Ten sam podręcznik na laptop, czytnik, komputer stacjonarny i komórkę - czy to się uda? Damian Niemir, Krzysztof Kurowski Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe Materiał dystrybuowany na licencji Uznanie autorstwa-bez utworów zależnych 3.0 Unported (CC BY-ND 3.0)
Czym jest e-podręcznik? Jedna spójna definicja? A może raczej czym nie jest e-podręcznik? nie jest samodzielną aplikacją nie jest płytą CD/DVD nie jest PDF-em nie jest skanem książki nie jest systemem edukacyjnym nie jest serwisem społecznościowym nie jest encyklopedią nie jest wikipedią nie jest blogiem
Kim jesteśmy (PCSS) w tym przedsięwzięciu? doświadczenie systemy dużej skali, systemy zarządzania treścią, bazodanowe, oparte na multimediach i ich udostępnianiu, systemy o dużej ilości użytkowników dotychczasowe projekty biblioteki cyfrowe, portale edukacyjne, wirtualne laboratoria, technologie wspomagania edukacji wiedza otwarte standardy (Centrum Kompetencji Open Source), Centra Innowacji firm komercyjnych udzielających się w edukacji założenia eksperci, doświadczenie podobnych inicjatyw z różnych kompetentnych źródeł i środowisk. idee plany, zamierzenia i pomysły, które na bazie doświadczenia chcielibyśmy użyć ograniczenia czas, harmonogram, budżet, inwestycje na infrastrukturę realizm dostęp szkół do sprzętu, infrastruktury sieciowej
Czym jest więc e-podręcznik w naszej koncepcji? Mówiąc o koncepcji, mamy na myśli podstawowe założenia technologiczne platformy e-podręczników Gotowa koncepcja jest wypadkową wszystkich założeń; wypadkowa - czyli kompromis wszystkich powyższych tez Cechy platformy e-podręcznika: otwartość (standardy), wieloplatformowość (różne urządzenia), elastyczność (tryby pracy użytkowników), modularność (różne wersje i funkcje), bezpieczeństwo (diagnostyka), skalowalność (liczba użytkowników, zasobów i usług)
Ten sam podręcznik E-podręcznik: ten sam, ale nie taki sam Założenie, że treść ma tak samo wyglądać na różnej wielkości ekranach, różnej technologii, różnej interakcji (dotykowy, klawiszowy), różnej możliwości technicznej (multimedia, gry), różnego dostępu do sieci - NIE JEST DO SPEŁNIENIA. Każde urządzenie zapewnia swoje własne możliwości prezentacji tekstu, grafiki, multimediów, rozdzielczości, kolorystyki Częściowym rozwiązaniem problemu jest przeglądarka internetowa (interpreter HTML) Osobną kwestią pozostaje tryb pracy sieciowej - online (stały dostęp do sieci) i offline (ściąganie fragmentu e-podręcznika na urządzenie)
na laptop, czytnik (wieloplatformowość) Jak to rozwiązać? oddzielenie od siebie warstwy prezentacji od warstwy danych, czyli treści W jaki sposób? treść musi zostać opisana, podobnie jak w HTMLu odpowiednimi znacznikami: tytuł, akapit, tekst, obraz, video, quiz... aplikacje (gry), modele 3d, inne obiekty (wzory), łącza... Opisana treść może zostać zinterpretowana zgodnie z technicznymi możliwościami na (niemal) każdy rodzaj urządzenia (i zarazem formatu, np. PDF, epub...)
komputer stacjonarny i komórkę (modularność) Modularność dzielenie treści na hierarchiczne fragmenty, które razem tworzą partie materiału (ACO - Atomic Content Object); niektóre z nich w warstwie prezentacji będą inteligentnie zastępowane alternatywami multimedialnych zasobów (qrcode, grafiki, klatki kluczowe) W jaki sposób? każda partia materiału (ACO) jest opisana metadanymi, które pozwolą na sprecyzowanie zawartości, umiejscowienie wybranego materiału w strukturze podręcznika Materiał do przyswojenia jest budowany z klocków, dwuwymiarowo, nie liniowo. Uzyskujemy reużywalne fragmenty do wyszukiwania zasobów cyfrowych w całym zbiorze, ponownego wykorzystania lub do tworzenia nowych, skróconych, powtórkowych treści Każda z części podręcznika w takiej strukturze (ACO) może być dostępna w całości lub częściowo
Analizujemy funkcjonalność Różne warstwy treści zeszyt ćwiczeń, zadania na olimpiadę, zadania wyrównawcze warstwy zadań dla różnej grupy, dla różnych uczniów (indywidualne potrzeby) Szkoła możliwości technologiczne szkoły (projektor, tablica, telewizor) WCAG 2.0 wsparcie dla osób z ograniczeniami sprawności
ale cały czas mówimy o platformie, nie o treści Użytkownicy uczeń, grupa uczniów, nauczyciel, szkoła, rodzice Dostęp w trybie anonimowym i uwierzytelnionym - kontekst zalogowanego użytkownika Analiza na bieżąco możliwość śledzenia materiału partiami (co zostało "przerobione") Funkcje edycyjne dla uczniów i nauczycieli, edycyjne dla partnerów merytorycznych, wspierające proces uczenia
Na dziś Aktualny etap prac projektowanie interfejsu (intuicyjny i łatwy w obsłudze, wybór klasy, przedmiotu, podręcznika, rozdziału) automatyczne dostosowanie (skalowanie) treści w zależności od rozdzielczości i formatów wspieranych na urządzeniu tworzenie narzędzi edycyjnych dla partnerów merytorycznych
czy to się uda? Cały czas jesteśmy na etapie określania podstawowej i zaawansowanej funkcjonalności (harmonogram nie określa zamkniętej funkcjonalności) Cały czas mówimy o pilotażu (ostateczny zakres funkcjonalny będzie zdefiniowany po pilotowym wdrożeniu) Cały czas jesteśmy w fazie negocjacji projektu tworzenia platformy dla e-podręczników
Gdy pytamy o e-podręcznik... Publiczny odbiór e-podręczników 37% - przełom dla polskiej szkoły 14% - bardzo ważne - oszczędność na zakupach podręczników 15% - potrzebne - tornistry są za ciężkie 10% - niepewne - podobne inicjatywy na świecie się nie sprawdziły 7% - niepewne - opracowaniem treści nie zajmują się wydawnictwa edukacyjne 12% - złe e-podręczniki nie są potrzebne nauczycielom i uczniom 5% - złe - upadek wydawnictw edukacyjnych 66% akceptacji społecznej
Czym będzie e-podręcznik?... Harmonogram wersja beta platformy e-podreczniki.pl, wersje próbne 3 podręczników do matematyki (09/2013), pierwsze gotowe e-podręczniki (09/2014) 18 e-podręczników do 14 przedmiotów, dostępne dla szkół (06/2015)
Słowo na koniec Podsumowując e-podręcznik nie ma być rewolucją, nie ma być tematem zastępczym e-podręcznik to mówienie językiem nowoczesnym, zrozumiałym dla uczniów (brak barier w dostępie i rozumieniu narzędzi - absorbujmy ich uwagę na treściach, nie narzędziach) e-podręcznik jest jedną z wielu dróg używania kolejnych narzędzi cywilizacji (choć od zawsze w szkole używało się kredy) środowisko naukowe zintegrowane z usługami nie widzi przeszkód, żeby infrastrukturę nauki użyć do celów edukacyjnych
Kindle zagraża książkom nie bardziej, niż windy zagrażają schodom Books are no more threatened by Kindle than stairs by elevators. Stephen Fry Dziękuję za uwagę, Damian Niemir damian.niemir@man.poznan.pl Krzysztof Kurowski krzysztof.kurowski@man.poznan.pl