GPW TRZY RYNKI Wykład inauguracyjny, Sala Notowań - 5 marca 2014 r. -1-
Żyjecie w pięknych czasach, bo -2-
..Wasze pokolenie nie zna recesji PKB Polski w latach 1992-2014 (%) 8,0 7,0 7,0 6,2 7,1 6,2 6,8 6,0 5,0 4,0 3,8 5,2 5,0 4,5 4,2 3,9 5,3 3,6 5,1 3,9 4,5 3,0 2,0 1,0 2,6 1,2 1,4 1,6 1,9 1,1 2,2 0,0 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013f 2014f Korea Południowa 26 lata 1961-1987 Niemcy 25 lata 1949-1974 Polska 22 lata 1992-2013 Australia 22 lata 1992-2013 Wielka Brytania 14 lata 1993-2007 USA 10 lata 1991-2001 Japonia 7 lata 2000-2007 Źródło: Eurostat -3-
Giełda w Warszawie Giełdy papierów wartościowych w Polsce: 1817 r. otwarcie pierwszej giełdy w Warszawie 1991 r. powstanie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Wybrane wydarzenia w historii GPW: Kwiecień 1991 powstanie GPW Styczeń 1998 uruchomienie rynku instrumentów pochodnych Październik 2003 pierwsza spółka zagraniczna notowana na GPW Lipiec 2005 pierwszy zagraniczny Członek Giełdy Czerwiec 2008 GPW największą giełdą w CEE wg. kapitalizacji Lipiec 2009 GPW partnerem strategicznym NYSE Euronext Listopad 1994 KDPW wydziela się z GPW Listopad 2000 uruchomienie systemu transakcyjnego WARSET Maj 2004 Polska członkiem Unii Europejskiej Sierpień 2007 uruchomienie rynku NewConnect Wrzesień 2009 uruchomienie Catalyst Kwiecień 2013 GPW wprowadza nowy system transakcyjny UTP -4-
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Rynek kasowy (akcje i inne) Rynek instrumentów pochodnych Rynek kasowy (obligacje) Dane rynkowe i indeksy Towary Usługi posttransakcyjne Akcje Opcje Instrumenty dłużne Akcje 450 spółek, w tym 46 spółek zagranicznych, są notowane na Głównym Rynku (rynku regulowanym) Akcje 442 spółek, w tym 11 spółek zagranicznych, są notowane na rynku NewConnect (rynku alternatywnym) Kontrakty Futures Warranty Certyfikaty Inwestycyjne ETF Instrumenty pochodne na różnorodne instrumenty bazowe (indeksy, akcje spółek, waluty) oraz opcje na WIG20 Segment ETP obejmujący m.in. ETFy, warranty, produkty strukturyzowane (w tym certyfikaty typu knock-out oraz factor), a także obligacje strukturyzowane Instrumenty dłużne, w tym obligacje skarbowe, korporacyjne, komunalne, spółdzielcze i listy zastawne Produkty strukturyzowane -5-
Rynki GPW. GPW GŁÓWNY RYNEK GPW (rynek regulowany) NEWCONNECT (Alternatywny System Obrotu) CATALYST Główny Rynek GPW - rynek akcji działający zgodnie z dyrektywami UE, obejmuje rynek kasowy dla spółek o wartości rynkowej powyżej 15 mln EUR oraz rynek instrumentów pochodnych. NewConnect - rynek, który umożliwia pozyskanie kapitału małym firmom, łączy młode, dynamicznie rozwijające się spółki z inwestorami oraz z Głównym Rynkiem GPW Catalyst - platforma obrotu dla obligacji korporacyjnych (sp. z o.o., spółki akcyjne, banki spółdzielcze) oraz komunalnych (jednostki samorządu terytorialnego) funkcjonuje od 1991 r. 450 notowanych spółek, w tym 46 zagranicznych kapitalizacja rynku(spółki krajowe i zagraniczne): 883 mld zł funkcjonuje od 2007 r. 442 notowanych spółek, w tym 11 zagranicznych kapitalizacja rynku: 10,5 mld zł funkcjonuje od 2009 r. 176 emitentów /441 serii wartość emisji obligacji nominowanych w PLN a całym rynku: 503,5 mld zł Stan na luty 2014 r. 6-6-
.. Dostęp do szerokiego grona inwestorów Struktura inwestorów rynek akcji 1 poł. 2013 14% Zagraniczni 49% Krajowi instytucjonalni Rosnące zainteresowanie inwestorów zagranicznych Stabilna grupa krajowych inwestorów instytucjonalnych Największe źródło kapitału w regionie CEE z wysoką alokacją środków w spółki notowane na GPW 37% Krajowi indywidualni źródło: GPW Udział zagranicznych inwestorów w obrotach na Głównym Rynku akcji wg kraju pochodzenia w 1 poł. 2013 (%) Francja; 18 Inwestorzy indywidualni Austria; 4 Baza inwestorów indywidualnych silnie związana z rynkiem kapitałowym Wzrost liczby rachunków inwestycyjnych blisko 1,5 mln Inwestowanie w wysoce wzrostowe spółki Inwestowanie na zasadzie day tradingu Wlk. Brytania ; 57 Inne; 21 Źródło: GPW -7-
Dostęp do kapitału Aktywa finansowe gospodarstw domowych w Polsce Oszczędności Polaków na koniec I kw. 2013 1,4 bln zł, w tym: Depozyty bankowe 544 mld zł 1 600 000 1 400 000 Gotówka 108 mld zł Fundusze obligacji 41 mld zł* 2013 Inne 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2005 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I Pozostałe kwoty do otrzymania/zapłacenia Przedpłaty składek ubezpieczeniowych i rezerwy na niewypłacone roszczenia Akcje notowane Udziały netto gospodarstw domowych w rezerwach ubezpieczeń na życie Udziały w funduszach wspólnego inwestowania Gotówka Akcje nienotowane i inne udziały kapitałowe Udziały netto gospodarstw domowych w rezerwach funduszy emerytalnych Depozyty 85 116 Aktywa OFE. (mld zł) 140 137 179 222 226 271 299 61 99 135 Aktywa TFI. (mld zł) 74 94 116 114 146 189 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 *Wyborcza.biz, 12.07.2013 Źródło: NBP, dane po 1 kw. 2013, analizy on-line -8-
Główny Rynek GPW Wymogi formalne spółka akcyjna kapitalizacja wszystkich akcji spółki co najmniej 15 mln euro (dla spółki notowanej przez min. 6 miesięcy na rynku NewConnect 12 mln euro brak ograniczeń w zbywalności akcji brak postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego zatwierdzone memorandum informacyjne lub prospekt emisyjny (chyba, że nie wymagane) publikacja sprawozdań finansowych z ostatnich 3 lat obrotowych rozproszenie akcji: przynajmniej 15% akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie w rękach drobnych akcjonariuszy oraz 100 tys. akcji o wartości 1 mln euro w rękach drobnych akcjonariuszy (na rynek podstawowy 25% lub 500 tys. akcji o wartości 17 mln euro) Liczba spółek Liczba debiutów Wartość IPO (mld zł) 39 43 47 27 25 354 373 387 395 403 13 Krajowe 4 12 30 26 Zagraniczne 5 4 18 15 6,80 0,80 14,60 0,90 7,60 0,10 3,34 0,86 4,59 PODSTAWA PRAWNA: Ustawa o obrocie i ustawa o ofercie publicznej Regulamin Giełdy: WWW.GPW.PL Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 12.05.2010 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek oficjalnych notowań giełdowych i emitenci Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW: WWW.CORP-GOV.GPW.PL 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 9-9-
Główny Rynek GPW - wybrane debiuty z 2013 r. bez oferty Debiut: 15 stycznia 2013(przejście z rynku NewConnect) 23 liczba debiutów na Głównym Rynku GPW w 2013 112 mln zł 239 mln zł Debiut: 13 lutego 2013 bez oferty Debiut: 27 marca 2013 39 mln zł Debiut: 23 kwietnia 2013 (przejście z rynku NewConnect) 45 mln zł Debiut: 18 czerwca 2013 Debiut: 28 czerwca 2013 11 mln zł Debiut: 10 lipca 2013 30 mln zł Debiut: 18 lipca 2013 2.406 mln zł Debiut: 11 grudnia 2013-10-
NewConnect Wymogi formalne spółka akcyjna wartość nominalna akcji min. 0,10 zł brak ograniczeń w zbywalności instrumentów finansowych brak postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego umowa z Autoryzowanym Doradcą i Animatorem Rynku zatwierdzony odpowiedni dokument dopuszczeniowy, zawierający zbadane sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy minimalna wartość kapitału własnego emitenta - 500.000 zł ograniczenie możliwości wprowadzania akcji uprzywilejowanych cenowo (na 12 m-cy) PODSTAWA PRAWNA: Regulamin Alternatywnego Systemu Obrotu WWW.NEWCONNECT.PL Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect WWW.CORP-GOV.GPW.PL Struktura branżowa na NewConnect 20 14 11 13 9 12 69 1 600 1 200 800 400 0 Wartość ofert przeprowadzonych na rynku NewConnect (mln PLN) i liczba debiutów 24 18 162 185 61 26 67 52 126 242 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 IPO SPO Liczba debiutów (prawa oś) 86 646 726 172 459 225 89 522 42 104 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Stan na koniec 2013 20 35 35 33 Handel Inwestycje Budownictwo Usługi finansowe Nieruchomości Wypoczynek Eco-energia Telekomunikacja 38 32 Usługi inne Informatyka Technologie Media Ochrona zdrowia E-handel Recykling 53-11- 24
NewConnect wybrane debiuty z 2013 r. 2,7 mln zł Debiut: 8 stycznia 2013 42 liczba debiutów na rynku NewConnect w 2013 r. 1,4 mln zł Debiut: 18 stycznia 2013 2,75 mln zł Debiut: 25 stycznia 2013 11 mln zł 4,5 mln zł Debiut: 18 marca 2013 1,4 mln zł Debiut: 26 kwietnia 2013 Debiut: 22 maja 2013 5,5 mln zł Debiut: 4 czerwca 2013 1 mln zł Debiut: 4 lipca 2013 9,3 mln zł Debiut: 28 listopada 2013-12-
Catalyst rynek obligacji Obligacje Korporacyjne Rynek Regulowany + ASO Listy Zastawne Obligacje Komunalne Obligacje Skarbowe Obligacje Spółdzielcze Wprowadzenie obligacji do obrotu giełdowego Wymogi formalne spółka akcyjna, spółka z o.o., JST, bank publiczny dokument informacyjny (prospekt) zatwierdzony przez KNF (na rynek regulowany) lub dokument informacyjny (na ASO) zbywalność obligacji nie jest ograniczona wobec emitenta nie toczy się postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne Dostęp do kapitału - dywersyfikacja źródeł finansowania liczba emitentów liczba notowanych serii Bezpieczeństwo - zachęca inwestorów, którzy inaczej nie byli zainteresowani takimi papierami 361 442 Płynność - inwestorzy są skłonni zaakceptować niższą premię za płynność Budowanie wiarygodności - przejrzystość i równy dostęp inwestorów do informacji 47 13 109 50 246 100 156 175 Promocja 2009 2 010 2 011 2012 2013 13-13-
Catalyst wybrane debiuty z 2013 r. 320 mln zł Debiut: 3 stycznia 2013 47 liczba nowych emitentów na Catalyst w 2013 r. 6 mln zł Debiut: 4 stycznia 2013 565 mln zł Debiut: 22 lutego 2013 24 mln zł 10 mln zł Debiut: 28 maja 2013 Debiut: 6 marca 2013 40 mln zł Debiut: 15 maja 2013 15 mln zł Debiut: 17 czerwca 2013 5 mln zł Debiut: 12 lipca 2013 4 mln zł Debiut: 20 grudnia 2013-14-
W jakim celu na giełdę? Pozyskanie kapitału Promocja i efekt marketingowy Prestiż spółki giełdowej Możliwość pozyskania inwestora strategicznego/finansowego/branżowego Rynkowa wycena spółki Kreowanie pozytywnego wizerunku firmy Dostęp do szerokiego grona inwestorów Sposób wyjścia z inwestycji Nowa jakość Obowiązki informacyjne podnoszą wiarygodność firmy Transparentność działań budowanie zaufania wśród inwestorów Fuzje i przejęcia Zmiana kultury korporacyjnej - oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego -15-
Emisja akcji, czy obligacji? EMISJA AKCJI EMISJA OBLIGACJI Instrument udziałowy (nabywca staje się współwłaścicielem firmy, zyskuje prawo do otrzymania dywidendy, a także uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy) Instrument dłużny (obligacje nie dają ich posiadaczowi żadnych uprawnień względem emitenta typu współwłasność, dywidenda czy też uczestnictwo w walnych zgromadzeniach) umożliwia pozyskanie kapitału bezzwrotnego, bez kosztów odsetek, bez wymaganych zabezpieczeń dostęp do nowych inwestorów (finansowych, branżowych) rynkowa wycena spółki efektywniejsze zarządzanie przedsiębiorstwem umożliwia pozyskanie kapitału na korzystnych warunkach, bez konieczności dzielenia się zyskami firmy z obligatariuszami brak utraty kontroli nad spółką poprawa struktury bilansu elastyczność spłaty niższe koszty pozyskania kapitału Banki oceniają historię spółki, inwestorzy kupują jej przyszłość -16-
Rynek regulowany czy alternatywny? OFERTA / DOPUSZCZENIE DO NOTOWAŃ OFERTA PUBLICZNA OFERTA PRYWATNA PROSPEKT EMISYJNY MEMORANDUM INFORMACYJNE DOKUMENT INFORMACYJNY Ustawa o ofercie publicznej Rozporządzenie Komisji WE 809/2004 Rozporządzenie z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinno odpowiadać memorandum informacyjne Załącznik Nr 1 do Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu -17-
Procedury, czyli jaka oferta? OFERTA PRYWATNA (do max. 149 inwestorów) OFERTA PUBLICZNA (do min. 150 inwestorów) Uchwała WZ o zamiarze wprowadzenia akcji do obrotu w drodze oferty prywatnej Wybór Autoryzowanego Doradcy Sporządzenie dokumentu informacyjnego Przekazanie dokumentu informacyjnego zatwierdzonego przez Autoryzowanego Doradcę do GPW Uchwała WZ o zamiarze wprowadzenia akcji do obrotu w drodze oferty publicznej i ewentualnej nowej emisji akcji Wybór domu maklerskiego i doradców Sporządzenie publicznego dokumentu informacyjnego (prospekt lub memorandum informacyjne) Zatwierdzenie publicznego dokumentu informacyjnego przez KNF (lub inny europejski organ nadzoru) Szybsza i tańsza od oferty publicznej (czas przygotowania od 1 do 3 miesięcy, relatywnie niskie koszty), może poprzedzać ofertę publiczną (tzw. pre-ipo), umożliwia debiut na rynku NewConnect lub Catalyst Czas przygotowania od 6 do 9 miesięcy, wyższe - od oferty prywatnej - koszty przygotowania prospektu emisyjnego i plasowania emisji. Możliwość dotarcia do szerokiego grona inwestorów, a tym samym pozyskania większych środków, umożliwia debiut na wszystkich rynkach GPW -18-
Kruk bada potrzeby klientów Pomagamy spłacać długi + 102% o dnia debiutu Lider rynku usług windykacyjnych 2000 początek działalności 2003 Fundusz Enterprise Investors inwestuje 21 mln USD w firmę 2007 początek ekspansji międzynarodowej (obecnie obecny w Rumunii, Czechach i Słowacji maj 2011 debiut na GPW (sprzedaż nowych akcji 43,67 mln zł, wartość IPO 369, 21 mln zł grudzień 2011 emisja obligacji, debiut na Catalyst grudzień 2013 emisja publiczna obligacji: transza 44,5 mln zł, 360 obligatariuszy, 66% redukcja zapisów stooq.pl Określenie grup klientów Badanie ich potrzeb Wyjście im naprzeciw 76% osób zadłużonych wyraża chęć spłaty zaległego zadłużenia* *Źródło: prezentacja Spółki -19-
PKN Orlen korzysta z rozpoznawalności marki Znana marka - liczne nagrody i wyróżnienia Perspektywiczna i rozwojowa branża Dobra komunikacja z rynkiem Złota Strona Emitenta + 116% o dnia debiutu Czerwiec 2012: emisja 1 mld zł na Catalyst (BS) Oprocentowanie: WIBOR 6M + 1,60% (6,58%) Data wykupu: 27.02.2019 Cena nominalna/c. emisyjna: 100.000 zł Inwestorzy: 30% towarzystwa ubezpieczeniowe 60% OFE 10% inni Emisja detaliczna - 200 mln zł (wykupiona w ciągu dwóch dni 29-31.05.13) -> objęta przez 613 inwestorów, redukcja 40% Kolejna seria - 200 mln zł, sprzedaż 3-14.06.13 Oprocentowanie 4,2 % (WIBOR 6M+ marża 1,5% ) -20-
Medicalgorithmics nauka w parze z biznesem Debiut na GR GPW + 1340 % od dnia debiutu na NC Producent i dostawca innowacyjnej technologii w obszarze zdalnej diagnostyki kardiologicznej. Odbiorcami technologii są niezależne ośrodki zdalnej diagnostyki w USA na rzecz szpitali, klinik, gabinetów kardiologicznych 2005 początek działalności Fundusz New Europe Ventures 2011: oferta prywatna 6 mln zł i debiut na NC Wartość rynkowa w dniu debiutu na NC: 44 mln zł 2012: oferta prywatna 56 mln zł 2014: przejście na GR GPW, wartość rynkowa 1.024 mln zł -21-
Termo-Rex TERMO-REX S.A na rynku od 1997 r. Siedziba: Jaworzno Jedną z największych w Europie firm specjalizujących się w obróbce cieplnej elementów stalowych (Post Welding Heat Treatment). Dostawca termoelementów, izolacji termicznych, ceramiki technicznej, artykułów elektroinstalacyjnych oraz producentem maszyn i osprzętu do obróbki cieplnej. Wartość rynkowa w dniu debiutu (wrzesień 2012): 20 mln zł Wartość rynkowa (luty 2014): 713 mln zł Debiut na NewConnect Termo-Rex Data debiutu Wrzesień 2012 Wielkość oferty Wartość oferty 16,03% istniejących akcji 1,81 mln zł Sprzedający JAWEL-CENTRUM sp. z o.o. +651 % o dnia debiutu Nabywcy 12 indywidualnych i instytucjonalnych inwestorów Rodzaj oferty Oferta prywatna -22-
Wind Mobile Debiut na NewConnect Wind Mobile Data debiutu Wielkość oferty Październik 2011 16,11% akcji (istniejące i nowe akcje) Wind Mobile jest wiodącym dostawcą rozwiązań mobilnych w Polsce. Spółka dostarcza kompleksowe rozwiązania w obszarach mobilnej rozrywki, mobilnego marketingu i mobilnej infrastruktury. Middlefield Ventures Inc Wartość rynkowa w dniu debiutu na NC: 22 mln zł Wartość rynkowa (luty 2014): 53,96 mln zł Wartość oferty Nowa emisja 3 mln zł Istniejące akcje 2 mln zł Sprzedający Nabywcy 2 udziałowców 49 indywidualnych i instytucjonalnych inwestorów +146 % o dnia debiutu Rodzaj oferty Oferta prywatna -23-
Robert Kwiatkowski Wicedyrektor Dział Rozwoju Sieci Biznesowej Robert.Kwiatkowski@gpw.pl Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa tel. (22) 628 32 32, fax (22) 537 70 98-24-