dr Alina Molisak Historia literatury współczesnej Ćwiczenia dla IV roku studiów stacjonarnych drugiego poziomu kształcenia (30 h) Semestr zimowy, rok akademicki 2010/2011 Poniedziałek, 15:00, Gmach Polonistyki, s. 19. Nazwa pola Efekty uczenia się Metody i kryteria oceniania Sposób zaliczenia Komentarz Podczas ćwiczeń z historii literatury współczesnej i w trakcie przygotowań do egzaminu student uzyskuje i ugruntowuje podstawą umiejętność refleksji historycznoliterackiej. Zapoznaje się z ważnymi tekstami literackimi omawianego okresu, analizuje je w kontekście historycznoliterackim. Uczy się odróżniać przedmiot badań, metody i problemy właściwe historii literatury XX wieku od przedmiotu badań, metod i problemów charakterystycznych dla innych działów literaturoznawstwa. Zaznajamia się z wybranymi, wartościowymi merytorycznie pracami z tej dziedziny. Przyswaja sobie terminologię ugruntowaną w badaniach historycznoliterackich i nabywa kompetencję posługiwania się nią ze zrozumieniem. Zyskuje umiejętność napisania pracy rocznej, której celem jest naukowe opracowanie wybranego zagadnienia z zakresu historii literatury oraz uczy się wskazywania problemów historycznoliterackich w literaturze współczesnej i formułowania ich w postaci tematu badawczego. Rozumie rolę i znaczenie badań historycznoliterackich w kulturze współczesnej. Metody i kryteria oceny: - kontrola obecności, - ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność), - przygotowanie minimum raz w semestrze jednego tematu z sylabusa i aktywna prezentacja tego zagadnienia podczas dyskusji na ćwiczeniach, - warunkiem dopuszczenia do egzaminu z literatury polskiej 1918-1989 w Zakładzie Literatury Polskiej XX wieku jest napisanie pracy rocznej oraz jej pozytywna ocena (wpisana w indeksie), - egzamin ustny Dopuszcza się nieobecność studenta na dwóch spotkaniach. Jeśli limit dopuszczalnych nieobecności zostanie przekroczony, materiał omawiany na ćwiczeniach podczas nieobecności należy uzupełniać, a wykonanie tego obowiązku będzie sprawdzane ustnie w formie rozmowy merytorycznej z prowadzącym ćwiczenia na dyżurach. Szczegóły: ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) 60 %, praca semestralna/roczna 40 %. zaliczenie na ocenę.
1. Czym jest historia literatury (przedmiot badań, metody i cele)? Periodyzacja literatury polskiej 1918-1989. 2. Grupy literackie w dwudziestoleciu międzywojennym - wprowadzenie. 3. Skamander jako przykład literackiej grupy sytuacyjnej. Twórczość poetycka Juliana Tuwima wobec poetyk Skamandrytów. 4. Awangarda Krakowska jako przykład literackiej grupy programowej. Tadeusz Peiper jako poeta i teoretyk Awangardy Krakowskiej. 5. Futuryzm w poezji dwudziestolecia międzywojennego na tle tradycji europejskiej. Manifesty futurystów. Bruno Jasieński i Aleksander Wat jako przedstawiciele kierunku. 6. Katastrofizm w poezji Drugiej Awangardy na przykładzie Trzech zim Czesława Miłosza oraz poezji Józefa Czechowicza. 7. Poezja filozoficzna Bolesława Leśmiana. Zakres tematów 8. Ekspresjonizm w literaturze dwudziestolecia międzywojennego. Sól ziemi Józefa Wittlina. 9. Eksperymentalna proza psychologiczna lat trzydziestych. Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego. 10. Proza dwudziestolecia międzywojennego wobec konwencji literatury popularnej. Pamiętnik z okresu dojrzewania Witolda Gombrowicza 11. Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym (1). Nienasycenie Stanisława Ignacego Witkiewicza 12. Dramat S.I. Witkiewicz, Szewcy 13. Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym (2). Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą Brunona Schulza 14. Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, Brzezina; 15. Polska szkoła eseju. Portret Kanta Bolesława Micińskiego jako przykład
Metody dydaktyczne eseistyki filozoficznej. 1) Podstawową metodą pracy jest omówienie w kontekście historycznoliterackim i przedyskutowanie ze studentami poszczególnych zagadnień zawartych w programie ćwiczeń. Zastosowanie metody służyć ma między innymi: - sprawdzeniu znajomości przez studenta zadanych do lektury tekstów; - sproblematyzowaniu i syntetycznemu ujęciu powiązanych z literaturą współczesną zagadnień historycznoliterackich na podstawie tekstów literackich tego okresu i dotyczących go opracowań - sformułowaniu konkluzji dotyczącej dyskutowanego zagadnienia. 2) Inna metoda to indywidualne przygotowanie przez uczestnika ćwiczeń minimum raz w semestrze jednego tematu z sylabusa i aktywna prezentacja tego zagadnienia podczas dyskusji na ćwiczeniach. Spis lektur poszczególne zajęcia 1. Czym jest historia literatury (przedmiot badań, metody i cele)? Periodyzacja literatury polskiej 1918-1989. 2. Grupy literackie w dwudziestoleciu międzywojennym - wprowadzenie. - M. Głowiński, Grupa literacka a model poezji. Przykład Skamandra [w:] Idem, Style odbioru: szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1977 lub [w:] Z problemów literatury polskiej XX wieku, pod red. A. Brodzkiej i Z. Żabickiego, Warszawa 1965, T. II,, s. 49-68. - J. Kwiatkowski, Programy literackie [w:] Idem, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2002, s. 9-52. Literatura 3. Skamander jako przykład literackiej grupy sytuacyjnej.. - J. Tuwim, [wiersze wybrane z tomów] Czyhanie na Boga, Rzecz czarnoleska; - M. Głowiński, Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962; 4. Awangarda Krakowska jako przykład literackiej grupy programowej. - J. Sławiński, Koncepcja języka poetyckiego Awangardy Krakowskiej, Wrocław 1965; - T. Peiper, [wiersze wybrane z tomów] A, Żywe linie, Raz - T. Peiper, Tędy. Nowe usta, Kraków 1972. 5. Manifesty futurystów. Bruno Jasieński jako przedstawiciel kierunku. - Antologia polskiego futuryzmu i nowej sztuki, oprac. Z. Jarosiński, Wrocław 1978, - B. Jasieński, But w butonierce i inne wiersze, Warszawa 2006.
6. Katastrofizm Trzy zimy Czesława Miłosza oraz poezja Józefa Czechowicza - Fiut, Czy tylko katastrofizm? O przedwojennej poezji Czesława Miłosza [w:] Pamiętnik Literacki 1978 z. 3 - Cz. Miłosz, wiersze z tomu Trzy zimy [wydania różne wiersze zebrane] - J. Czechowicz, Poezje zebrane, oprac. A Madyda, Toruń 1997. 7. Poezja Bolesława Leśmiana. - B. Leśmian, [wybrane wiersze z tomów] Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba Leśna (1938) - E. Balcerzan, Poezja filozoficzna. Bolesław Leśmian ( i niewielu innych) [w:] Przestrzenie świadomości. Studia z filozofii literatury, pod red. Andrzeja Falkiewicza i Leszka Nowaka, Poznań 1996, s. 47-71 8. Sól ziemi Józefa Wittlina. - Józef Wittlin, Sól ziemi, oprac. E. Wiegandt, Wrocław 1991 (BN) - Krzyk i ekstaza. Antologia polskiego ekspresjonizmu, oprac. J. Ratajczak, Poznań 1978 9. Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego. - M. Choromański, Zazdrośc i medycyna (wyd. dowolne) - J. Sławiński, Zazdrość i medycyna po wielu latach [w:] "Twórczość" 1957, nr 12. 10. Witolda Gombrowicza nowa propozycja literatury - W. Gombrowicz, Tancerz mecenasa Kraykowskiego i Zbrodnia z premedytacją [w:] Bakakaj [wydania różne] - K. Bartoszyński, O nieważności tego, jak było naprawdę [w:] Nowela - opowiadanie gawęda, pod red. K. Bartoszyńskiego, M. Jasińskiej-Wojtkowskiej, S. Sawickiego. Warszawa 1974. 11. Witkacy, Witkacy. - S. I Witkiewicz, Nienasycenie (wydanie dowolne) - W. Bolecki, Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Witkacy, Gombrowicz, Schulz i inni. Studium z poetyki historycznej, Kraków1996, rozdz. I. 12. Witkacy raz jeszcze - S. I. Witkiewicz, Szewcy
- J. Popiel, Dramat a teatr polski dwudziestolecia międzywojennego, Kraków 1995 - S. I. Witkiewicz, O Czystej Formie [w:] Idem, Czysta Forma w teatrze, Warszawa 1986. 13. Wyjątkowy Bruno Schulz - Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą Brunona Schulza - M. Stala, Na marginesach rzeczywistości. O paradoksach przedstawiania w prozie Brunona Schulza, Warszawa 1995, rozdz. 4 i 5. 14. Polska szkoła eseju - B. Miciński, Portret Kanta (1941), w tegoż: Pisma. Eseje. Artykuły. Listy, oprac. A. Micińska, Kraków 1970, s. 98-128 - M.P. Markowski, Czy możliwa jest poetyka eseju? [w:] Poetyka bez granic. Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej, pod red. W. Boleckiego i W. Tomasika, Warszawa 1995, s. 109-119. 15. Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, Brzezina, Młyn nad Utratą - German Ritz, Jarosław Iwaszkiewicz pogranicza nowowczesności.