Wiek a Maciej Lis
Plan Wprowadzenie Zatrudnienie a według wieku Historie karier analiza retrospektywna Wnioski
Motywacja Problem ogólny W jaki sposób zmiana demograficzna wpływa na rynek pracy? Pytania szczegółowe Czy spadek produktywności powoduje opuszczanie rynku pracy wśród osób starszych? Jakie są źródła sukcesów krajów o wysokiej aktywności zawodowej? Motywacja naukowa Niedostatek badań nad międzynarodowym zróżnicowaniem profili produktywności według wieku, dotychczasowe ograniczają się do jednego kraju bądź sektora.
Dane EU-SILC (do 28 krajów UE, lata 2005-2008, reprezentatywne dla całej populacji) SHARE SHARELIFE (trzecia fala badania, retrospektywne historie zawodowe osób po 50 roku życia z 11 krajów, mniejsze próby, 2008 rok)
0.2.4.6.8 1. Wprowadzenie Wskaźnik zatrudnienia: Polska i Wielka Brytania Low-short:, PL High-long:, UK 15 25 35 45 55 65 75 15 25 35 45 55 65 75 age ER for specific country Mean ER for all countries
0.2.4.6.8 1. Wprowadzenie Klastry krajów 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 age High-long employment Low-short employment High-short employment Low-long employment
.4.7 1 1.3 1. Wprowadzenie Produktywność według wieku 20 30 40 50 60 70 80 age High-long employment Low-short employment High-short employment Low-long employment
1.5 1.5.5.5 1 1 Wpływ zmian struktury pracujących High-short Low-long Low-short High-long 50 55 60 65 70 75 80 50 55 60 65 70 75 80 age factoring out: sex, education, occupation raw earnings factoring out also: experience, job change
Analiza przekrojowa - podsumowanie Spadek produktywności nie tłumaczy spadku wskaźników zatrudnienia po 50 roku życia w Polsce. Państwa o najwyższych wskaźnikach aktywności zawodowej swój sukces zawdzięczają nie dopuszczając do przedwczesnego opuszczania rynku pracy przez osoby w wieku 50+. Spadek średniej produktywności do 70 roku życia jest niewielki we wszystkich grupach krajów. Wraz z wiekiem zmienia się istotnie struktura zatrudnionych w krajach o niskiej aktywności osób starszych. Wariancja płac pomiędzy grupami wieku jest silna i zmiana struktury demograficznej populacji ma wpływu na dynamikę średniej płacy.
Zmiana zatrudnienia a dynamika płac 0% average employment growth rate in age 45-60 SE average earnings growth rate in age 45-60 DK -2% -1% 0% 1% 2% 3% -4% CH -8% DE GR BE NL IT ES AT FR -12%
Średni staż pracy w jednym miejscu pracy
Różnice między-kohortowe w dynamice płac realnych
Analiza karier - wnioski Kraje z wysokim wskaźnikiem zatrudnienia Względnie najczęstsze zmiany pracy średnio trzy razy w trakcie życia i w każdej z nich pozostają przez równy okres. Kraje z krótkim okresem wysokiej aktywności zawodowej W krajach tych szanse na zmianę pracy po 45 roku życia maleją o 70% w porównaniu z grupą 25-34 i wynoszą mniej niż 10%. Kraje z długim okresem wysokiej aktywności zawodowej Szanse na zmianę pracy po 45 roku życia maleją średnio jedynie o jedną czwartą. Wydłużenie czasu aktywności zawodowej wcale nie musi oznaczać pozostawania w dotychczasowym miejscu pracy.
Najważniejsze wnioski W celu osiągnięcia wysokiej aktywności zawodowej potrzebne jest utrzymanie na rynku pracy osób o niskiej produktywności i unikanie bodźców wypychających ich z rynku pracy. W krajach o wysokim zatrudnieniu osoby mają średnio dłuższą ścieżką zawodową i częściej zmieniają pracę, również po 45 roku życia wydłużanie aktywności zawodowej wymaga w większym stopniu mobilności niż stabilności zatrudnienia. W przypadku krajów o krótkiej aktywności zawodowej (Polska) taki stan rzeczy nie wynika ze spadku w cyklu życia produktywności ale raczej rozwiązań instytucjonalnych skłaniających do szybszego opuszczania rynku pracy.
Dziękuję za uwagę maciej.lis@ibs.org.pl