ilość Ocena branżowa 1 SEGMENT ŁĄCZNIKOWY 1.1 Podsegment Aparatury łącznikowej Nn oraz rozdzielczo sterowniczej Sprzedaż w segmencie łącznikowym- Kraj jest w dużym stopniu skorelowana z liczbą oddawanych w Polsce budynków. Apator uznaje, że liczba wydanych pozwoleń na budowę jest dobrze skorelowana z przyszłym popytem na aparaturę łącznikową, ponieważ sprzedaż w krajowym segmencie łącznikowym jest generowana przez inwestycje budowlane. Ilość pozwoleń na budowę związana jest z przyszłym popytem na rozłączniki i łączniki stosowane w przyłączach elektrycznych, podstacjach i rozdzielniach. Nasze doświadczenia wskazują na około półroczny okres wyprzedzenia ilość pozwoleń ilość przyłączy budowlanych (ilość pozwoleń wyprzedza sprzedaż w krajowym segmencie łącznikowym o około 6 miesięcy). Liczba wydanych pozwoleń na budowę w pierwszych 10 miesiącach 2012 roku była mniejsza o 23% w porównaniu do tego samego okresu 2011 i wyniosła 141378 pozwoleń. Sytuację ratowały nieco pozwolenia na budowę dla budownictwa indywidualnego w których ilość w I-X 2012 była zbliżona do tego samego okresu 2011. Sytuacja ta prawdopodobnie spowoduje pogorszenie wyników sprzedaży aparatury łącznikowej Apator w I półroczu 2013 roku. Liczba wydanych pozwoleń na budowę w Polsce (GUS) 25000 20000 15000 10000 5000 0 VI 2010 VIII 2010 X 2010 XII 2010 II 2011 IV 2011 VI 2011 VIII 2011 X 2011 XII 2011 II 2012 IV 2012 VI 2012 VIII 2012 X 2012 mies./rok INDEKS ES Największe branżowe czasopismo elektryków i energetyków Elektrosystemy ogłasza comiesięcznie wyniki badania koniunktury w sektorze elektroenergetycznym. Badanie, które przeprowadza czasopismo opiera się na comiesięcznych ankietach i wywiadach bezpośrednich z kluczowymi osobami osobami branży (prezesi i dyrektorzy około 260 największych firm z branży, zarówno hurtowni elektrycznych jak i producentów urządzeń (np. Apator) jak i firm usługowych (elektroinstalatorzy). Specyficzny indeks ES - Produkcja pochodzi z analizy statystycznych danych pozyskiwanych od około 80-90 producentów aparatury elektrycznej. Uważamy, że indeks ES-produkcja dobrze pokazuje nastroje panujące w branży producentów aparatury elektrycznej (segment łącznikowy Apator). Zmiany indeksu ES produkcja wskazują na pogorszenie koniunktury w branży produkcji urządzeń i osprzętu elektrycznego w ostatnich miesiącach 2012 roku które może przedłużyć się na pierwsze miesiące 2013 roku.
miesiąc Indeks czasopism Elektrosystemy ES-produkcja 11000 10500 10000 9500 9000 8500 9228 9394 9526 9583 I 2011 II 2011 III 2011 IV 2011 V 2011 10508 9775 9961 9931 10110 10020 10130 10272 10308 10180 10210 10108 10088 10007 9987 98579749 VI 2011 VII 2011 VIII 2011 IX 2011 X 2011 XI 2011 XII 2011 I 2012 II 2012 III 2012 IV 2012 indeks ES produkcja V 2012 VI 2012 VII 2012 VIII 2012 IX 2012 Największą grupą klientów dla sektora łącznikowego Apator są hurtownie elektryczne. Koniunktura Polsce branży hurtowej sprzedaży urządzeń elektrycznych bardzo wpływa na sprzedaż Grupy Apator Polsce segmencie łącznikowym. Polsce sektorze tym działają duże hurtownie sieciowe (Alfa Elektro, TIM, Elektroskandia, Mors, Oninnen) które łącznie generują około 24 % sprzedaży sektora hurtowni. W sektorze działają także grupy zakupowe czyli bardziej formalne lub nieformalne związki indywidualnych (prywatnych) hurtowników mające na celu wspólne zakupy i negocjowanie cen i upustów oraz bonusów z producentami. Do grup zakupowych należą między innymi: Fegime, Inter Elektro, El-plus, Forum-Rondo, Elmega, Elektro-Holding, Elektro-Union. Grupy zakupowe wraz z hurtowniami niezrzeszonymi generują około 55% sprzedaży sektora. Sprzedaż hurtowni elektrycznych obejmuje kilka grup urządzeń elektrycznych: kable i przewody aparatura rozdzielcza (grupa urządzeń, w której produkuje Apator) technika świetlna automatyka aparatura modułowa osprzęt instalacyjny inne Struktura sprzedaży w hurtowniach elektrycznych (2011) technika świetlna 12% aparatura modułowa 9% inne 10% Kable i przewody 41% osprzęt instalacyjny 9% automatyka 11% aparatura rozdzielcza i sterownicza 8% *za Elektrossytemy XI/2012
Apator produkuje i dostarcza w większości urządzenia zakwalifikowane do grupy aparatury rozdzielczej, która łącznie stanowi około 8-11% sprzedaży sektora hurtowni elektrycznych. Łączne przychody sektora hurtowni elektrycznych przekroczyły w 2011 roku 3,2 mld zł co oznaczało wzrost względem 2010 roku o 12%. Wskaźniki pierwszego półrocza 2012 r. pokazują, że VI miesięcy 2012 roku przyniosło lekki wzrost przychodów w segmencie hurtowni (na poziomie 6% dla hurtowni sieciowych i dwucyfrowy dla grup zakupowych). W III kwartale sprzedaż i nastroje znacznie się pogorszyły. W sektorze hurtowni elektrycznych wzrosło zadłużenie i pogorszyła się ściągalność należności. Niektórzy szefowie dużych hurtowni sieciowych przewidują wzmożoną falę upadłości mniejszych hurtowni w I i II kwartale 2013r. Problemem są rosnące w hurtowniach zapasy (towary nierotujące) oraz trudności płatnicze klientów hurtowni. Polski rynek hurtowni elektrycznych różni się od modelu zachodnioeuropejskiego w którym 2-3 firmy kontrolują większość rynku krajowego (np. Niemcy, Francja). W ostatnich latach w segmencie hurtowym miało miejsce kilka przejęć i fuzji (Rexel przejął V-Center, Hagemeyer został przejęty przez Rexel i Sonepar, Polska Elektroskandia należąca do Hagemayera trafiła w ręce Rexel, Nowa France przejęła PHU Bychowo, Solar Polska przejął Agat System z Gdańska, Ostel został przejęty przez hurtownię Grodno). Przejęcia nie zmieniły jednak radykalnie sytuacji w branży hurtowni elektrycznych (pozycja przetargowa hurtowni wobec producentów nie zmieniła się). Największe światowe hurtownie światowe Sonepar i Rexel mają w Polsce nadal zaledwie 4-6% udziały w rynku i w ostatnich latach nie były one inicjatorami większych przejęć w Polsce. Lista konkurentów w segmencie łącznikowym podsegment aparatura łącznikowa Nn, rozdzielcza i sterownicza: W segmencie łącznikowym (rozłączniki) działa kilku światowej klasy graczy. Najsilniejszymi obecnie w Europie firmami są niemieccy producenci Efen (który przejął także innego producenta WEBER) oraz firma Jean Mueller. Oprócz wymienionych poniżej firm europejską pozycję stara się zdobyć także firmy PRONUTEC oraz JANZ z Hiszpanii. Pozycja Apator w Europie środkowej i wschodniej jest silna i niezagrożona (Lokalny lider z udziałami w rynku w niektórych pod-segmentach sięgającymi 50%). Lista konkurentów w segmencie łącznikowym WEBER + EFEN JEAN MUELLER SIEMENS (OEZ) M.SCHNEIDER WOEHNER ABB JUNG INNI
Segment Łącznikowy Podsegment Iskrobezpieczna Aparatura Górnicza W segmencie łącznikowym istnieje inna ważna grupa odbiorców Kopalnie Węgla Kamiennego, które są głównym odbiorcą iskrobezpiecznej aparatury górniczej dostarczanej przez Apator Mining (Katowice). Wydobycie węgla kamiennego w długoterminowej perspektywie może spadać (plany zastąpienia elektrowni węglowych bezemisyjnymi źródłami energii), lecz w ciągu najbliższych lat możliwy jest niewielki wzrost wydobycia. Inwestycje w tym segmencie (elektryczne urządzenia zasilające) będą jednak miały charakter wyłącznie odtworzeniowy. Urządzenia produkowane przez Apator Mining trafiają częściowo także do przemysłu głównie chemicznego (sprężarki iskrobezpieczne). Także spółka-córka Apator Control dostarcza urządzenia dla przemysłu (napędy, aparatura rozdzielcza) i zamówienia tego podmiotu są w pewnym stopniu zależne od koniunktury w przemyśle. Wyszczególnienie Październik 2012 miesiąc poprzedni = 100 X I-X b) X analogiczny okres ub. roku = 100 PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWE przeciętna miesięczna 2005 = 100 Ogółem 107,7 104,6 102,5 161,0 Górnictwo i wydobywanie 112,4 111,3 95,0 100,2 Przetwórstwo przemysłowe 106,9 104,7 103,0 172,4 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę D 118,4 101,0 100,6 101,5 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja D 104,8 104,6 100,8 139,9 PRZEDSIĘBIORSTWA BUDOWLANE Ogółem 112,4 96,4 101,8 224,6 *Dynamika produkcji budowlano montażowej GUS Lista konkurentów w podsegmencie Aparatury iskrobezpiecznej: Apator-Mining Invertim KAZ Barter Elgór +Hansen Prometgas MAS BRS (Centrum Pneumatyki) Tech-met Artech Airpol
2. SEGMENT POMIAROWY Sprzedaż w segmencie pomiarowym skorelowana jest przede wszystkim z możliwościami inwestycyjnymi dystrybutorów energii elektrycznej, energii cieplnej, gazu i wody. Apator jest wytwórcą inteligentnych systemów opomiarowania, oraz liczników energii elektrycznej, ciepła, gazu i wody a także producentem zaawansowanego oprogramowania analitycznego umożliwiającego monitorowanie zużycia i zarządzanie sieciami dystrybucyjnymi. Segment pomiarowy grupy klientów Apator świat (Utilities) Electricity, gas, water utilities by region www.absenergyresearch.com 2
Ilość [tys. szt] Segment pomiarowy krajobraz branży (Grupy Konkurencyjne) EMEA -sprzedaż liczników różnych mediów [,000 szt] (IMS Research) 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 30 931 27 146 27 994 28 793 29 222 29 883 29 330 28 211 24 552 25 361 26 213 27 164 8 946 9 129 9 321 9 544 9 814 10 142 Ciepłomierze Liczniki energii Gazomierze Wodomierze 5 000 0 1 280 1 314 1 350 1 390 1 431 1 474 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Rok *za IMS Reasearch
produkcja sprzedana [tys. szt] Wydatki [mln USD] Przewidywane inwestycje w Smart Metering smart metering - Sektor Energii Elektrycznej - Europa Zachodnia - wydatki [mln USD] *za IDC Energy Insights 6000 5000 4000 3000 2000 Hardware Usługi Software 1000 0 R2008 R2009 R2010 R2011 R2012 Rok Produkcja sprzedana niektórych rodzajów liczników w Polsce (kwartałami narastająco -GUS) 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 IV kw 2009 4393 3585 3241 3365 2817 2930 2639 2483 2487 2470 2038 1872 1512 1568 1487 970 1434 1442 1082 1188 1216 558 680 435 727 717 874 863 222 638 388 508 164 321 483 458 I kw 2010 II kw 2010 III kw 2010 IV kw 2010 I kw 2011 II kw 2011 III kw 2011 IV kw 2011 I kw 2012 II kw 2012 III kw 2012 wodomierze gazomierze liczniki energii *liczniki ciepła nie są notowane przez GUS jest to jednak mało znaczący wielkościowo segment w porównaniu z pozostałymi Komentarz: Sprzedaż liczników ulega okresowym wahaniom ze względu na obowiązkowy okres legalizacji. Dla liczników energii (indukcyjne co 16 lat EU i co 15 lat Polska, elektroniczne co 8 lat) dla liczników ciepła 5 lat, dla wodomierzy 6 lat (5 lat ciepła woda), dla gazomierzy co 5 lat. Występują wahania popytu w powyżej podanych cyklach.
Sprzedaż liczników energii w III kwartałach 2012 wzrosła o 26% ze względu na plany Polskiego regulatora (URE) związane z masową wymianą liczników elektromechanicznych na Smart Meters, które zaczynają być wdrażane w życie. W branży sprzedaży wodomierzy trwa górka popytowa związana nie tylko z sezonową legalizacyjną zmianą popytu, ale także z dobrowolną wymianą wodomierzy bez zdalnego odczytu na wodomierze z odczytem radiowym AMR przewiduje się w najbliższych latach ustabilizowanie popytu w Polsce. W segmencie gazomierzy po górce popytu w 2011r. nastąpił w 2012 roku spadek produkcji sprzedanej o 16%. W kolejnych latach przewidywany jest lekki wzrost produkcji sprzedanej. W danych statystycznych GUS dotyczących 2012 roku widać wyraźny wzrost zapotrzebowania na liczniki wody i liczniki energii elektrycznej związany z wymianą liczników elektromechanicznych na elektroniczne. Może nastąpić przejściowe załamanie popytu na liczniki energii elektrycznej w 2013 roku ze względu na to, że nadal nie ma precyzyjnej specyfikacji technicznej dotyczącej inteligentnych liczników dla Polski (nie ma jej jeszcze także w wielu kilku krajach UE). Znacznie zwiększenie popytu (już na nowe inteligentne liczniki energii) nastąpi po wypracowaniu tej specyfikacji (kilka miesięcy) Segment pomiarowy można podzielić na 4 podsegmenty: 2A) Pomiary energii elektrycznej (klienci dystrybutorzy energii elektrycznej dawne Zakłady Energetyczne) 2B) Pomiary energii cieplnej (klienci lokalne przedsiębiorstwa dystrybucji energii cieplnej PEC-E, spec-e, spółdzielnie, budownictwo i przemysł) 2C) Pomiary przepływu gazu (klienci -zakłady dystrybucji gazu gazownie) 2D) Pomiary przepływu wody (Lokalne przedsiębiorstwa wodociągowe wodociągi, hurtownie instalacyjne, spółdzielnie i budownictwo) ad 2A) Pod-segment -Pomiary energii elektrycznej W Polsce głównymi klientami Apator są grupy energetyczne (4 duże państwowe koncerny (obecnie prywatyzowane przez GPW) i 2 mniejsze z udziałami inwestorów zagranicznych) które kupują około 95% liczników i systemów w tym pod-segmencie na zasadzie przetargów. W pod-segmencie liczników energii mamy do czynienia z przełomową zmianą technologiczną. Starsze liczniki elektromechaniczne mają być zgodnie z przepisami UE wymieniane na nowej generacji inteligentne liczniki elektroniczne z dwukierunkowym zdalnym przesyłem informacji klasy Smart Meters (pracujące w systemach AMI). Do 2020 roku w Europie wymienionych zostanie około 150 mln liczników energii (80% stanu). Przewiduje się uruchomienie i ekspansję całego szeregu nowych usług związanych ze Smart Meteringiem np. nowoczesnych usług i płatności przedpłatowych, monitoringu zużycia energii, DSM, DSR VPP itd.).cykl życia technologii (urządzeń) radykalnie się skraca i zaczyna przypominać segmenty związane z elektroniką użytkową.
POPYT CYKL ŻYCIA PRODUKTU/TECHNOLOGII - SEKTOR POMIAROWY (LICZNIKI ENERGII ELEKTRYCZNEJ) indukcyjne 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 ROK 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020 AMR AMM/AMI SMART METERS (Smart Grid)?? Wymiana liczników energii elektrycznej na Smart Meters w Polsce ma kosztować około od 7,6 mld do 11 mld zł. Lista konkurentów w segmencie liczników energii elektrycznej ADD Group AEM Aidon Apator Circutor Diehl/Elb Dr Neuhaus Echelon El Sewedy Elektromed Elster EMH GE Energy Görlitz Iskraemeco Itron/Actaris Kamstrup Landis+Gyr Nuri Sagemcom Secure Sensu Siemens Energy ZIV Media ZPA Elgama Elektronika Ad 2B) Podsegment - Pomiary energii cieplnej (Lokalne przedsiębiorstwa dystrybucji energii cieplnej PEC-E, spec-e i przemysł, budownictwo) W segmencie pomiarów energii cieplnej głównymi grupami klientów Apatora są: około 830 Przedsiębiorstw dystrybucji ciepła sieciowego (PEC, MPEC), około 3200-3500 spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, około
111 deweloperów oraz około 120 TBS-ów (Towarzystw Budownictwa Społecznego mieszkania na wynajem). Oprócz tego mamy w Polsce ponad 500 dystrybutorów artykułów instalacyjnych i sanitarnych (hurtownie instalacyjne) a także dużą grupę około 11000 projektantów, którzy wywierają aktywny wpływ na to, jakie urządzenia pomiarowe znajdą się w projektach realizowanych przez firmy wykonawcze (często wynajmowane przez inwestorów). Liczbę odbiorców ciepła szacuje się w Polsce na około 1,5 mln. Ad 2C) Podsegment - Pomiary przepływu gazu (Zakłady dystrybucji gazu gazownie) W Polsce działa 6 spółek gazowniczych należących do PGNiG (własność państwowa). W Polsce mamy ponad 6 mln odbiorców gazu
Lista konkurentów w segmencie gazomierzy Pozycja 1 Elster 2 Itron Dostawca 3 Aichi Tokei Denki 4 Dandong Dongfa 5 Chongqing Shancheng 6 Sensu 7 Rongcheng Yuxiang 8 Daesung Ind. Group Zhejiang Ninghai 9 Sapphire 10 GWI i inni Ad. 2D ) Podsegment Pomiary przepływu wody W podsegmencie liczników wody mamy ok. 450 przedsiębiorstw wodociągowych, około 3200-3500 spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, około 111 deweloperów oraz około 120 TBS-ów (Towarzystw Budownictwa Społecznego mieszkania na wynajem). Oprócz tego mamy w Polsce ponad 500 dystrybutorów artykułów instalacyjnych i sanitarnych (hurtownie instalacyjne) a także dużą grupę około 11000 projektantów, którzy wywierają aktywny wpływ na to, jakie urządzenia pomiarowe znajdą się w projektach realizowanych przez firrmy wykonawcze (często wynajmowane przez inwestorów). Liczba odbiorców wody sieciowej w Polsce waha się wokół 12,5 mln, przy czym wielu odbiorców (także indywidualnych) ma więcej niż jeden wodomierz. Pod-segment wodomierzy przeżywa w ostatnich latach wyraźne ożywienie, które związane jest nie tylko z wystąpieniem popytowej górki legalizacyjnej, lecz także z wymianą wodomierzy tradycyjnych na
wodomierze ze zdalnym odczytem radiowym (AMR), jak również z tendencją do zwiększenia dokładności pomiarów (nowe typy wodomierzy).w najbliższych latach sprzedaż wodomierzy w Polsce powinna się ustabilizować. Lista konkurentów w pod-segmencie wodomierzy (za IMS Research) Pozycja Dostawca 1 Itron 2 Elster 3 Sensu 4 Hydrometr Ningbo Water Meter 5 Co. Jiangxi Yingtang 6 Sanchuan 7 Ningbo Aimei Ningbo Huangtai 8 Industrial Co. Neptune 9 Technologies 10 Minol/Zenner Ningbo Jiajie Water- 11 Meter Co. Lianyungang Lianli 12 (Maddalena) 13 Hunan Changde