POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ENERGOELEKTRYKI LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH Wprowadzenie do oprogramowania firmowego ETS2 V1.3 2012
SPIS TREŚCI 1. Informacje wstępne. 3 2. Podstawowe elementy programu. 3 2.1. Moduł Ustawienia programowe (Settings) 4 2.2. Moduł Koncepcja projektu (Project Design). 5 2.3. Moduł Uruchamianie/Testowanie instalacji (Commissioning/Test).. 5 2.4. Moduł Zarządzanie projektami (Project Administration) 6 2.5. Moduł Zarządzanie produktami (Product Administration).. 7 2.6. Moduł Tworzenie raportów (Reports) 8 3. Proces projektowy oraz jego etapy... 9 3.1. Tworzenie projektu...... 9 3.2. Tworzenie struktury fizycznej instalacji (adresy fizyczne)... 10 3.3. Wybór urządzeń magistralnych... 11 3.4. Tworzenie struktury logicznej instalacji (adresy grupowe)... 12 3.5. Ustawianie parametrów poszczególnych urządzeń. 13 3.6. Łączenie obiektów komunikacyjnych poszczególnych urządzeń.. 14 4. Programowanie urządzeń oraz uruchamianie instalacji.. 15 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 2
1. Informacje wstępne Program narzędziowy ETS (ETS1 oraz ETS2 funkcjonują jako EIB Tool Software, natomiast obecnie ETS3 oraz ETS4 jako Engineering Tool Software) stanowi unikalne oprogramowanie służące do projektowania, konfigurowania oraz programowania instalacji inteligentnych domów i budynków opartych na systemie KNX. Oprogramowanie to jest niezależne od producentów certyfikowanych urządzeń w standardzie KNX. Oznacza to, że wszystkie bazy danych produktów standardu KNX pochodzących od dowolnego producenta mogą być wykorzystywane poprzez oprogramowanie ETS. Zalecane wymagania sprzętowe dla oprogramowania ETS2 w wersji 1.3 to: komputer PC, pamięć minimum 8 MB RAM, MS Windows 3.1/3.11 lub Windows 95, przynajmniej 10 MB wolnego miejsca na dysku twardym. Głównym zadaniem programu jest wspieranie wszystkich użytkowników standardu KNX. Cel ten jest realizowany już od etapu planowania, w tym zadań administracyjnych, aż do poziomu technicznego, gdy urządzenia KNX są programowane i następuje uruchomienie instalacji. 2. Podstawowe elementy programu Program ETS2 posiada strukturę modułową, tj. składa się on z kilku, współpracujących ze sobą elementów. Po zainstalowaniu oraz uruchomieniu programu, na ekranie wyświetlane jest okno z menu głównym, w którym zamieszczone są ikony umożliwiające poruszanie się pomiędzy poszczególnymi modułami programu (rys.2.1). Rys. 2.1. Menu główne programu ETS2 V1.3 Menu główne programu ETS2 zawiera następujące moduły: Ustawienia programowe (Settings): moduł ten służy do konfiguracji podstawowych ustawień określających główne parametry programu. Koncepcja projektu (Project Design): moduł ten służy do tworzenia projektu instalacji w systemie KNX. Uruchamianie/Testowanie instalacji (Commissioning/Test): moduł ten służy do uruchamiania i testowania zaprojektowanej instalacji w systemie KNX. Zarządzanie projektami (Project Administration): moduł ten służy do zarządzania projektami znajdującymi się w bazie danych programu. Zarządzanie produktami (Product Administration): moduł ten służy do zarządzania produktami znajdującymi się w bazie danych programu. Tworzenie raportów (Reports): moduł ten służy do tworzenia oraz formatowania raportów dotyczących danego projektu instalacji w systemie KNX. 3 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Eksport plików do Serwera OPC (OPC Export): moduł ten służy do generowania plików z danymi konfiguracyjnymi dla Serwera OPC. Serwer OPC umożliwia przyłączenie do instalacji w systemie KNX narzędzi do wizualizacji oraz nadzorowania uruchomionych aplikacji. Wyjście (Exit): moduł ten służy do zamknięcia i wyjścia z programu ETS2. Po kliknięciu na daną ikonę uruchomiony zostaje odpowiedni moduł. Program ETS2 jest dodatkowo wyposażony w moduły związane ze współpracą instalacji w systemie KNX z Internetem (iets). W czasie instalacji oprogramowania istnieje możliwość wyboru, czy moduły te mają zostać uwzględnione. Moduły iets nie są wymagane do poprawnej pracy programu. W niniejszym opracowaniu ograniczono się do przedstawienia szczegółowych informacji dotyczących jedynie podstawowych modułów programu. 2.1. Moduł USTAWIENIA PROGRAMOWE (Settings) Moduł Ustawienia programowe umożliwia konfigurację podstawowych ustawień określających główne parametry programu. Ustawienia te mają na celu dopasowanie pracy programu do potrzeb indywidualnych użytkownika. Rys. 2.2. Menu modułu Ustawienia programowe (Settings) W menu dostępne są następujące funkcje: Opcje (Options): Konfiguracja ogólnych opcji modułów programowych ETS2. Okno dialogowe opcji modułów umożliwia wprowadzenie modyfikacji poszczególnych ustawień poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola wyboru w oknie dialogowym. Dostępne ustawienia dotyczą między innymi struktury adresów grupowych (2 lub 3-poziomowa), komunikacji szeregowej a także maksymalnej możliwej liczby linii i urządzeń magistralnych. Drukarka (Printer): Konfiguracja drukarki. Hasło (Password): Zarządzanie ochroną hasłem dostępu do zainstalowanych modułów programu ETS2. Ustalone hasło może być zmieniane oraz usuwane przez użytkownika. Adres (Address): Ustawienie formatu adresu korespondencyjnego. Język (Language): Ustawienie języka interfejsu programu ETS2 (angielski, niemiecki, i inne). Język bazy danych (DB Language): Ustawienie języka bazy danych produktów. Ustawieniem domyślnym jest język zgodny z językiem interfejsu wybranym przez użytkownika. Filtr producentów (Manufacturer Filter): Wybór bazy produktów producenta, co ułatwia znalezienie poszczególnych produktów. Pomoc (Help): Dostęp do systemu pomocy programowej. Wyjście (Exit): Zamknięcie i wyjście z modułu do menu głównego programu. LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 4
2.2. Moduł KONCEPCJA PROJEKTU (Project Design) Moduł - Koncepcja projektu stanowi podstawowy element programu, w którym tworzony jest projekt danej instalacji w systemie KNX. W module tym powstaje między innymi topologia budynku, planowane jest rozmieszczenie konkretnych urządzeń w pomieszczeniach oraz tworzone są powiązania logiczne pomiędzy poszczególnymi urządzeniami, które mają realizować przewidziane funkcje sterowania i kontroli. Rys. 2.3. Menu modułu Koncepcja projektu (Project Design) W menu dostępne są następujące funkcje: Otwórz (Open): Otwarcie istniejącego projektu. Nowy (New): Utworzenie nowego projektu. Wykaz urządzeń (DevList): Wyszukiwanie danych urządzeń magistralnych w projekcie. Funkcje (Funct): Przeglądanie struktury funkcyjnej projektu. Grupy (Groups): Przeglądanie struktury adresów grupowych. Topologia (Topo): Przeglądanie struktury topologii. Katalog (Catalog): Otwarcie katalogu produktów wybranego producenta. Filtry (Filter): Tworzenie tabeli filtrów dla sprzęgieł obszarowych i liniowych. Kontrola poprawności (Check): Kontrolowanie poprawności i zgodności aktualnego projektu. Sprawdzane są adresy fizyczne, urządzenia magistralne oraz przyporządkowanie adresów grupowych do urządzeń. Zapisz (Save): Zapisanie wprowadzonych zmian w bazie danych. Pomoc (Help): Dostęp do systemu pomocy programowej. Wyjście (Exit): Zamknięcie i wyjście z modułu do menu głównego programu. 2.3. Moduł URUCHAMIANIE/TESTOWANIE INSTALACJI (Commissioning/Test) Moduł Uruchamianie/Testowanie instalacji umożliwia uruchomienie oraz testowanie stanu instalacji w systemie KNX. W celu rozpoczęcia pracy z modułem należy połączyć komputer, z którego chcemy dokonać uruchomienia danej instalacji. Połączenie następuje poprzez łącze szeregowe RS232 komputera oraz łącze magistralne RS232. 5 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Rys. 2.4. Menu modułu Uruchamianie/Testowanie instalacji (Commissioning/Test) W menu dostępne są następujące funkcje: Otwórz (Open): Otwarcie istniejącego projektu. Wykaz urządzeń (Device): Wyszukiwanie danych urządzeń magistralnych w projekcie. Funkcje (Funct): Przeglądanie struktury funkcyjnej projektu. Topologia (Topo): Przeglądanie struktury topologii. Grupy (Groups): Przeglądanie struktury adresów grupowych. Załaduj (DLoad): Programowanie urządzeń (wgrywanie adresów fizycznych oraz programów aplikacyjnych). Sprawdź adres fizyczny (TestPA): Diagnozowanie stanu adresów fizycznych urządzeń w przyłączonej instalacji. Informacje o urządzeniu (DevInfo): Wyświetlenie informacji dotyczących aktualnego stanu danego urządzenia (BAU). Zapisz (Save): Zapisanie wprowadzonych zmian w bazie danych. Pomoc (Help): Dostęp do systemu pomocy programowej. Wyjście (Exit): Zamknięcie i wyjście z modułu do menu głównego programu. 2.4. Moduł ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI (Project Administration) Zarządzanie projektami stanowi osobny moduł programu. W tym miejscu zawarte są podstawowe informacje o tworzonych projektach. Projekty można w łatwy sposób importować do bazy (wczytywać) oraz eksportować na inne nośniki (zapisywać). Rys. 2.5. Menu modułu Zarządzanie projektami (Project Administration) LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 6
W menu dostępne są następujące funkcje: Nowy (New): Utworzenie nowego projektu. Odblokuj (Unlock): Odblokowanie projektu chronionego hasłem podczas sesji roboczej w tym module. Usuń (Delete): Po potwierdzeniu polecenia usuwa wybrane projekty z bazy. Modyfikuj (Modify): Otwarcie wybranego projektu w celu dokonania w nim modyfikacji. Kopiuj (Copy): Po potwierdzeniu polecenia kopiuje wybrany projekt. Scal (Merge): Scalenie razem dwóch projektów. Importuj (Import): Importowanie zaznaczonych projektów z danego katalogu/nośnika. Eksportuj (Export): Eksportowanie zaznaczonych projektów do danego katalogu/nośnika. Statystyki (Stat): Wyświetla podsumowanie (liczbowe) projektu. Prezentowane są najważniejsze informacje dotyczące danego projektu takie jak np. liczba zastosowanych urządzeń magistralnych, liczba obszarów, linii czy też liczba adresów grupowych. Zapisz (Save): Zapisanie wprowadzonych zmian w bazie danych. Pomoc (Help): Dostęp do systemu pomocy programowej. Wyjście (Exit): Zamknięcie i wyjście z modułu do menu głównego programu. 2.5. Moduł ZARZĄDZANIE PRODUKTAMI (Product Administration) Moduł Zarządzanie produktami stanowi bazę danych o urządzeniach poszczególnych producentów. Rys. 2.6. Menu modułu Zarządzanie produktami (Product Administration) Przed rozpoczęciem projektowania w programie ETS należy zaimportować bazy danych produktów (urządzeń) KNX. Bazy te są dostarczane przez producentów urządzeń KNX w formie tzw. baz danych pod ETS. Można je otrzymać bezpośrednio od producentów ze strony internetowej bądź znajduje się one na płytach CD-ROM dołączanych zazwyczaj do zakupionych urządzeń. 7 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Po zaimportowaniu baz danych wybranych urządzeń (pliki z rozszerzeniami: *.VD1, *.VD2, *.VD3, *.VD4, *.VD5) w banku danych tworzony jest katalog z nazwą danego producenta oraz z oferowanymi przez niego urządzeniami. W bazie znajdują się podstawowe informacje o urządzeniach, takie jak np. program aplikacyjny, opis parametrów, wymiary czy numer katalogowy. Urządzenia są pogrupowane zgodnie z ich przeznaczeniem oraz pełnionymi przez nie funkcjami w systemie KNX. W menu dostępne są następujące funkcje: Informacje (Info): Wyświetlenie szczegółowych informacji dotyczących danego produktu. Usuń (Delete): Po potwierdzeniu polecenia usuwa wybrane produkty z bazy. Zmień (Change): Umożliwienie zmiany aktualnej bazy produktów na bazę innego producenta. Importuj (Import): Importowanie produktów z pliku. Zapisz (Save): Zapisanie wprowadzonych zmian w bazie danych. Pomoc (Help): Dostęp do systemu pomocy programowej. Wyjście (Exit): Zamknięcie i wyjście z modułu do menu głównego programu. 2.6. Moduł TWORZENIE RAPORTÓW (Reports) Moduł Tworzenie raportów umożliwia wygenerowanie w formie tabelarycznych zestawień całego projektu lub tylko jego części. Dostępne raporty dotyczą między innymi zestawień adresów grupowych, zestawień zastosowanych urządzeń, ogólnych statystyk danego projektu, zestawień struktury projektu lub przeglądu jego topologii. Rys. 2.7. Okno dialogowe modułu Tworzenie raportów (Reports) LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 8
3. Proces projektowy oraz jego etapy Przystępując do wykonania projektu instalacji w systemie KNX, w pierwszej kolejności należy wykonać plan rozmieszczenia poszczególnych odbiorników i ich zasilania przewodami energetycznymi, z określonych obwodów poprowadzonych z rozdzielnicy mieszkaniowej. Urządzenia wykonawcze (aktory) mogą być instalowane zarówno bezpośrednio przy odbiornikach (urządzenia w wykonaniu do montażu w głębokiej puszce), jak i w rozdzielnicy (urządzenia w wykonaniu do montażu na szynie), co należy uwzględnić już na etapie planowania. Znając rozkład konstrukcyjny budynku, należy przewidzieć liczbę oraz rozmieszczenie rozdzielnic (np. jedna rozdzielnica na danej kondygnacji budynku). Planując instalacje odbiorcze np. instalację oświetleniową, powinno się uwzględnić przewidywane funkcje sterowania takie jak załączanie/wyłączanie lub ściemnianie grupy punktów oświetleniowych, co umożliwi odpowiednie zasilenie tych odbiorów. Następnie w oparciu o plan rozmieszczenia odbiorników należy zaplanować lokalizację urządzeń magistralnych i urządzeń systemowych instalacji KNX. Liczba przewidzianych urządzeń związana jest z liczbą linii magistralnych (na jedną linię przypadają maksymalnie 64 urządzenia). Do niezbędnych urządzeń systemowych należą zasilacz systemu magistralnego (z wbudowanym dławikiem) oraz złącze do transmisji danych (RS232 komunikacja z komputerem), które zlokalizowane są w rozdzielnicy. Po wstępnym rozplanowaniu instalacji w systemie KNX, rozpoczynany jest proces projektowy z wykorzystaniem oprogramowania firmowego ETS. Wyróżnia się następujące etapy projektowania: tworzenie projektu, tworzenie struktury fizycznej instalacji (adresy fizyczne), wybór urządzeń magistralnych, tworzenie struktury logicznej instalacji (adresy grupowe), ustawianie parametrów poszczególnych urządzeń, łączenie obiektów komunikacyjnych poszczególnych urządzeń. 3.1. Tworzenie projektu Projektowanie w programie narzędziowym ETS rozpoczyna się od uruchomienia programu i przejścia do modułu Koncepcja projektu (Project Design). W module tym należy wybrać ikonę Nowy (New), umożliwiającą utworzenie nowego projektu. Na ekranie pojawia się okno dialogowe, które należy uzupełnić zgodnie z założeniami i danymi o projekcie (rys. 3.1). Projekt zapisywany jest w bazie projektów i będzie on dostępny z poziomu modułu Zarządzanie projektami (Project Administration). Po wprowadzaniu danych w oknie dialogowym oraz potwierdzeniu (przycisk OK ), pojawia się okno projektu o nazwie Widok budynku (Building View), które służy do tworzenia topologii magistrali KNX. 9 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Rys. 3.1. Okno dialogowe tworzenia nowego projektu 3.2. Tworzenie struktury fizycznej instalacji (adresy fizyczne) Okno dialogowe Widok budynku (Building View) służy do tworzenia topologii instalacji w systemie KNX. Poprzez przenoszenie do okna projektu metodą przeciągnij i puść poszczególnych kondygnacji (Building Part) oraz pomieszczeń (Room) budynku tworzona jest struktura obiektu odpowiadająca stanowi rzeczywistemu. Poszczególnym częściom budynku należy nadać odpowiadające im nazwy. Rozdzielnice należy traktować jako oddzielne pomieszczenia, gdyż zlokalizowane są w nich konkretne urządzenia w wykonaniu do montażu na szynie. W celu podkreślenia, iż dane pomieszczenie pełni funkcję rozdzielnicy należy w oknie dialogowym wstawianego pomieszczenia zaznaczyć pole wyboru Cabinet oznaczające szafę rozdzielnicy (rys. 3.2). W analogiczny sposób, do danych pomieszczeń wstawiane są odpowiednie urządzenia magistralne (Device). Po wstawieniu urządzenia program najczęściej automatycznie nadaje mu adres fizyczny, rozpoczynając od najniższego numeru, tj. 1.1.1, a następnie zwiększając go odpowiednio dla kolejnych wstawianych urządzeń. Istnieje możliwość zmiany adresu fizycznego urządzenia z poziomu użytkownika programu. Jeżeli przykładowo w kolejnej części budynku wprowadzona zostanie w miejsce numeru linii cyfra 2, a numerację urządzeń rozpocznie się od 1 (tj. np. zamiast 1.1.35 wprowadzony zostanie adres 1.2.1), to program zinterpretuje tę operację jako powstanie nowej linii o numerze 2, a w niej urządzenia o numerze 1. Kolejnym urządzeniom w tym pomieszczeniu będą nadawane kolejne numery w tej linii, a więc 1.2.2, 1.2.3 itd. W ten sposób powstaje topologia instalacji kolejnych części budynku w systemie KNX. Należy zaznaczyć, że topologia instalacji powinna być tworzona w sposób przejrzysty i zgodny ze strukturą budynku. LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 10
Rys. 3.2. Okno dialogowe wstawiania nowego pomieszczenia w topologii budynku (na przykładzie rozdzielnicy) 3.3. Wybór urządzeń magistralnych Wstawiając urządzenia magistralne postępuje się analogicznie jak w przypadku wstawiania pomieszczeń. Po przeniesieniu (metoda przeciągnij i puść ) ikony urządzenia (Device) do pomieszczenia odpowiadającego jego docelowej lokalizacji, pojawia się okno dialogowe (rys. 3.3). Okno to umożliwia bezpośrednie przeszukanie bazy produktów. Jest ono dostępne również z poziomu modułu Zarządzanie produktami (Product Administration). W tym miejscu należy wybrać producenta urządzeń (Manufacturer) np. Gira, rodzinę produktów (Product family) np. urządzenia systemowe, typ urządzenia (Product type) np. zasilacz, program aplikacyjny (Program name) oraz rodzaj medium transmisyjnego (Medium Type). W ten sposób wyświetlone zostaną jedynie te produkty, które spełniają wszystkie zadane warunki. Przeszukiwanie bazy produktów może również odbywać się przez wprowadzenie numeru katalogowego danego urządzenia (Order number), o ile użytkownik posiada takie informacje np. z katalogu urządzeń. Po odnalezieniu danego urządzenie, należy nacisnąć przycisk Wstaw (Insert), aby został on umieszczony we wskazanym pomieszczeniu. W ten sposób do kolejnych pomieszczeń wstawia się pozostałe urządzenia magistralne, przewidziane na etapie planowania. 11 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Rys. 3.3. Okno dialogowe wyboru urządzeń 3.4. Tworzenie struktury logicznej instalacji (adresy grupowe) Następnym etapem procesu projektowego jest opracowanie logicznej struktury instalacji. Strukturę tę tworzy się z wykorzystaniem okna Adresy grupowe (Group Addresses), pojawiającego się po naciśnięciu przycisku Grupy (Groups) w menu modułu. Tworzenie struktury logicznej polega na utworzeniu grup adresowych i odpowiadających im adresów grupowych definiujących połączenia funkcjonalne pomiędzy obiektami komunikacyjnymi urządzeń magistralnych. Zależnie od wcześniej wybranej formy prezentacji adresów grupowych tj. wybór liczby poziomów w ustawieniach programowych, okno dialogowe pojawia się jako 3 lub 2 poziomowa struktura adresów grupowych. Opis grup adresowych, czyli przypisanie określonych funkcji poszczególnym grupom zależy jedynie od użytkownika. W przypadku adresów grupowych o strukturze 3-poziomowej, proponuje się następujący sposób oznaczania: opis grupy głównej (G) odpowiadał poszczególnym, charakterystycznym częściom budynku (Building parts), opis grupy pośredniej (S) określał poszczególne funkcje urządzeń, np. oświetlenie lub żaluzje, opis podgrupy (D) określał konkretne zadanie, np. załącz oprawę L1,lub opuść żaluzję. Strukturę grup tworzy się analogicznie jak w przypadku struktury budynku. Poprzez przeciągnięcie kolejno ikon: Grupy głównej (Maingroup), Grupy pośredniej (Middlegroup) oraz Podgrupy (Subgroup), LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 12
a następnie opisując je zgodnie z powyższym zaleceniem, otrzymamy pełną strukturę grup adresowych strukturę logiczną instalacji w systemie KNX (rys. 3.4). Rys. 3.4. Okno dialogowe struktury adresów grupowych 3.5. Ustawianie parametrów poszczególnych urządzeń Program umożliwia również zmianę parametrów urządzeń dostosowując w ten sposób ich działanie do wymagań indywidualnych danego projektu. Po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na danym urządzeniu, pojawia się pole z opisem możliwych funkcji modyfikacji. Po zaznaczeniu funkcji Parametry (Parameters) zostanie otwarte okno dialogowe z parametrami aplikacyjnymi danego urządzenia. Możemy tutaj np. przyporządkować kolejnym klawiszom przycisku wielofunkcyjnego poszczególne zadania (rys. 3.5). Niektóre urządzenia współpracują z kilkoma programami aplikacyjnymi. W zależności od potrzeb użytkownik ma możliwość wybrania programu, który w przypadku danej funkcji sterowania jest najbardziej odpowiedni. Pomimo iż programy aplikacyjne dotyczą tego samego urządzenia magistralnego posiadają one inne parametry oraz różne właściwości. Należy o tym szczególnie pamiętać na etapie wybierania urządzeń. 13 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Rys. 3.5. Okno dialogowe przykład edycji parametrów wielofunkcyjnego czujnika przyciskowego 4-klawiszowego 3.6. Łączenie obiektów komunikacyjnych poszczególnych urządzeń Kolejnym etapem po utworzeniu struktury fizycznej (adresy fizyczne) oraz struktury logicznej (adresy grupowe) jest utworzenie powiązań logicznych pomiędzy obiektami komunikacyjnymi poszczególnych urządzeń magistralnych. W tym celu obydwa okna dialogowe: Widok budynku (Building View) oraz Adresy grupowe (Group Addresses) są ustawiane w układzie poziomym tak, aby możliwe było wygodne poruszanie się pomiędzy tymi oknami. Powiązania logiczne pomiędzy urządzeniami tworzone są poprzez przeciągnięcie myszką ikon poszczególnych obiektów komunikacyjnych do określonych grup adresowych (rys. 3.6). Obiekty komunikacyjne urządzeń magistralnych wyświetlane są po zaznaczeniu pola wyboru Pokazuj obiekty (Show Objects) w prawym górnym rogu okna Widok budynku (Building View). Po przeciągnięciu i wstawieniu danego obiektu komunikacyjnego do określonego adresu grupowego, przy jego opisie program umieszcza automatycznie numer adresu grupowego, do którego został on przypisany. W ten sposób powstają powiązania logiczne pomiędzy poszczególnymi urządzeniami. Jest to ostatni etap procesu projektowego niewymagający komunikacji z instalacją. LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 14
4. Programowanie urządzeń oraz uruchamianie instalacji Projekt, który został wcześniej przygotowany w module Koncepcja projektu (Project Design), należy następnie otworzyć w module Uruchamianie/Testowanie instalacji (Commissioning/Test), w którym następuje programowanie poszczególnych urządzeń. Po przejściu do modułu Uruchamianie/Testowanie instalacji następuje próba automatycznego połączenia się oprogramowania z instalacją poprzez łącze szeregowe RS232. Od tej pory wszystkie czynności wykonywane w programie przekazywane są na instalację. Programowanie urządzeń następuje w dwóch fazach. Czynność ta jest wykonywana z użyciem odpowiedniego okna dialogowego (rys. 4.1). Istnieje możliwość wgrania w pierwszej kolejności adresu fizycznego urządzenia a następnie jego aplikacji, bądź jednoczesnego wgrania zarówno adresu fizycznego jak i aplikacji. Zaleca się osobne wgrywanie adresu fizycznego i aplikacji, wówczas faza pierwsza dotyczy wgrania do pamięci urządzeń odpowiadających im adresów fizycznych nadanych w projekcie, natomiast faza druga dotyczy wgrania programu aplikacyjnego wraz z sparametryzowanymi funkcjami dla każdego urządzenia. Rys. 4.1. Okno dialogowe programowania urządzeń magistralnych Podczas wgrywania adresu fizycznego program zgłasza prośbę o naciśnięcie przycisku programowania należącego do urządzenia, któremu ma być nadany dany adres fizyczny. Każde urządzenie jest wyposażone w przycisk programowania umożliwiający jego zaprogramowanie, po włączeniu którego zaświeca się dioda sygnalizacyjna informując, że urządzenie zostało zaktywizowane i rozpoznane przez oprogramowanie (rys. 4.2). W ten sposób eliminowana jest możliwość pomyłki podczas nadawania urządzeniom adresów fizycznych. Jeśli urządzenie ma wgrany adres fizyczny, przy ewentualnej zmianie aplikacji, należy wgrać jedynie aplikację, bez konieczności ponownego wgrywania adresu fizycznego. 15 LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
5 3 1 4 2 magistrala KNX Rys. 4.2. Budowa przykładowego złącza magistralnego (firmy Gira): 1 moduł użytkowy np. czujnik przyciskowy, 2 interfejs (złączka 10-pinowa), 3 łącznik magistralny z płytą montażową, 4 przycisk programowania, 5 czerwona dioda LED (sygnalizacja stanu) Moduł Uruchamianie/Testowanie instalacji (Commissioning/Test) umożliwia ponadto odpytywanie urządzeń, czyli odczytywanie ich adresów fizycznych. Jest to przydatne przy serwisowaniu instalacji w przypadku niejasności bądź nieścisłości w dokumentacji. Czynność ta może być wykonywana w obydwie strony, tj. poprzez wciśniecie przycisku programowania urządzenia program odczytuje jego adres, bądź poprzez wprowadzenie w programie adresu fizycznego urządzenia program aktywizuje diodę sygnalizacyjną tego urządzenia, co umożliwia jego lokalizację. Po zaprogramowaniu wszystkich planowanych urządzeń, instalacja powinna być już gotowa do użytkowania. LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH 16