Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Lekcja organizacyjna. Omówienie programu nauczania i przypomnienie wymagań przedmiotowych Tytuł rozdziału w podręczniku. 1.Siły w przyrodzie 16 godzin. Temat lekcji. Treści nauczania. Termin wykonania 2. Wzajemne oddziaływanie ciał. - rodzaje i skutki oddziaływań, I - pojęcie układu ciał, - pojęcie sił wewnętrznych i zewnętrznych. 3. I zasada dynamiki Newtona. - cechy sił wzajemnego oddziaływania, I - posługiwanie się I zasadą dynamiki do wyjaśniania obserwowanych zjawisk. 4-5. Wypadkowa sił działających na ciało. Siły równoważące się. 6.Pierwsza zasada dynamiki Newtona. -wyjaśnienie, co to znaczy, że ciało jest w stanie równowagi, - szukanie siły wypadkowej dla dwóch sił składowych, -rysowanie siły wypadkowej i siły równoważącej. - wyjaśnienie zjawiska bezwładności, - bezwładność jako cecha ciała, - opisanie zachowanie ciała na podstawie I zasady dynamiki. 7. Siła sprężystości. -wyjaśnienie na czym polega sprężystość podłoża, - wykazanie, że siła sprężystości sprężyny jest wprost proporcjonalna do wydłużenia. 8-9. Siła oporu powietrza i siła tarcia. -określić, od czego zależy wartość siły oporu powietrza, - zdefiniować siłę tarcia, - omówić sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia w życiu codziennym. 10. Badanie siły tarcia. - zbadać doświadczalnie od czego zależy wartość siły tarcia. I I I
11. Siła parcia cieczy i gazów na ścianki naczynia. Ciśnienie hydrostatyczne. 12-13. Siła wyporu i jej znaczenie. Prawo Archimedesa -sformułować prawo Pascala i podać przykłady jego zastosowania, -wyjaśnić przyczyny występowania ciśnienia hydrostatycznego, -wskazać, od czego zależy wartość ciśnienia hydrostatycznego. - doświadczalnie wyznaczyć wartość siły wyporu, - sformułować prawo Archimedesa, - podać warunki pływania ciał 14.Druga zasada dynamiki Newtona 15. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem drugiej zasady dynamiki Newtona - omówić skutki działania sił nierównoważących się, -wyjaśnić zależność między masą ciała, siłą działającą na ciało a przyspieszeniem 16. Powtórzenie materiału I 17. Sprawdzian I 2.Praca, moc, energii - 11 godzin 18. Praca mechaniczna - wyjaśnienie różnicy w pojęciu pracy w sensie potocznym i w sensie fizycznym, - objaśnienie wzoru na pracę W=F.s i podanie warunków w których wolno go stosować, - nazwanie i objaśnienie jednostki pracy, 19. Moc. - objaśnienie sensu fizycznego pojęcia mocy, - podać jednostkę mocy, - wykorzystanie wzoru na moc do obliczeń. 20. Energia w przyrodzie. - opisać wpływ wykonanej pracy na zmianę energii mechanicznej, - obliczać przyrost energii mechanicznej na skutek I I I
3.Przemiany energii w zjawiskach cieplnych 11 godzin wykonanej pracy, - jednostka energii mechanicznej. 21-22. Energia potencjalna i kinetyczna. -wymienienie rodzajów energii mechanicznej, - opisanie każdego rodzaju energii mechanicznej, - używać do obliczeń wzory na energię kinetyczną i potencjalną. 23. Zasada zachowania energii mechanicznej. 24.Dźwignia jako urządzenie ułatwiające wykonanie pracy. - podać warunki, w których jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej, - objaśnić na przykładach zasadę zachowania energii mechanicznej, - rozwiązywanie zadań, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej. - opisać zasadę działania dźwigni dwustronnej, -przedstawić warunek równowagi dźwigni dwustronnej, - podać przykłady zastosowania dźwigni dwustronnej 25. Wyznaczanie masy za pomocą - wyznaczenie masy za pomocą dźwigni dwustronnej dźwigni dwustronnej 26. Rozwiązywanie zadań z energii mechanicznej, pracy i mocy. 27. Powtórzenie wiadomości 28. Sprawdzian wiedzy i umiejętności. 29.Energia wewnętrzna i jej zmiana przez wykonanie pracy. 30.Cieplny przepływ energii. Rola izolacji. - wyjaśnić, co nazywamy energią wewnętrzną, - opisać związek średniej energii kinetycznej cząsteczek ciała z jego temperaturą, - podać przykłady wzrostu energii wewnętrznej ciała wskutek wykonanej nad nim pracy. - wyjaśnić, na czym polega przewodzenie ciepła, - objaśnić różnice między pojęciami: temperatura, energia wewnętrzna, ciepło, - dobre i złe przewodniki ciepła, wyjaśnić rolę izolacji. I I I
4. Drgania i fale sprężyste 10 godzin 31.Sposoby przekazywania ciepła. - wyjaśnić na czym polega konwekcja, przewodnictwo cieplne, promieniowanie, - podać przykłady występowania tych zjawisk w przyrodzie, - opisać znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powietrza w pomieszczeniu. 32.Ciepło właściwe. - objaśnić pojęcie ciepła właściwego, -wymienić czynniki, od których zależy szybkość przekazywania ciepła, - rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem wzoru Q=cmΔT 33-34.Bilans cieplny - wyjaśnienie pojęcia bilansu cieplnego, - rozwiązywanie zadań 35. Przemiany energii podczas topnienia -wyjaśnić pojęcia: ciepło topnienia, krzepnięcia, -wskazać znaczenie w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia. 36. Wyznaczanie ciepła topnienia lodu - wyznaczanie ciepła topnienia lodu za pomocą 37. Przemiany energii podczas parowania i skraplania kalorymetru - wyjaśnić pojęcia: ciepło parowania i skraplania, - jak obliczyć ilość ciepła wymienionego z otoczeniem podczas parowania lub skraplania 38. Powtórzenie wiadomości. 39. Sprawdzian wiadomości. 40. Ruch drgający. - opisać ruch wahadła i ciężarka na sprężynie, - analizować przemiany energii w tych ruchach, - objaśnić pojęcia: amplituda drgań, okres, częstotliwość, -analizować wykres x(t) dla ruchu drgającego harmonicznego 41. Wahadło matematyczne - wyjaśnić, co to jest wahadło, -opisać doświadczalny sposób wyznaczania okresu i I I I
5. O elektryczności statycznej 11 godzin częstotliwości drgań wahadła, - objaśnić, na czym polega izochronizm wahadła. 42. Wyznaczanie okresu i częstotliwości drgań wahała 43.Fala sprężysta podłużna i poprzeczna. - wyjaśnić pojęcie fali, -opisać mechanizm przekazywania drgań z jednego punktu ośrodka do drugiego, -określić pojęcia: amplituda, okres drgań, częstotliwość, szybkość i długość fali, - wykorzystywać wzór λ=vt do obliczeń. 44-45. Dźwięki i wielkości, które je opisują - wyjaśnić co to jest dźwięk, -opisać mechanizm powstawania dźwięku, - wymienić i określić wielkości opisujące dźwięk, -omówić wytwarzanie dźwięków w instrumentach muzycznych. 46. Echo, pogłos i hałas -określić pojęcia: echo, pogłos, hałas, I -omówić wpływ hałasu na zdrowie człowieka. 47.Ultradźwięki i infradźwięki - wyjaśnić pojęcia: ultradźwięki i infradźwięki, I - omówić ich zastosowanie w życiu człowieka. 48. Powtórzenie wiadomości. I 49. Sprawdzian wiadomości. I 50. Elektryzowanie przez tarcie. Ładunek elementarny i jego wielokrotność. 51 Wzajemne oddziaływanie ładunków. Prawo Coulomba. -opisać elektryzowanie ciał przez tarcie, -wyjaśnić, na czym polega elektryzowanie ciał, -wskazać kierunek przepływu elektronów podczas elektryzowania, -wyjaśnić pojęcie ładunku jako wielokrotności ładunku elektronu, podać jednostkę -podać, od czego zależy wartość siły wzajemnego oddziaływania ciał naelektryzowanych, - doświadczalnie potwierdzić te zależności 52. Przewodniki i izolatory - na przykładzie kryształu soli kuchennej i metalu IV I I I IV
wyjaśnić różnice w budowie przewodników i izolatorów, -podać przykłady przewodników i izolatorów. 53-54. Elektryzowanie przez indukcję. -objaśnić elektryzowanie przez indukcję, -wyjaśnić, na czym polega uziemienie obiektów i przedmiotów. 55. Elektryzowanie przez dotyk. Zasada -opisać elektryzowanie ciał przez dotyk, zachowania ładunku. 56-57. Pole elektryczne. Ruch ładunku w polu elektrycznym. - wyjaśnić, na przykładzie zasadę zachowania ładunku. -wyjaśnić, co to znaczy, że wokół naelektryzowanego ciała istnieje pole elektryczne, -opisać siły działające na ładunek umieszczony w centralnym i jednorodnym polu elektrycznym. 58. Napięcie elektryczne -wyprowadzić wzór na napięcie pola elektrycznego, V - podać określenie napięcia, - podać jednostkę napięcia. 59. Powtórzenie wiadomości. V 60. Sprawdzian wiedzy i umiejętności V O prądzie elektrycznym. 61.Prąd elektryczny w metalach -opisać przepływ prądu elektrycznego w przewodnikach, -za pomocą modelu wyjaśnić rolę napięcia elektrycznego, -podać jednostkę napięcia, -wymienić skutki przepływu prądu elektrycznego. 62.Źródła prądu. Obwód elektryczny. -podać przykłady urządzeń, które są źródłami prądu, - wymienić elementy, które wchodzą w skład obwodów elektrycznych, -narysować schemat prostego obwodu elektrycznego za pomocą symboli graficznych, -wyjaśnić, jaki jest umowny kierunek prądu. 63. Natężenie prądu elektrycznego. - objaśnić wzór I=q/t, przekształcać go i wykorzystywać do obliczeń IV IV V
Do dyspozycji nauczyciela - 10 lekcji -podać jednostkę natężenia prądu (1A) -przeliczać wartość ładunku wyrażonego w kulombach na amperosekundy i amperogodziny, -używać amperomierza. Stanisława Figuła Małgorzata Strąg