Model generyczny prognozujący zapotrzebowanie na usługi edukacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego. Warszawa-Poznań, 18 grudnia 2012

Transkrypt

1 Model generyczny prognozujący zapotrzebowanie na usługi edukacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego Warszawa-Poznań, 18 grudnia 2012

2 Budowa modelu Agenda Wprowadzenie do problematyki modelowania oraz prognozowania demograficznego Przyjęte założenia użyte do budowy prognozy demograficznej Prezentacja aplikacji 2

3 3

4 Informacje o projekcie Docelowym efektem/przedmiotem postępowania jest generyczny model w postaci aplikacji, służącej do prognozowania zapotrzebowania na usługi edukacyjne w ramach edukacji przedszkolnej oraz szkolnej na trzech poziomach: podstawowej, gimnazjalnej, ponadgimnazjalnej. 4

5 Informacje o projekcie Generyczny - możliwy do użycia w szerokim polu zastosowań, akceptujący różne typy argumentów, przetwarzanych danych. (źródło: Słownik Języka Polskiego, sjp.pl, data odwiedzenia witryny ). 5

6 Informacje o projekcie Model obejmuje sieć instytucji edukacyjnych w ramach systemu oświaty, istniejących na terenie jednostek samorządu terytorialnego oraz potencjalny popyt na usługi tych instytucji. Model ten wyposażony w dodatkowe zmienne związane z migracjami edukacyjnymi oraz rozwojem sieci osadniczej pozwala na ocenę skali zachodzących i prognozowanych zmian demograficznych z perspektywy budowania strategii oświatowych w samorządach. 6

7 Informacje o projekcie Opracowany model generyczny obejmuje swoim zakresem prognozę związaną z realizacją zadań oświatowych przez różne typy jednostek samorządu terytorialnego, tj.: gminy, powiaty, miasta. 7

8 Moduł demograficzny W celu prognozowania zapotrzebowania na usługi edukacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego posłużono się metodą składnikową, która za pomocą równania ruchu ludności umożliwia określenie zmian liczby i struktury ludności w czasie. Wyniki prognozy zaprezentowane są w formie przewidywanych zmian w stanie i strukturze ludności. Dane te prezentowane są zarówno w układzie graficznym, jak i tabelarycznym. 8

9 Moduł demograficzny Tworzenie prognozy, pomimo ścisłych założeń metodologiczno-naukowych, niesie ze sobą szereg zagrożeń mogących w sposób fałszujący wpłynąć na wyniki prognozy z powodu: niemożności wykazania i dokładnego oszacowania wszystkich czynników wpływających na sytuację społeczno-demograficzną przez cały czas obejmowania prognozy konieczności przyjęcia określonych scenariuszy. 9

10 Moduł demograficzny Etap 1. Określenie założeń ogólnych. Rok wyjściowy prognozy rok 2011 (najnowsze dostępne dane w BDL GUS), Horyzont prognozy - rok 2030, Zasięg terytorialny gminy (NTS-5), powiaty (NTS- 4) i miasta na terenie całego kraju. 10

11 Moduł demograficzny Etap II. Określenie założeń szczegółowych Określenie cząstkowych współczynników płodności, Określenie cząstkowych współczynników zgonów, Określenie cząstkowych współczynników migracji, 11

12 Moduł demograficzny Etap III. Wersja biologiczna prognozy Wyznaczenie danych wsadowych Postarzanie ludności, czyli określanie ile osób dożyje do momentu horyzontu prognozy, wykorzystując informacje o umieralności, Ustalenie liczby dzieci urodzonych w okresie horyzontu prognozy przez kobiety, które dożyły do tego okresu, korzystając z informacji o płodności. 12

13 Moduł demograficzny Etap IV. Wersja migracyjna prognozy Ustalenie sposobu i skali migracji między wyróżnionymi regionami (gminy, powiaty, miasta), Wyznaczenie ostatecznej liczby ludności. 13

14 Moduł demograficzny Podstawą wyliczeń prognozy są dane Głównego Urzędu Statystycznego. W całej prognozie posłużono się danymi aktualnymi na okres od roku 2000 (w przypadku dostępności) do roku Dane pochodzą zarówno z obliczeń własnych, będących wynikiem przeprowadzonych analiz, jak i są wynikiem dostępnych prognoz ludności. 14

15 Moduł generyczny a inne prognozy Podmiotem, który przygotowuje prognozy demograficzne dla całego obszaru Polski jest Główny Urząd Statystyczny. Opracowany model generyczny w postaci aplikacji uwzględniać proponować będzie rozwiązania, które gwarantują zgodność uzyskanych danych z danymi GUS-owskimi. 15

16 Moduł demograficzny Dokumentem, który był wykorzystywany w modelu generycznym jest przede wszystkim materiał Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata Poprzednia prognoza GUS na lata (opracowana na wynikach spisu ludności z 2002 r. i opublikowana przez GUS w 2004 r.) a prognoza aktualna. 16

17 Model generyczny a prognoza GUS Model generyczny operuje na poziomie gminnym, choć założenia są zbliżone, Do roku 2030 (wystarczające do tworzenia strategii oświatowych), Na bieżąco aktualizowany, Możliwość modyfikacji podstawowowych zmiennych, Model uwzględnia różnice wewnątrzpowiatowe. 17

18 Moduł demograficzny Krok 1 Dane wyjściowe Krok 2 Postarzanie ludności Krok 3 Określenie liczby urodzeń Krok 4 Czynniki migracyjne 18

19 Moduł demograficzny Metoda składnikowa jest narzędziem, które umożliwia stosowanie różnych założeń analitycznych dla poszczególnych założeń szczegółowych dotyczących istotnych czynników wpływających na skład i strukturę demograficzną. Opis danego zjawiska ludnościowego opartego o dane empiryczne i statystyczne. Zbiór hipotez i twierdzeń dotyczących zmian mechanizmu wpływającego na zjawiska ludnościowe. 19

20 Współczynnik dzietności Kluczowym dla wyznaczenia prognozowanego poziomu płodności jest współczynnik dzietności. Współczynnik ten oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15-49 lat) przy założeniu, że w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością obserwowaną w badanym roku, tzn. przy przyjęciu cząstkowych współczynników płodności z tego okresu za niezmienne. Rok Współczynni k dzietności 1,249 1,222 1,227 1,243 1,267 1,306 1,390 1,398 1,382 20

21 Współczynnik dzietności Na podstawie danych GUS można stwierdzić, iż w kolejnych latach obowiązywania prognozy przewiduje się dalszy stopniowy i łagodny wzrost tego współczynnika (zwłaszcza w miastach). 1,55 1,5 1,45 1,4 1,35 1,3 1,25 1, Miasta Wieś 21

22 Wiek rodzenia dziecka Opóźniać będzie się także czas urodzenia pierwszego dziecka, co wymusza wprowadzenie korekty poziomu płodności w poszczególnych grupach wiekowych kobiet. 31, , , , , , Miasta Wieś 22

23 Umieralność W związku z postępem naukowo-medycznym oraz poprawą jakości życia w Polsce, a także wzrostu zainteresowania zdrowym trybem życia zauważalny jest coroczny wzrost długości życia Mężczyźni Kobiety 23

24 Migracje Migracje są znaczącym czynnikiem wpływającym na liczbę i strukturę ludności. Jednakże precyzyjne oszacowanie poziomu migracji stwarza wiele problemów metodologicznych. Spora część, nawet długotrwałych zmian miejsca zamieszkania, nie jest rejestrowana, co powoduje znaczące niedoszacowanie wielkości migracji. Prognozowana wartość migracji na terenie poszczególnych powiatów opracowana została przez GUS. Na tej podstawie wyznaczony zostanie współczynnik migracji. Współczynnik ten przedstawia saldo migracji w przeliczeniu na mieszkańców. Dane te także konfrontowane będą z wynikami uzyskanymi w ramach analiz z użyciem danych wsadowych. 24

25 Zapraszamy na prezentację aplikacji! Dziękujemy za uwagę! Siedziba spółki: Public Profits Sp. z o.o. Bazar Poznański ul. Paderewskiego Poznań Dział Badań: ul. Murna Poznań tel fax prognoza@publicprofits.pl 25