborów i skutków wojny 174 2. Poziom cywilizacyjny 175 3. Model gospodarki i struktury społecznej 177 4. Próby przezwyciężenia zacofania 180 5. Struktura narodowościowa 181 Życie polityczne Rzeczypospolitej w latach 1918 1926 1. Najważniejsze nurty polskiego życia politycznego 190 2. Wybory prezydenckie i zabójstwo Gabriela Narutowicza 193 3. Kryzys gospodarczy i polityczny w 1923 r. 196 4. Rząd i reforma Grabskiego 197 5. Przewrót majowy 1926 r. 198 Polska po przewrocie majowym (1926 1939) 1. Budowa nowego obozu władzy 201 2. Narastanie nastrojów opozycyjnych. Sprawa brzeska 202 3. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. 205 4. Ostatnie lata Rzeczypospolitej 206 W przededniu wojny 1. Ekspansja Japonii na Dalekim Wschodzie 207 2. Oś Rzym Berlin Tokio 208 3. Polska w obliczu zagrożenia wojennego 210 4. Geneza wojny światowej 213 Część czwarta WOJNA ŚWATOWA Wojna polska 1939 r. 1. Polskie plany obronne 216 2. Kampania wrześniowa 218 3. Agresja ZSRR i zakończenie walk 220 4. Tworzenie władz polskich na uchodźstwie 221 Rozwój sytuacji politycznej i militarnej w latach 1939 1942 1. Kampania francuska 1940 r. 223 2. Bitwa o Anglię 224 3. Wojna morska 226 4. Podboje ZSRR w latach 1939 1941 226 5. Okupacja radziecka wschodnich ziem Rzeczypospolitej 228 6. Radzieckie zbrodnie przeciw polskim jeńcom wojennym i więźniom 228 6
7. Walka o opanowanie wybrzeży Morza Śródziemnego 229 8. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 230 9. Rozwój sytuacji politycznej do 1942 r. 231 W okupowanej Europie 1. Europa Zachodnia 234 2. Europa Środkowa i Wschodnia 235 3. Niemiecka okupacja ziem polskich wcielonych do Rzeszy 235 4. Polityka terroru w Generalnym Gubernatorstwie 235 5. Holocaust znaczy Zagłada 241 6. Europa podziemna 247 7. Polskie państwo podziemne 248 8. Walka cywilna w okupowanej Polsce 249 9. Walka zbrojna w okupowanej Polsce 250 10. Życie polityczne w okupowanej Polsce 252 Losy wojny po ataku Niemiec na ZSRR i Japonii na USA 1. Wojna niemiecko-radziecka 254 2. Wojna na Dalekim Wschodzie 258 3. Rozwój sytuacji politycznej po niemieckim ataku na ZSRR i japońskim ataku na USA 260 4. Klęska państw osi 262 Sprawa polska na arenie międzynarodowej 1. Traktat Sikorski-Majski i budowa Armii Polskiej w ZSRR 266 2. Zerwanie stosunków polsko-radzieckich. Budowa proradzieckiego polskiego ośrodka władzy 267 Powstanie warszawskie 1. Sytuacja polityczna i militarna przed wybuchem powstania warszawskiego 272 2. Wybuch i przebieg powstania 274 3. Bilans powstania 278 Przyczyny klęski państw osi. Rozliczenie zbrodniarzy wojennych 1. Przyczyny początkowych sukcesów i ostatecznej klęski państw osi 280 2. Ukaranie zbrodniarzy wojennych 282 7
Część piąta ŚWAT WSPÓŁCZESNY ZSRR i USA w powojennym świecie 1. ZSRR w latach 1945 1991 286 2. USA w latach 1945 1991 289 Rywalizacja wielkich mocarstw w świecie 1. Organizacja Narodów Zjednoczonych 295 2. Zimna wojna 296 3. Podział Niemiec 301 4. Zwycięstwo komunistów w Chinach 302 5. Wojna w Korei 304 6. Wojny w ndochinach 305 7. Bliski Wschód powstanie państwa zrael 307 8. Ameryka Środkowa i Południowa 310 9. Dekolonizacja 311 10. Sytuacja państw postkolonialnych 314 Europa w cieniu wielkich mocarstw 1. Zmierzch potęgi mperium Brytyjskiego 315 2. Francja wobec kryzysu algierskiego 316 3. Procesy integracyjne w Europie Zachodniej 317 4. Sowietyzacja Europy Środkowej i Wschodniej 321 5. Stalinizm w krajach satelickich 322 6. Destalinizacja 323 7. Powstanie na Węgrzech w 1956 r. 323 8. Praska Wiosna i doktryna Breżniewa 325 9. Jesień Ludów i dekomunizacja Europy Środkowej 326 Przemiany cywilizacyjne i kulturowe po wojnie światowej 1. Rewolucja naukowo-techniczna i informatyczna 328 2. Przemiany społeczne w okresie rewolucji naukowo-technicznej i informatycznej 333 3. Kultura po wojnie światowej 334 4. Religia w powojennym świecie 342 5. Ruch ekologiczny 344 Polska powojenna 1. Straty wojenne 345 2. Zmiany terytorialne i ludnościowe 346 3. Polska w bloku radzieckim 348 4. Pierwsze lata powojenne 351 5. Polska emigracja polityczna po zakończeniu wojny światowej 353 8
X Stalinizm w Polsce (1949 1956) 1. Stalinizacja państwa 356 2. Budowa społeczeństwa socjalistycznego 358 3. Śmierć Stalina i początek destalinizacji 360 Wydarzenia polityczne w PRL (1956 1989) 1. Odwilż i walka o władzę wewnątrz PZPR 363 2. Czerwiec 1956 r. wystąpienie robotników w Poznaniu 364 3. Październik 1956 r. dojście do władzy Władysława Gomułki 366 4. Przemiany popaździernikowe 367 5. Mała stabilizacja w latach 1956 1968 368 6. Rok 1968 protesty twórców i studentów 370 7. Rok 1970 masakra robotników na Wybrzeżu 372 8. Rozwój opozycji w latach siedemdziesiątych 375 9. Sierpień 1980 r. powstanie Solidarności 376 10. Ostatnie lata PRL (1981 1989) 378 11. Rozmowy okrągłego stołu 380 12. Przełom polityczny w Polsce 381 Przemiany cywilizacyjne i społeczne w Polsce w latach 1944 1989 1. Odbudowa powojenna. Upowszechnienie oświaty i elektryfikacja 383 2. Gospodarka PRL 385 3. Kultura polska w kraju i na emigracji 389 Świat i Polska na przełomie XX i XX w. 1. Załamanie ładu jałtańskiego. Nowa rola USA w świecie 395 2. Świat postkomunistyczny 396 3. Budowa Rzeczypospolitej 403 4. Przemiany gospodarcze i społeczne w Polsce lat dziewięćdziesiątych 407 Źródła cytowanych fragmentów 410 ndeks 411 Wykaz skrótów 415 Źródła ilustracji 416 9