Informacja o wynikach kontroli podmiotów świadczących usługi za pomocą urządzeń opalających, w celu sprawdzenia zgodności solariów używanych do wykonywania usług z zasadniczymi wymaganiami W III kwartale 2010 r. przeprowadzono kontrolę 3 podmiotów świadczących konsumentom usługi w zakresie opalania tj.; - solarium Fabryka Słońca 420" ul. Przemysłowa 3, 40-020 Katowice, prowadzone przez przedsiębiorcę SUNline Polska" Sp. z o. o. ul. Oświęcimska 64a, 43-190 Mikołów, - solarium ul. Strzelców Bytomskich 16, 40-308 Katowice, prowadzone przez przedsiębiorcę WERA" ul. Młodzieżowa 12, 42-600 Tarnowskie Góry, - solarium Dominikana" ul. Armii Krajowej 65, 41-506 Chorzów, prowadzone przez przedsiębiorcę VALDI SUN" Sp. z o. o. ul. Gliwicka 365, 43-1900 Mikołów. Kontrole ujawniły niezgodności w zakresie spełniania przez poddane ocenie urządzenia solaryjne wymagań zasadniczych, w zakresie poziomu natężenia emitowanego promieniowania ultrafioletowego w odniesieniu do 21 urządzeń oraz w zakresie braku zamieszczenia oznakowania warunkującego bezpieczeństwo i prawidłowość użytkowania w odniesieniu do 9 urządzeń. W toku przeprowadzonych kontroli ocenie poddano 26 urządzeń do opalania, w tym: - 1 produkcji krajowej, - 25 wyprodukowanych na terytorium Wspólnoty przez przedsiębiorców unijnych Kontrolą objęto 23 łóżka opalające przeznaczone do opalania skóry w pozycji leżącej oraz 3 kabiny solaryjne służące do opalania skóry w pozycji pionowej. Spośród kontrolowanych urządzeń tylko 2 modele kabin do opalania stanowiły przedmiot bieżącej produkcji i wprowadzane zostały do obrotu jako produkty nowe natomiast pozostałe 24 łóżka i kabiny do opalania zakupione zostały od dystrybutorów krajowych i unijnych z rynku wtórnego jako urządzenia używane. Struktura ocenianych urządzeń w zależności od pochodzenia przedstawiała się następująco: wyroby produkcji krajowej: - kabina do opalania Opal Fitness, rok produkcji 2010, wyprodukowana przez TANZI ul. Poprzeczna 18, 05-230 Kobyłka,wyroby wyprodukowane na terytorium Unii Europejskiej; - łóżka do opalania Soltron XL-70 turbo Starlight, Ergoline 800 excellence, Soltron X-50 Flower, Soltron X-50 Mechanic, Ergoline 600 ultra turbo Power, Ergoline 600 ultra turbo Power, Ergoline 450 Classic (4 egzemplarze), Ergoline 900 Excellence (4 egzemplarze), Ergoline 600 Avantgarde (2 egzemplarze), Soltron XL-1000 Diavolo (3 egzemplarze), Ergoline 600 Evolution (2 egzemplarze) i Ergoline 8000 - produkcji JK Products GmbH, 53604 Bad Honnef Niemcy oraz Ergoline 44 ultra turbo power - produkcji J-K Products Gesellschaft GmbH D-53578 Windhagen Niemcy, kabina do opalania megasun Tower T-230, wyprodukowana przez KBL AG The Beauty&Health Company Ringstrasse 24-26, D-56307 Dernbach Niemcy, kabina do opalania Sunline Super Power - wyprodukowana w Niemczech (brak danych producenta). Prawidłowość wprowadzania do obrotu urządzeń solaryjnych 1
Wszystkie poddane ocenie łóżka oraz kabiny do opalania skóry podlegały przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego, wdrażającego dyrektywę 2006/95/WE, która zastąpiła z dniem 16 stycznia 2007 r. dyrektywę niskonapięciową 73/23/EWG. Spełnienie wymagań w zakresie umieszczania na wyrobach oznakowania CE" Badaniem w przedmiotowym zakresie objęto wszystkie wytypowane łóżka i kabiny. Nie stwierdzono nieprawidłowości w postaci braku wymaganego oznakowania CE", potwierdzającego spełnienie przez wyrób wymagań zasadniczych. Znakowania umieszczone zostały w sposób trwały na tabliczkach znamionowych. Sprawdzenie zgodności z wymaganiami zasadniczymi Prawidłowość oznakowania urządzeń solaryjnych Ocena oznakowania łóżek i kabin do opalania wykazała nieprawidłowości w odniesieniu do 9 urządzeń, zainstalowanych w kontrolowanych solariach. Niezgodności dotyczyły braku zamieszczenia informacji wymaganych postanowieniami zastosowanej przez producentów w procedurze oceny zgodności normy zharmonizowanej PN-EN 60335-2-27, określających: - typ i liczbę zamontowanych w urządzeniu emiterów UV oraz pozostałych emiterów - 8 urządzeń solaryjnych tj.; łóżka do opalania Soltron XL-70 turbo Starlight, Ergoline 800 excellence, Soltron X-50 Flower, Soltron X-50 Mechanic - zainstalowane w solarium Dominikana" przy ul. Armii Krajowej 65 w Chorzowie oraz łóżka do opalania Ergoline 44 ultra turbo power, Ergoline 600 ultra turbo power (2 egzemplarze) i kabina do opalania Sunline Super Power - zainstalowane w solarium przy ul. Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach, - ostrzeżenie o szkodliwości promieniowania UV, mogącego powodować starzenie się skóry i w konsekwencji raka skóry - 4 urządzenia tj.; Ergoline 44 ultra turbo Power, Ergoline 600 ultra turbo Power (2 egzemplarze) oraz kabina do opalania Sunline Super Power - zainstalowane w solarium przy ul. Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach, - ostrzeżenie zalecające uważne przeczytanie instrukcji - 4 urządzenia tj.; Ergoline 44 ultra turbo Power, Ergoline 600 ultra turbo Power (2 egzemplarze) oraz kabina do opalania Sunline Super Power - zainstalowane w solarium przy ul. Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach, - nazwę i adres producenta - kabina do opalania SunLine Power, zainstalowana w solarium przy ul. Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach. W trakcie czynności kontrolnych przedsiębiorcy podjęli działania naprawcze, w wyniku których na wszystkich urządzeniach solaryjnych zamieszczone zostały dodatkowe, trwałe metryczki zawierające wymagane informacje, określające typ i liczby emiterów UV i innych emiterów oraz ostrzeżenia o konieczności zapoznania się z instrukcją i konsekwencjach wynikających z ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe. Kontrola oznakowania pozostałych urządzeń do opalania nie wykazała niezgodności. Zamieszczone informacje identyfikowały nazwę i adres producenta, markę urządzenia, typ urządzenia, typ i liczbę emiterów UV i pozostałych emiterów, numer artykułu oraz dane znamionowe. Tabliczki znamionowe oraz metryczki umieszczone zostały w sposób widoczny, czytelny i trwały. Sposób uwidocznienia oznakowania nie budził zastrzeżeń. W miejscach widocznych dla użytkowników naklejone zostały polskojęzyczne ostrzeżenia o treści Promieniowanie UV może powodować uszkodzenia oczu i skóry, takie jak starzenie się skóry i w konsekwencji rak skóry. Czytaj uważnie instrukcje. Noś gogle ochronne. Niektóre leki i kosmetyki mogą zwiększać wrażliwość na opalanie." Dostępność dla użytkowników solariów gogli ochronnych Urządzenia do opalania zamontowane w solarium Fabryka Słońca 420" przy ul. Przemysłowej 3 w Katowicach oraz solarium przy ul. Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach nie posiadały dołączonych okularów ochronnych zapewniających właściwą ochronę oczu. W toku kontroli ustalono natomiast, że okulary dostępne były na stanowiskach obsługi klientów. Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, że solarium Fabryka Słońca 420" dysponowało jedynie 9 parami okularów ochronnych na 17 zamontowanych urządzeń, z których 5 stanowiło przedmiot oferty handlowej, a pozostałe oferowane były odpłatnie w ramach usługi wypożyczenia. Na wyposażeniu solarium przy ul. Strzelców Bytomskich znajdowały się 4 pary okularów, oferowanych nieodpłatnie w ramach usługi 2
wypożyczenia. Okulary posiadały oznaczenia handlowe oraz oznakowanie CE. Przedsiębiorcy po zapoznaniu z ustaleniami kontroli podjęli działania naprawcze, w wyniku których uzupełnili liczbę dostępnych okularów, warunkującą zabezpieczenie przynajmniej 2 par na każde zainstalowane łóżko. Wyposażenie urządzeń w instrukcje użytkowania Poddane ocenie łóżka oraz kabiny do opalania wyposażone zostały w pisemne instrukcje obsługi, zawierające informacje warunkujące bezpieczne ich użytkowanie. Dokumenty sporządzone zostały w języku polskim względnie zawierały polskie wersje językowe. Instrukcje przechowywane były na stanowiskach obsługi w sposób warunkujący użytkownikom solarium swobodę dostępu. W przypadku większości urządzeń zakupionych z rynku wtórnego jako produkty używane, instrukcje opracowane zostały przez przedsiębiorców krajowych. Dokumenty zawierały informacje określające podstawowe wskazówki bezpieczeństwa, zalecenia eksploatacyjne, wymagania konserwacyjne, informacje o ograniczeniach w użytkowaniu oraz opis postępowania w razie wystąpienia niebezpieczeństwa. Kontrole nie ujawniły niezgodności w treści instrukcji. Prawidłowość sporządzania deklaracji zgodności W toku kontroli sprawdzono prawidłowość sporządzenia deklaracji zgodności na stosowane do świadczenia usług solaryjnych łóżka i kabiny do opalania. Kontrolowani przedsiębiorcy nie dysponowali deklaracjami zgodności. W trakcie czynności uzyskano od dystrybutorów krajowych deklaracje na 7 poddanych ocenie urządzeń. Dokumenty uzyskano bez wdrażania procedur administracyjnych. Spośród przekazanych deklaracji tylko jedna, wystawiona przez przedsiębiorcę krajowego TANZI na kabinę do opalania Opal Fitness odnosiła się do urządzenia wyprodukowanego i wprowadzonego do obrotu po zmianie wymagań i wdrożeniu nowelizacji normy PN-EN 60335-2-27:2004/A1 tj. 1.09.2009 natomiast pozostałe wystawione przez producenta niemieckiego J-K Josef Kranz GmbH odnosiły się do urządzeń wprowadzonych do obrotu przed nowelizacją normy. Weryfikacja zapisów nie wykazała nieprawidłowości. W deklaracjach potwierdzono zgodność urządzeń solaryjnych z wymaganiami dyrektywy niskonapięciowej oraz kompatybilności elektromagnetycznej, obowiązującymi w okresie wystawiania dokumentów. W procedurze oceny zgodności producenci zastosowali normy zharmonizowane, w tym EN 60335-2-27 Elektryczny sprzęt do użytku domowego i podobnego -- Bezpieczeństwo użytkowania -- Część 2-27: Wymagania szczegółowe dotyczące urządzeń do naświetlania skóry promieniowaniem podczerwonym i nadfioletowym. Deklaracje wystawione przez producenta niemieckiego J-K Josef Kranz GmbH Köhlershohner Straβe D-53578 Windhagn zawierają numery certyfikatów i raportów sporządzonych przez uczestniczącą w procedurze niemiecką jednostkę badawczą TÜV Rheinland. Sprawdzenie wymagań w zakresie konstrukcji Łóżka i kabiny do opalania poddano szczegółowym oględzinom w zakresie oceny bezpieczeństwa użytkowania oraz występowania potencjalnych zagrożeń w trakcie eksploatacji. W wyniku przeprowadzonej oceny stwierdzono, że urządzenia nie nosiły śladów uszkodzeń mechanicznych. Połączenia elementów obudów dokonane zostały w sposób zapewniający stabilność i trwałość zespolenia. Zawiasy pokryw łóżek oraz drzwi kabiny funkcjonowały bez zastrzeżeń umożliwiając ich płynne i pełne otwarcie. Stan połączeń i przewodów elektrycznych nie budził zastrzeżeń. Zamontowane odciągi wentylacyjne były drożne i zapewniały właściwy przepływ powietrza przez urządzenia w trakcie cyklu użytkowania. Wentylatory odciągowe pracowały we wszystkich zakresach prędkości i posiadały zamontowane osłony w postaci metalowych siatek. Lampy i promienniki zabezpieczone zostały osłonami z przeźroczystych tworzyw sztucznych, których powierzchnie były gładkie i nie nosiły śladów pęknięć. Panele sterujące zamontowane w górnych pokrywach łóżek do opalania oraz na ścianie czołowej kabiny umożliwiały swobodny dostęp do przycisków i wyświetlaczy. Funkcje obsługowe działały bez zastrzeżeń. Łóżka i kabina solaryjne wykonane zostały w pierwszej klasie ochrony przeciwporażeniowej. Mocowanie przewodów elektrycznych i elementów konstrukcyjnych nie budziło zastrzeżeń. Pomiar poziomu promieniowania ultrafioletowego W toku przeprowadzanych kontroli sprawdzono poziom emitowanego promieniowania o całkowitym współczynniku efektywnej irradiancji. W wyniku dokonanych pomiarów stwierdzono, że maksymalny poziom promieniowania UV o całkowitym 3
współczynniku efektywnej irradiancji, emitowany przez badane łóżka i kabiny solaryjne przekraczał w przypadku 21 urządzeń (zainstalowanych w solarium Fabryka Słońca 420" przy ul. Przemysłowej 3 w Katowicach oraz solarium firmy Wera" przy ul Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach), wartość 0,3 W/m2. Wyniki pomiarów w odniesieniu do poszczególnych urządzeń przedstawiają się następująco: solarium Fabryka Słońca 420" w Katowicach; - kabina do opalania megasun Tower T-230, nr seryjny 52028903, rok produkcji 2009, zainstalowana na stanowisku 1, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w połowie wysokości przedniej ścianki - 1,06 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 450 Classic, nr seryjny 639805, rok produkcji 2002, zainstalowane na stanowisku nr 2, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środku górnej części łóżka (klapy) - 0,86 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 450 Classic, nr seryjny 568959, rok produkcji 2002, zainstalowane na stanowisku nr 3, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkuj dolnej części łóżka - 1,05 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 450 Classic, nr seryjny 633356, rok produkcji 2002, zainstalowane na stanowisku nr 4, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w lewej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy - 0,81 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 450 Classic, nr seryjny 637186, rok produkcji 2002, zainstalowane na stanowisku nr 5, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w lewej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy, zabudowanej w górnej klapie łóżka - 0,90 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 900 Excellence, nr seryjny 771473, rok produkcji 2004, zainstalowane na stanowisku nr 6, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,29 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 900 Excellence, nr seryjny 751701, rok produkcji 2003, zainstalowane na stanowisku nr 7, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,27 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 900 Excellence, nr seryjny 771497, rok produkcji 2004, zainstalowane na stanowisku nr 8, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,37 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 900 Excellence, nr seryjny 760638, rok produkcji 2003, zainstalowane na stanowisku nr 9, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,33 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 600 Avantgarde, nr seryjny 560375, rok produkcji 2000, zainstalowane na stanowisku nr 10, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 0,61 W/m2, łóżko do opalania Ergoline 600 Avantgarde, nr seryjny 606929, rok produkcji 2000, zainstalowane na stanowisku nr 11, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 0,59 W/m2, - łóżko do opalania Soltron XL-1000 Diavolo, nr seryjny 791627, rok produkcji 2004, zainstalowane na stanowisku nr 12, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w prawej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy, zabudowanej w górnej klapie łóżka - 1,28 W/m2, - łóżko do opalania Soltron XL-1000 Diavolo, nr seryjny 793321, rok produkcji 2003, zainstalowane na stanowisku nr 13, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w prawej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy, zabudowanej w górnej klapie łóżka - 1,17 W/m2, - łóżko do opalania Soltron XL-1000 Diavolo, nr seryjny 838469, rok produkcji 2005, zainstalowane na stanowisku nr 14, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy, zabudowanej w górnej klapie łóżka - 1,06 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 600 Evolution, nr seryjny 823761, rok produkcji 2004, zainstalowane na stanowisku nr 15, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,24 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 600 Evolution, nr seryjny 758184, rok produkcji 2003, zainstalowane na stanowisku nr 16, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części górnej klapy łóżka - 1,27 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 8000, nr seryjny 424257, rok produkcji 2000, zainstalowane na stanowisku nr 17, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w prawej górnej lampie wysokoprężnej do opalania twarzy, zabudowanej w klapie łóżka - 0,84 W/m2 solarium firmy Wera" przy ul Strzelców Bytomskich 16 w Katowicach; - łóżko do opalania Ergoline 600 ultra turbo power, zainstalowane na stanowisku nr 1, rok produkcji 1998, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środku górnej części łóżka (klapy) - 0,65 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 600 ultra turbo power, zainstalowane na stanowisku nr 2, rok produkcji 1997, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środku górnej części łóżka - 0,71 W/m2, - łóżko do opalania Ergoline 44 ultra turbo power, zainstalowane na stanowisku nr 3, rok produkcji 1995, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany środkowej części górnej klapy łóżka - 0,91 W/m2, - kabina do opalania SunLine Super Power, zainstalowana na stanowisku nr 4, brak danych dotyczących roku produkcji, maksymalny poziom promieniowania zlokalizowany w środkowej części drzwi kabiny - 0,53 W/m2. 4
W przypadku 18 łóżek i kabin zmierzony poziom promieniowania przekraczał zarówno wartość 0,3 W/m2 warunkującą, stosownie do opinii Komisji Europejskiej z dnia 27 października 2004 r. oraz stanowiska Komitetu Naukowego ds. Produktów Konsumenckich, przyjętym przez Komisję Europejską 20 czerwca 2006 r., bezpieczeństwo korzystania z urządzeń solaryjnych do celów kosmetycznych jak i wartość 0,6 W/m2 obowiązującą przed zmianą wymagań, wdrożoną 1 kwietnia 2009 r. postanowieniami normy PN-EN 60335-2-27:2004/A1. Przekroczenie dopuszczalnej emisji promieniowania na poziomie 1,06 W/m2 stwierdzono również w odniesieniu do kabiny megasun Tower T-230, wyprodukowanej i wprowadzonej do obrotu w 2009 r. przez przedsiębiorcę niemieckiego KBL AG Ringstrasse 24-26, D-56307 Dernbach. Niezgodności w zakresie oznakowania, stanowiące naruszenie postanowień 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego zostały w trakcie kontroli wyeliminowane przez kontrolowanych przedsiębiorców w ramach wdrożonych działań naprawczych. Postępowania pokontrolne Ujawnione nieprawidłowości stanowiły podstawę do skierowania wystąpień do dwóch kontrolowanych przedsiębiorców obligując ich do podjęcia niezwłocznych działań, mających na celu usunięcie stwierdzonych niezgodności z wymaganiami zasadniczymi w zakresie przekroczenia dopuszczalnego poziomu promieniowania. Podsumowanie Podsumowując wyniki kontroli należy stwierdzić, że zgodność wykorzystywanych przy świadczeniu usług solaryjnych urządzeń do opalania z wymaganiami zasadniczymi, budzi poważne zastrzeżenia ze względu na stwierdzone przekroczenia dopuszczalnego poziomu promieniowania oraz ujawnioną skalę nieprawidłowości. Zakwestionowano 21 spośród 26 poddanych ocenie łóżek i kabin do opalania wyprodukowanych na terytorium Wspólnoty Europejskiej, które ze względu na nadmierne promieniowanie stwarzające realne zagrożenie zdrowia i życia konsumentów nie spełniały wymagań zasadniczych 6 ust. 1 i 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego. W odniesieniu do urządzeń wprowadzonych do obrotu po zmianie wymagań i wdrożeniu nowelizacji normy PN-EN 60335-2-27:2004/A1 tylko jeden model kabiny do opalania Opal Fitness, wyprodukowanej w 2010 r. przez przedsiębiorcę krajowego Tanzi" posiadał poziom promieniowania obniżony do wartości 0,3 W/m2. Natomiast kabina megasun Tower T-230 wyprodukowana przez przedsiębiorcę niemieckiego KBL AG pomimo produkcji w 2009 r. emitowała promieniowanie na poziomie 1,06 W/m2 tj. w zakresie znacznie przekraczającym dopuszczalną wartość. Ustalenia wskazują, że kontrolowani przedsiębiorcy nie mają świadomości dostosowania urządzeń wykorzystywanych do świadczenia usług solaryjnych do wymagań w zakresie ograniczenia poziomu promieniowania ultrafioletowego, szczególnie w odniesieniu do łóżek i kabin, które zakupili na rynku wtórnym jako produkty używane. Podsumowując wyniki kontroli należy jednak stwierdzić, że w miarę prowadzonych czynności oddźwięk w środowisku branżowym stawał się coraz bardziej wyraźny i skutkował wdrażaniem przez przedsiębiorców we własnym zakresie działań mających na celu obniżenie promieniowania ultrafioletowego. 5