PROJEKT INSTALACJI SOLARNEJ WSPOMAGAJĄCEJ PRODUKCJĘ CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W BUDYNKU MIESZKALNYM

PROJEKT INSTALACJI SOLARNEJ WSPOMAGAJĄCEJ PRODUKCJĘ CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ W BUDYNKU MIESZKALNYM Inwestor: Gmina Mońki ul. Słowackiego 5A 19-100 Mońki Lokalizacja inwestycji: Stanisław Paniczko Potoczyzna 15 dz. nr geod. 255 19-100 Mońki Projektant: mgr inż. Agnieszka K. Kozłowska PDL/0042/POOS/08 Współpraca: inż. Edyta Rafało Mońki, 07-02-2014

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. Stwierdzenie przygotowania zawodowego oraz przynależność do PIIB projektanta. II. Opis techniczny spis treści: 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. ZAŁOŻENIA DLA INSTALACJI SOLARNEJ 3. ZAKRES OPRACOWANIA 4. OCENA STANU KONSTRUKCJI ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU 5. OPIS ZASTOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ 5.1 Kolektory słoneczne 5.2 Podgrzewacz pojemnościowy wody 5.3 Grupa pompowa i sterownik 5.4 Zabezpieczenie instalacji solarnej 5.5 Rurociągi, izolacja termiczna oraz prowadzenie przewodów 5.6 Odpowietrzenie instalacji solarnej 5.7 Armatura 6. WYTYCZNE MONTAŻU INSTALACJI SOLARNEJ 7. GRUPA BEZPIECZEŃSTWA NA WODZIE ZIMNEJ 8. WYTYCZNE BRANŻOWE 8.2 Wytyczne budowlane 8.3 Wytyczne elektryczne 9. UWAGI KOŃCOWE III. IV. Oświadczenie projektanta. Zestawienie armatury i urządzeń. V. Protokół uzgodnień projektowych + mapa do celów opiniodawczych. VI. Część graficzna: Nr rys. Nazwa rysunku Skala S_1 Schemat technologiczny instalacji solarnej b.s. S_2 Rzut kolektorów na połaci dachowej/na elewacji budynku 1:100 S_3 Rzut pomieszczenia kotłowni 1:50

OPIS TECHNICZNY 1. PODSTAWA OPRACOWANIA - zlecenie Inwestora i zawarta umowa; - uzgodnienia z Użytkownikiem instalacji; - częściowa inwentaryzacja budynku protokół z wizji lokalnej; 2. ZAŁOŻENIA DLA INSTALACJI SOLARNEJ Średnie dobowe zużycie ciepłej wody: 240-300 Liczba użytkowników: 4-5 Ukierunkowanie płaszczyzny kolektora: SE Nachylenie kolektorów: Typ kolektora przyjęty do obliczeń: Kolektor płaski Rodzaj konstrukcji budynku: Rok zakończenia budowy: - dane katalogowe producentów urządzeń; - wytyczne branżowe; - obowiązujące normy i normatywy. 30-45 (dopasować do nachylenia połaci dachowej) murowany 90 3. ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt techniczny rozwiązania instalacji kolektorów słonecznych wspomagających podgrzew c.w.u. w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Projektowana instalacja solarna pracować będzie wyłącznie na potrzeby ciepłej wody użytkowej istniejącego budynku. Obecnie źródłem ciepłej wody jest istniejący kocioł na paliwo stałe. W zakresie opracowania zawarto: - podłączenie medium grzewczego do dolnej wężownicy podgrzewacza biwalentnego (obieg glikolowy) - podłączenie dopływu wody zimnej z wymaganą armaturą bezpieczeństwa - podłączenie ciepłej wody wychodzącej z zbiornika z istniejącą instalacją oraz jeżeli inst. wyposażona jest w cyrkulację podłączenie jej do odpowiedniego króćca w zbiorniku. Opracowanie nie obejmuje: - podłączenia istniejącej instalacji kotłowej z instalacją solarną (poprzez górną wężownicę w podgrzewaczu cwu) - rozprowadzenie wewnętrznej instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej do odbiorników. 4. OCENA STANU KONSTRUKCJI ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU Istniejący budynek to obiekt dwukondygnacyjny, podpiwniczony z dachem kopertowym. Konstrukcja ścian nośnych tradycyjna, murowana. Więźba dachowa drewniana. Pokrycie dachu - blachodachówka. Dokonano oględzin makroskopowych konstrukcji nośnej budynku, a w szczególności krokwi dachowych do których zostanie zamontowana instalacja solarna. W oparciu o oględziny zewnętrzne nie stwierdzono żadnych uszkodzeń zewnętrznych. Ściany zewnętrzne są w stanie dobrym, nie zawilgocone, bez pęknięć wykluczających nierównomierne osiadanie budynku, nie posiadają ubytków. Konstrukcja dachu w dobrym stanie technicznym. Nie stwierdzono znaczących ugięć oraz deformacji co świadczy o tym iż więźba pracuje w zakresie sprężystym i nie są przekroczone stany nośności i użytkowalności. Ustalony stan techniczny drewnianej konstrukcji dachu nie tworzy zagrożenia dla bezpieczeństwa konstrukcji. Ze względu na sposób montażu oraz wartość obciążeń od instalacji solarnej będzie ona oddziaływać jedynie na drewniane elementy więźby dachowej. Oddziaływanie instalacji na pozostałe elementy konstrukcyjne budynku jest pomijalnie małe. Na podstawie dokonanych oględzin elementów konstrukcji budynku stwierdza się, że stan konstrukcji jest dobry, a dodatkowe obciążenia spowodowane montażem instalacji solarnej na stropodachu oraz dachu nie będą miały wpływu na bezpieczeństwo użytkowania obiektu. Zaznacza się, że montaż kolektorów słonecznych musi być zgodna z założeniami projektu. 5. OPIS ZASTOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ Na podstawie danych otrzymanych od właściciela nieruchomości oraz zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami zaprojektowano zestaw instalacji solarnej złożony z: 1. Kolektor płaski - Typ SV 2 płyty 2. Biwalentny pojemnościowy podgrzewacz wody 300 l 3. Kompaktowa Solarna grupa pompowa ze zintegrowanym sterownikiem solarnym 4. Solarne naczynie wzbiorcze 25 l 5. Pierścieniowa złączka zaciskowa z odpowietrznikiem 7. Naczynie zrzutowe na płyn solarny 8. Zestaw tulei zanurzeniowych Czujka temperatury cieczy w kolektorze Czujka temperatury wody w podgrzewaczu

9. Nośnik ciepła 25 l 10. Przewody podłączeniowe systemu solarnego (preizolowane, elastyczne rury wykonane z miedzi lub ze stali nierdzewnej) 11. Zestaw przyłączeniowy 12. Kolanko wkręcane z tuleją 13. Zestaw mocujący do montażu kolektorów na dachu/zestaw mocujący do montażu kolektorów na fasadzie budynku blachodachówka 14. Termostatyczny automat mieszający 15. Zawór bezpieczeństwa na wodzie ziemnej nastawa 6bar 16. Zawór zwrotny 17. Regulator ciśnienia max ciśnienie wejściowe 2,5MPa, ciśnienie wylotowe 0,15-0,6MPa, nastawa 0,4MPA 18. Zawór antyskażeniowy EA na wodzie zimnej 19. Naczynie wzbiorcze ze stałą poduszka gazową i workiem butylowym 35l 20. Zawór termostatyczny zapobiegający przegrzaniu poprzez zrzut wody z podgrzewacza 21. Zawór zwrotny Elementem łączącym projektowaną instalację solarną z istniejącą instalacją ciepłej wody użytkowej jest biwalentny podgrzewacz o pojemności 300l. Pełni on funkcję podstawowego zbiornika ciepłej wody, zasilającego istniejącą instalację cwu. W przypadku, gdy instalacja solarna nie zapewni wymaganej temperatury ciepłej wody użytkowej, podgrzewanie odbywać się będzie poprzez górną wężownicę w zasobniku, zasilaną z istniejącego kotła c.o. Połączenie istniejącej instalacji kotłowej z instalacją solarną (poprzez górną wężownicę w podgrzewaczu cwu) nie wchodzi w zakres opracowania. Aby ograniczyć temperaturę wody użytkowej do 60 C przewidziano montaż zaworu mieszającego na wyjściu z podgrzewacza po stronie instalacji ciepłej wody użytkowej (lokalizacja mieszacza zgodnie ze schematem technologicznym). Energia cieplna uzyskana dzięki pracy kolektorów zostanie przekazana na nośnik ciepła znajdujący się w absorberze kolektora. Zabrania się stosowania innego nośnika niż zalecany przez producenta płyt solarnych. Podgrzany do odpowiedniej temperatury nośnik ciepła, przekazuje ciepło do zbiornika ciepłej wody użytkowej. Sterowanie układu solarnego odbywa się przez regulator solarny połączony z czujnikiem temperatury wody w zasobniku oraz czujnikiem cieczy w kolektorze oraz z pompą solarną wchodząca w skład grupy pompowej. Regulator solarny po zarejestrowaniu odpowiedniej różnicy temperatur pomiędzy kolektorem a podgrzewaczem, uruchamia pompę obiegu solarnego. Pompa pracuje do momentu zrównania się temperatur lub uzyskania wymaganej temperatury c.w.u. w zasobniku. 5.1 Kolektory słoneczne Zaprojektowano dwa płaskie kolektory słoneczne typu SV o łącznej powierzchni brutto min. 5,00m 2. Kolektory zostaną zainstalowane w 1 baterii na odpowiednim zestawie montażowym w miejscu wskazanym w części graficznej opracowania (rys. nr S-3). Warunki i wytyczne montażu umieszczone w instrukcji montażu producenta stanowiącej oddzielny dokument dołączany bezpośrednio do urządzenia. Minimalne wymagania techniczne jakie powinny spełniać kolektory płaskie (wg umowy): Kolektor słoneczny z wysokoselektywnym pokryciem absorbera np. BlueTec, Tinox lub równoważnych parametrach lub jednorodny absorber selektywny umieszczony na rurce szklanej wewnątrz rury. Kolektor powinien być przystosowany do montażu w odpowiednio dobranych uchwytach dachowych, ściennych lub na konstrukcji wolnostojącej. Kolektor powinien charakteryzować się budową i parametrami nie gorszymi niż: - min. sprawność optyczna ( w odniesieniu do powierzchni aparatury) η0 = 81 %, - roczny uzysk słoneczny 480 kwh/m2, powierzchni czynnej (efektywnej) kolektora - pokrycie szklane: szkło solarne spełniające - dopuszczalne ciśnienie robocze 6 bar, odpowiednie normy dotyczące kolektorów słonecznych, - temperatura stagnacji min. 180 C, - obudowa metalowa odporna na korozję np. - współczynnik absorpcji cieplnej 95%, aluminiowa lub z innego wytrzymałego materiału np. włókna szklanego, - powierzchnia aparatury: min. 1,90 m2, - współczynnik odbicia max. 5%, - izolacja z wełny mineralnej technicznej do wypełnień kasetowych gr.min.40 o temperaturze stosowania do 250 C, Parametry techniczne kolektora płaskiego ujętego w obliczeniach: Lp. Typ Jednostka SV 1. Powierzchnia brutto m 2 min. 2,50 2. Powierzchnia absorbera m 2 min. 2,32 3. Powierzchnia czynna absorbera m 2 min. 2,32 4. Założone do projektu wymiary płyt: Szerokość: Wysokość: Głębokość: 1049 2379 72

5. Sprawność optyczna (odniesiona do powierzchni absorbera) % min. 82,7 6. Współczynniki i charakterystyki sprawności (potwierdzona W/m 2 K a 1 max 3,721 certyfikatem Solar Keymark wydanym przez DIN CERTCO) W/m 2 K a 2 max 0,019 7. Skuteczna pojemność cieplna kj/m 2 K 5,998 8. Założona zawartość płynu (czynnik grzewczy wodny roztwór glikolu propylenowego o litry 2,03 zawartości wody od 55 do 58%) 9. Dopuszczalne ciśnienie robocze bar 6 10. Maksymalna temperatura stagnacji przy GS=1000 W/m2 i dt=30 C C min. 209 11. Maksymalna temperatura robocza C min. 220 12. Materiał obudowy kolektora Rama kolektora wykonana z jednego profilu aluminium o sztywnej konstrukcji. 13. Materiał absorbera Aluminium lub miedź z powłoką wysokoselektywną np. SolTitan, BlueTec 14. Szkło solarne 15. Konstrukcja rur absorbera 16. Połączenie wzajemne kolektorów w polach Szkło niskożelazowe z powłoką antyrefleksyjną o grubości max 3,2 Przepuszczalność solarna = min 94 % Przepuszczalność solarna potwierdzona przez niezależną, akredytowaną jednostkę badawczą w sprawozdaniu z badań osiągów kolektorów słonecznych wg EN 12975 Obecność powłoki antyrefleksyjnej oraz Informacja o przepuszczalności solarnej zawarta w sprawozdaniu z badań na zgodność z normą 12975-2 wydanym przez akredytowaną jednostkę badawczą Pojedyncza rura miedziana ułożona w sposób meandrowy. Odległość między sąsiednimi odcinkami rury max 88 Za pomocą łączników bocznych, bez połączeń ponad górną krawędzią kolektora, umożliwiające kompensację naprężeń termicznych. 17. Moc użyteczna kolektora odniesiona do powierzchni apertury kolektora przy natężeniu promieniowania 1000W/m 2 oraz różnicy temperatury (T m -T a ) wg DIN-EN 12975-2 (T m -T a ) = 0 K (T m -T a ) = 10 K (T m -T a ) = 30 K (T m -T a ) = 50 K (T m -T a ) = 70 K W/m 2 W/m 2 W/m 2 W/m 2 W/m 2 min. 827 W/m 2 min. 787 W/m 2 min. 698 W/m 2 min. 593 W/m 2 min. 474 W/m 2 18. Masa pojedynczego kolektora płaskiego kg 41,3 Próba wykazała brak uszkodzeń Próby przeprowadzono na 19. Odporność na uderzenia gradu stanowisku testowym zgodnie z wymaganiami minimalnymi wg EN 12975 20. Wymagany certyfikat Solar Keymark 5.2 Podgrzewacz pojemnościowy wody Zaprojektowano biwalentny pionowy podgrzewacz pojemnościowy wykonany ze stali, z emaliowaną powłoką o pojemności 300l. Lokalizację zbiornika (ustaloną z Użytkownikiem budynku) przedstawiono w części graficznej opracowania.

Parametry techniczne zasobnika ujętego w obliczeniach: Lp. Typ: Biwalentny pojemnościowy podgrzewacz c.w.u. - poj. 300 l 1. Wymiary: Wysokość zbiornika: Średnica zbiornika bez izolacji: Średnica zbiornika w izolacji: 2. Powierzchnia wężownicy m 2 wężownica grzewcza: Górna 1,1 1450 550 670 Dolna wężownica grzewcza: 1,4 3. Pojemność wężownicy l 7,0 8,6 4. Max. temperatura pracy zasobnika C 100 5. Max. temperatura pracy wężownicy C 110 6. Maksymalne dopuszczalne ciśnienie zbiornika bar 10 7. Maksymalne dopuszczalne ciśnienie wężownicy bar 16 8. Izolacja cieplna Twarda pianka PUR 9. Dodatkowa ochrona katodowa poprzez anodę magnezową 5.3 Grupa pompowa i sterownik Przepływ płynu solarnego od kolektorów słonecznych do zbiornika ciepłej wody użytkowej zapewnia kompaktowa grupa pompowa ze zintegrowanym sterownikiem solarnym. Grupa pompowa wyposażona jest w: 1. Pompę obiegową np. Grundfos Solar 15-65 lub Wilo Yonos PARA ST 15/7 2. Rotametr 3-22 l/min 3. Zawór bezpieczeństwa (6 bar) 4. Manometr 0-6 bar 5. 2 Termometry 0-160 C 6. Separator powietrza 7. 2 zawory kulowe zintegrowane z zaworami zwrotnymi 8. Kurek napełniająco-opróżniający 9. Króciec do przyłączenia naczynia wzbiorczego 10. Izolację cieplną Sterownik solarny np. SC 3.6 11. 1x czujnik kolektora 1x czujnik zbiornika solarnego Wszystkie elementy grupy pompowej mające styczność z płynem solarnym wykonane z mosiądzu. Zawory kulowe z pełnym przepływem, uszczelki wrzeciona wykonane z materiału AFM 34/EPDM (możliwość wymiany uszczelek bez spuszczania płynu w systemie), izolacja wykonana z materiału EPP, armatura grupy kompletnie zaizolowane; zintegrowany kanał powietrzny do chłodzenia pompy, termometry wykonane w całości z metalu, z możliwością łatwej wymiany bez spuszczania płynu z systemu, termometry wyposażone w tuleję zanurzeniową zamocowane bezpośrednio na zaworach kulowych. Funkcje sterownika: - wejścia 5xPT1000 - sensor przepływu - ilość energii (czujnik impulsowy, kalkulacja) - doładowanie - wyjścia alarmowe - cyrkulacja - urlop (chłodzenie zasobnika) 5.4 Zabezpieczenie instalacji solarnej - kocioł na paliwo stałe - ochrona przed stagnacją - aktywne chłodzenie - szybkie ładowanie zasobnika, - termostat - zasilanie 2 x 230V Do zabezpieczenia instalacji solarnej w obiegu glikolowym zaprojektowano membranowe naczynie wzbiorcze o pojemności 25l oraz zawór bezpieczeństwa.

Zawór bezpieczeństwa (ciśnienie otwarcia zaworu 6 bar) jest elementem wyposażenia grupy pompowej wchodzącej w skład zestawu solarnego. Na króćcu wylotowym zaworu bezpieczeństwa można zamontować przewód zrzutowy do zbiornika wyłapującego. Zbiornik zrzutowy należy ustawić przy zaworze bezpieczeństwa. Zabezpieczenie przed stagnacją Za tę funkcję odpowiedzialny jest sterownik, którego automatyka wyposażona jest w funkcję chłodzenia kolektora oraz funkcję chłodzenia odwróconego. Funkcję chłodzenia odwróconego można uaktywnić gdy jest włączona funkcja chłodzenia kolektora. Obiegowa pompa solarna po ogrzaniu podgrzewacza jest wyłączana. Gdy temperatura w kolektorze osiągnie maksymalną wartość ustawioną pompa uruchamiana jest w funkcji chłodzenia kolektora. Pompa pracuje do momentu spadku temperatury w kolektorze o 5K poniżej nastawionej wartości. Pompa pracuje mimo wygrzanego zasobnika. Z tego względu każda instalacja musi być wyposażona w zawór mieszający. Zabezpieczenie przed przegrzaniem pełni również termostatyczny zawór zrzutowy montowany na króćcu ciepłej wody zasobnika c.w.u.. W momencie gdy nie ma możliwości odprowadzenia całej energii przez absorber kolektora zawór zrzutowy opróżni zasobnik c.w.u. do momentu obniżenia w nim temp. co spowoduje zwolnienie miejsca na nową energię z kolektorów słonecznych. Rurę zrzutową zaworu termostatycznego należy wyprowadzić nad najbliższy odpływ kanalizacyjny. Przed zaworem termostatycznym należy zamontować zawór zwrotny. 5.5 Rurociągi, izolacja termiczna oraz prowadzenie przewodów Do wykonania przewodów hydraulicznych przeznaczonych do transportu cieczy solarnej należy zastosować fabrycznie preizolowane, elastyczne rury wykonane z miedzi lub ze stali nierdzewnej. Przewody hydrauliczne powinny być poprowadzone nieprzerwanie na całej długości, tj bez połączeń pośrednich wraz z izolacją od kolektora do pomieszczenia technicznego, gdzie zabudowane będą podgrzewacze ciepłej wody użytkowej, pompy czynnika solarnego oraz pozostała armatura. Fragmenty przewodów hydraulicznych prowadzonych ponad dachem należy dodatkowo zabezpieczyć płaszczem z blachy aluminiowej lub ocynkowanej. W przypadku gdy producent udzieli wymaganej gwarancji na zewnętrzny płaszcz ochronny izolacji rury preizolowanej można zrezygnować z dodatkowego płaszcza z blachy aluminiowej lub ocynkowanej. Izolacja cieplna preizolowanych przewodów hydraulicznych powinna być pokryta zewnętrznym płaszczem ochronnym odpornym na działanie czynników zewnętrznych jak promieniowanie UV, insekty, gryzonie oraz ptaki. Wymaga się aby opór cieplny materiału izolacyjnego był wyznaczony zgodnie z aktualną normą PN-EN 13941+A1 i spełniał wymagania normy PN-B02421:2000 zawarte w tablicy nr 2, odniesione do temperatury czynnika grzewczego 95 C. W przypadku przewodów giętkich, jakość fabrycznie preizolowanych przewodów hydraulicznych (rur) przeznaczonych do transportu cieczy solarnej wraz z izolacją cieplną, powinna być potwierdzona badaniami według aktualnej normy PN-EN ISO 10380. Dokumentem potwierdzającym wyniki badań powinien być certyfikat uprawnionej jednostki certyfikującej. Izolacja przewodów hydraulicznych (rur) instalacji solarnej powinna być, odporna na niską i wysoka temperaturę. W związku z tym, że rury wraz z izolacją do transportu roztworu wodnego glikolu propylenowego będą częściowo prowadzone na zewnątrz oraz przyłączane bezpośrednio do kolektorów, wymaga się następujących wartości temperatur granicznych: - w zakresie ujemnych wartości temperatury otoczenia i cieczy solarnej do t rmin - 50 C - w zakresie dodatnich wartości temperatury otoczenia i cieczy solarnej do t rmax temperatura stagnacji oferowanych kolektorów określonej zgodnie z PN-EN 12975-2 Preizolowane przewody hydrauliczne powinny zawierać fabrycznie zabudowany przewód elektryczny do polaczenia regulatora instalacji solarnej z czujnikiem temperatury cieczy solarnej w kolektorze. Przy czym przewód elektryczny winien być poprowadzony tak, aby nie dotykał wewnętrznej rury transportującej czynnik solarny oraz nie naruszał ciągłości materiału izolacyjnego.

Przejścia rurociągów przez przegrody budowlane należy wykonać w tulejach ochronnych umożliwiających swobodne przemieszczenie przewodów, wypełnionych kitem plastycznym odpornym na wysoką temperaturę. Sposób przeprowadzenia przewodów przez konstrukcje budynku należy każdorazowo rozpatrywać indywidualnie. Należy pamiętać, że im większe narażenie przewodów na działanie zewnętrznych czynników atmosferycznych, tym niższa sprawność instalacji. Przewody instalacji solarnej należy wyprowadzić na dach poprzez istniejący nieużywany kanał wentylacyjny. Właściciel nieruchomości przed rozpoczęciem robót jest zobowiązany do sprawdzenia drożności kanału. W przypadku braku drożności przewody zasilające kolektory należy wyprowadzić na dach wzdłuż ściany kominowej lub po zewnętrznej elewacji budynku w rynnie ochronnej. W sytuacji gdy w pomieszczeniu kotłowni znajduje się tylko kanał dymowy i jeden kanał wentylacji grawitacyjnej tego pomieszczenia zakazuje się prowadzenia przewodów którymkolwiek z kanałów. Do tego celu mogą być wykorzystane jedynie dodatkowe nieużywane/nieczynne kanały wentylacyjne lub dymowe. Wybrany wariant należy uzgodnić z właścicielem budynku oraz z Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego. Proponowane prowadzenie przewodów wg rys. nr S-3. przejścia rurociągów solarnych przez połać dachową Wykonawca powinien uszczelnić np. uszczelnieniem INTEGRA typ WGC dn25 5.6 Odpowietrzenie instalacji solarnej W najwyższym punkcie instalacji należy zamontować odpowietrznik automatyczny do układów solarnych wyposażony w zawór odcinający i pierścieniową złączkę zaciskową. Po napełnieniu i odpowietrzeniu instalacji solarnej odpowietrznik automatyczny należy zamknąć. Na przewodzie zasilającym obiegu solarnego przed wejściem do podgrzewacza cwu należy zamontować separator powietrza do instalacji solarnej o średnicy Ø22. Separator również w trakcie normalnej pracy powinien mieć możliwość działania - odpowietrznik automatyczny, którym jest zakończony powinien być otwarty; 5.7 Armatura Jako armaturę odcinającą na rurociągach glikolowych należy zamontować zawory kulowe przystosowane do pracy z czynnikiem glikolowym i odporne na temp. 150 C. Armatura kontrolno-pomiarowa wchodzi w skład zestawu pompowego. Zestaw armatury do napełniania instalacji z pompką ręczną wchodzi w skład zestawu pompowego. Napełnianie instalacji płynem solarnym, przy użyciu specjalistycznego urządzenia napełniającego dokonuje firma instalatorska. Zalecane ciśnienie instalacji 3 bar. Napełnienie instalacji może się odbyć jedynie w momencie gdy kolektory nie są nagrzane i nie są poddane działaniu promieni słonecznych. Próba napełnienia kolektora przy pełnym nasłonecznieniu może spowodować zniszczenie urządzenia. 6. WYTYCZNE MONTAŻU INSTALACJI SOLARNEJ Kolektor słoneczny należy połączyć z uprzednio zamontowanym w dachu zestawem montażowym (element pakietu solarnego odpowiedni dla danego typu kolektora oraz pokrycia dachowego). Montaż zestawu przeprowadzić zgodnie z instrukcją montażu dołączoną do zestawu montażowego; Kolektory słoneczne należy ustawić na dachu zgodnie z jego nachyleniem lub na elewacji budynku lub na wcześniej przygotowanej przez Właściciela Nieruchomości, konstrukcji wolnostojącej, w kierunku południowym lub z ewentualnym odchyleniem od tego kierunku o max. 45 ; Po zamontowaniu kolektora, w miejscu wskazanym w cz. graficznej opr., należy zabezpieczyć szkoło solarne (rury kolektora) materiałem uniemożliwiającym przedostanie się promieni słonecznych do płyt absorbera (rurki "heat pipe"). Niezastosowanie się do tego punktu grozi poparzeniem; Zestaw podłączeniowy należy umieścić na króćcach kolektora zgodnie z instrukcją obsługi, następnie należy połączyć go z izolowanymi termicznie przewodami zasilania i powrotu z zasobnika, Czujnik temperatury należy umieścić w tulei zanurzeniowej kolektora Dokonać montażu pozostałych elementów instalacji solarnej, tj. zasobnika, grupy pompowej ze sterownikiem i grupą bezpieczeństwa, naczyń wzbiorczych, armatury bezpieczeństwa na wodzie zimnej, zaworu termostatycznego. Napełnić instalację płynem solarnym (pkt. 5.7) Dokonać ustawienia przepływu na regulatorze znajdującym się w grupie pompowej. W tym celu należy ustawić najniższy bieg na pompie i dokonać próby ustawienia przepływu na wartość 40l/hm 2. Jeśli wartośść została ustawiona należy zmienić tryb pracy pompy na auto, w innym przypadku próbę należy powtórzyć na wyższym biegu pompy. Należy tak zamontować regulator i grupę pompową aby przy ewentualnym odbezpieczeniu zaworu bezpieczeństwa nie doszło do zalania regulatora 7. GRUPA BEZPIECZEŃSTWA NA WODZIE ZIMNEJ W celu zabezpieczenia instalacji wyposażonej w pojemnościowy podgrzewacz ciepłej wody, na wejściu wody do podgrzewacza zaprojektowano montaż grupy bezpieczeństwa, w której skład wchodzą: - zawór bezpieczeństwa na wodzie ziemnej, nastawa 6 bar,

- zawór zwrotny, - regulator ciśnienia max. ciśnienie wejściowe 2,5MPa, ciśnienie wylotowe 0,15-0,6MPa, nastawa 0,4MPa. - zawór antyskażeniowy EA, - naczynie wzbiorcze ze stałą poduszką gazową do systemów wody użytkowej, pojemność 50l. Uwaga: Przewody instalacji ciepłej wody użytkowej, wychodzące z podgrzewacza, należy podłączyć do istniejącej w budynku instalacji c.w.u. Właściciel nieruchomości zobowiązany jest doprowadzić do miejsca lokalizacji zbiornika przewody instalacji wody ziemnej, ciepłej i ewentualnej cyrkulacji oraz zakończy je zaworami odcinającymi. 8. WYTYCZNE BRANŻOWE 8.2 Wytyczne budowlane Przygotowanie przebić przez ściany i stropy dla przejść rurociągów; uszczelnienie przebić na granicy stref pożarowych wykonać w klasie odporności ogniowej tych przegród; Wykonanie ewentualnych bruzd czy obudowanie przewodów solarnych; Wylanie fundamentu pod zasobnik c.w.u. w pomieszczeniach, w których brak stabilnego; Przygotowanie konstrukcji wolnostojącej oraz fundamentu w przypadku montażu kolektorów słonecznych na gruncie. 8.3 Wytyczne elektryczne Do pomieszczenia, w którym znajduje się zestaw pompowy należy doprowadzi zasilanie elektryczne 230V; Zaleca się wykonanie dodatkowego zabezpieczenia instalacji solarnej zabezpieczeniem nadmiarowoprądowym minimum 6A oraz wykonanie uziemienia tejże instalacji (zweryfikować z dostawcą urządzeń). W instalacjach do tego przystosowanych można zastosować również zabezpieczenie róznicowo-prądowe min. 30mA. (Zabezpieczenie instalacji solarnej poza zakresem opracowania); Kolektor zamontowany jest na budynku na wysokości poniżej 20 m, zabezpieczenie odgromowe instalacji nie jest konieczne. W przypadku gdy budynek posiada instalację odgromową, należy połączyć ją z instalacją solarną. Uwaga: Zgodnie z 3 ust. 4. i 5. umowy zawartej pomiędzy Gminą Mońki a Właścicielem nieruchomości wyżej wymienione wytyczne budowlane oraz elektryczne Właściciel wykona we własnym zakresie i na własny koszt. Wykonawca instalacji solarnej dokona montażu elementów sterowania, włączenia do przygotowanej przez Właściciela nieruchomości instalacji elektrycznej oraz montażu i włączenia istniejącej instalacji zimnej i ciepłej wody użytkowej i uruchomienia zestawu solarnego w budynku Właściciela. Dodatkowo Wykonawca zobowiązany jest do montażu przed zasobnikiem c.w.u. opomiarowania instalacji solarnej (ciepłomierz). 9. UWAGI KOŃCOWE Po zamontowaniu rurociągów należy przeprowadzić próby ciśnieniowe zgodnie z obowiązującymi warunkami wykonania i odbioru robót oraz wytycznymi producenta. Jeżeli instalacja kolektorów słonecznych ma być nieużywana przez okres dłuższy niż okres tygodnia, kolektory słoneczne zaleca się przykryć. Do prawidłowego działania instalacji niezbędny jest okresowy przegląd urządzeń, a w szczególności czyszczenie filtrów, kontrola ciśnienia instalacji solarnej i uzupełnianie ubytków, oraz sprawdzanie urządzeń zabezpieczających i poddawanie ich okresowym przeglądom i konserwacji. Wszystkie nieprawidłowości w pracy urządzeń i instalacji powinny być niezwłocznie usunięte przez uprawnione służby eksploatacyjne. Wszystkie prace budowlano-montażowe prowadzić zgodnie z "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano - montażowych cz. II" - "Instalacje sanitarne i przemysłowe" oraz z obowiązującymi przepisami BHP i ppoż. jak i zgodnie z wytycznymi producenta. Kolektory słoneczne muszą posiadać certyfikat SOLAR KEYMARK, natomiast pozostałe zainstalowane urządzenia, instalacje zasilające i sterownicze muszą posiadać oznaczenia literą B lub CE ewentualnie posiadać deklarację zgodności lub certyfikaty zgodności z dokumentem odniesienia (kryteria techniczne w odniesieniu do wyrobów podlegających certyfikacji na Znak Bezpieczeństwa, PN lub Aprobata Techniczna). Zastosowane materiały i urządzenia muszą posiadać co najmniej takie same parametry i cechy jakościowo-użytkowe jak zaprojektowane w niniejszym opracowaniu. Wszelkie zmiany parametrów urządzeń zawartych w projekcie muszą być uzgodnione z autorem projektu Całość instalacji wykonać zgodnie z częścią rysunkową i opisową projektu. Wszystkie zastosowane materiały i urządzenia muszą posiadać świadectwa dopuszczające do pracy w instalacji solarnej. Wykonawca jest całkowicie odpowiedzialny za sprawdzenie zakresu prac, ilości materiałów i urządzeń zgodnie z dokumentacją na etapie przetargu. W razie wystąpienia niezgodności opisu technicznego

z dokumentacją rysunkową Wykonawca powinien zwrócić się pisemnie do biura projektów celem wyjaśnienia rozbieżności. Zasada powyższa obowiązuje przy wyjaśnianiu wszelkich wątpliwości związanych z niniejszą dokumentacją. Roboty nie ujęte w dokumentacji, a wynikające z technologii budowy, zastosowania materiałów lub montażu urządzeń winny być uwzględnione w kosztorysie ofertowym Wykonawcy. Brak ich wyszczególnienia w dokumentacji nie może stanowić podstawy do roszczeń finansowych Wykonawcy w stosunku do Inwestora lub Biura Projektów Z uwagi na to, że montaż instalacji obejmuje obiekty będące w eksploatacji, każde wejście na obiekt w celu rozpoczęcia robót winno być wcześniej uzgodnione z właścicielem i użytkownikiem obiektu. Projektant: mgr inż. Agnieszka Kozłowska PDL/0042/POOS/08 ZESTAWIENIE MATERIAŁOWE - PAKIET IV 1. 2. 3. 4. Lp. Elementy pakietu solarnego Ilość 1. Kolektor płaski 1 płyta 2 szt. 2. Biwalentny pojemnościowy podgrzewacz wody 300l 1 szt. 3. Kompaktowa Grupa pompowa obiegu solarnego (pompa obiegowa, rotametr, zawór bezpieczeństwa (6 bar), manometr, 2 termometry, 2 zawory kulowe z zaworami zwrotnymi, separator powietrza, króciec do przyłączania - 1 szt. naczynia wzbiorczego, armatura do napełniania, króciec napełniająco-opróżniający, sterownik solarny oraz izolacja cieplna) 4. Solarne naczynie wzbiorcze 25l 1 szt. 5. Naczynie zrzutowe na płyn solarny - 1 szt. 6. Pierścieniowa złączka zaciskowa z odpowietrznikiem - 1 szt. 8. Zestaw przyłączeniowy - 1 szt. 9. Kolanko wkręcane z tuleją - 1 szt. 10. Rury łączące - 1 kpl. 11. Zestaw tulei zanurzeniowych Czujka temperatury cieczy w kolektorze - 1 kpl. Czujka temperatury wody w podgrzewaczu 12. Nośnik ciepła (glikol propylenowy) 25l 1 szt. 13. Przewody podłączeniowe systemu solarnego (preizolowane, elastyczne rury wykonane z miedzi lub ze stali nierdzewnej z - 25,00m fabrycznie zabudowanym przewodem elektrycznym) 14. Zestaw mocujący do montażu kolektorów na dachu (zależny od pokrycia dachu) lub zestaw mocujący do montażu - 1 kpl. kolektorów na fasadzie budynku 15. Termostatyczny automat mieszający - 1 szt. 16. Zawór bezpieczeństwa na wodzie ziemnej nastawa 6bar - 1 szt. 17. Zawór zwrotny - 2 szt. 18. Regulator ciśnienia max ciśnienie wejściowe 2,5MPa, ciśnienie wylotowe 0,15-0,6MPa, nastawa 0,4MPA - 1 szt. 19. Zawór antyskażeniowy EA na wodzie zimnej - 1 szt. 20. Naczynie wzbiorcze ze stałą poduszka gazową i workiem butylowym 35l 1 szt. 21. Zawór termostatyczny zapobiegający przegrzaniu poprzez zrzut wody z podgrzewacza - 1 szt. 22. Robocizna (montaż elementów sterowania, włączenie do przygotowanej przez Właściciela nieruchomości instalacji elektrycznej oraz montaż, włączenie istniejącej instalacji zimnej i ciepłej wody użytkowej i uruchomienia zestawu solarnego w budynku Właściciela, jak również zakup i montaż opomiarowania instalacji solarnej -

OŚWIADCZENIE Na podstawie art.20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (jednolity tekst Dz. U. Z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z późniejszymi zmianami) OŚWIADCZAM, że projekt instalacji kolektorów słonecznych na potrzeby ciepłej wody użytkowej w budynku mieszkalnym zlokalizowanym w miejscowości Potoczyzna 15, gm. Mońki, dz. nr geod. 255 został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Projektant: mgr inż. Agnieszka Kozłowska PDL/0042/POOS/08