Prognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku dr Stanisława Górecka dr Robert Szmytkie Uniwersytet Wrocławski
Prognoza demograficzna to przewidywanie przyszłej liczby i struktury ludności według płci i wieku Prognozę sporządza się w oparciu przewidywane zmiany poziomu rozrodczości i umieralności oraz rozmiary przemieszczeń terytorialnych ludności (migracji)
ZAŁOŻENIA PROGNOZY Stan ludności Prognoza została opracowana dla ludności faktycznie zamieszkałej w poszczególnych gminach (ogół osób zameldowanych na pobyt stały i rzeczywiście tam zamieszkałych oraz osób przebywających czasowo i zameldowanych na pobyt czasowy ponad 3 miesiące). Podstawę prognozy demograficznej stanowiły dane GUS z Bazy Demografia o liczbie i strukturze ludności według płci i wieku w poszczególnych gminach zgodnie ze stanem na dzień 31.12.2013
Umieralność Prognozę liczby zgonów w gminach w poszczególnych latach objętych horyzontem prognozy oszacowano w oparciu o prawdopodobieństwa przeżycia, obliczone na podstawie tablic trwania życia. Ze względu na nieudostępnianie przez GUS pełnych wojewódzkich tablic trwania życia, do obliczeń przyjęto parametry trwania życia z tablic ogólnopolskich (Trwanie życia w 2013 r., GUS, Warszawa 2014). Prawdopodobieństwa przeżycia dla poszczególnych przekrojów czasowych obliczono odrębnie dla kobiet i mężczyzn z dodatkowym uwzględnieniem charakteru miejsca zamieszkania: gminy miejskie, wiejskie i miejsko-wiejskie.
Rozrodczość Przewidywaną liczbę urodzeń w poszczególnych gminach w roku wyjściowym prognozy (2014) obliczono na podstawie danych faktycznych z urodzeń w latach 2011-2013. Do oszacowania liczby urodzeń w kolejnych latach objętych horyzontem prognozy wykorzystano założenia dotyczące trendu zmian w poziomie dzietności kobiet dla województwa dolnośląskiego zawarte w Prognozie dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2011-2035. W oparciu o trendy dla całego województwa, obliczono trendy dzietności dla poszczególnych powiatów, odrębnie dla gmin miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich.
Migracje wewnętrzne W celu oszacowania przyszłych strumieni napływu i odpływu w migracjach wewnętrznych przeprowadzono analizę charakteru, dynamiki i zmian ruchów migracyjnych w latach 2004-2013 (na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS). Analizowane jednostki podzielono na trzy grupy: gminy miejskie, gminy w strefach podmiejskich oraz pozostałe gminy miejskowiejskie i wiejskie, dla których opracowano odmienne warianty ruchów migracyjnych, uwzględniając różną dynamikę napływu i odpływu ludności w poszczególnych gminach. Strukturę migrantów wg płci i wieku w przekroju: gminy miejskie, gminy miejsko-wiejskie i gminy wiejskie opracowano w oparciu o tabelę Migracje wewnętrzne na pobyt stały według kierunków i wieku migrantów w 2012 r. zawartą Roczniku demograficznym 2013.
Migracje zagraniczne Wielkość napływu i odpływu w migracjach zagranicznych oszacowano na podstawie współczesnych ogólnopolskich trendów zmian liczby imigrantów i emigrantów, zakładając nieznaczny, stały wzrost ich liczby, nawiązujący do wzrastającej mobilności ludności w ostatnich latach. Strukturę migrantów wg płci i wieku w przekroju: gminy miejskie, gminy miejsko-wiejskie i gminy wiejskie opracowano w oparciu o tabelę Migracje zagraniczne na pobyt stały według płci i wieku migrantów w 2012 r. zawartą Roczniku demograficznym 2013.
Prognozę demograficzną dla gmin sporządzono w jednym, najbardziej realistycznym wariancie (analogicznie jak w prognozie GUS dla powiatów) Prognoza została policzona oddzielnie dla każdej gminy, wyniki dla powiatów i całego województwa stanowią sumę stanów ludności w poszczególnych gminach. Wyniki w zakresie liczby i struktury ludności zostały przedstawione w czterech przekrojach czasowych, tj. dla lat: 2020, 2025, 2030 i 2035 Struktura ludności została przedstawiona w podziale na grupy demograficzne, funkcjonalne i ekonomiczne, ogółem oraz odrębnie dla kobiet i mężczyzn
Wyniki Prognozy demograficznej
3200000 Zmiany liczby ludności w woj. dolnośląskim w latach 1995-2035 3000000 2800000 2600000 2400000 2200000 2000000 1995 2000 2005 2010 2013 2020 2025 2030 2035 Dane rzeczywiste Prognoza dla gmin Prognoza GUS 2011-2035 Prognoza GUS 2014-2050
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 Urodzenia rzeczywiste i przewidywane w woj. dolnośląskim w latach 1995-2035 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 Urodzenia rzeczywiste Prognoza dla gmin Prognoza GUS 2011-2035 Prognoza GUS 2014-2050
Urodzenia w woj. dolnośląskim w 2014 r. 27268 26797 28363 25114 RZECZYWISTE PROGNOZA DLA GMIN GUS 2011-2035 GUS 2014-2050
Struktura ludności wg płci i wieku w 2013 r.
Struktura ludności wg płci i wieku w 2020 r.
Struktura ludności wg płci i wieku w 2035 r.
Struktura ludności wg wieku w 2013, 2020 i 2035 r.
Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w latach 2013-2035 19,0 24,1 25,7 26,6 27,5 63,8 59,3 57,5 57,7 57,6 16,9 17,3 16,8 15,4 14,6 2013 2020 2025 2030 2035 przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny
Zmiany liczby i struktury ludności w gminach woj. dolnośląskiego
22
Saldo migracji w obszarach funkcjonalnych województwa dolnośląskiego w latach 2014-2035 5000 4000 3000 2000 1000 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035-1000 -2000 JGOF LGOF WBOF WROF POZOSTAŁE WOJEWÓDZTWO
Wnioski W perspektywie 2035 r. liczba mieszkańców Dolnego Śląska ulegnie zmniejszeniu o 9,8%. Ubytek liczby ludności w województwie nastąpi mimo prognozowanego dodatniego salda migracji i wzrostu przeciętnego dalszego trwania życia Dolnoślązaków. Spadek liczby mieszkańców będzie spowodowany głównie niekorzystnymi zmianami w zakresie poziomu rozrodczości. Pomimo prognozowanego wzrostu dzietności liczba urodzeń będzie systematycznie spadać, jako efekt niekorzystnych zmian w strukturze ludności według wieku, które powstały w latach 90. XX w. i na początku lat 2000. Regionalne zróżnicowanie procesów demograficznych będzie w głównej mierze efektem różnic w zakresie mobilności przestrzennej ludności.
Dziękujemy za uwagę