Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 04.04.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.367.2013 DECYZJA Nr 31 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcom Zdzisławowi Wawrzonkowi wykonującemu działalność gospodarczą pod nazwą Rzeźnictwo i Wędliniarstwo w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 317 Pawłowi Wawrzonkowi wykonującemu działalność gospodarczą pod nazwą Rzeźnictwo i Wędliniarstwo Paweł Wawrzonek w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 317 karę pieniężną w kwocie 1.126,00 zł (słownie: jeden tysiąc sto dwadzieścia sześć złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego dwóch partii przetworów mięsnych wartości 265,17 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na: obecność fosforu dodanego w kiełbasie zwyczajnej wieprzowej, średnio rozdrobnionej, wędzonej, parzonej, oznaczonej numerem partii produkcyjnej i terminem przydatności do spożycia 10.12.2013 r., w ilości 2.776 mg/kg przy niepewności wyniku ± 278 niedeklarowanego w składzie podanym na etykiecie dołączonej do wyrobu; bezzasadne zastosowanie nazwy sugerującej domowy sposób produkcji lub przetwarzania dla szynki wiejskiej wędzonki wieprzowej, parzonej z okrywą tłuszczową, oznaczonej numerem partii produkcyjnej i terminem przydatności do spożycia 10.12.2013 r., co naruszało art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołany w art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.), a także art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.). 1
Uzasadnienie W dniach od 03 do 05 grudnia 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.352.2013 z dnia 03.12.2013r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, przeprowadzili kontrolę w sklepie mięsno-wędliniarskim zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 317 (lok.91, boks 124), należącym do Zdzisława Wawrzonka wykonującego działalność gospodarczą pod nazwą Rzeźnictwo i Wędliniarstwo i Pawła Wawrzonka wykonującego działalność gospodarczą pod nazwą Rzeźnictwo i Wędliniarstwo Paweł Wawrzonek. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby upoważnionej ( ). W toku kontroli w dniu 03 grudnia 2013 r.: 1) pobrano do badań laboratoryjnych próbkę (0,53 kg) kiełbasy zwyczajnej wieprzowej, średnio rozdrobnionej, wędzonej, parzonej, oznaczonej numerem partii produkcyjnej i terminem przydatności do spożycia 10.12.2013r. wyprodukowanej przez Rzeźnictwo i Wędliniarstwo Wawrzonek, Syberia 17, 95 060 Brzeziny.Próbka przedmiotowej kiełbasy została opisana w protokole pobrania próbki numer 01226 i przekazana do Laboratorium Kontrolno-Analitycznego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Katowicach, ul. Brata Alberta 4 celem przeprowadzenia badań organoleptycznych i fizyczno-chemicznych; 2) stwierdzono bezzasadne zastosowanie nazwy sugerującej domowy sposób produkcji lub przetwarzania dla szynki wiejskiej wędzonki wieprzowej, parzonej z okrywą tłuszczową, oznaczonej numerem partii produkcyjnej i terminem przydatności do spożycia 10.12.2013 r. Z wykazu składników dołączonego do przedmiotowej szynki wynikało, że do jej produkcji wykorzystano m.in. hydrolizat białka sojowego, wzmacniacz smaku (E 621, E 635), regulator kwasowości (E 330), emulgatory (E 450, E 451, E 452, E 339), barwnik (E 150c), czyli składniki i substancje dodatkowe nie stosowane w domowej produkcji. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że zastosowana nazwa szynka wiejska wprowadzała konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, właściwości i naruszała art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołany w art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.),zwanej dalej ustawą o jakości, a także art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 2
stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002. Przeprowadzone w Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Katowicach, ul. Brata Alberta badania kiełbasy zwyczajnej wieprzowej, średnio rozdrobnionej, wędzonej, parzonej, oznaczonej numerem partii produkcyjnej i terminem przydatności do spożycia 10.12.2013r wykazały obecność fosforu dodanego w ilości 2.776 mg/kg przy niepewności wyniku ± 278, który nie był deklarowany w składzie wyrobu. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w sprawozdaniu z badań numer 425/2013 z dnia 09 grudnia 2013r. wystawionym przez Laboratorium Kontrolno- Analityczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Katowicach, ul. Brata Alberta 4, protokole kontroli z dnia 03 grudnia 2013r (nr akt ŻG.8361.352.2013), protokole kontroli z dnia 13 grudnia 2013r. (nr akt ŻG.8361.367.2013) oraz na zdjęciach etykiet dołączonych do produktów wykonanych w toku kontroli. Po zapoznaniu się z wynikami badań osoba upoważniona ( ) oświadczyła (pismo z dnia 13 grudnia 2013 r.), że przedsiębiorcy rezygnują z badania próbki kontrolnej, która została pobrana za protokołem pobrania próbki numer 01225 w dniu 03 grudnia 2013 r. w trakcie tej samej kontroli, w ilości 0,612 kg. Działając na podstawie art. 33 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.), pismem numer ŻG.8361.367.2013 z dnia 23 grudnia 2013 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej skierował wystąpienie pokontrolne do producenta - Rzeźnictwo i Wędliniarstwo Wawrzonek, Syberia 17, 95 060 Brzeziny - kwestionowanych produktów i jednocześnie wniósł o podjęcie niezwłocznych działań zmierzających do wprowadzania do obrotu produktów zgodnych z przepisami i deklaracjami. O fakcie wprowadzenia do obrotu towarów nieodpowiadających jakości handlowej powiadomiony został również Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Łodzi. W odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne producent poinformował, że zmienił nazwę wyrobu (nazwę szynka wiejska wędzonka wieprzowa parzona z okrywą tłuszczową zastąpił nazwą szynka z tłuszczykiem wędzona parzona ), zaś obecność fosforu w kiełbasie zwyczajnej wyjaśnił pomyłką pracownika (użycie niewłaściwej mieszanki). W związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego przetworów mięsnych nieodpowiadających jakości handlowej w dniu 05 marca 2014r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości. Strony zostały poinformowane o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystały. Jednocześnie poproszono strony o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez strony w dniu 07 marca 2014r. 3
W dniu 18 marca 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strony podały wielkość obrotu za rok 2013 Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wprowadzane do obrotu artykuły rolno spożywcze, jak wynika z art. 6 ust. 1 ustawy o jakości są oznakowane, co oznacza, że muszą być spełnione w tym zakresie wszystkie wymagania dotyczące oznakowania, uregulowane w przepisach prawa. Natomiast art. 6 ust. 2 ustawy o jakości wskazuje, że do znakowania środków spożywczych stosuje się odpowiednio wymagania określone w art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zaś art. 6 ust. 3, że do reklamy oraz do prezentacji artykułów rolno spożywczych, w tym w szczególności w odniesieniu do ich kształtu, wyglądu opakowania, zastosowanych materiałów opakowaniowych, sposobu prezentacji oraz otoczenia, w jakim są prezentowane, stosuje się odpowiednio wymagania określone w art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Również art. 16 rozporządzenia 178/2002 wskazuje, że etykietowanie, reklama, prezentacja żywności, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd 4
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowani przedsiębiorcy byli odpowiedzialni za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu tym przedsiębiorcom kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości czynu, ponieważ zastosowanie nazwy szynka wiejska dla produktu, który w swoim składzie zawierał szereg substancji nie wykorzystywanych w domowej produkcji (m.in. wzmacniacz smaku, barwniki, hydrolizat białka sojowego), a także użycie w etapie produkcji substancji dodatkowej i nie wykazanie jej w składzie w istotnym stopniu naruszało interesy konsumentów. Konsumenci dokonując zakupu przedmiotowych przetworów mięsnych zostali wprowadzeni w błąd, gdyż otrzymali produkty niezgodne z ich oczekiwaniami; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanych przedsiębiorców. To obowiązkiem stron było zastosowanie nazwy niewprowadzającej konsumenta w błąd, a także sprawdzenie jakości gotowego wyrobu przed wprowadzeniem go do obrotu (tym bardziej, że czynności związane z produkcją wykonywała osoba nie mająca doświadczenia), by zapewnić konsumentom wyroby zgodne z deklaracją. Strony jednak tego nie uczyniły i wprowadziły do obrotu wyroby nieodpowiadające jakości handlowej; 3. wysoki zakres naruszenia, bowiem wprowadzenie do obrotu przetworów mięsnych niezgodnych z deklaracją i przepisami prawa żywnościowego w znacznym stopniu narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania zarówno w zakresie jakości jak i oznakowania, które były istotne z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotu, podaną przez strony. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku 5
naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 1.126,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 1.126,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). w z. Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Łodzi mgr inż. Barbara Warzywoda Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. Zdzisław Wawrzonek ( ) 2. Paweł Wawrzonek ( ) 2. a/a 6