Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 28.01.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DS.8361.274.2013 DECYZJA Nr 6 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Marzenie Warszewskiej wykonującej działalność gospodarczą pod nazwą Piekarnia Warszewscy Marzena Warszewska w Sieradzu, ul. Jana Pawła II 23 karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 5 partii pieczywa bez opakowań jednostkowych wartości łącznej 51,90 zł nieodpowiadającego jakości handlowej z uwagi na niepodanie, w miejscu sprzedaży,: wykazu składników wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) dla 5 partii wartości 51,90 zł; masy jednostkowej wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) dla 3 partii wartości 29,40 zł; pełnej nazwy, uwzględniającej rodzaj pieczywa wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) w związku z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołanym w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) dla 3 partii wartości 29,40 zł. Uzasadnienie W dniach od 29 do 31 października 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DS.8361.274.2013 z dnia 29.10.2013 r. 1
inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Sieradzu przeprowadzili kontrolę w sklepie firmowym zlokalizowanym w Sieradzu przy ul. Jana Pawła II 23, należącym do Marzeny Warszewskiej, wykonującej działalność gospodarczą pod nazwą Piekarnia Warszewscy Marzena Warszewska. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.) w związku z art. 3 ust. 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby upoważnionej ( ). W toku kontroli stwierdzono, że w sprzedaży znajdowało się 5 partii pieczywa bez opakowań jednostkowych, wyprodukowanego przez piekarnię Warszewscy Marzena Warszewska zlokalizowaną w Goszczanowie przy ul. Kaliskiej 15, wartości łącznej 51,90 zł, które w miejscu sprzedaży zostało oznakowane jako: chleb pszenno-żytni z makiem o masie 1,20 kg w cenie 4,00 zł (3 sztuki), chleb żytnio-pszenny o masie 1 kg w cenie 3,50 zł (3 sztuki), chleb z ziarnem w cenie 3,00 zł (4 sztuki), bułki zwykłe w cenie 0,70 zł (18 sztuk), bułki graham w cenie 0,80 zł (6 sztuk). Oceniając prawidłowość oznakowania środków spożywczych stwierdzono, że dla wyżej wymienionego pieczywa w miejscu sprzedaży, nie podano wykazu składników wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych, a dodatkowo dla 3 partii (chleb z ziarnem, bułka zwykła, bułka graham) wartości 29,40 zł nie podano również masy jednostkowej wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych oraz zastosowano nazwy z naruszeniem przepisów określonych w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych w związku z art. 47 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia, przywołanym w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nazwa środka spożywczego powinna umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju środka spożywczego i jego właściwości w celu dokonania właściwego wyboru. Tymczasem oznakowanie pieczywa jako chleb z ziarnem, bułka zwykła, bułka graham nie pozwalało konsumentowi na łatwą identyfikację ich charakteru, a tym samym nie wyczerpywało zobowiązania przedsiębiorcy do udzielenia pełnej, rzetelnej informacji. Konsument, zgodnie z obowiązującymi przepisami, ma prawo do rzetelnej niewprowadzającej w błąd informacji, a niepodawanie pełnych informacji uniemożliwia konsumentowi dokonanie swobodnej i rzeczowej oceny oferowanych na rynku towarów i może wprowadzać go w błąd. Należy tu 2
podkreślić, iż nazwa pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu, nie może być zastąpiona znakiem towarowym, nazwą marki lub nazwą handlową (wymyśloną). Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli (numer akt DS.8361.274.2013) oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. W dniu 29 listopada 2013 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 02 grudnia 2013 r. Ponieważ strona nie przesłała informacji na temat wielkości obrotu w dniu 27 grudnia 2013 r. pismem numer DS.8361.274.2013 poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego i ponownie poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 30 grudnia 2013 r. Strona nie przesłała powyższej informacji. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. 3
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o jakości nazwa powinna odpowiadać wymaganiom określonym w art. 47 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przywołany art. 47 w ust. 1 podaje, że nazwa środka spożywczego powinna odpowiadać nazwie ustalonej dla danego rodzaju środków spożywczych w przepisach prawa żywnościowego, a w przypadku braku takich przepisów powinna być nazwą zwyczajową środka spożywczego lub składać się z opisu tego środka spożywczego lub sposobu jego użycia, tak aby umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju i właściwości środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych produktów, zaś w ust. 5 wskazuje, że nazwa pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu, nie może być zastąpiona znakiem towarowym, nazwą marki lub nazwą handlową (wymyśloną). Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań, w tym pieczywa zostały określone w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów; 4) w przypadku produktów rybołówstwa (.); 5) w przypadku pieczywa dodatkowo: a) masę jednostkową, b) informację pieczywo produkowane z ciasta mrożonego albo pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego w przypadku zastosowania takich procesów technologicznych. Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom ( 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych). Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości, gdyż niepodanie w miejscu sprzedaży masy jednostkowej i wykazu składników dla pieczywa oferowanego do sprzedaży bez opakowań jednostkowych, czy też podanie nazwy bez uwzględnienia rodzaju pieczywa w dość istotny 4
sposób naruszało interesy konsumentów. Konsument nabywając przedmiotowe pieczywo nie wiedział czy nabywa pieczywo pszenne, żytnie czy mieszane, jaki jest jego skład i masa jednostkowa, a zatem mógł zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami. Należy tu podkreślić, iż przy produktach bez opakowań konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami, a w tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To strona, jako producent pieczywa winna dostarczyć do sklepu wraz z danym środkiem spożywczym wszelkie wymagane przepisami informacje, czyli wykaz składników, masę jednostkową, a także wskazać pełną nazwę produktu i zobowiązać zatrudniony personel do umieszczenia tych informacji w miejscu sprzedaży, jednak tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu pieczywo bez wymaganych oznaczeń. Nieznajomość przepisów (oświadczenie dnia z 29.10.2013 r.) nie zwalnia strony z odpowiedzialności. Strona jako profesjonalista, prowadząca piekarnię i sklepy firmowe powinna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej; 3. średni zakres naruszenia, bowiem brak, w miejscu sprzedaży pieczywa bez opakowań, podstawowych informacji o środku spożywczym (rodzaj, wykaz składników, masa jednostkowa) narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania w zakresie oznakowania i były istotne z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotu, strona nie podała wielkości obrotu za rok 2012, w związku z powyższym Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę oświadczenie strony z dnia 29 października 2013 r., iż zatrudnia ( )osób i w związku z tym jest mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 poz. 672 ze zm.). W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające 5
zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38 w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: 1. Marzena Warszewska ( ) 2. a/a Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 6