POLSKA W LATACH WALKA O WŁADZĘ. Łukasz Leśniak IVti

Transkrypt

1 POLSKA W LATACH WALKA O WŁADZĘ Łukasz Leśniak IVti

2 W początkowej fazie drugiej wojny światowej rząd polski w skutek działań wojennych musiał ewakuować się poza granice kraju.

3 Po agresji sowieckiej rząd polski ewakuował się w nocy 17 września 1939 na terytorium sojuszniczej Rumunii. Wbrew porozumieniu polsko-rumuńskiemu o swobodnym prawie przejazdu (fr. droit de passage) pod naciskiem niemieckosowieckim, przy porozumieniu Rumunów z rządem francuskim (ambasador Leon Noël) rząd polski został bez uprzedzenia internowany. 30 września 1939 prezydent Ignacy Mościcki, korzystając z prerogatyw konstytucji o możliwości wyznaczenia następcy w czasie wojny wydał dekret o przekazaniu władzy Władysławowi Raczkiewiczowi, co zapoczątkowało działalność Rządu RP na uchodźstwie.

4 Prawno międzynarodowa ciągłość instytucji państwowych Polski została w ten sposób, wbrew deklaracjom Niemiec i ZSRR zawartych w układzie o granicach i przyjaźni z 28 września 1939 zachowana i była uznawana przez cały okres II wojny światowej na forum międzynarodowym.

5 Zerwanie przez Związek Radziecki stosunków z rządem RP na uchodźstwie spowodowało, że o losach Polski i Polaków decydowali przywódcy trzech głównych państw koalicji antyhitlerowskiej. Kwestie dotyczące powojennej Polski mocarstwa potraktowały w Teheranie w kategoriach ceny, jaką alianci muszą zapłacić Stalinowi za wzięcie na siebie ciężaru prowadzenia wojny na froncie wschodnim

6 Z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 w Warszawie odbyło się zebranie działaczy Polskiej Partii Robotniczej, działaczy Robotniczej Partii Polskich Socjalistów i radykalnych ludowców. Ustępstwa, jakie mocarstwa zachodnie poczyniły wobec Stalina, uaktywniły lewicową opozycję wobec rzędu emigracyjnego oraz jego podziemnych struktur.

7 Powołano wówczas Krajową Radę Narodową. KRN reprezentowała tylko polskie podziemie komunistyczne, głosiła jednak że jest głosem wszystkich polaków. Jej program koncentrował się na wyzwoleniu Polski (co było po myśli polaków). W kolejnych postulatach komuniści deklarowali reformę rolną, i nacjonalizacje przemysłu.

8 Nie mogąc liczyć na ogólnonarodowe poparcie, ściśle współpracowali ze Związkiem Radzieckim. Członkowie KRN opowiadali się za przyłączeniem do Polski ziem określanych mianem piastowskich. Jeśli chodzi o granice wschodnie to w pełni oddali się woli Stalina.

9 Rząd w Londynie widząc poczynania KRN, a także potrzebę reform politycznych i gospodarczych w powojennej Polsce, utworzył Rade Jedności Narodowej (9 stycznia 1944). 15 marca ogłoszono deklarację zaczynającą się słów O co walczy naród polski

10 W tym manifeście londyński rząd domagał się odzyskania granicy wschodniej z 1921r. po wojnie oraz przyłączenia Prus Wschodnich, części Pomorza i ziem pomiędzy Notecią a Wartą. RJN zapowiadała odbudowę państwa jako republiki parlamentarnodemokratycznej z silną władzą wykonawczą. Przeciwnie do komunistów reforma rolna miała za zadanie sprywatyzowanie ziem chłopskich.

11 RJN dodatkowo deklarowała dobre stosunki z ZSRR, jeśli rząd na Kremlu uzna granice Polski

12 W połowie 1944r, spod niemieckiej okupacji wyzwolono wschodnie terytoria przedwojennej Polski. Stalinowi zależało na szybkim umocnieniu pozycji w Polsce. Powołał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego

13 Komuniści przejmując władzę, wykorzystywali obecność wojsk sowieckich na terenie polski i przystąpili do likwidacji Polskiego Państwa Podziemnego PKWN otrzymał od Stalina zgodę na utworzenie zarządu cywilnego oraz życia gospodarczego. Wschodnią granicę Polski ustalono wzdłuż linii Curzona.

14 Na świecie respektowany był rząd Polski w Londynie. Pomimo tego PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej (31 grudnia 1944). Początkowo siedzibą był Lublin, potem został przeniesiony do Warszawy. Rząd w Londynie i Wielka Brytania na zaistniałą sytuacja wyraziły stanowczy protest.

15 Mimo to słaby i pozbawiony znaczącego oparcia społecznego polski rząd komunistyczny zaczynał liczyć się na arenie międzynarodowej. Decydowało o tym poparcie Stalina i obecność wojsk sowieckich w Polsce

16 Na konferencji w Jałcie, Roosevelt i Churchill chcieli monitorować zbliżające się polskie wybory parlamentarne. Stalin wyraził dezaprobatę. Dodatkowo zaistniał spór o zachodnie granice. Gdy USA i Anglia odstąpiły od zamiaru obserwowania wyborów, Rosja zgodziła się na ustalenia.

17 Uzgodniono że rząd w Londynie powinien współgrać z rządem w Polsce. Od 17 do 21 czerwca 1945r. W Moskwie USA, ZSRR i Wielka Brytania, wraz z rządem w Polsce i rządem w Londynie negocjowali warunki takiego współgrania. Parę dni później utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.

18 Nowy rząd uznały wszystkie państwa alianckie, więc londyński stracił znaczenie. Od teraz poprzez aprobatę Stalina polską rządzili komuniści. Dnia 1 lipca 1945 r. Rada Jedności Narodowej zakończyła działalność, a kiedy w sierpniu KRN odrzuciła wniosek o legalizacje Stronnictwa Narodowego, opozycja utworzyła organizację Wolność i Niezawisłość.

19 Na konferencji w Poczdamie ustalono kształt Polskich granic i wymuszono na rządzie Polskim wybory parlamentarne Komuniści aby nie stracić miejsca najpierw ogłosili referendum trzy razy tak.

20 Trzy razy tak odnosiło się do zniesienia parlamentu, utrwalenia komunistycznych reform oraz do utrwalenia granic polski. Wyniki oczywiście sfałszowano, jednak protesty na wiele się nie zdały i komuniści zatrzymali władzę. Po referendum, można było przeprowadzać wybory parlamentarne władza już była w rękach komunistów. Referendum odbyło się 19 stycznia 1947 roku.

21 KONIEC