UKŁAD SŁONECZNY
PodziaŁ planet: Wewnętrzne: Merkury Wenus Ziemia Mars Zewnętrzne: Jowisz Saturn Uran Neptun
słońce Słońce jest zwyczajną gwiazdą. Ma około 5 mld lat. Jego temperatura na powierzchni osiąga 5500 C, ale w środku dochodzi do 14 mln C. W słonecznym jądrze wodór przemienia się w hel, w procesie tym uwalniana jest ogromna energia. Na powierzchni Słońca można obserwować plamy, rozbłyski i ogromne wyrzuty materii - protuberancje.
MERKURY jest planetą, która leży najbliżej Słońca. Odznacza się dużą gęstością, przy czym 80% jego masy przypada na żelazne jądro. Powierzchnię pokrywają kratery i strome skarpy skalne. Merkury pozbawiony jest prawie całkowicie atmosfery, gdyż zbyt słaba grawitacja nie jest wstanie jej utrzymać.merkury odznacza się dużymi wahaniami temperatury na powierzchni. Od -180 do 430 stopni C MERKURY
Wenus, druga od Słońca planeta Układu Słonecznego, znana od starożytności. Średnia odległość od Słońca 108,2 mln km, orbita prawie kołowa (mimośród 0,0068), okres obiegu 224,70 dnia, okres obrotu wokół własnej osi 243,16 dnia, obrót w kierunku przeciwnym niż reszta planet (złożenie obu ruchów powoduje, że dzień na Wenus trwa 116,8 doby ziemskiej), oś obrotu leży praktycznie w płaszczyźnie orbity, o nachyleniu 2 (wynika z tego brak pór roku). Średnica 12104 km, masa 0,82 masy Ziemi, przyspieszenie grawitacyjne 8,85 m/s 2. WENUS
ZIEMIA Ziemia, trzecia planeta Układu Słonecznego o masie 5,9742 10 24 kg, przeciętnej średnicy równikowej 12756,28 km, średnicy biegunowej 12713,50 km (spłaszczenie 0,0033536). Kształt Ziemi opisuje tzw. geoida, bryła zbliżona do elipsoidy trójosiowej (różnica długości skrajnych średnic równikowych wynosi 420 m, maksymalne odstępstwa geoidy od elipsoidy trójosiowej nie przekraczają 100 m. Średnia gęstość Ziemi: 5,515 g/cm 3, przyspieszenie grawitacyjne na równiku (na poziomie morza): 9,7805 m/s 2.
Mars, symbol, astr. czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego; znana już w starożytności; okrąża Słońce po prawie kołowej orbicie, w średniej odległości 228 mln km, okres obiegu 687 dni; promień równikowy 3394 km, masa ok. 0,1 masy Ziemi; na powierzchni rozległe równiny, kratery, szerokie kaniony, stożki wulkaniczne; bardzo rozrzedzona atmosfera (95% dwutlenek węgla); duże różnice temperatur powodują częste huragany i zamiecie pyłowe; MARS
JOWISZ Jowisz piąta w kolejności oddalenia od Słońca i największa planeta Układu Słonecznego. Posiada wiele księżyców (odkryto 63) oraz system pierścieni. Jowisz wraz z Saturnem, Uranem i Neptunem to pla nety gazowe, czasem nazywane również planetami jowiszowymi. Jasność Jowisza waha się w okolicy - 2,3 m, maksymalnie wynosi ona -2,7 m. Jest on jedną z pięciu planet widocznych gołym okiem
SATURN Saturn szósta planeta Układu Słonecznego pod względem oddalenia od Słońca. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym paradoksalnie o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu Słonecznego. Saturn znany był już w świecie starożytnym. Charakterystyczną jego cechą są pierścienie składające się głównie z lodu i (w mniejszej ilości) z odłamków skalnych.
URAN-Jest to 7 planeta od Słońca i kolejna z rzędu planet zewnętrznych. Charakterystyczną cechą planety jest to, że jej oś obrotu leży dokładnie w płaszczyźnie ruchu wokół słońca. Oznacza to, że jeden z biegunów jest ciągle zwrócone w stronę słońca, jednak i tak ma on niższą temperaturę, niż równik. Planeta jest zbudowana ze skał i lodu, a oprócz tego z niewielkich ilości wodoru i helu, natomiast sama atmosfera składa się w większości w wodoru i helu. URAN
Neptun Nazwa planety pochodzi prawdopodobnie od jej niebieskiego koloru, kojarzącego się z morzem. Jest to 8 z kolei planeta układu słonecznego i kolejna z rzędu planet zewnętrznych. Neptun składa się głównie ze skał i lodu, z niewielką domieszką wodoru i helu, natomiast jego atmosfera zawiera głównie wodór, hel i metan. NEPTUN
Keplera prawa, trzy prawa ruchu planet wokół Słońca; I prawo Keplera: ruch każdej planety odbywa się po elipsie, zaś Słońce znajduje się w jednym z jej ognisk; II prawo Keplera: promień wodzący planety zakreśla w równych odstępach czasu równe pola (tzw. prawo pól); III prawo Keplera: kwadraty okresów obiegów planet dookoła Słońca są wprost proporcjonalne do sześcianów ich średnich odległości od Słońca. PRAWA KEPLERA
Pierwsze Prawo Keplera: Planeta krąży wokół Słońca po orbicie eliptycznej w jednym z ognisk tej elipsy znajduje się Słońce. Drugie Prawo Keplera: Promień wodzący poprowadzony ze środka Słońca do środka planety zakreśla równe pola powierzchni w równych odstępach czasu. Trzecie Prawo Keplera: Sześciany wielkich pół osi orbit jakichkolwiek dwóch planet mają się tak do siebie jak kwadraty ich okresów obiegu. T1, T2 okresy obiegu, a1, a2 długości wielkich półosi orbit
Kopernik MIKOŁAJ, ur. 19 II 1473, Toruń, zm. 24 V 1543, Frombork, astronom, matematyk, lekarz, prawnik, ekonomista, kanonik kapituły warmińskiej. Studiował w Akademii Krakowskiej, następnie od 1496 w Bolonii (astronomię) i od 1501 w Padwie (prawo i medycynę.opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego, według którego Słońce znajduje się w centrum, Ziemia jest planetą i podobnie jak pozostałe planety obiega Słońce po orbicie kolistej. Jego teoria została opublikowana w 1543 r. w księdze De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich). MIKOŁAJ KOPERNIK
TEORIA HELIOCENTRYCZNA Heliocentryczna teoria: teoria budowy Układu Słonecznego; wg niej Słońce jest centr. ciałem układu, dokoła którego krążą planety, w tym także Ziemia; wprawdzie myśl o ruchu Ziemi wokół Słońca sformułował już Arystarch z Samos (III w. p.n.e.), jednak na wiele wieków została ona zarzucona; pełne sformułowanie t.h. podał w XVI w. M. Kopernik.
KLAUDIUSZ PTOLEMEUSZ Ptolemeusz Klaudiusz, Ptolemajos ho Klaudios, Klaudiusz Ptolemeusz, Claudius Ptolemaeus (ok. 100 - ok. 168), uczony grecki pochodzący z egipskiej Tebaidy, autor wielu prac z dziedziny matematyki, astronomii, geografii i muzyki. Kształcił się i rozwijał swoją działalność naukową waleksandrii. Jego głównym dziełem była (zachowana) tzw. Księga matematyczna, zwana inaczej Mathematiké sýntaksis (13 ksiąg).w pracy tej Ptolemeusz przedstawił system geocentryczny
TEORIA GEOCENTRYCZNA Geocentryczna teoria, pogląd na budowę wszechświata, zgodnie z którym centralnym punktem kosmosu jest nieruchoma Ziemia, wokół której poruszają się planety i gwiazdy. Teoria geocentryczna powstała w starożytnej Grecji, gdzie ulegała stałemu doskonaleniu. W późniejszym czasie, wraz z całą nauką grecką, teoria geocentryczna została przejęta przez starożytną kulturę śródziemnomorską, następnie europejską.
DROGA MLECZNA Droga Mleczna, astr. jasny pas na niebie rozciągający się wzdłuż płaszczyzny równika Galaktyki wywołany świeceniem miliardów gwiazd znajdujących się w obrębie dysku galaktycznego; termin używany także jako synonim Galaktyki.
KOMETY Kometa małe ciało Układu Słonecznego, wygląd na niebie jako gwiazdy z warkoczem ; komety są bryłami lodowymi, głównie zestalonej wody, a także tlenku i dwutlenku węgla, poruszają się wokół Słońca po eliptycznej orbicie lub komety jednopojawieniowe po hiperboli; w pobliżu Słońca następuje sublimacja lodów, a uwolnione gazy i pyły tworzą charakterystyczny, skierowany od Słońca, warkocz komety.
KONIEC