Sprawy secowe Starzenie si? populacji nurków i zwi?kszona ilo?? przypadków?mierci nurków zwi?zana z problemami sercowymi u starszych nurków staje si? powodem troski dla?rodowiska nurków. W sprzyjaj?cym?rodowisku nurkowanie jest?wietn? form? rekreacji ruchowej, któr? wybiera wielu ludzi w?yciu lub jako zaj?cie na emeryturze. Wiek to nie jest choroba lub stan, który musi dyskwalifikowa? ludzi z nurkowania lub innych aktywno?ci fizycznych. Ale jest zwi?zana z ograniczeniem zdolno?ci funkcjonalnej i zwi?kszonego wyst?powania chronicznych chorób.kryteria medycznej zdolno??i do nurkowania zosta?y zdefiniowane i s? u?ywane z pe?nym zaufaniem od ponad pi??dziesi?ciu lat. Natomiast je?li chodzi o fizyczn? zdolno?? do nurkowania, nie ma ju? tak jednoznacznego podej?cia. Nurkowie s? generalnie zach?cani do oceny?rodowiska nurkowego przed ka?dym nurkowaniem i unikania trudnych warunków, które mog? stanowi? zbyt du?e wyzwanie dla zdolno?ci fizycznych nurka. To podej?cie zdaje si? dzia?a? dla wi?kszo?ci nurków. Wyj?tkiem s? ci, którzy staj? si? ofiarami?miertelnych wypadków. Starsi nurkowie s? bardziej nara?eni na ryzyko?miertelnych wypadków. I najcz?stsz? przyczyn??mierci starszych nurków jest nag?y stan sercowy, który mo?e by? uznany za nag???mier?. W tym artykule b?dziemy w skondensowanej formie omawia? epidemiologi? nag?ej?mierci serocej, zwi?zanych z wiekiem zmian w systemie kr??enia, specyficznych stresorów w nurkowaniu i sposobu, w jaki mog? wi?za? si? one z wypadkami nurkowanu i co mog? nurkowie robi?, aby zmniejszy? ryzyko. Nag?a?mier? sercowa Nag?a?mier? sercowa opisuje nie spodziewan? naturaln??mier? z przyczyn sercowych w krótkim okresie czasu (generalnie w ci?gu godziny od wyst?pienia symptomów) osoby bez wcze?niejszych stanów, które mog?yby spowodowa??mier?. Taka nag?a?mier? jest cz?sto wywo?ywana przez arytmi?, ale poniew? 40% przypadków nag?ej?mierci dotyka osób samotnych, nie mo?na tego stwierdzi? z ca?? pewno?ci?. Nag?a?mier? sercowa mo?e by? poprzedzona niespecyficznymi symptomami, takimi jak ból w klatce piersiowej (wskazuj?c na niedokrwienie), palpitacje (arytmie) lub problemy z oddychaniem (wskazuj?c na zastoinow? niewydolno?? serca). W przypadku niedokrwienia lub zastoinowej niewydolno?ci serca, mi?sie? sercowy staje si? niewydolny, a w przypadku arytmii gubi si? synchronizacja i czas skróczów serca. Obydwa przypadki skutkuj? niemo?liwo?ci? utrzymania kr??enia, utrat? przytomno?ci i, po kilku minutach po zatrzymaniu kr??enia,?mierci?. Nag?a?mier? sercowa wyst?puje rocznie w jednym przypadku na tysi?c doros?ych w Stanach Zjednoczonych, co przek?ada si? na ponad 300 tysi?cy zgonów ka?dego roki. Ryzyko nag?ej?mierci sercowej u doros?ych ro?nie nawet sze?ciokrotnie z wiekiem i jest takie jak ryzyko niedokrwiennej choroby serca. Ryzyko jest wi?ksze w przypadku ludzi ze strukturaln? chorob? serca, ale w 50% przypadków nag?ej?mierci sercowej osoby nie by?y?wiadome choroby serca, a w 20% nie stwierdzono podczas autopsji?adnych zmian strukturalnych uk?ady kr??eniowonaczyniowego. Nurkowie z symptomami choroby uk?adu kr??enia powinni zosta? przebadani przez kardiologa i lekarza wyszkolonego w zakresie medycyny nurkowej, aby oceni? ich zdolno?? do nurkowania. U osób bez symptomów, ryzyko nag?ej?mierci sercowej mo?e by? zwi?kszone przez znane czynniki ryzyka kr??eniowo-naczyniowego, takie jak palenie, wysokie ci?nienie krwi,
wysoki poziom cholesterolu, cukrzyc?, brak?wicze? lub nadwag?. W przypadku osób pal?cych ryzyko nag?ej?mierci sercowej wzrasta dwu i pó?krotnie w porównaniu z osobami niepal?cymi. Efekt zdrowego starznia si? na uk?ad kr??eniowo-naczyniowy Wszyscy wiemy,?e zespó? m?odych doros?ych zazwyczaj prze?cignie i wygra z zespo?em z?o?onym z doros?ych w?rednim wieku. Osoby maj?ce 30 lat lub wi?cej ju? stwierdzaj? spadek ich zdolno?ci do utrzymywania wysokiego poziomu obci??enia?wiczeniami przez d?u?szy czas. Spadek zdolno?ci do wykonywania?wicze? w przypadku zdrowego starzenia si? mo?e by? spowolniony przez regularne?wiczenia, ale nie mo?na go ca?kowicie wyeliminowa?. Spadek zdolno?ci fizycznych jest spowodowany os?abieniem funkcji ca?ego organizmu, ale my skupimy si? na sercu. Serce ma naturalny rozrusznik, który kontroluje cz?stotliwo?c uderze? i system?cie?ek, które przekazuj? sygna?y do komórek mi??niowych serca. Z czasem, ten o?rodek traci cz??? swoich komórek i?cie?ki przewodzenia mog? ulec uszkodzeniu. Te zmiany mog? spowodowa? zwolnienie rytmu serca w spoczynku i podatno?? na nienormalne rytmy, jak migotanie przedsionków. Z wiekiem wszystkie struktury serca staj? si? bardziej sztywne. Mi?sie? lewej komory staje si? grubszy i serce mo?e si? powi?kszy?, przy czym zmniejsza si? obj?to?? lewej komory. Serce mo?? nape?nia? si? wolniej, wolniej opró?nia? i przez to wpuszcza? w obieg mniej krwi (zmniejsza si? rzut serca).zwi?kszenie cz?stotliwo?ci pracy serca i przep?ywu w odpowiedzi na aktywno?? fizyczn? równie? nast?puje wolniej, jak równie? zmniejsza si? maksimum wydajno?ci (zobacz tabel?). Zmiejszenie maksymalnej cz?stotliwo?ci pracy serca wydaje si? by? zwi?zana z wiekiem, co jest bardziej widoczne w przypadku osób nieaktywnych i tych z ujawnionymi chorobami uk?adu kr??eniowo-naczyniowego. Autonomiczny system nerowy równie? zmienia si? z wiekiem. Normalnie, w przywspó?czulnym uk?adzie zaszyta jest podstawowa cz?stotliwo?? pracy serca w spoczynku. A uk?ad wspó?czulny wp?ywa na prac? serca w przewidywaniu i w odpowiedzi na aktywno?? fizyczn?. Uk?ad ten stymuluje i proporcjonalnie zwi?ksza przep?yw krwi aby odpowiada?a zapotrzebowaniu wywo?anemu przed?u?aj?c? si? aktywno?ci?. Ci?g?e dopasowanie pomi?dzy systemami przywspó?czulnym i wspó?czulnym wywo?uje zmiany rytmu serca widoczne ka?dym uderzeniu serca. Jest to oznaka zdrowego systemu kontroluj?cego serce. Z wiekiem wp?yw uk?adu przywspó?czulnego zmniejsza si?. Uk?ad wspó?czulny zwi?ksza swój wp?yw, co jest widoczne równie? w spoczynku. Zanika zmienno?? rytmów serca, przez co serce staje si? bardziej podatne na zaburzenia. Niska zmienno?? rytmów serca i zwi?kszona spoczynkowa cz?stotliwo?? (zwi?zana z brakiem wp?ywu uk?adu przywspó?czulnego) niezale?nie zwi?ksza ryzyko nag?ej?mierci sercowej ponad dwu i pó?krotnie. Efekty nurkowania na system kr??eniowo-naczyniowy Nurkowanie wystawia cia?a nurków na ró?ne stresory, które niezale?nie wp?ywaj? na funkcje kr??eniowo-naczyniowe. G?ównymi stresorami jest zanurzenie, wystawienie na zimno, zwi?kszone ci?nienie parcjalne tlenu i zwi?kszone obci??enie przy oddychaniu. Po??czony efekt tych stresorów powoduje znacz?ce zwi?kszenie obj?to?ci krwi w naczyniach krwiono?nych klatki piersiowej i serca. Nast?puje rozci?gni?cie?cian serca i du?ych naczy? krwiono?nych. Ci?nienie w prawym przedsionku i ci?nienie krwi troch? si? zwi?ksza bardziej w zimniej wodzie. Serce musi pracowa? ci??ej by utrzyma? kr??enie. Te czynniki wp?ywaj? na ró?ne arytmie, od bradykardii (zbyt wolny rytm serca) wynikaj?cych z zimna to tachykardii (zbyt szybkiej pracy serca) spowodowanej przez sercowe i neuroendokrynnych odpowiedziach na stres.
Starsi ludzie, szczególnie ci ze strukturalnymi zmianami uk?adu kr??eniowo-naczyniowego lub os?abieniem jego funkcji, s? bardzie obci??eni ryzykiem niekorzystnych reakcji na te czynniki stresu. Nurkowanie wp?ywa równie? na autonomiczny system nerwowy. U zdrowych osób nurkowanie zwi?ksza efekty uk?ady przywspó?czulnego na serce i zachowana jest zmienno?? rytmu serca. Nurkowanie, które jest widziane jako stresuj?ce kieruje punkt równowagi autonomicznego uk?adu nerwowego w innym kierunku. Efekt uk?adu wspó?czulnego bierze gór? i zwi?ksza rytm pracy serca, zmniejsza zmienno?? rytmu serca i zwi?ksza ryzyko arytmii. Mimo,?e nurkowanie jest postrzegane jako form? rekreacji, poziom wysi?ku mo?e czasami przekroczy? fizyczne zdolno?ci nurków, którzy maj? ograniczenia funkcji jak równie? zdrowych, ale starszych nurków. W warunkach niewa?ko?ci w zanurzeniu, praca mi??ni jest mniej obci??aj?ca i nurkowie?atwo mog? doprowadzi? si? do limitów zdolno?ci swojego uk?adu kr??eniowo-naczyniowego. Wi?kszo?? nurków uzna p?yni?cie pod pr?d o szybko?ci pó? w?z?a za wyzwanie. Rytm serca zmierzony u wyszkolonych nurków wojskowych podczas p?ytkiego p?yni?cia wzrós? do 101 uderze? na minut? przy p?yni?ciu pod pr?d szybko?ci 0,6 w?z?a do do oko?o 141 uderze? na minut? dla pr?du o szybko?ci 1,2 w?z?a. Dla wielu nurków to b?dzie przekracza?o ich poziom ci?g?ego wysi?ku (który uznawany jest za mniej ni? 80% maksymalnej cz?sto?ci uderze? serca). Co wi?cej, nurkowie, którzy nie?wicz? regularnie i nie poprawiaj? swojej techniki p?ywania pod wod? z p?etwami, czy nie zadbaj? o odpowiednie rozmieszczenie sprz?tu lub o odpowiedni? p?ywalno??, prawdopodobnie jeszcze szybciej osi?gn? maksymaln? cz?sto?? rytmu serca p?yn?c jeszcze wolnie. Cz??? osi?gnie swój limit próbuj?c po prostu unosi? si? na wodzie. Jakie jest ryzyko? Statystyki wypadków nurkowych wskazuj?,?e co najmniej jedna trzecia wszystkich wypadków?miertelnych jest zwi?zana z nag?ym stanem sercowym. Ryzyko?mierci zwi?zanej z sercem w przypadku nurków jest wprost zwi?zana z wiekiem. Nurkowie w wieku ponad 50 lat maj? 10 razy wi?ksze ryzyko ni? nurkowie poni?e tego wieku. Gdy pewne zdarzenia z podejrzeniem stanu sercowego mog? by? sprowokowane przez specyficzne efekty nurkowania, inne w ogóle nie b?d? zwi?zane z nurkowaniem, jak przypadki nag?ej?mierci sercowej podczas p?ywania, sportów l?dowych, czy podczas odpoczynku lub w czasie snu. Ostry zawa? mi??nia sercowego (atak serca) w wyniku wysi?ku podczas p?yni?cia pod pr?d, fale czy w wyniku nadmiernej ujemnej p?ywalno?ci jest prawdopodobnie ca?kiem powszechny w?ród wypadków?miertelnych wywo?anych nurkowaniem. Jest spowodowany niedostatecznym dop?ywem krwi do mi??nia sercowego. Wyst?puje to najcz??ciej u nurkuj?cych m??czyzn w?rednim wieku, nie?wiadomych wie?cowej choroby serca. Nale?y te? spodziewa? si?,?e nurkowanie mo?e spowodowa? ostr? arytmi?, która mo?e skutkowa? nag???mierci?. Arytmia jest najbardziej prawdopodobn? przyczyn??mierci starszych nurków. Dr Carl Edmonds opisuje to, i dane DAN potwierdzaj?, ofiara cz?sto wydaje si? by? spokojna tu? przed jej zapa?ci?. Niektórzy s? niezwykle zm?czeni lub odpoczywaj?, wcze?niej b?d?c holowanymi, co sugeruje pewien stopie? wyczerpania. Niektórzy zachowywali si? jakby nie czuli si? dobrze przed zapa?ci?. Inni skar?yli si? na trudno?ci w oddychaniu na kilka sekund przed utrat? przytomno?ci, a ci pod wod? sygnalizowali?e potrzebowali powietrza od partnera, ale odmawiali przyj?cia oferowanego automatu. Wyt?umaczeniem duszno?ci mo?e by? psychogeniczna hiperwentylacja, wywo?ana przez uk?ad autonomiczny stymulacja wentylacji lub obrz?k p?uc to ostatnie b?dzie wykazane podczas autopsji. We wszystkich przypadkach by? dost?pny odpowiedni zapas powietrza, co sugeruje,?? nie jest to problem ze sprz?tem. Niektóre ofiary traci?y przytomno?? bez sygnalizowania problemu partnerowi, a inni prosili o pomoc w
spokojny sposób. Nag?a?mier? sercowa wyst?puje z porównywaln? cz?sto?ci? i z niemal tak? sam? zale?no?ci? od wieku w przypadku nurków i w ca?ej populacji. Ale jest zale?no?? przyczynowa pomi?dzy nag???mierci? sercow? a nurkowaniem i nie wolno tego pomija?. Przypadki nag?ej?mierci sercowej bez oczywistej przyczyny zewn?trznej s? bardziej powszechne u starszych nurków. Badania medyczne w tych przypadkach odkrywaj? objawy choroby serca a nie identyfikuj? specyficzne wydarzenie, które spowodowa?o nag???mier? sercow?. Wyniki tych wypadków mog? nie by? specjalnie ró?ne od przydatków nag?ej?mierci sercowej w ogólnej populacji, z tym,?e nurków nie da si? resuscytowa? w wodzie. Najlepsz? metod? unikania nag?ej?mierci sercowej jest zapobieganie chorobom serca i utrzymywanie odpowiedniej kondycji fizycznej mimo wieku. Fitness i progamy wellness Kondycja fizyczna wyra?a zdolno?? do poruszania si? w?wiecie fizycznym i zmieniania go si?? mi??ni. Jest wiele komponentów, które si? sk?adaj? na kondycj? fizyczn?. G?ównym czynnikiem jest mo?lowo?? wykonywania pracy aerobowej. Dobrze zdrowie i kondycja w starszym wieku jest wynikiem braku chorób, nawyków zdrowego?ycia i utrzymywania kondycji przez ca?e?ycie. Stosuj?c zasady zdrowego stylu?ycia w ka?dym wieku poprawia jako???ycia, ale powrót do normalnej krzywej kondycji i d?ugowieczno?ci jest prawdopodobnie proporcjonalne do wcze?niej nabytych obci??e?. Zgodnie z rekomendacj? American College of Sports Medicine (ACSM) i American Heart Association (AHA), regularna aktywno?? fizyczna, w tym?wiczenia aerobowe i wyrabiaj?ce si?? mi??niow?, jest podstaw? zdrowia w starszym wieku. Departament Zdrowia rz?du Stanów Zjednoczonych opublikowa? wytyczne do?wicze? fizycznych, które mo?na zobaczy? tutaj www.health.gov. Korzy?ci z?wicze? jest wiele i zale?? od dawki. Im wi?cej si??wiczy, tym wi?ksze s? korzy?ci. Obejmuj? one zmiejszone ryzyko chorób uk?adu kr??eniowonaczyniowego ( a przez to i nag?ej?mierci sercowej), udaru zatorowego, nadci?nienia, cukrzycy typu drugiego, osteoporozy, nadwagi, raka jelita grubego, raka piersi, stanów l?kowych i depresji. ACSM i AHA utrzymuj?,?? przy odpowiednim poziomi umiej?tno?ci, do?wiadczenia, kondycji i treningu, osoby starsze mog? osi?gn?? wy?ze poziomy aktywno?ci fizycznej. W tym samym czasie, dla pewnej grupuy osób starszych utrata kondycji zwi?zana z wiekiem, choroby chroniczne i ograniczenia funkcjonalne mog? by? barierami przed podj?ciem wy?szych poziomów aktywno?ci. Zdrowotne korzy?ci z aktywno?ci fizycznej mog? by? osi?gni?te przy niskim do?redniego poziomu?wicze?, ale nie podniesie to zdolno?ci aerobowej czy kondycji w p?yni?ciu pod silny pr?d. Wysoki poziom kondycji aerobowej mo?e by? osi?gni?ty i utrzymany tylko przez regularne i intensywne?wiczenia, zatwierdzone przez lekarza. Zdolno?? do p?yni?cia pod pr?d obejmuje umiej?tno?? p?ywania w p?etwach. Nurkowie bez tych umiej?tno?ci mog? nie by? w stanie wygenerowa? do?? si?y nap?dowejby pokona? silny pr?d mimo ich zdolno?ci aerobowej do pracy mi??ni. A zatem, cz??ci??wicze? nurków musi by? p?ywanie w p?etwach. Wellness Wellness mo?e by? definiowane na ró?ne sposoby. Jest to generalnie subiektywny stan satysfakcji z obecnej kondycji danej osoby, co zale?y w wielkim stopniu od zdrowia. A do tego samo to pomaga poprawi? zdrowie. Przyk?adem praktyki, która mo?? pomóc osi?gn?? ten stan jest yoga. Wp?ywa ona na elastyczno??, postaw?, równowag? i si?? mi??niow?. Relaksacja i techniki oddechowe redukuj? wp?yw uk?adu wspó?czulnego u osób starszych, zwi?kszaj? wp?yw uk?adu przywspó?czulnego na serce i zwi?kszaj? zmienno?? rytmu serca. Regularne?wiczenie yogi redukuje stany l?kowe i poprawia ogóln? kondycj?. Poczucie zadowolenia z w?asnej kondycji (wellness) nie musi wi?za? si? z kondycj? w sensie fizycznym. Ludzie, którzy nie?wicz? regularnie z du?? intensywno?ci? mog? odkry? swoje
ograniczenia w konfrontacji z wyzwaniem. Ale wtedy jest za pó?no. Dla zapalonych nurków nurkowanie mo?? by? bardzo wa?ne dla osi?gni?cia stanu wellness. Aby promowa? utrzymywanie zdolno?ci do nurkowania, nurkowie powinni utrzymywa? zdrowy styl?ycia, regularnie?wiczy?,?wiczy? pewne umiej?tno?ci