miejsce / data : Szczecin, GRUDZIEŃ 2011 temat / obiekt / część : PROJEKT ZAMIENNY DO DECYZJI POZWOLENIA NA BUDOWĘ KANALIZACJI SANITARNEJ Z PRZYŁĄCZAMI NA DZIAŁKACH W MIEJSCOWOŚCI FELINÓW, OSJAKÓW I ZOFIA, GMINA OSJAKÓW, OBIEKT KAT. XXVI WRAZ Z ODTWORZENIEM DROGI ORAZ ROZBUDOWA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW, OBIEKT KAT. XXX NA DZIAŁCE O NR GEOD. 47 W OSJAKOWIE GMINA OSJAKÓW adres : dz. nr 47, m. Osjaków, gmina Osjaków Inwestor : Gmina Osjaków, ul. Targowa 26 98-320 OSJAKÓW Branża : Zakres : faza : A U TOMATYKA(AKPiA) PROJE KT WYKONAWCZY P.W. autor / projektant / opracował : branża : imię i nazwisko / uprawnienia / specjalność : podpis : PROJEKTANT : PROJEKTANT : inż. Kamil Lizoń specjalność: automatyka inż. Franciszek Marciniak 59/75/Wm Specjalność: instalacje elektryczne EGZEMPLARZ: AUTORSKI URZĘDU INWESTORA 1 INWESTORA 2 INWESTORA 3
SPIS TREŚCI 1. Dane ogólne.... 4 1.1. Inwestor i Użytkownik.... 4 1.2. Podstawa opracowania.... 4 1.3. Przedmiot opracowania.... 4 1.4. Lokalizacja obiektów.... 4 2. Dane szczegółowe.... 5 2.1. Szafa automatyki SA.... 5 2.1.1 Zasilanie szafy automatyki SA.... 5 2.1.2 Lokalizacja szafy automatyki SA.... 5 2.1.3 Szafa automatyki SA.... 6 2.2. System sterowania.... 6 2.3. Instalacje AKPiA zewnętrzne.... 7 2.4. Instalacje AKPiA wewnętrzne.... 7 2.5. Wytyczne dla dostawców urządzeń z własnymi szafami zasilająco-sterowniczymi.... 8 2.6. Wytyczne budowlane dla pozostałych branż.... 9 2.7. Wytyczne dla obsługi oczyszczalni ścieków w zakresie konserwacji i utrzymania ruchu systemu sterowania.... 9 3. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (plan BIOZ)... 10 2
SPIS RYSUNKÓW A-1 Szafa automatyki SA ark. 1-40. A-2 Szafa automatyki SA. Rozmieszczenie aparatury ark. 1. A-3 Oczyszczalnia ścieków rzut. Plan instalacji AKPiA 1:50. A-4 Komora zagęszczania i stabilizacji osadu. Plan instalacji AKPiA 1:50. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik nr 1. KONFIGURACJA SYGNAŁÓW STEROWNIKA OSJAKÓW Załącznik nr 2. ELEMENTY SYSTEMU STEROWANIA OSJAKÓW Załącznik nr 3. ZESTAWIENIE APARATURY POMIAROWEJ OSJAKÓW Załącznik nr 4. Dane techniczne komputera. Załącznik nr 5. Dane techniczne monitora. Załącznik nr 6. Zestawienie materiałów szafy automatyki SA Załącznik nr 7. Lista kabli AKPiA. Załącznik nr 8. Zestawienie materiałów instalacyjnych. 3
OPIS TECHNICZNY AUTOMATYKA (AKPiA) DO PROJEKTU ROZBUDOWY I MODERNIZACJI OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W GMINIE OSJAKÓW 1. Dane ogólne. 1.1. Inwestor i Użytkownik. Inwestor: Gmina Osjaków, Targowa 26, 98-320 Osjaków Użytkownikiem oczyszczalni ścieków jest Zakład Budżetowy Gminy Osjaków, Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Wieluniu. 1.2. Podstawa opracowania. - projekt budowlany wielobranżowy, - projekt wykonawczy technologiczny, - uzgodnienia międzybranżowe, - normy i przepisy. 1.3. Przedmiot opracowania. Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy branży AKPiA zawierający: - projekt szafy automatyki SA i dobór elementów systemu sterowania, - plan instalacji AKPiA, - zestawienia i tabele elementów składowych automatyki. 1.4. Lokalizacja obiektów. Oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest we wsi Osjaków (województwo łódzkie, powiat wieluński, gmina Osjaków). Oczyszczalnia położona jest zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, na działce o numerze ewidencyjnym 47, o powierzchni wynosi 0,4 ha. 4
2. Dane szczegółowe. 2.1. Szafa automatyki SA. 2.1.1 Zasilanie szafy automatyki SA. Szafa automatyki SA zasilania będzie z rozdzielnicy RG znajdującej się w tym samym pomieszczeniu. Zasilanie szafy automatyki oraz zasilanie monitora, drukarki i komputera, z systemem wizualizacji powinno być zasilaniem ze źródła napięcia gwarantowanego UPS. Branża elektryczna powinna przewidzieć obwód zasilający dla branży automatyki z UPS 230V 50Hz, TN-S, kablem YKYżo 3x2,5mm 2. Jako ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym zastosowano: Szybkie wyłączenie zasilania uszkodzonych obwodów zgodnie z normą PN-IEC 60364. Urządzenia dla potrzeb automatyki i pomiarów w szafie AKPiA w tym szafki przetworników pomiarowych zasilane będą napięciem ~230V/AC. Ochrona przed porażeniem realizowana będzie przez: - połączenie metalowych obudów oddzielnym przewodem PE - wyłączniki instalacyjne zwarciowe - wyłączniki różnicowo-prądowe o prądzie wyzwalającym I=30 ma, jako uzupełnienie przed dotykiem bezpośrednim, lub w przypadku braku ostrożności użytkowników. Sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przeprowadzać: - po zamontowaniu instalacji ochronnej, - w trakcie eksploatacji co najmniej raz w roku, - po wszelkich pracach montażowych ew. naprawach wykonywanych w systemie sterowania i automatyki. Prace przy urządzeniach systemu sterowania i automatyki (AKPiA) powinny być organizowane i wykonywane tak, by zapewnić bezpieczeństwo pracowników i sprawność urządzeń. Uwaga: Wnętrze szafy AKPiA należy traktować jako pomieszczenie ruchu elektrycznego o napięciu do 1000 V. Dostęp do wnętrza szafy może mieć wyłącznie personel uprawniony, posiadający odpowiednią grupę klasyfikacyjną BHP. 2.1.2 Lokalizacja szafy automatyki SA. Szafa automatyki SA zlokalizowana będzie w pomieszczeniu rozdzielni elektrycznej. Szafę należy posadowić na kanale kablowym. 5
2.1.3 Szafa automatyki SA. Zaprojektowano szafę SA w obudowie SPACIAL 6000, IP55 firmy SAREL, o wymiarach szer. 600mm x głęb. 600mm x wys. 2000mm z cokołem 100mm i podejściem kabli od dołu. Wprowadzenia kabli do szafy wykonywać poprzez dławiki. Wewnątrz szafy zabudowany będzie sterownik WAGO z kartami wejść/wyjść oraz wyposażenie zapewniające połączenia sieciowe z poszczególnymi elementami automatyki. Szafa zawierać będzie między innymi obwody zasilania wszystkich elementów automatyki oraz ochronniki przepięciowe. W celach serwisowych, do podłączenia urządzeń serwisowych typu laptop, programator itp. wewnątrz szafy zaprojektowano gniazdo serwisowe z zabezpieczeniem różnicowoprądowym. Szafa zostanie wyposażona w ogrzewanie i wymuszoną wentylację sterowane oddzielnym wyłącznikami termostatowymi. Na elewacji szafy znajdować się będą: lampka kontroli obecności napięcia zasilającego, oraz przycisk kasowania (potwierdzania) alarmu. W trakcie montażu urządzeń wewnątrz szaf należy zwrócić szczególną uwagę na pewność połączeń do listwy PE i połączeń zacisków PE między sobą. Na przewody podłączone do zacisków listew, należy założyć oznaczniki z adresami połączeń. Obok urządzeń montowanych na płycie montażowej należy umieścić w sposób trwały ich oznaczenia projektowe. Wszystkie połączenia wewnątrz szaf należy wykonać przewodem LgY 0,75, zasilające układy elektroniki i pomiarowe przewodem LgY 1,5. L ~230V/50Hz - kolor izolacji czarny N - kolor izolacji niebieski PE - kolor izolacji żółto-zielony +24V/DC - kolor izolacji czerwony 0V/DC - kolor izolacji zielony 2.2. System sterowania. W skład aplikacji systemu sterowania oczyszczalnią ścieków wejdą: - sterownik WAGO z programem automatycznej pracy oczyszczalni, zainstalowany w szafie automatyki GSA, - stacja operatorska składająca się z: monitora, drukarki i komputera PC z systemem operacyjnym Windows XP, lub Windows 7, oraz z systemem SCADA zbudowanym w oparciu o oprogramowanie INFILINK, serwer OPC i licencję KEPRUN 512. Komputer powinien dodatkowo być wyposażony w najnowsze oprogramowanie antywirusowe. Wykonawca systemu sterowania ma obowiązek przeniesienia prawa do licencji na Inwestora. Zobowiązany jest również przekazać, po rozruchu i odbiorze końcowym oczyszczalni, Inwestorowi kody źródłowe wykonanego oprogramowania. System sterowania będzie zapewniać poniższe funkcje dostępne z poziomu stanowiska operatorskiego: graficzne przedstawienie przebiegu sterowanego procesu, sterowanie w trybie sterowania zdalnego, ingerencję w algorytmy i nastawy sterownicze trybu sterowania automatycznego, sygnalizację sytuacji awaryjnych, 6
raportowanie zdefiniowanych przez operatora wielkości (np. informowanie o czasach pracy poszczególnych obiektów, wykresy, trendy pomiarów itp.), dokonywanie przetwarzania danych z systemu i danych zewnętrznych wraz z ich prezentacją graficzną, archiwizowanie zdefiniowanych przez operatora informacji, wymianę danych z innymi aplikacjami. Dostęp do poszczególnych funkcji stanowiska operatorskiego będzie miał strukturę hierarchiczną z blokadą dostępu przez osoby nieuprawnione dla danych czynności przez system haseł. Drukarka służyć będzie wykonywaniu wydruków wykresów, trendów, raportów itp. W celu połączenia sieciowego sterownika i komputera PC przewidziano montaż gniazda sieciowego RJ-45 w pomieszczeniu dyspozytorni. 2.3. Instalacje AKPiA zewnętrzne. Kable AKPiA na zewnątrz należy układać w ziemi w rurach osłonowych. Kable należy układać zgodnie z zaleceniami normy N SEP-E-004. W miejscu skrzyżowań z uzbrojeniem terenu, lub pod drogami należy stosować rury osłonowe. Głębokość ułożenia kabli mierzona od górnej powierzchni kabla powinna wynosić, co najmniej 0,7 m. a pod drogami 1,1 m. Po ułożeniu danych odcinków sieci zewnętrznych i zasypaniu 30 cm warstwą gruntu, przykryć kable taśmami ostrzegawczymi koloru niebieskiego. Zestawienie kabli zewnętrznych znajduje się w załączniku nr 7. Wykonawca zobowiązany jest przeprowadzić pomiary rezystancji izolacji i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej obwodów elektrycznych i dostarczyć stosowne protokoły. Przetworniki pomiarowe na zewnątrz powinny być mocowane na konstrukcjach wsporczych ze stali nierdzewnej pod daszkiem. 2.4. Instalacje AKPiA wewnętrzne. Instalacje AKPiA wewnętrzne obiektach należy wykonywać zgodnie z planem instalacji AKPiA. Należy przyjąć generalną zasadę rozdziału kabli AKPiA od kabli elektrycznych w odstępie min. 20 cm. Należy dodatkowo stosować się do uwag wymienionych poniżej: - kable AKPiA, tam gdzie to konieczne, wprowadzać do obiektów z kanalizacji kablowej AKPiA, przez przepusty kablowe. Przepusty kablowe po wprowadzeniu kabli uszczelnić, - wewnątrz obiektów kable prowadzić w korytkach perforowanych, ze stali nierdzewnej kwasoodpornej z pokrywami, pod stropem, na ścianach, po barierkach. Korytka mocować za pomocą typowych wsporników i zestawów montażowych, co 1,2 m. Kable w korytkach mocować do koryt za pomocą opasek. Kable wyposażyć w trwałe oznaczniki. Pozostawiać odpowiedni zapas kabli po doprowadzeniu w docelowe miejsce, - korytka kablowe powinny być uziemione i ich odcinki trwale połączone na całej długości połączeniami z tego samego materiału, co korytka. Korytka uziemiać co 15 20 m przewodem LYżo 16 mm 2, lub LYżo 25 mm 2, łącząc z instalacją wyrównawczą obiektu, 7
- wszystkie przebicia, przejścia kablowe przez ściany i sufity, muszą być osłonięte twardymi rurami PCV lub stalowymi, a po ułożeniu kabli należy je uszczelnić masą elastyczną ognioodporną, - podejścia końcowe do poszczególnych urządzeń wykonywać w rurkach elektroinstalacyjnych, elastycznych, z PCV, φ32 mm, - przetworniki pomiarowe mocować na konstrukcjach wsporczych (z daszkiem na zewn.) ze stali nierdzewnej, mocowanych do podłoża, ścian lub barierek lub bezpośrednio na ścianie, - sondy pomiarowe mocować na typowych zestawach montażowych ze stali nierdzewnej. Aparaturę pomiarową zestawiono w załączniku nr 3. Przed przystąpieniem do realizacji montażu obiektowego aparatury pomiarowej zapoznać się z DTR przyrządów i ściśle przestrzegać wytycznych montażowych. Montaż wykonać zgodnie z zasadami podanymi w Polskiej Normie : PN-IEC 60364 ze szczególnym uwzględnieniem przepisów PBUE. 2.5. Wytyczne dla dostawców urządzeń z własnymi szafami zasilająco-sterowniczymi. Niektóre urządzenia dostarczane będą z własnymi szafami sterowniczymi. Będą to urządzenia: - sito-piaskownik, - napowietrzacz wgłębny AJ.1, - napowietrzacz wgłębny AJ.2, - pompa osadu PO.5, - stacja higienizacji osadu, - prasa odwadniająca, - stacja dozowania PIX, - stacja zlewcza. Niniejszy projekt obejmuje swoim zakresem tylko zasilanie tych szaf. Dostawcy urządzeń z własnymi szafami zasilająco sterowniczymi powinni dostarczyć szafy z układami sterowania umożliwiającymi wymianę sygnałów z centralnym systemem sterowania (głównie PRACA i AWARIA, BLOKADA PRACY), oraz dodatkowo dostawca szafy zasilająco sterowniczej stacji odwadniania osadu powinien wystawić sygnał ZAŁĄCZ pompę wody technologicznej, do centralnego systemu sterowania, oraz odebrać w drugą stronę, sygnał AWARII pompy wody technologicznej w celu wstrzymania pracy prasy. Dostawca prasy powinien zasilić i sterować wszelkimi niezbędnymi do jej poprawnej pracy napędami i urządzeniami. Dostawca stacji zlewczej powinien dostarczyć stację z możliwością wpięcia jej do systemu sterowania przy pomocy protokołu MODBUS RTU. Wykonanie wszelkich instalacji związanych z podłączeniem urządzeń do własnych szaf zasilająco sterowniczych, w tym prowadzenie kabli zasilających i sterowniczych po obiektach, należą do dostawców urządzeń. Dostawcy tych urządzeń, zobowiązani są do przekazania Inwestorowi, po montażu i uruchomieniu urządzeń, dokumentację instalacji elektrycznych i automatyki zawierającej plany instalacji obiektowych i schematy zasadnicze szaf. 8
2.6. Wytyczne budowlane dla pozostałych branż. Branża elektryczna powinna przewidzieć zasilanie szafy automatyki z UPS 230V 50Hz, TN-S, kablem YKYżo 3x2,5mm 2. W miejscach przepustów kablowych należy pozostawić otwory dla kabli. 2.7. Wytyczne dla obsługi oczyszczalni ścieków w zakresie konserwacji i utrzymania ruchu systemu sterowania. W celu zapewnienia poprawnej pracy systemu sterowania, zasilania i przekazu sygnałów z urządzeń, Użytkownik powinien systematycznie wykonywać: 1. Przeglądy zewnętrzne, które obejmowałyby oględziny zewnętrzne szafy automatyki SA, w tym kontrolę : - stanu zapylenia szafy, - stanu połączeń elektrycznych na listwach szafy, - stanu połączeń na zaciskach urządzeń zewnętrznych podłączonych do szafy m.in. przetworników pomiarowych. Przegląd zewnętrzny należy wykonać raz na miesiąc 2. Konserwację bieżącą, która obejmowałaby: - kontrolę stanu połączeń na listwach i zaciskach łączeniowych aparatów podłączonych do szafy automatyki SA, - usuwanie wszelkich zauważonych luzów, - czyszczenie wnętrza szafy (do czyszczenia wnętrza szafy używać tylko szmat wzgl. elektroluksu przemysłowego NIE WOLNO UŻYWAĆ SPRĘŻONEGO POWIETRZA ). Konserwację bieżącą należy wykonać raz na 3-miesiące wzgl. częściej jeżeli tego wymagają warunki eksploatacji. 3. Konserwację okresową, która obejmowałaby: - konserwację bieżącą, - szczegółową kontrolę stanu połączeń na listwach, - czyszczenie końcówek przewodów, - pomiar oporności izolacji i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej ( prądem elektrycznym ), Konserwację okresową należy wykonać raz na 18-miesięcy. 4. Konserwację aparatury pomiarowej, która obejmowałaby: - wykonywanie czynności konserwacyjnych aparatury pomiarowej zgodnie z zaleceniami producentów podanymi w DTR urządzeń (m. in. czyszczenie sond pomiarowych, wymiana membran i elektrolitów). Konserwację aparatury pomiarowej należy wykonywać dla danego urządzenia tak często jak jest to podane w DTR urządzenia, zgodnie z zaleceniami producenta. Uwaga: 1. Osoby wykonujące prace konserwacyjne powinny być przeszkolone z dziedziny eksploatacji i konserwacji urządzeń AKPiA oraz elektrycznych do 1 kv, jak również posiadać ważną grupę BHP. 2. Obsługa wykonująca konserwację obiektu powinna mieć wgląd do dokumentacji powykonawczej szafy ssa jak i do aktualnych DTR urządzeń pomiarowych i sterowniczych. 9
3. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (plan BIOZ) Specyfika projektowanych instalacji powinna być uwzględniona w opracowanym przez przyszłego wykonawcę robót, zgodnie z rozporządzeniem ministra do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej art. 20 ust.1 pkt 1b Planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Kierownik budowy jest obowiązany, sporządzić przed rozpoczęciem robót, plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Przy prowadzeniu prac ziemnych, zwrócić szczególną uwagę na zagrożenie wynikające z czynnego uzbrojenia elektrycznego i technologicznego. W miejscu skrzyżowań z innymi urządzeniami podziemnymi wykonać próbne przekopy celem ustalenia przebiegu i głębokości ułożenia tych urządzeń. Odkryte uzbrojenie podziemne należy w widoczny sposób oznaczyć i zabezpieczyć przed uszkodzeniem. W czasie wykonywania robót ziemnych miejsca niebezpieczne należy ogrodzić i umieścić napisy ostrzegawcze. Przy wykonywaniu wykopów w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych przy tych robotach należy wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy ustawić balustrady zaopatrzone w światło ostrzegawcze koloru czerwonego. Wszystkie mogące wystąpić kolizje usuwać w ścisłej współpracy z Służbami Eksploatacyjnymi. Roboty przy budowie kanalizacji kablowej winne być prowadzone pod nadzorem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia w zakresie samodzielnej funkcji technicznej. 10