RAPORT Z MONITORINGU ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZŁOTOWSKIM ZA II PÓŁROCZE 2014 Marzec 2015
Spis treści: Wstęp....3 1. Analiza bezrobocia i ofert pracy wg rodzaju działalności.... 5 2. Analiza rynu pracy wg zawodów 9 3. Analiza ofert pracy wg zawodów.... 18 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych..... 20 4.1.Zawody deficytowe.... 21 4.2.Zawody nadwyżowe..... 23 4.3.Zawody w równowadze... 26 Wniosi.. 27 2
WSTĘP Powiatowy Urząd Pracy w Złotowie, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy, opracował raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych za II półrocze 2014 r. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych definiowany jest procesem systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów ształcenia zawodowego i szolenia bezrobotnych 1. Monitoring można wyorzystać przy stawianiu prognoz dotyczących zmieniającego się popytu na pracę. Prognozy te jedna mogą mieć jedynie charater rótooresowy z uwagi na dużą dynamię następujących zmian na rynu pracy, szczególnie w uładzie loalnym. W ramach monitoringu oreśla się popyt i podaż na poszczególnych rynach zawodowo-terytorialnych. Źródłem informacji jest zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy. Zgodnie z zaleceniami metodycznymi, raporty z monitoringu opracowywane są co pół rou, na poziomie powiatu, województwa i raju przez publiczne służby zatrudnienia. Głównym celem monitoringu jest uazanie podstawowych parametrów, charateryzujących ryne pracy badanego obszaru powiatu złotowsiego, tóre stanowić mogą podstawę doprecyzowania sposobów ograniczania nie dopasowań, występujących na loalnym rynu pracy. W ramach monitoringu oreśla się raningi zawodów deficytowych i nadwyżowych oraz wyazujących równowagę na loalnym rynu pracy. Zawodem deficytowym oreślono zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Z zawodem nadwyżowym mamy do czynienia wówczas, gdy na rynu pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie w stosunu do liczby poszuujących zatrudnienia w tym zawodzie. Natomiast zawód w równowadze to zawód, na tóry występuje na danym rynu bardzo zbliżone zapotrzebowanie w stosunu do liczby osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, Warszawa 2003., s. 6. 3
Analiza dotycząca zawodów deficytowych i nadwyżowych sporządzana jest zgodnie z ujednoliconymi dla całego raju Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych opracowanymi w 2003 r. przez Departament Rynu Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityi Społecznej. Podstawą sporządzania analizy zawodów deficytowych i nadwyżowych jest lasyfiacja zawodów i specjalności, wprowadzona do powszechnego użycia rozporządzeniem Ministra Gospodari i Pracy z dnia 08.12.2004r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644), tóre zostało zmienione rozporządzeniem z dnia 27 wietnia 2010 r. w sprawie lasyfiacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynu pracy oraz zares jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644) oraz zgodnie z Polsą Klasyfiacją Działalności (PKD) - Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) z dnia 24 grudnia 2007r. (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z późn. zm.). Podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są raporty i wsaźnii wygenerowane z apliacji MZ Monitoring Zawodów, zamieszczone na stronie internetowej www.mz.praca.gov.pl sporządzone na podstawie danych statystycznych zawartych w: - Załączniu nr 3 do sprawozdania MPiPS Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca atywizacji zawodowej według zawodów i specjalności, - Załączniu nr 2 do sprawozdania MPiPS Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszuujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca atywizacji zawodowej. Zgromadzone informacje opierają się na danych sprawozdawczych za ores od 01.07.2014 r. do 31.12.2014r. 4
1. ANALIZA BEZROBOCIA I OFERT PRACY WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI Na oniec drugiego półrocza 2014 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie zarejestrowane 3.935 osoby bezrobotne, w tym 2.194 obiety, co stanowi 55,8 % ogółu zarejestrowanych. Stopa bezrobocia, według danych GUS, wynosiła wówczas 15,1 %. Wyres 1. Strutura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na dzień 31.12.2014 r. 44% 56% męźczyźni obiety Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania MPiPS-01 za ores 01.07.2014-31.12.2014. W przypadu obiet zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie, bez względu na miejsce zamieszania, dodatową barierą w podjęciu pracy jest westia opiei nad dziećmi, względnie innym członiem rodziny oraz nisi poziom wyształcenia, a taże mało rozwinięta sieć omuniacji publicznej lub całowity jej bra. Wyres 2. Stopa bezrobocia, województwie wielopolsim oraz raju w oresie od lipca do 31 grudnia 2014 r. 16 14 12 10 8 6 4 2 0 15 14,6 11,9 8,2 8,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS. 14 14,4 14,6 15,1 11,7 11,5 11,3 11,4 11,5 7,9 7,7 7,7 7,8 07.2014 08.2014 09.2014 10.2014 11.2014 12.2014 Powiat Złotowsi Województwo Wielopolsie Kraj 5
Analizując poziom stopy bezrobocia w oresie badawczym, czyli II półroczu 2014 rou odnotowano sucesywne spadi stopy bezrobocia. Najwięszy spade zarejestrowano w miesiącach: maju i wrześniu 2014 r., iedy to stopa bezrobocia wynosiła odpowiednio 15,1% i 14,0%. Analizując liczbę zarejestrowanych osób poprzednio pracujących oraz liczbę ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie wg rodzaju działalności, należy stwierdzić, iż w II półroczu 2014 r. zgłoszono 1106 wolnych miejsc pracy i miejsc atywizacji zawodowej. Najwięcej miejsc zatrudnienia zgłoszono w następujących branżach: Przetwórstwo przemysłowe (298), Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle (206), Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenie społeczne (142), Budownictwo (105), Opiea zdrowotna i pomoc społeczna (51), Transport i gospodara magazynowa (45), Działalność profesjonalna nauowa i techniczna (50), Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (42), Działalność w zaresie usług administrowania i działalność wspierająca (44), Działalność związana z zawaterowaniem i usługami gastronomicznymi (27), Działalność związana z ulturą, rozrywą i rereacją (11). 6
Tabela 1. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie złotowsim stan w ońcu II półrocza 2014 r. Lp. Secja PKD Bezrobotni zarejestrowani stan na oniec II półrocza 2014 r. Oferty pracy stan w ońcu II półrocza 2014 r. 1 Przetwórstwo przemysłowe 795 14 2 Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle 545 4 3 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo 590 4 4 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe zabezpieczenie społeczne 325 0 5 Budownictwo 286 1 6 7 Działalność w zaresie usług administrowania i działalność wspierająca Działalność związana z zawaterowaniem i usługami gastronomicznymi 168 6 83 0 8 Transport i gospodara magazynowa 95 3 9 Eduacja 54 0 10 Opiea zdrowotna i pomoc społeczna 74 11 11 Pozostała działalność usługowa 38 0 12 Działalność profesjonalna, nauowa i techniczna 36 3 13 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 21 0 14 Dostawa wody; gospodarowanie ścieami i odpadami oraz działalność związana z reultywacją 20 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 za ores 01.07.2014-31.12.2014. 7
Porównując liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na oniec II półrocza 2014 r. z liczbą zgłoszonych ofert pracy, najwięszą różnicę zauważamy w przypadu bezrobotnych zarejestrowanych w setorze przetwórstwo przemysłowe gdzie według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. na 795 zarejestrowanych osób bezrobotnych odnotowano zaledwie 14 ofert pracy, natomiast w ciągu całego II półrocza 2014 r. zgłoszono łącznie 298 ofert pracy w tym setorze. Z wyżej przedstawionego tabelarycznego zestawienia wynia, iż znaczna liczba bezrobotnych, wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, występuje również w secjach: - Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle (545 osób, tj.13,9% ogółu bezrobotnych), - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (590 osób, tj. 15,0% ogółu bezrobotnych), - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe zabezpieczenie społeczne (325 osób, tj. 8,3% ogółu bezrobotnych), - Budownictwo (286 osób, tj. 7,3% ogółu bezrobotnych). Wyres 3. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy wg PKD w II półroczu 2014 r. 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 3404 3935 1106 46 Bezrobotni poprzednio pracujący zarejestrowani w II półroczu 2014 Bezrobotni poprzednio pracujący stan w oocu II półrocza 2014 Oferty pracy zgłoszone w II półroczu 2014 Oferty pracy stan w oocu II półrocza 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 za ores 01.07.2014-31.12.2014. Bez zmian pozostaje fat, iż niemal we wszystich setorach eonomicznych w omawianym półroczu liczba osób bezrobotnych znacząco przewyższała liczbę zgłaszanych ofert pracy. 8
Liczba ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie w ońcu II półrocza 2014 r. była niższa od poprzedniego półrocza o 151 (w I półroczu 2014-1257 ofert). W omawianym oresie wpłynęło 1106 ofert pracy, a zarejestrowanych było 3.935 osób w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na oniec grudnia 2014 r. 2. ANALIZA RYNKU PRACY WEDŁUG ZAWODÓW Niniejsza analiza dotyczy grupy bezrobotnych osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie ze względu na posiadany zawód walifiacje zawodowe, potwierdzone świadectwem szolnym, innym doumentem potwierdzającym walifiacje zawodowe lub stażem pracy w danym zawodzie. Wśród bezrobotnych z terenu powiatu złotowsiego, zarejestrowanych na oniec II półrocza 2014 r., najliczniejszą grupę stanowią osoby bez zawodu. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 26,7 %. W grupie tej 56,5 % bezrobotnych stanowią obiety, 7,9 % to absolwenci, a 18 % osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Tabela 2. Strutura grup zawodowych na oniec grudnia 2014 r. Grupy zawodowe Liczba bezrobotnych wg stanu na oniec grudnia 2014 r. Ogółem Kobiety Bez zawodu 1.052 594 Posiadający zawód (specjalności) 2.883 1.600 Ogółem 3.935 2.194 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. 9
Wyres 4. Procentowy udział grup zawodowych na oniec grudnia 2014 r. bez zawodu posiadający zawód 27% 73% Osoby bez zawodu to grupa obejmująca przede wszystim osoby z wyształceniem niepełnym podstawowym, podstawowym, gimnazjalnym oraz średnim ogólnoształcącym, nieposiadające żadnych udoumentowanych walifiacji zawodowych (świadectw, dyplomów, certyfiatów). Osoby posiadające zawód to grupa osób posiadająca walifiacje zawodowe, potwierdzone świadectwem szolnym, innym doumentem potwierdzającym walifiacje zawodowe lub stażem pracy w danym zawodzie. 10
Tabela 3. Bezrobotni według zawodów w II półroczu 2014 r. w tym Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Kobiety absolwenci zarejestrowani pow.12 m-cy razem obiety razem obiety 1. 000000 Bez zawodu 1052 594 83 42 190 119 2. 522301 Sprzedawca 317 296 7 7 125 119 3. 932911 4. 331403 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym Techni eonomista 131 79 5 2 37 31 129 119 3 2 37 35 5. 722204 Ślusarz 95 3 1 0 19 1 6. 512001 Kucharz 87 78 1 0 34 33 7. 753105 Krawiec 75 75 2 2 33 33 8. 711202 Murarz 72 0 2 0 17 0 9. 752208 Stolarz meblowy 37 3 0 0 9 1 10. 834103 11. 512002 12. 314207 Mechani- operator pojazdów i maszyn rolniczych Kucharz małej gastronomi Techni rolni 54 0 2 0 14 0 38 35 2 2 10 10 32 28 0 0 9 9 13. 723105 Mechani samochodów osobowych 14. 322002 Techni żywienia i gospodarstwa domowego 34 0 0 0 12 0 42 37 3 2 10 9 15. 311504 Techni mechani 35 4 0 0 10 1 16. 515303 Robotni gospodarczy 38 18 1 0 13 11 17. 314205 Techni ogrodni 25 17 1 1 9 5 11
18. 325511 Techni ochrony środowisa 21 19 1 1 6 6 19. 613003 Rolni 35 28 0 0 14 13 20. 713102 Malarz 18 3 0 0 4 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Ja wynia z powyższej analizy najwięcej osób zarejestrowanych było w grupie osób bez zawodu to jest 1.052 osób. Grupę tę stanowiły w dużej mierze obiety w liczbie 594 osoby, to jest 56,5 % osób bez walifiacji oraz 15,1 % ogólnej liczby osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie w ońcu grudnia 2014 r. Wyres 5. Bezrobotni bez walifiacji zawodowych w II półroczu 2014 r. i I półroczu 2014 r. 1200 1000 800 600 1052 liczba bezrobotnych bez walifiacji zawodowych ogółem 400 200 0 594 599 998 II półrocze 2014r. I półrocze 2014 r. liczba bezrobotnych obiet bez walifiacji zawodowych Osoby bez zawodu to grupa obejmująca przede wszystim osoby z wyształceniem niepełnym podstawowym, podstawowym oraz średnim ogólnoształcącym, nie posiadające żadnych udoumentowanych walifiacji zawodowych (świadectw, dyplomów, certyfiatów) oraz nieposiadające udoumentowanej ciągłości pracy w oresie minimum 1 rou w tym samym zawodzie. Spośród osób pozostających w ewidencji tut. Urzędu w ońcu analizowanego oresu, posiadających zawód najwięszą populację stanowili sprzedawcy 317 osób. Wśród nich 93,4 % stanowiły obiety, a 39,4 % to osoby zarejestrowane dłużej niż ro. Główną przyczyną ta dużego bezrobocia w tej grupie jest wie oraz bra doświadczenia zawodowego. Osobom młodym i przedsiębiorczym, posiadającym umiejętności obsługi asy fisalnej, terminalu do art płatniczych lub omputera znacznie łatwiej uzysać zatrudnienie w zawodzie sprzedawcy niż osobom starszym mającym wymagane walifiacje, jedna nie 12
posiadającym często tego rodzaju umiejętności. Jednocześnie jest to grupa, tóra charateryzuje się najwyższą flutuacją spośród wszystich zawodów. Istotną tego przyczyną, ja informują pracodawcy jest również niedostosowanie posiadanych umiejętności zawodowych osób podejmujących pracę w tym zawodzie do oczeiwań i potrzeb pracodawców, a taże bra odpowiednich predyspozycji do zawodu sprzedawcy. Drugą, co do wielości grupę stanowili bezrobotni zarejestrowani w zawodzie jao robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Było ich 131 osób, tj. 3,3 % ogółu bezrobotnych, Wśród nich było 37 osób zarejestrowanych dłużej niż 12 m-cy. W zawodzie tym odnotowano w badanym oresie 79 obiet. Przyczyną bezrobocia wśród osób z tej grupy zawodowej jest głównie ograniczona liczba ofert pracy oraz ograniczenia zdrowotne osób z tego rodzaju walifiacjami zawodowymi. Trzecią, co do wielości populację stanowili bezrobotni technicy eonomiści 129 osoby. Strutura tej populacji przedstawia się następująco: 92,2 % stanowiły obiety, 28,7 % stanowiły osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy oraz 2,3 % absolwenci. Ta grupa charateryzuje się dużą liczebnością, z uwagi na to, iż na terenie miasta Złotowa znajdują się szoły ponadgimnazjalne ształcące w szeroo rozumianych zawodach administracyjno biurowych. Jednocześnie z uwagi na rosnące wymagania pracodawców w zaresie posiadanych umiejętności, wzrasta również onieczność podnoszenia walifiacji zawodowych w tym zawodzie i część absolwentów podejmuje dalszą nauę na studiach niestacjonarnych. Jedna wzrost walifiacji zawodowych nie wpływa na zapotrzebowanie na adry, jeśli nie są tworzone nowe miejsca pracy, a jedynie na flutuację osób bezrobotnych. Osoby posiadające walifiacje zawodowe w danym zawodzie bardzo często posiadają tylo przygotowanie teoretyczne, natomiast brauje im wystarczających umiejętności i doświadczenia, by pracować zawodowo w realnym, pratycznym miejscu pracy. W wielu przypadach absolwenci z powodu brau doświadczenia zawodowego nie mogą znaleźć satysfacjonującego zatrudnienia, a pracodawcy pracowniów o odpowiednich walifiacjach. Z drugiej strony ludzie posiadający wieloletnie doświadczenie mają również problem z podjęciem zatrudnienia, ponieważ ich uprawnienia i walifiacje z upływem czasu stają się nieatualne. Kolejnymi licznymi grupami zawodowymi są również bezrobotni posiadający zawód ślusarz 95 osób oraz ucharz 85 osób. Podstawowymi przyczynami bezrobocia w tych grupach zawodowych są ograniczone liczby miejsc pracy. Osoby z tego rodzaju 13
walifiacjami zawodowymi często trafiają do rejestru osób bezrobotnych z uwagi na wie oraz pogarszający się stan zdrowia. Podsumowując w/w dane można stwierdzić, że w stosunu do analogicznego oresu w 2013 r. utrzymuje się ta sama grupa zawodów nadwyżowych sprzedawca, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym i techni eonomista. Na oniec II półrocza 2014 r. nastąpił spade liczby bezrobotnych w zawodzie sprzedawcy o 43 osoby oraz o 12 osób w zawodzie robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym w porównaniu do ońca 2013 r. W zawodzie, techni eonomista nastąpił spade liczby bezrobotnych o 13 osób. Spośród dominujących grup zawodowych duża część osób bezrobotnych to osoby długotrwale bezrobotne, szczególnie w przypadu osób bez walifiacji zawodowych. Biorąc pod uwagę dane dotyczące liczby osób bezrobotnych ze względu na posiadane walifiacje zawodowe należy zaznaczyć również, że istotną barierą uniemożliwiającą osobom bezrobotnym podjęcie pracy jest problem związany z dojazdem do pracy oraz osztami. Najbardziej jedna istotnym problemem jest bra walifiacji zawodowych, doświadczenia zawodowego oraz zbyt długa przerwa w zatrudnieniu, a w szczególności ta sytuacja dotyczy głównie obiet, tóre stanowią zdecydowaną więszość wśród osób bezrobotnych. Tabela 4. Napływ bezrobotnych według zawodów w II półroczu 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Kobiety Absolwenci razem obiety 1. 000000 Bez zawodu 996 489 172 93 2. 522301 Sprzedawca 220 199 7 6 3. 331403 Techni eonomista 109 95 7 5 5. 932911 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 112 53 8 4 14
6. 722204 Ślusarz 94 5 2 0 7 711202 Murarz 63 0 3 0 8. 723103 Mechani pojazdów samochodowych 67 0 17 0 9. 512001 Kucharz 58 48 1 0 10. 834103 Mechani operator pojazdów i maszyn rolniczych 49 0 3 0 11. 752208 Stolarz meblowy 33 2 1 0 12. 753105 Krawiec 41 41 2 2 13. 512002 Kucharz małej gastronomii 36 23 2 2 14. 752205 Stolarz 30 0 6 0 15. 931301 Robotni budowlany 41 0 0 0 16. 311504 Techni mechani 33 4 1 0 17. 932990 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 10 3 0 0 18. 722314 Toarz w metalu 20 2 0 0 19. 751204 Piearz 30 0 1 0 20. 314416 Techni technologii żywnościprzetwórstwo zbożowe 20 10 0 0 21. 515303 Robotni gospodarczy 30 10 1 0 15
22. 821206 Monter sprzętu oświetleniowego i lamp eletrycznych 17 16 0 0 23. 753402 Tapicer 7 1 0 0 24. 723105 Mechani samochodów osobowych samochodowych 30 0 0 0 25. 751201 Cuierni 27 12 2 1 26. 751105 Rzeźni-wędliniarz 14 0 2 0 27. 322002 28. 325511 Techni żywienia i gospodarstwa domowego Techni ochrony środowisa 34 29 4 3 20 15 1 1 29. 514101 Fryzjer 19 19 3 3 30. 314207 Techni rolni 26 16 1 1 31. 713101 Malarz-tapeciarz 17 0 0 0 32. 921402 Pomocniczy robotni szlarniowy 19 8 1 0 33. 613003 Rolni 23 17 1 1 34. 741101 Eletromonter instalacji eletrycznych 20 0 0 0 35. 263304 Politolog 9 5 2 1 36. 311512 Techni mechanizacji rolnictwa 13 2 0 0 16
37. 314205 Techni ogrodni 15 9 0 0 38. 263102 Eonomista 11 7 4 2 39. 522305 Techni handlowiec 11 7 0 0 40. 753303 Szwacza 16 16 0 0 41. 314490 Pozostali technicy technologii żywności 7 6 0 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Analizując napływ bezrobotnych według zawodów w II półroczu 2014 r. najwięszą dynamię zauważyć można w zawodach: sprzedawca, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczy, techni eonomista oraz ślusarz. Wynia to z dużej liczby osób posiadających dane walifiacje zawodowe oraz nieporównywalnie nisiej w stosunu do niej liczby ofert pracy. Odnosząc się do wyżej wymienionych wniosów można stwierdzić, że w II połowie 2014 r. najliczniej reprezentowane zawody wśród osób bezrobotnych to sprzedawca, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczy, techni eonomista, podobnie ja w rou poprzednim. Niezmiennie najliczniejszą grupę osób bezrobotnych stanowią osoby bez walifiacji zawodowych. 17
3. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W II połowie 2014 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie wpłynęło 1106 ofert pracy. Na jedną ofertę przypadało bliso 6 osób bezrobotnych. Liczba ofert w II półroczu 2014 r. spadła o 151 w stosunu do I półrocza 2014 r. (1257). Wynia to m.in. z oferowanych ofert subsydiowanych realizowanych przy pośrednictwie. PUP. W I półroczu 2014 odnotowano 704 ofert subsydiowanych, natomiast w drugim półroczu 413 ofert. Wynia to m.in. z sezonowości nietórych prac w ramach robót publicznych wyonywanych przy współpracy z samorządami loalnymi, a taże z realizacji środów Funduszu Pracy będących do dyspozycji PUP w ciągu rou. W II półroczu 2014 r. mniejsza liczba ofert pracy wyniała taże z trudnej sytuacji na loalnym rynu pracy, a tym samym z niewieliego zapotrzebowania adrowego i jego nasycenia. Dane całościowe w zaresie ofert pracy, nie odzwierciedlają fatycznej, ogólnej liczby ofert pracy w powiecie złotowsim. Wynia to z fatu, iż wielu pracodawców nie zgłasza ażdego wolnego miejsca zatrudnienia do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie. Sporo ofert nie trafia do statysty tut. Urzędu, szczególnie te, tóre dotyczą stanowis pracy wymagających wysoiej wiedzy, umiejętności i doświadczenia. Często też pracodawcy nie są zainteresowani zatrudnianiem osób bezrobotnych lub o małym doświadczeniu zawodowym. Obraz rynu pracy jest więc związany z atywnością podmiotów gospodarczych współpracujących z pośredniami pracy Powiatowego Urzędu Pracy. Zgłaszają one oferty pracy w formie ofert subsydiowanych lub niesubsydiowanych miejsc, ofert odbywania stażu, robót publicznych czy też prac interwencyjnych. Ponadto zgłaszanie ofert pracy ogranicza możliwość otrzymania dodatu atywizacyjnego przez osoby bezrobotne pobierające zasiłe, tóre samodzielnie uzysają zatrudnienie. 18
Tabela 5. Oferty pracy według zawodów w II półroczu 2014 r. (w tabeli zamieszczono zawody, w tórych liczba ofert pracy była więsza od 20) Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w II półroczu 2014 r. 1. 515303 Robotni gospodarczy 113 2. 522301 Sprzedawca 91 3. 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 78 4. 722204 Ślusarz 40 5. 932911 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 39 6. 752205 Stolarz 38 7. 931301 Robotni budowlany 32 8. 432103 Magazynier 24 9. 512001 Kucharz 21 10. 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 20 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Z analizy zgłoszonych ofert pracy w II połowie 2014 r. wynia, że najwięsze zapotrzebowanie na złotowsim rynu pracy występowało w zawodach: robotni gospodarczy, pozostali pracownicy obsługi biurowej, sprzedawca, ślusarz oraz robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Na uwagę zasługuje fat, iż najczęściej poszuiwane profesje są adresowane do zawodów najbardziej liczebnych pod względem zarejestrowanych bezrobotnych. W wielu przypadach pracodawcy sładając ofertę pracy nie do ońca precyzują wymagań, co powoduje trudności w doborze andydata na oferowane 19
stanowiso. Przewaga rodzaju wymienionych wcześniej ofert pracy wyniała z charateru loalnego rynu pracy oraz przedsięwzięć loalnych przedsiębiorców i samorządów. Biorąc pod uwagę ilość zgłaszanych w II półroczu 2014 r. ofert pracy, Powiatowy Urząd Pracy w Złotowie dużą wagę przyładał do atywizacji osób bezrobotnych poprzez zachęcanie do podejmowania własnej działalności gospodarczej, a tym samym w przyszłości generowania nowych miejsc pracy. Działania Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie sierowane były w głównej mierze na promowanie przedsiębiorczości oraz pomoc finansową dla osób zainteresowanych samozatrudnieniem poprzez udzielanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Ponadto PUP wychodząc oczeiwaniom przedsiębiorców udzielał refundacji na doposażenie lub wyposażenie stanowisa pracy dla zatrudnionej osoby bezrobotnej. 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych opisuje rzeczywistość loalnego rynu pracy, oncentrując się przede wszystim na różnych aspetach jego nierównowagi. Pozwala na formułowanie ocen i wniosów dla systemu ształcenia zawodowego, szolenia bezrobotnych, poradnictwa zawodowego i służyć ma pełniejszemu dopasowaniu popytu na pracę i podaży pracy. Analizę zawodów deficytowych i nadwyżowych przeprowadzono w oparciu o wsaźnii zawarte w Zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Analizy zawodów deficytowych i nadwyżowych doonano zestawiając ze sobą dane dotyczące napływu osób do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy i ofert pracy zgłoszonych przez pracodawców, w tym stażu, przygotowania zawodowego i zatrudnienia niesubsydiowanego nie sutującego trwałym zatrudnieniem w naszym powiecie. Jednym z podstawowych mierniów do prowadzenia monitoringu popytu i podaży na rynu jest tzw. wsaźni intensywności nadwyżi/deficytu zawodów. Wsaźni ten oreśla udział średniej liczby ofert pracy zgłoszonych w ciągu miesiąca przez pracodawców do Urzędu Pracy w średniej liczbie osób zarejestrowanych w ciągu tego miesiąca jao bezrobotne. 20
Zgodnie z wytycznymi opubliowanymi w Zaleceniach metodycznych przyjęto, że zawody o wsaźniu intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów (W) : a) W < 0,9 to zawody nadwyżowe, b) 0,9 W 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy) c) W > 1,1 to zawody deficytowe. 4.1. Zawody deficytowe Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Tabela 6. Zawody deficytowe w II półroczu 2014 r. Lp. Nazwa zawodu od zaw. Średnia miesięczna liczba ofert zgłoszonych w II półroczu 2014 r. O I Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu 2014 r. B I Średnia miesięczna deficytu podaży siły roboczej N I B I O I Wsaźni intensywności deficytu w II półroczu 2014 r. W n, I O B I I 1. Techni administracji 334306 1,83 1-0,83 1,83 2. Robotni gospodarczy 515303 18,83 5-13,83 3,77 3. Kopacz 931202 3 0,17-2,83 17,64 4. Bruarz 711601 1 0,33-0,67 3,03 5. Pomocniczy robotni przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 921301 0,83 0,17-0,66 4,88 21
6. 7. 8. Kierowni budowy Nauczyciel języa angielsiego w szole podstawowej Pracowni ancelaryjny 132301 0,67 0,33-0,34 2,03 234104 0,5 0,17-0,33 2,94 411003 1,33 0,17-1,16 7,82 9. Seretara 412001 1 0,5-0,5 2 10. Pracowni obsługi telefonicznej 422201 2 0,17-1,83 11,76 11. Magazynier 432103 4 3-1 1,33 12. 13. 14. Sprzedawca w branży spożywczej Doradca lienta Spawacz metodą MAG 522304 2,17 1,5-0,67 1,45 524902 0,67 0,5-0,17 1,34 721204 1,33 0,33-1 4,03 15. Stolarz 752205 6,33 5-1,33 1,27 16. 17. 18. Kierowca samochodu Kierowca operator wózów jezdniowych Pomocniczy robotni przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 833203 3,33 1-2,33 3,33 834401 1,83 1,16-0,67 1,58 921301 0,83 0,17-0,66 4,88 22
19. Kopacz 931202 3 0,17-2,83 17,65 20. Meliorant 931203 0,67 0,17-0,5 3,94 21. 22. Robotni drogowy Pomoc Kuchenna 931205 2 0,5-1,5 4 941201 1,67 1,33-0,34 1,26 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Do zawodów deficytowych o wsaźniu intensywności równym MAX zaliczamy taie zawody, w tórych były zgłaszane oferty pracy, ale średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych z taimi walifiacjami wynosi 0, a co za tym idzie, łatwiej jest znaleźć odpowiednie zatrudnienie. Zgodnie z wytycznymi MPiPS Departamentu Rynu Pracy zawartymi w piśmie z dnia 3 lutego 2015 rou zna pisma DRP.VII.4002.1.4/AM zawody o wsaźniu MAX nie zostały ujęte w niniejszym sprawozdaniu, stąd też liczba zawodów deficytowych wyniosła 22. Ja wynia z analizy danych przedstawionych w tabeli, zawodami deficytowymi o wysoim wsaźniu intensywności nadwyżi / deficytu zawodów w II półroczu 2014 r. były przede wszystim: - robotni pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt, - pracowni ancelaryjny, - pracowni obsługi telefonicznej, - opacz, - meliorant, - pomoc uchenna. 23
4.2. Zawody nadwyżowe Zawody nadwyżowe to zawody, w tórych liczba zarejestrowanych bezrobotnych jest więsza niż zapotrzebowanie na rynu pracy (wsaźni intensywności nadwyżi jest mniejszy od 0,9). Tabela 7. Zawody nadwyżowe w II połowie 2014 r. Lp. Nazwa zawodu od zaw. Średnia miesięczna liczba ofert zgłoszonych w II półroczu 2014 r. O I Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu 2014 r. B I Średnia miesięczna nadwyżi podaży siły roboczej N I B I O I Wsaźni intensywności nadwyżi w II półroczu 2013 r. W n, I O B I I 1. 2. Techni budownictwa Techni informaty 311204 0,17 2,33 2,16 0,07 351203 0,33 1,67 1,34 0,20 3. Kucharz 512001 3,50 9,67 6,17 0,36 4. Kucharz małej gastronomii 512002 0,17 6 5,83 0,03 5. Kelner 513101 0,83 2,67 1,84 0,31 6. Fryzjer 514101 1 3,17 2,17 0,31 7. Sprzedawca 522301 15,16 36,66 21,5 0,41 8. Ogrodni 611303 0,17 1 0,83 0,17 9. 10. Ogrodni terenów zieleni Betoniarzzbrojarz 611306 0,33 1,83 1,5 0,18 711402 0,17 1,17 1 0,15 11. Robotni Leśny 621002 0,33 1,83 1,5 0,18 24
12. Ślusarz 722204 6,67 15,67 9 0,42 13. Murarz 711202 0,5 10,5 10 0,05 14. Eletromonter instalacji eletrycznych 741101 0,83 3,33 2,5 0,25 15. Toarz w metalu 722314 0,33 3,33 3 0,10 16. Mechani pojazdów samochodowych 723103 2,5 11,17 8,67 0,22 17. Paowacz 932101 0,33 3,33 3 0,10 18. 19. 20. Sprzątacza biurowa Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym Stolarz meblowy 911207 1,17 2,17 1 0,54 932911 6,5 18,66 12,16 0,35 752208 1 5,5 4,5 0,18 21. Cuierni 751201 0,5 4,5 4 0,11 22. 23. 24. 25. Robotni budowlany Pomocniczy robotni szlarniowy Nauczyciel przedszola Specjalista do spraw maretingu i handlu 931301 5,33 6,83 1,5 0,78 921402 0,5 3,17 2,67 0,16 234201 0,5 1,66 1,16 0,30 243106 0,33 1 0,67 0,33 26. Techni rolni 314207 0,17 4,33 4,16 0,04 25
27. Techni leśni 314301 0,17 1 0,83 0,17 28. 29. Techni prac biurowych Kasjer handlowy 411004 0,5 2,17 1,67 0,23 523002 0,33 1,33 1 0,25 30. Malarz tapeciarz 713101 0,17 2,83 2,66 0,06 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Do zawodów nadwyżowych w II półroczu 2014 rou należy zaliczyć m.in. następujące zawody: Techni budownictwa, Kucharz, Sprzedawca, Ślusarz, Murarz, Mechani pojazdów samochodowych, Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, Robotni budowlany, Stolarz meblowy, 4.3. Zawód w równowadze. Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, na tóry występuje na danym rynu pracy taie samo zapotrzebowanie ja liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawody zrównoważone to taie, gdzie wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1. Do grupy tej zaliczono wszystie zawody, tórych relacja między liczbą zgłoszonych ofert pracy a liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie była niewiela. W II połowie 2013 r. można do nich zaliczyć: - Fizjoterapeuta, - Nauczyciel przedszola, 26
- Specjalista ds. rachunowości, - Księgowy, - Asystent ds. sięgowości, - Sprzedawca w branży przemysłowej. - Ogrodni, - Szwacza, - Krojczy, - Kierowca samochodu dostawczego Wniosi. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych II półrocza 2014 rou, poazał że sytuacja na rynu pracy nadal jest trudna i bardzo złożona. Analiza ilościowa poazana w niniejszym opracowaniu nie jest w stanie w pełni uazać problematyi rynu pracy powiatu złotowsiego. Podstawą do opracowania niniejszego raportu są dane pochodzące z rejestrów i sprawozdań Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie, dotyczące bezrobotnych oraz ofert pracy. Uwarunowania niezależne od Urzędu Pracy uniemożliwiają pełną analizę fatycznie nie pracujących osób czy też nie zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadu ofert pracy. Pracodawcy nie są zobowiązani do przedładania ofert pracy Powiatowemu Urzędowi Pracy, co utrudnia ocenę ilości ofert pojawiających się na rynu pracy. Mimo ryzya występującego niedoszacowania wyniów, monitoring stanowi jedna istotne źródło wiedzy na temat loalnego rynu pracy, zasobów posiadanych przez bezrobotnych i potrzeb zgłaszanych przez pracodawców. Biorąc pod uwagę loalny ryne pracy powiatu złotowsiego istnieje duża potrzeba monitorowania zmian w sferze zatrudnienia, szczególnie ze względu na jego specyficzny charater i nisi wsaźni rozwoju, co prowadzi do pogłębienia się bezrobocia długotrwałego, a co za tym idzie zubożenia loalnego społeczeństwa i poszerzania szarej strefy. Ciągła obserwacja zmieniających się trendów pozwala pomóc bezrobotnym poprzez wsazanie im dalszej drogi rozwoju zawodowego i dostosowania potrzeb do wymagań loalnych pracodawców. 27
Wniosi wypływające z przeprowadzonej analizy wsazują na to, że: bezrobocie dotya w głównej mierze obiet, tóre stanowią 56% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, wśród zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowią: osoby bez zawodu, sprzedawcy, robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym i technicy eonomiści, w II półroczu 2014 r. pozysano 1106 ofert pracy, zawody deficytowe to m.in.: robotni pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt, pracowni ancelaryjny, pracowni obsługi telefonicznej, opacz, meliorant, pomoc uchenna. zawody nadwyżowe to m.in.: techni budownictwa, ucharz, sprzedawca, ślusarz, murarz, mechani pojazdów samochodowych, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, robotni budowlany zawody w równowadze to m.in.: logisty, terapeuta zajęciowy, zaopatrzeniowiec, operator maszyn do obróbi srawaniem, asystent do spraw sięgowości, fizjoterapeuta. Procesy zachodzące w życiu społecznym i gospodarczym powodują zmiany na rynu pracy, tóre wymuszają na społeczeństwie zmianę podejścia do pracy. Nowa sytuacja wymaga od pracowniów elastyczności zawodowej, atywności eduacyjnej, gotowości do przewalifiowania się i mobilności. Bezdysusyjne jest to, że pracodawcy poszuują pracowniów wszechstronnie wyształconych, posiadających wiedzę i doświadczenie w różnych dziedzinach. Pracowni pracujący na danym stanowisu wyonuje dzisiaj bardzo często czynności, tóre wyonywać mogłoby ilu różnych pracowniów. Przyczyną taiej sytuacji są głównie względy eonomiczne oraz nowe metody zarządzania zasobami ludzimi. Dyretor Powiatowego Urzędu Pracy /-/ Opracowanie: Mare Deresziewicz Łucja Greczyło Złotów, marzec 2015 r. 28