4 NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI DEPARTAMENT INFRASTRUKTURY KIN-41 00-001-0512014 Nr ewd. 125120 141P11410011K1N Informacja o wynkach kontrol wykonana budżetu państwa w 2013 r. w częśc 26 Łączność Warszawa maj 2014 r. H
Msją Najwyższej Izby Kontroljest dbałość o gospodarność skuteczność w służbe publcznej d/a Rzeczypospoltej Polskej Sps treśc Wzją Najwyższej Izby Kontrol/jest ceszący sę powszechnym autoytetem najwyższy organ kontro/ państwowej, którego raporty będą oczekwanym poszukwanym źródłem nformacj d/a organów władzy / społeczeństwa Informacja o wynkach kontrol wykonana budżetu państwa w 2013 r. w częśc 26 Łączność Dyrektor Dep rtamentu Infrastruktury Tomasz Eml an I. Ocena kontroloyyanej dzałalnośc...... 4 1. Ocena ogólna 4 2. Sprawozdawczość 4 3. Uwag wnosk 4 II. Wynk kontrol 6 III. Informacje dodatkoaie...... 13 Załącznk.....l 14 )I Zatwerdzam: Prezes Najwyższej Izby Kontrol Warszawa, maja 2014 r. Najwyższa Izba Kontrol Ul. Fltrowa 57 02-056 Warszawa tel./fax: 22 444 50 00 www.nk.goy.pl 2 3
I. Ocena kontrolowanej dzałalnośc Ocena kontrolowanej dzałalnośc kerującemu komórką organzacyjną po powroce z delegacj. W ocene NIK psemne sprawozdane dokumentuje L Ocena kontrolowanej dzałalnośc 4 1 był Kontrol 3. Kontrolę przeprowadzono w Mnsterstwe Admnstracj Cyfryzacj (MAC), którą objęto dzałalność mnstra właścwego ds. łącznośc w okrese od 1 styczna do 31 grudna 2013 r., pod względem legalnośc, gospodarnośc, celowośc rzetelnośc. W okrese objętym kontrolą Mnster Admnstracj Cyfryzacj dysponentem częśc budżetowej 26 Łączność (dalej cz. 26) kerował dzałem admnstracj rządowej Łączność, który obejmował sprawy poczty telekomunkacj, sprawował nadzór nad Prezesem Urzędu Instytutem Badawczym w Warszawe, 2 oraz nad Instytutem Łącznośc Komunkacj Elektroncznej a ponadto wykonywał nadzór właśccelsk nad Pocztą Polską SA. Państwowym pozwala na ocenę efektu merytorycznego, osągnętego w wynku zrealzowanego wyjazdu służbowego wydatkowanych na ten cel środków fnansowych. Brak sprawozdana, bądź sprawozdane w forme ustnej, ne ma waloru dokumentacyjnego, a ponadto narusza ogólną zasadę psemnośc postępowana w admnstracj. 4 5 Kontrola została przeprowadzona na podstawe art. 2 ust. 1 ustawy z dna 23 grudna 1994 r. o Najwyższej Izbe 1. Ocena ogólna 4 wykonane budżetu państwa w 2013 roku w częśc 26 Łączność. Najwyższa Izba Kontrol ocena pozytywne Pozytywna ocena ogólna wykonana budżetu państwa w 2013 roku w cz. 26 wynka z ustaleń kontrol wskazujących na prawdłowe: budżetu państwa w zakrese realzacj dochodów wydatków. Dochody zrealzowane w wysokośc 183,9 tys. zł (tj. ponad 5,5 krotne wększej od zaplanowanej) w całośc przekazano wykonane na centralny rachunek budżetu państwa. Rzetelne zaplanowano oraz w sposób celowy gospodarny zrealzowano wydatk budżetu państwa w wysokośc 47.960,1 tys. zł; wydatków budżetu środków europejskch. Pozytywne ocenono planowane wykonane wydatków w kwoce 9.845,6 tys. zł, które przeznaczone zostały na realzację zadań ujętych w plane fnansowym; wykonane nadzoru przez dysponenta cz. 26 nad całoścą gospodark fnansowej. sprawowane 2. Sprawozdawczość Najwyższa Izba Kontrol opnuje pozytywne roczne sprawozdana budżetowe za rok 2013 kwartalne sprawozdana w zakrese operacj fnansowych oraz pod względem zgodnośc z ewdencją ksęgową kwot wydatków ujętych w sprawozdanach z wykonana wydatków budżetu państwa budżetu środków europejskch w układze zadanowym. Sprawozdana budżetowe zostały sporządzone poprawne przekazują prawdzwy rzetelny obraz dochodów, wydatków, a także należnośc zobowązań w 2013 roku. 3. Uwag wnosk W MAC w 2013 r. ne wprowadzono psemnych procedur sporządzana kontrol sprawozdań budżetowych, 5. NIK ponowne o co NIK wnoskowała po kontrol wykonana budżetu państwa w 2012 r. w częśc 26 Łączność zwraca uwagę na celowość ustanowena w Cz. 26 procedur kontrol prawdłowośc sporządzana sprawozdań budżetowych. Wynka to m.n. ze standardu nr 10 określonego w Komunkace nr 23 Mnstra Fnansów z dna 16 grudna 2009 r. w sprawe standardów kontrol zarządczej dla sektora fnansów publcznych, wskazującego na celowość dokumentowana procedur wewnętrznych, nstrukcj wytycznych funkcjonujących w systeme kontrol zarządczej, aby zapewnć ch spójność dostępność dla wszystkch osób, dla których są one nezbędne. Analza zestawena delegacj zagrancznych w 2013 r., na które w ramach częśc 26 wydatkowano ogółem 596,2 tys. zł (w tym 532,2 tys. zł z budżetu państwa 64,0 tys. zł z budżetu środków europejskch) wykazała, że w 26,3% przypadkach poleceń służbowego wyjazdu zagrancznego, ne złożono psemnego sprawozdana je nesformalzowanym raportam ustnym bądź malowym, które pracowncy przedkładal z wyjazdu zastępując 1 Rozporządzene Prezesa Rady Mnstrów z dna 18 lstopada 2011 r. w sprawe szczegółowego zakresu dzałana Mnstra Admnstracj Cyfryzacj (DzU. Nr 248, poz. 1479). 2 Art. 16 ustawy z dna 4 wrześna 1997 r. o dzałach admnstracj rządowej.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 743, ze zm. 3 Dz.U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 4 Najwyższa Izba Kontrol stosuje 3-stopnową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mmo stwerdzonych neprawdłowośc, negatywna. Wnosek w wystąpenu pokontrolnym (znak KIN-4100-03-01/2013) z kontrol P/13/072 Wykonane budżetu państwa w 2012 r. w częśc 26 Łączność.
Wynk kontrol Wynk kontrol II. Wynk kontrol 1. Dochody budżetowe Zgodne z założenam przyjętym do kontrol wykonana budżetu państwa w 2013 r., kontrola dochodów budżetowych w częśc 26 Łączność została ogranczona do przeprowadzena analzy porównawczej danych ujętych w rocznym sprawozdanu budżetowym Rb-27 z wykonana planu dochodów budżetowych 6. Dochody budżetowe w cz. 26 zostały zaplanowane w wysokośc 33,0 tys. zł. Zostały one zrealzowane w wysokośc 183,9 tys. zł, tj. w 557,3%. W stosunku do wykonana roku ubegłego (337,0 tys. zł) dochody w cz. 26 zrealzowane zostały w 54,6%. Zaplanowane na rok 2013 w cz. 26 dochody budżetowe MAC dysponenta 3 stopna w wysokośc 30,0 tys. zł zostały wykonane w kwoce 59,0 tys. zł, tj. w 196,7% planu. Zrealzowane w 2013 r. dochody stanowy 17,5% ch kwoty w roku poprzednm (337,0 tys. zł). Przekroczene dochodów budżetowych w stosunku do planu wynkało m.n. z wpłat z lat ubegłych oraz egzekucj werzytelnośc wynkających z wyroków sądowych, a także z uzyskana nezaplanowanych dochodów z najmu powerzchn użytkowej meszczącej sę w sedzbe MAC. Na dzeń 31 grudna 2013 r. ne występowały należnośc an nadpłaty, a saldo końcowe dochodów wynosło zero. Planowane realzacja dochodów budżetowych Zaplanowane w ustawe budżetowej wynosły 33,0 tys. zł były najwększe w dzale 750 Admnstracja publczna, rozdzale 75001 Urzędy naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej, w 0970 Wpływy z różnych dochodów (25,0 tys. zł) oraz w 0580 Grzywny nne kary penężne od osób prawnych nnych jednostek organzacyjnych (5,0 tys. zł). W 0750 Dochody z najmu dzerżawy składnków majątkowych dochodów ne planowano. 7 na rok 2013 z dna 25 styczna 2013 r. dochody budżetowe w cz. 26 Zrealzowane dochody budżetu państwa w cz. 26 wynosły 183,9 tys. zł w stosunku do ustawy budżetowej na rok 2013 były ponad 5,5 razy wyższe. Na wyższe o 150,9 tys. zł od przewdywanego wykonane, wpływ mało przede wszystkm uzyskane neplanowanych dochodów w rozdzale 60052 Zadana w zakrese telekomunkacj, w 0920 Pozostałe odsetk, w którym uzyskano neplanowane dochody w wysokośc 121,4 tys. zł (65,8% zrealzowanych dochodów w Cz. 26) z tytułu odsetek bankowych od środków dotacj zwróconych przez Benefcjenta na rachunek bankowy MAC, kosztów upomneń oraz odsetek nalczonych od netermnowego zwrotu kwot dotacj. Ze względu na charakter uzyskanych dochodów (odsetk bankowe, zwroty dotacj) na etape prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2013 dochody te ne zostały zaplanowane. Dochody były rzetelne poberane, ewdencjonowane oraz przekazywane na rachunek dochodów centralnego rachunku beżącego budżetu państwa. Ich dokumentowane odbywało sę zgodne z zasadam określonym w ustawe z dna 29 wrześna 1994 r. o rachunkowośc 8. Nske w porównanu z rokem poprzednm wykonane dochodów budżetowych w 2013 r. w częśc 26 wynkało przede wszystkm z braku dochodów w dzale 750 Admnstracja publczna, rozdzale 75001 Urzędy naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej, 0750 Dochody z najmu dzerżawy składnków majątkowych. Osągnęte z tego tytułu dochody w 2012 r., w kwoce 313,0 tys. zł, ne były planowane na 2013 r. (w tym paragrafe). Wynkało to z wygaśnęca w dnu 12 serpna 2012 r. umowy najmu pomeszczeń w budynku przy ul. Królewskej w Warszawe, będącego w trwałym zarządze MAC. Należnośc pozostałe do zapłaty W roku 2013 ne dokonywano umorzeń, zanechań poboru oraz odroczeń należnośc budżetu państwa. Zaległośc budżetowe oraz należnośc pozostałe do zapłaty, według stanu na dzeń 31 grudna 2013 r., podobne jak w roku poprzednm, ne wystajły. Ne udzelano równeż ulg w spłace należnośc. 6 Planowane realzacja dochodów budżetowych szczegółowo sprawdzane były w częścach, w których na 2013 r. zostały zaplanowane dochody w kwoce wyższej nż 200 mln zł. OzU. z 2013 r., poz. 169 ze zm. B Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm. 6 2. Wydatk budżetu państwa budżetu środków európejskch Wydatk budżetowe w cz. 26 zostały zaplanowane w układze klasyfkacj budżetowej, z uwzględnenem zapotrzebowana na środk budżetowe w 2013 r. oraz lmtów wydatków na 2013 r., określonych przez Mnstra Fnansów w pśme z dna 27 lpca 2012 r., a także lmtów wydatków w zakrese programów projektów określonych przez Mnstra Rozwoju Regonalnego. Kwoty zaplanowanych wydatków wynkały z kontynuacj realzacj dwóch projektów w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, tj. projektu pn. System Informacyjny o nfrastrukturze szerokopasmowej portal Polska Szerokopasmowa, realzowanego na podstawe umów zawartych w 2009 r. z Instytutem Łącznośc Państwowym Instytutem Badawczym, oraz Projektu systemowego dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do nternetu. Zaplanowane w ustawe budżetowej w cz. 26 na 2013 r. wydatk budżetowe określono w wysokośc 24.067,0 tys. zł. Plan wydatków został następne zwększony do kwoty 54.746,5 tys. zł. Realzacja wydatków budżetowych w Cz. 26 dokonywana była z zachowanem zasad gospodarowana środkam publcznym określonych w ustawe z dna 27 serpna 2009 r. o fnansach publcznych 54.746,5 tys. zł wykonano wydatk w kwoce 47.960,1 tys. zł, co stanowło 87,6% planu po zmanach. 9. Z zaplanowanej kwoty wydatków Na dzeń 31 grudna 2013 r. w Cz. 26 ne wysta;ły zobowązana wymagalne oraz wydatk, które ne wygasły z upływem roku budżetowego. Newykorzystane środk budżetowe w kwoce 252,6 tys. zł, MAC zwrócło do Mnsterstwa Fnansów w dnu 24 styczna 2014 roku, tj. przed termnem wynkającym z 16 ust. 7 pkt 2 rozporządzena Mnstra Fnansów z dna 20 grudna 2010 r. w sprawe szczegółowego sposobu wykonywana budżetu państwa. 10 Przecętne zatrudnene w MAC w analzowanej częśc w 2013 r. wynosło 136 osób 11 w stosunku do roku poprzednego było wększe o 15 osób (tj. o 12,4%). Wypłacone wynagrodzena wynosły ogółem 10.434,6 tys. zł w porównanu z rokem poprzednm wzrosły o 800,0 tys. zł (tj. o 8,4%). Przecętne mesęczne wynagrodzene brutto na jednego pełnozatrudnonego zmalało w 2013 r. do kwoty 6.394 zł (z kwoty 6.629 zł w 2012 r.), co stanowło 96,5% wynagrodzena w roku poprzednm. Dokonywane w 2013 r. zmany w pozome zatrudnena wynkały z kontynuacj prowadzonej w 2012 r. reorganzacj mnsterstwa, utworzonego z dnem 18 lstopada 2011 r., polegającej w szczególnośc na odbudowanu komórek obsługowych, w celu zapewnena sprawnego funkcjonowana urzędu. Pracowncy zatrudnan byl w ramach cz. 26 początkowo w grancach posadanych przez MAC środków na wynagrodzena, a następne w ramach środków pochodzących z rezerw celowych przyznanych przez Mnstra Fnansów (decyzje z dna 17 lpca 2013 r. 21 wrześna 2013 r.). Spośród czterech postępowań o zamówena publczne skontrolowanych w MAC w ramach cz. 26, w wynku których zawarto umowy na łączną kwotę 1.069,8 tys. zł (brutto), trzy dotyczyły zawarca umów wykonawczych na śwadczene usług doradczych w wynku zawartych w dnu 27 wrześna 2012 r. umów ramowych dot. Programów Operacyjnych zwązanych z wdrażanem nternetu szerokopasmowego. Jedno postępowane dotyczyło zamówena z wolnej ręk na kwotę 148,8 tys. zł na przedprocesowe doradztwo prawne w sporze pomędzy RP a spółkam prawa cypryjskego z sedzbąw Nkozj, będących akcjonaruszam jednego z operatorów. Powyższe postępowana były ujęte w plane zamóweń publcznych MAC. W wynku analzy dokumentacj dotyczącej wymenonych zamóweń stwerdzono, że zostały one przeprowadzone zgodne z proceduram określonym w ustawe z dna 29 styczna 2004 r. Prawo zamóweń publcznych zawarte na podstawe obowązujących przepsów prawa, w sposób zapewnający sprawną realzację projektu przez benefcjentów w celu ogranczena barer w dostępe do nternetu oraz przecwdzałana zjawsku wykluczena cyfrowego. Zadana wykonywane przez ekspertów zewnętrznych, w tym w zakrese beżącego doradztwa, opracowana opn prawnych oraz doradztwa prawnego w zakrese zastępstwa procesowego, w zwązku ze sporem przed trybunałem arbtrażowym, ne pokrywały sę z zadanam należącym do kompetencj pracownków MAC. Na realzację umów zawartych w wynku postępowań objętych kontrolą wydatkowano w 2013 r. środk w kwoce 883,2 tys. zł (w tym: 259,0 tys. zł z budżetu państwa 624,2 tys. zł z budżetu środkow europejskch). O Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm. 10 Dz.U. Nr 245, poz. 1637 ze zm.; rozporządzene zostało uchylone z dnem 31 styczna 2014 r. Wg Rb-70. 12 Dz.U. z 2013 r., poz. 907 ze zm. 12. Umowy wykonawcze zostały 7
Urzędy Zadana Urzędy przeznaczone śwadczena zakup Wynk kontrol Wynk kontrol W strukturze wykonanych wydatków budżetowych cż. 26 (według grup ekonomcznych), wydatk beżące stanowły 19.319,8 tys. zł (40,3%)13, wydatk majątkowe 875,7 tys. zł (1,8%)14, dotacje 27.748,9 tys. zł (57,9%)15, a śwadczena na rzecz osób zycznych wynosły 15,8 tys. zł 16 udzał wydatków na wynagrodzena z pochodnym (11.648,6 tys. zł) wynósł 60,3%, a w relacj do wszystkch wydatków budżetowych cz. 26 24,3%. Wydatk na współfnansowane z budżetu państwa programów realzowanych z udzałem środków UE wynosły 1.530,4 tys. zł 17 (3,2% wydatków Cz. 26).. W strukturze wydatków beżących Zobowązana w cz. 26 na konec okresu sprawozdawczego wynosły ogółem 883,6 tys. zł stanowły 94,4% zobowązań na konec 2012 r. (936,3 tys. zł). Zobowązana wymagalne ne wystąpły zarówno na konec 2012 r., jak na konec 2013 roku. W 2013 r. na służbowe podróże zagranczne w MAC w cz. 26 wydatkowano ogółem 596,2 tys. zł (w tym 532,2 tys. zł z budżetu państwa 64,0 tys. zł z budżetu środków europejskch), co stanowło 82,2% wykonana wydatków na delegacje zagranczne w 2012 r. (w 2012 r. wydatkowano ogółem 725,4 tys. zł). Analza zestawena delegacj zagrancznych w 2013 r. w ramach częśc 26 wykazała, że na 99 poleceń wyjazdu służbowego, w 26 przypadkach ne złożono psemnego sprawozdana z wyjazdu, zastępując je raportam ustnym bądź malowym, które delegowan pracowncy przedkładal kerującemu komórką organzacyjną. W ocene NIK psemne sprawozdane dokumentuje pozwala na ocenę efektu merytorycznego, osągnętego w wynku zrealzowanego wyjazdu służbowego wydatkowanych na ten cel środków fnansowych. Brak sprawozdana, jak równeż sprawozdane w forme ustnej, ne ma waloru dokumentacyjnego, a ponadto narusza zasadę ogólną psemnośc postępowana w admnstracj. 2.1. Wydatk budżetu państwa W porównanu do 2012 r., wydatk w 2013 r. w cz. 26 były wyższe o 25.380,9 tys. zł, tj. o 112,4%. Głównym tego przyczynam były koszty realzacj zadań w zakrese telekomunkacj, które w stosunku do roku poprzednego wzrosły ponad 9,5 krotne. Dotacje Wykonane wydatków w cz. 26 w grupe paragrafów dotacje subwencje wynosło 27.748,9 tys. zł, w tym 27.610,6 tys. zł w dzale 600 (92,7% wydatków dzału) 138,3 tys. zł w dzale 752 (23,4% wydatków dzału). Srodk wydatkowane w rozdzale 60052 Zadana w zakrese telekomunkacj zostały na sfnansowane wydatków zwązanych z odtworzenem sygnału analogowego w nadawanu sygnału cyfrowego telewzj, celem zapewnena pełnego pokryca terytorum Polsk sygnałem nazemnej telewzj cyfrowej na kontynuację realzacj dwóch projektów w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, tj. projektu pn. System Informacyjny o nfrastrukturze szerokopasmowej portal Polska Szerokopasmowa, realzowanego na podstawe umów zawartych w 2009 r. z Instytutem Łącznośc Państwowym Instytutem Badawczym, oraz Projektu systemowego dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do nternetu. 18, W rozdzale 60046 została zaplanowana dotacja w wysokośc 2.055,0 tys. zł dla Poczty Polskej SA, tj. zgodne z rozporządzenam Mnstra Fnansów z dna 3 wrześna 2010 r. w sprawe szczegółowego sposobu trybu naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej (16.721,0 tys. zł), a ponadto w rozdzale 60052 w zakrese telekomunkacj (2.146,8 tys. zł) w rozdzale 75212 452,0 tys. zł. 14 W rozdzale 75001 Urzędy naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej 859,5 tys. zł w rozdzale 60052 16,2 tys. zł. 15 W rozdzałach: 60046 Operatorzy Pocztow (dotacja przedmotowa dla Poczty Polskej SA), 60052 Zadana w zakrese telekomunkacj(dotacja celowa na współfnansowane z budżetu państwa projektu realzowanego z udzałem środków europejskch) oraz 75212 Pozostałe wydatk obronne (dotacja podmotowa dla TP SA Poczty Polskej SA). 15 Całość w rozdzale 75001 naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej. 17 Kwotę 1.530,4 tys. zł wydatkowano w ramach współfnansowana z budżetu państwa Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. 18 Na ten cel, na podstawe decyzj Mnstra Fnansów, uruchomono środk z rezerwy celowej w wysokośc 31.451,0 tys. zł z przeznaczenem dla Telewzj Polskej SA. Telewzja Polska SA wykorzystała 24.849,5 tys. zł, a 44,0 tys. zł zwrócła na rachunek bankowy MAC. Mnster Admnstracj Cyfryzacj dokonał (w dnu 22 lstopada 2013 r.) blokady pozostałej kwoty w wysokośc 4.357,5 tys. zł, o czym ponformował Mnstra Fnansów. 13 Wydatk beżące zrealzowane zostały w domnującym zakrese w rozdzale 75001 19 oraz z dna 17 wrześna 2010 r. w sprawe dotacj przedmotowej udzelana rozlczana dotacj przedmotowych do śwadczeń usług pocztowych podlegających ustawowemu zwolnenu z opłat pocztowych wydatków wynosło 1.754,3 tys. zł, tj. 85,4%. 20. Wykonane W rozdzale 75212 wypłacono środk dotacj w kwoce 138,5 tys. zł na realzację zadań na rzecz obronnośc państwa przez Telekomunkację Polską SA, tj. zgodne z zawartą umową nr 23/3-4/11 z dna 10 marca 2011 r. oraz Pocztę Polską SA, tj. zgodne z umową nr 23/3-11/11 zawartą 11 kwetna 2011 roku. Przedmotowe wydatk dotyczyły w szczególnośc konserwacj systemu bezpeczeństwa badana sprzętu elektrozolacyjnego. Wydatk beżące jednostek budżetowych Wydatk beżące w kwoce 19.319,8 tys. zł stanowły 40,3% wykonana wydatków ogółem w Cz. 26. Ponesono je główne w dzale 750-Admnstracja publczna. Wykonane wydatków beżących w tym dzale wynosło 16.721,0 tys. zł, co stanowło 36,7% wydatków ogółem Cz. 26 95,0% wydatków dzału. Wydatk w tym dzale wykonane zostały w wysokośc 96,7% planu po zmanach w stosunku do roku poprzednego wzrosły o 3,9%. Dotyczyły one prawe w całośc wydatków beżących (92% wydatków dzału), przede wszystkm na wynagrodzena z pochodnym ( 40 1-405, 407, 411, 412) 11.648,6 tys. zł, zakup materałów wyposażena 469,4 tys. zł, zakup energ usług( 426, 427, 430) 1.185,2 tys. zł oraz podróże służbowe składk do organzacj mędzynarodowych( 441, 442, 454) 2.877,7 tys. zł. ( 421) Wydatk majątkowe Wydatk majątkowe, w kwoce 859,5 tys. zł, wystąpły w dzale 750, co stanowło 4,9% wydatków tego dzału 1,8% wydatków cz. 26. Wydatk majątkowe wystąpły ponadto (w kwoce 16,2 tys. zł) w dzale 600-Transport łączność. W ramach wydatków majątkowych zakupono m.n. lcencje oprogramowane, system wdeokonferencj, sprzęt nformatyczny, telewzory sprzęt multmedalny, urządzena materały eksploatacyjne. Realzacja zadań Wydatk beżące w dzale 600-Transport łączność dotyczyły m.n. zakupu usług zwązanych z dzałanam nformacyjno-promocyjnym w ramach kampan nformacyjnej w zakrese przechodzena z nadawana analogowego na cyfrowe w telewzj nazemnej, doradztwa prawnego, obsług Globalnego Sympozjum Regulatorów, zakupu dostępu do sec Internet, oraz zakupu usług obejmujących wykonane ekspertyz, analz pomocy naukowych. W dzale 750-Admnstracja publczna wydatk realzowane były z przeznaczenem na: wynagrodzena dla osób fzycznych (m.n. ekwwalent za prane odzeży roboczej, używane własnej odzeży obuwa roboczego, środk ochrony ndywdualnej hgeny osobstej, dopłaty do okularów korekcyjnych); pochodne oraz pozostałe wydatk beżące (koszty zwązane z utrzymanem budynków: konserwacja neruchomośc, zakup medów, sprzątane, wywóz śmec, usług ochronarske, podatek od neruchomośc; zakup materałów wyposażena: materały pędne smary, materały wyposażene w grupe nformatyka o okrese używana krótszym nż jeden rok, materały kancelaryjno-burowe; składk dla organzacj mędzynarodowych, usług konserwacyjne, usług transportowe ochronarske, opłaty bankowe, podróże służbowe krajowe zagranczne, odpsy na Zakładowy Fundusz Śwadczeń Socjalnych); lcencj oprogramowana, systemu wdeokonferencj, sprzętu nformatycznego, telewzorów sprzętu multmedalnego zakup urządzeń. W ramach dzału 752-Obrona narodowa środk zostały przeznaczone na szkolena realzację zadań na rzecz obronnośc państwa przez jednostk zewnętrzne, zgodne z zawartym umowam. 19 Dz.U. Nr 166, poz. 1123. Dz.U. Nr 188, poz. 1262 ze zm. 8 9
anulowana nższych kwartalne kwartalne sprawozdane sprawozdane sprawozdane sprawozdane Wynk kontrol Wynk kontrol I. Wydatk na utrzymane urzędu obsługującego mnstra właścwego ds. łącznośc (MAC dysponenta III stopna) wynosły 19.761,1 tys. zł 21 stanowły 93,1% planu po zmanach. Mnejsze nż zaplanowane wykonane wydatków było wynkem oszczędnego gospodarowana środkam ne mało wpływu na wykonane zadań. Wydatk MAC stanowły 41,2% wydatków w częśc 26. 2.2. Wydatk budżetu środków europejskch W ustawe budżetowej na 2013 r. w cz. 26 wydatk budżetu środków europejskch zostały określone w kwoce 6.098,4 tys. zł w cągu roku budżetowego zostały zwększone do 14.679,7 tys. zł. Plan wydatków po zmanach w stanowł 317,6% ch wykonana w roku poprzednm (4.622,2 tys. zł). Zmany w plane wydatków budżetu środków europejskch wynkały z decyzj Mnstra Fnansów. Podstawą określena planowanych kwot na realzację zadań, zarówno w częśc dotyczącej wsparca projektów budowy sec szerokopasmowych, jak w częśc dotyczącej budowy kompetencj cyfrowych w ramach Projektu systemowego dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu, był harmonogram rzeczowo-fnansowy stanowący załącznk 3 do porozumena z dna 1 wrześna 2011 r. w sprawe dofnansowana realzacj Projektu systemowego. Dodatkowo, z uwag na pełne wykorzystane środków budżetowych w cągu poprzednego roku budżetowego, na podstawe oszacowana planowanych kosztów kontynuowana dzałań, wystąpono o uruchomene środków z rezerwy celowej. Kwoty zaplanowanych wydatków zwększone zostały o środk przeznaczone na wsparce ekspercko-doradcze oraz zwększene dostępu do wedzy I nnowacyjnych rozwązań technologcznych dla podmotów realzujących projekty w zakrese Projektu systemowego dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu (decyzja MF z dna 12 marca 2013 r. na kwotę 3.633,0 tys. zł oraz decyzja MF z dna 26 kwetna 2013 r. na kwotę 4.233,0 tys. zł), a także środk na sfnansowane wynagrodzeń dla pracownków zaangażowanych w realzację tego projektu systemowego (decyzja MF z dna 9 grudna 2013 r. na kwotę 715,0 tys. zł). Zaplanowane wydatk budżetu środków europejskch zostały wykonane w kwoce 9.845,6 tys. zł (tj. w 161,5% środków zaplanowanych w ustawe budżetowej na rok 2013 oraz w 67,1% planu po zmanach). Wykonane tych wydatków stanowło 2 13,0% w relacj do roku poprzednego (4.622,2 tys. zł). Z budżetu środków europejskch fnansowano w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (dzał 600-Transport Łączność, rozdzał 60052 Zadana w zakrese telekomunkacj) realzację dwóch projektów pn.: System Projekt Informacyjny o nfrastrukturze szerokopasmowej portal Polska Szerokopasmowa, systemowy dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu, koncentrujący sę na koordynacj dzałań zwązanych z budową sec szerokopasmowych przez samorządy województw, przecwdzałanu wykluczenu cyfrowemu oraz prowadzenu dzałań nformacyjnych szkolenowych. Wydatkowane środk przeznaczono na wydatk beżące (specjalstyczne usług doradcze, wykonane ekspertyz analz prawnych, zakup materałów wyposażena, koszty organzacj warsztatów konferencj, ogłoszena prasowe, zakup sprzętu komputerowego oraz koszty delegacj krajowych zagrancznych). W dzale 750-Admnstracja publczna, środk budżetu Un Europejskej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, wydatkowano na wynagrodzena wraz z pochodnym dla pracownków zaangażowanych w realzację projektu pn. System Informacyjny o nfrastrukturze szerokopasmowej portal Polska Szerokopasmowa. Newykorzystane planowanej kwoty środków ujętych w budżece MAC na realzację Projektu systemowego (z zaplanowanych środków w wysokośc 495,0 tys. zł, z czego 420,0 tys. zł w budżece środków europejskch I 75 tys. zł w budżece państwa, wydatkowano kwotę 256 tys. zł, tj. 51,7%) wynkało główne z: postępowana na wykonane ekspertyzy mającej na celu określene skutków fnansowych dla budżetu państwa przedsęborców w zwązku z planowanym wydanem Rozporządzena Paamentu Europejskego Rady w sprawe środków mających na celu zmnejszene kosztów wdrażana szybkch sec łącznośc elektroncznej, ze względu na brak odpowedz na zapytane ofertowe, skerowane do potencjalnych wykonawców; 21 Obejmowały one wszystke wydatk beżące, majątkowe przeznaczone na śwadczena na rzecz osób fzycznych, zrealzowane w częśc 26. przesunęca kosztów pozostałych ekspertyz wynkajych z wyboru najkorzystnejszej oferty spośród zgłoszonych przez potencjalnych wykonawców; na 2014 r. termnu odboru przedmotu umowy Nr 45/DT/2013 z dna 20 lstopada 2013 r. na wykonane analzy rozwoju rynku dostępu do nternetu szerokopasmowego zawerającej prognozowane wartośc wskaźnków dostępu do nternetu szerokopasmowego w Polsce W poszczególnych latach od roku 2013 do roku 2020, ze względu na koneczność uwzględnena przez wykonawcę poprawek wskazanych przez zamawającego. Zgodne z umową partnerską z dna 3 lstopada 2011 r. zawartą pomędzy b. Mnstrem Infrastruktury a Stowarzyszenem Masta w Internece, w celu realzacj projektu pn. Dzałana na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu, partner przekazywał nformacje o realzacj rzeczowej fnansowej projektu wraz z kopam dokumentów ksęgowych, stanowącym podstawę sporządzena wnosku benefcjenta o płatność. Na podstawe zweryfkowanych nformacj otrzymanych od partnera, Departament Telekomunkacj MAC, jako departament merytoryczny nadzorujący realzację projektu, sporządzał wnosk o płatność do Departamentu Funduszy Strukturalnych, pełnącego funkcję Instytucj Pośrednczącej dla 7. 8. os prorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Wnosk o płatność zweryfkowane przez Instytucję Pośrednczącą przekazywane były do Departamentu Budżetu Fnansów MAC, w celu rozlczena transz wypłacanych partnerow. W ramach nadzorowana montorowana wydatków w MAC w 2013 r., w tym w cz. 26, sporządzono nformacje opsowe w sprawe realzacj dochodów wydatków wg. stanu na dzeń 30 czerwca 30 wrześna 2013 roku. 3. Sprawozdana 23 22, Rb-27, Rb-28 24, Rb-28 Programy 25, Rb-28 UE Badanem objęto sprawozdana roczne: Rb-23 26 a także sprawozdana za IV kwartał Rb-Z 28 Rb-N prawdzwy obraz dochodów, wydatków a także należnośc zobowązań w 2013 roku. Zostały one sporządzone rzetelne prawdłowo pod względem merytorycznym formalno-rachunkowym, a kwoty wykazane w sprawozdanach były zgodne z danym wynkającym z ewdencj ksęgowej. 4. Ksęg rachunkowe 27,, Rb-BZ1 29. Stwerdzono, że powyższe sprawozdana przekazują 3 opsująca przyjęte zasady rachunkowośc Obowązująca w Mnsterstwe (dysponent III stopna) dokumentacja spełnała warunk określone w ustawe z dna 29 wrześna 1994 r. o rachunkowośc zman wprowadzanych od 2012 r. na podstawe rozporządzena Mnstra Fnansów z dna 5 lpca 2010 r.. w sprawe szczególnych zasad rachunkowośc(. Dokumentacja była dostępna dla pracownków Mnsterstwa określono w nej stosowne do standardów rachunkowośc stanowska zakresy obowązków osób odpowedzalnych za wykonywane poszczególnych czynnośc w ramach systemu rachunkowośc, w tym kontrol funkcjonalnej. 31 (uor) była dostosowana do 22 Rb-23 o stane środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, z wyłączenem rachunków zb celnych. 23 Rb-27 z wykonana planu dochodów budżetowych. 24 Rb-28 sprawozdane z wykonana planu wydatków budżetu państwa. 26 Rb-28 Programy z wykonana planu wydatków budżetu państwa w zakrese programów realzowanych ze środków pochodzących z budżetu UE oraz nepodlegających zwrotow środków z pomocy udzelanej przez państwa członkowske EFTA, z wyłączenem wydatków na realzację Wspólnej Poltyk Rolnej. 26 Rb-28UE z wykonana planu wydatków budżetu środków europejskch, z wyłączenem wydatków na realzację Wspólnej Poltyk Rolnej. 27 Rb-BZ1 półroczne/roczne sprawozdane z wykonana wydatków budżetu państwa oraz budżetu środków europejskch w układze zadanowym. 28 Rb-Z sprawozdane o stane zobowązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń gwarancj. Rb-N sprawozdane o stane należnośc oraz wybranych aktywów fnansowych. Zarządzene nr 39 Dyrektora Generalnego MAC z dna 13 serpna 2012 r. zmenające zarządzene w sprawe szczególnych zasad rachunkowośc w komórce organzacyjnej Mnsterstwa właścwej w sprawach realzacj zadań Dyrektora Generalnego jako dysponenta budżetu państwa trzecego stopna. 31 Dz.U. z 2013 r., poz. 330 ze zm. 32 Rozporządzene Mnstra Fnansów z dna 5 lpca 2010 r. w sprawe szczególnych zasad rachunkowośc oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytoralnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających sedzbą poza grancam Rzeczypospoltej Polskej (Dz.U. z 2013 r., poz. 289). 10 11
Wynk kontrol Informacje dodatkowe W MAIC od dna 1 styczna 2012 r. funkcjonuje,zatw 1erdzonVdo stosowana przez Dyrektora Generalnego MAC,n. nformacje dodatkowe system ksęgowośc komputerowej FT-FK7 opracowany przez Przedsęborstwo Innowacyjno-Wdrożenowe Fortech Sp. z o.o. z sedzbą w Krakowe oraz programów pracujących autonomczne: FT-Płace7 system W wystajenu pokontrolnym do Mnstra Admnstracj Cyfryzacj z dna 23 kwetna 2014 r. NIK pozytywne płacowy, FT-ST7 system ewdencj środków trwałych FT-GM7 system gospodark magazynowej. Zasady ocenła wykonane budżetu państwa w 2013 roku w częśc 26 Łączność. ochrony danych, w tym metody zabezpeczena dostępu do danych oraz systemu ch przetwarzana określone zostały w dokumentacj opsującej przyjęte zasady rachunkowośc. Z uwag na fakt, że system ten ne był W zwązku z pozytywną oceną dzałalnośc MAC w zakrese wykonana budżetu państwa w 2013 r. w badanej w okrese ostatnch dwóch lat zmenany modyfkowany, a prawdłowość jego funkcjonowana w poprzednch częśc oraz nestwerdzenem neprawdłowośc w tym zakrese, NIK ne sformułowała wnosków pokontrolnych. kontrolach NIK w zakrese wykonana budżetu państwa w cz. 26 ne była kwestonowana, stosowne do założeń Mnster Admnstracj Cyfryzacj zgłosł zastrzeżena do wyżej wymenonego wystąpena pokontrolnego kontrol wykonana budżetu państwa w 2013 r., odstąpono od szczegółowego badana w tym zakrese. Zastrzeżena dotyczyły potrzeby skorygowana nektórych nformacj zawartych w tym dokumence. Kolegum NIK, na posedzenu w dnu 28 maja 2014 r., uwzględnło zastrzeżena Mnstra. Badane proby w zakrese poprawnośc formalnej dowodow zapsow ksęgowych (testy kontrol) oraz warygodnośc zapsów ksęgowych pod kątem prawdłowośc wartośc transakcj (zgodność z fakturą oraz zgodność faktury z umową zamówenem), okresu ksęgowana, ujęca na kontach syntetycznych analtycznych (a w konsekwencj ujęca w sprawozdanach budżetowych), przeprowadzono w mnsterstwe (dysponent III stopna dla wszystkch częśc, tj. 17, 26, 27 43 objętych badanem). Z określonego w powyższy sposób zbow (o wartośc 40.436.416,80 zł) dokonano losowana próby dowodów odpowadających m zapsów ksęgowych statystyczną metodą monetarną (MUS) polegającą na doborze elementów próby z prawdopodobeństwem proporcjonalnym do ch wartośc. Z wylosowanej próby wydzelono dowody odpowadające m zapsy ksęgowe dotyczące częśc 26 o łącznej wartośc 6.876.092,72 zł, z tego 15 pozycj o wartośc 3.308.292,72 zł wylosowanych metodą statystyczną oraz o wartośc 3.567,8 tys. zł dobranych w sposób celowy (nestatystyczny). W wynku przeprowadzonego badana stwerdzono, że dowody odpowadające m zapsy ksęgowe zostały sporządzone poprawne pod względem formalnym prawdłowo wprowadzone do ksąg rachunkowych, zarówno ksęg głównej, jak ksąg pomocnczych. Zapsy zawerały elementy wymagane przepsam uor, były sprawdzalne, zostały ujęte w ksęgach rachunkowych w sposób trwały, systematyczne według kryterów klasyfkacyjnych. W toku kontrol dowodów ksęgowych w ramach Cz. 26 ustalono, że w 3 przypadkach (spośród 15 zbadanych) dokonano na 9 31 dn przed okresem wymagalnośc, wpłat składek mędzynarodowych na łączną kwotę 1.840,8 tys. zł, dotyczących usług pocztowych. Na dokumentach otrzymanych od organzacj mędzynarodowych wskazany był ostateczny termn dokonana wpłaty składek na konto organzacj, a z uwag na rozlczena mędzybankowe (transfer środków do banków zagrancznych) oraz wzerunek Polsk na forum mędzynarodowym, składk przekazano tak, aby przed ostatecznym termnem organzacja mędzynarodowa odnotowała wkład Polsk. Ne mało to wpływu na rzetelność rocznych sprawozdań budżetowych kwartalnych sprawozdań w zakrese operacj fnansowych oraz ch zgodność z zasadam rachunkowośc, a także skuteczność funkcjonowana systemu rachunkowośc oraz mechanzmów kontrol zarządczej, dotyczących operacj fnansowych gospodarczych.. 33 Na podstawe art. 54 ust. 1 ustawy o Najwyższej Izbe Kontrol. 12 13
- Załącznk : Załacznk Załącznk Załącznk Lp. 1. Dochody budżetowe 1) Wyszczególnene Dane na podstawe rocznego sprawozdana Rb-27 2012r. 2013r. Wykonane Ustawa Wykonane % I 2 3 4 5 6 7 Ogółem, w tym: 337,0 33,0 183,9 54,5 557,3 1. 16,9 0,0-121,4 718,3 1.1. rozdzał 60052 Zadana w zakrese telekomunkacje 121 4 718 3-1.1.1. - 2. Pozostałe odsetk dzał 750 Admnstracja publczna 0,4 319,0 0,0 0,0 121,4 59,0 30.350 18,5 0,0 rozdzał 75001 Urzędy naczelnych 2.1, centralnych organów admnstracj rządowej 319,0 30,0 59,0 18,5 196,7 2.1.1, 0580 Grzywny nne kary 3,5 5,0 7,9 225,7 158,0 nnych jednostek organzacyjnych 0589 Grzywny nne kary 2.1.2. 0,0-0,0 21,4 - nnych jednostek organzacyjnych 213 dzał600transportłączność 0920 penężneodosóbprawnych penężneodosóbprawnych tys.zł 169 00 0750Dochodyznajmu 3130 00 00 00 dzerżawy składnków majątkowych 2.1.4. 0970 Wpływy z różnych dochodów 2,5 25,0 29,7 11,9 118,8 3. dzał 752 Obrona narodowa 1,1 3,0 3,5 318,2 116,7 z wykonana planu dochodów budżetowych. 53 5:4 Załącznk 2. Wydatk budżetowe 1. Lp. T 1.1. 1.2. 2 2 1 3,1. Wyszczególnene 2012r. 2013r. zmanach I I Wykonane Budżet 6:3 po Wykonane 6:4 6:5 % 2 3 4 5 6 Ogółem, W tym: 22.579,2 47.960,1 4 dzał 600 Transport 4.898,0 35.537,2 29.773,7 618,7 607,9 83,8 48120 1) Ustawa tys.zł 24177,0 54746,5 łączność rozdzał 60046 Operatorzy pocztow rozdzał 60052 Zadana w zakrese telekomunkacj dzał750admnstracja publczna rozdzał 75001 Urzędy naczelnych centralnych organów admnstracj rządowej dzał 752 Obrona narodowa rozdzał 75212 Pozostałe wydatk obronne Dane na podstawe rocznego sprawozdana Rb-28 1) Ustawa budżetowa znowelzowana 1.877,7 2.055,0 2.055,0 1.754,3 93,4 85,4 85,4 2.934,3 2.843,0 33.482,2 28.019,4 954,9 J 985 16.934,9 18.261,0 18.191,3 17.596,1 103,9 96,4 96,7 16.839,9 18.261,0 18.191,3 17.596,1 104,5 96,4 96,7 832,3 1.018,0 1.018,0 590,3 70,9 58 I 83,7 832,3 1.018,0 1.018,0 590,3 70,9 58,0 58,0 27 wrześna 2013 r. z wykonana planu wydatków. 58,0 4 14 15
Załącznk Załacznk S Załącznk 3. Zatrudnene wynagrodzena Wykonane 2012 r. Wykonane 2013 r. Przecętne Przecętne mesęczne Lp. Wyszczególnene Wynagrodzena mesęczne wynagro. Przecętne wg Rb.70* Przecętne Wynagrodzena wynagrodzene dzene brutto zatrudnene zatrudnene wg Rb.70* na pełno- 8:5 brutto wg Rb-70 wg Rb.70 na I pełno zatrudno zatwdnonego nego osób tys. zł zł osób tys. zł zł % T 2 3 4 5 6 7 8 9 Ogółem 121 9.624,6 6.629 136 10.434,6 6.394 96,5 wg statusu zatwdnena*, W tym: dzał750 121 9.624,6 6.629 136 10.434,6 6.394 96,5 Admnstracja publczna (rozdzał) 7 status zatrudnena 21 1328,5 5.272 19 899,6 3946 74,8 01 osoby neobjęte mnożnkowym systemam wynagrodzeń T7 status zatwdnena 3 366,4 10.178 1 130,8 10.900 T57 02 osoby zajmujące kerowncze stanowska państwowe 1.3. status zatrudnena 97 7.894,8 6.782 116 9.404,2 6.756 96 03 członkowe korpusu służby cywlnej * Status zatrudnena określony został w rozporządzenu Mnstra Fnansów z dna 3 lutego 2010 r. w sprawe sprawozdawczośc budżetowej. Załącznk 4. Wydatk budżetu środków europejskch 2012r. I 203r. 6:3 6:4 I 6:5 Lp. Wyszczególnene Wykonane Ustawa tys.zł % 2 3 4 5 6 7 B Ogółem cz. 26 4.622,2 6.098,0 14.679,7 9.845,6 213,0 161,5 67,1 Łączność, w tym: Dzał600Transport 1. 4.500,4 5.938,0 13.804,3 9.211,6 204,7 155,1 66,7 łączność 7 Program operacyjny 4.500,4 5.938,0 13.804,3 9.211,6 204,7 155,1 66,7 Innowacyjna Gospodarka Dzał750Admnstracja 2. 121,8 160,0 875,4 634,0 520,5 396,3 72,4 publczna 7 Program operacyjny 121,8 160,0 875,4 634,0 520,5 396,3 72,4 Innowacyjna Gospodarka 1) Ustawa budżetowa znowelzowana 27 wrześna 2013 r. 1) I Budżet po zmanach I Wykonane I I 16 17
Załącznk Załącznk Załącznk 5. Kalkulacja oceny ogólnej w częśc 26 ł..ąćznóść Oceny wykonana budżetu częśc 26 Łączność dokonano stosując kryteha oparte na wskaźnkach wartoścowych opracowanych przez NIK opublkowanych w Analze wykonana budżetu państwa założeń poltyk penężnej w 2013 roku 39 Dochody 40: 183,9 tys. zł. Wydatk (wydatk budżetu krajowego + wydatk budżetu środków europejskch): 57.805,7 tys. zł Łączna kwota G : 57.805,7 tys. zł (kwota dochodów + kwota wydatków krajowych budżetu środków europejskch) Waga wydatków w łącznej kwoce: Ww = 1,0000 Ocena cząstkowa dochodów: ne dokonuje sę oceny cząstkowej dla dochodów, poneważ zgodne z założenam do kontrol wykonana budżetu państwa dochody ne były badane. Ocena cząstkowa wydatków: pozytywna (5) Wynk końcowy Wk: ocena pozytywna (5). Załącznk 7. Wykaz organów, którym przekazano nfórmję o wynkach kontrol 1. Prezydent Rzeczypospoltej Polskej 2. Marszałek Sejmu Rzeczypospoltej Polskej 3. Marszałek Senatu Rzeczypospoltej Polskej 4. Prezes Rady Mnstrów 5. Prezes Trybunału Konstytucyjnego 6. Rzecznk Praw Obywatelskch 7. Komsja Fnansów Publcznych 8. 9. 10. 11. Komsja do Spraw Kontrol Państwowej Komsja Admnstracj Cyfryzacj Komsja Infrastruktury Komsja Odpowedzalnośc Konstytucyjnej 12. 13. 14. 15. Mnster Fnansów Mnster Admnstracj Cyfryzacj Mnster Infrastruktury Rozwoju Szef Centralnego Bura Antykorupcyjnego http://www.nk.goy.l/kontrole/standardy-kontroi-nk/ Porównaj: http://www.nk.goy.ol/kontrole/analza-budzetu-panstwa/ 40 W częścach budżetu państwa, w których zgodne z założenam do kontrol wykonana budżetu państwa ne są badane dochody ne dokonuje sę oceny cząstkowej dla dochodów przy ustalanu wartośc G ne uwzględna sę kwoty dochodów. 18 19