Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015 Grzegorz Piwowar, Wiceprezes Zarządu Warszawa, 28 stycznia 2016
Szósty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i małych firm 6 904 wywiady z właścicielami firm, Badanie prowadzone we wrześniu 2015 r., 70 pytań - ponad 400 tysięcy odpowiedzi, Wyniki na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów), Temat specjalny: start-upy 12 eksperckich artykułów o startupach, 10 case studies firm rozpoczynających działalność, 16 konferencji regionalnych we współpracy z marszałkami województw (marzec-kwiecień 2016). 1 Mikro firmy przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników, Małe firmy przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,
Dalsza poprawa nastrojów mikro i małych przedsiębiorców w 2015 r. wskaźnik koniunktury zbliża się do poziomu 100 punktów Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm - syntetyczna miara nastrojów właścicieli firm 96,4 98,3 + 2 pkt 92,7 91,7 89,5 93,6 + 9 pkt 2 Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym 50 oznacza dużo gorzej, 75 gorzej, 100 ani lepiej, ani gorzej, 125 lepiej, 150 dużo lepiej
Wyraźny wzrost oceny ostatnich 12 miesięcy (+3 pkt) i oczekiwania dalszej poprawy sytuacji w 2016 roku Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm 96,4 92,7 94,6 91,7 91,5 97,8 93,6 99,1 96,4 93,7 100,2 98,3 96,4 + 1 pkt + 3 pkt 89,1 88,7 89,5 87,6 89,5 Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy Średnia wartość 3
Wskaźnik wyprzedzający koniunktury mikro i małych firm dobrze skorelowany ze wskaźnikiem wzrostu PKB Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm na tle wzrostu PKB 96,4 94,6 97,8 99,1 100,2 91,5 3,7 5,0 3,3 3,6 3,7 1,6 1,3 80 2016* PKB (r/r, %) Przyszłe 12 miesięcy 0 4 *PKB w roku 2016 prognoza Banku Pekao
Znacznie lepsza ocena sytuacji finansowej firmy i sytuacji branży Przychody firmy 98,6 95,7 +3 Sytuacja branży 94,5 91,6 +3 Wynik finansowy firmy 99,1 96,6 + 3 Sytuacja firmy 99,6 97,2 + 2 Ogólna sytuacja gospodarcza 95,4 93,1 + 2 Zatrudnienie 101,0 99,8 + 1 Dostępność zewnętrznego finansowania 100,8 100,0 + 1 Oczekiwanie na zapłatę 97,4 97,0 Rok 2015 Rok 2014 + 0 5
Poprawa wskaźnika koniunktury we wszystkich badanych branżach w ciągu ostatnich trzech lat Produkcja 98,6 99,5 +1 Usługi 97,1 99,6 +2 92,4 91,8 90,6 93,9 +9 93,6 92,8 90,9 94,9 +9 91,1 89,9 Handel 87,7 91,5 93,4 95,6 +2 +8 94,7 Budownictwo 94,5 92,5 88,7 98,6 99,1 +1 +10 6
Rekordowo dobry rok dla firm prowadzących działalność eksportową Odsetek eksportujących mikro i małych firm Ocena przychodów z eksportu 107,2 102,9 102,5 102,7 104,0 98,6 98,6 9 10 12 7 13 16 90,4 89,8 88,9 92,2 95,7 Ocena przychodów Ocena przychodów z eksportu Eksport w ostatnim roku deklarowało 15% mikro oraz 37% małych firm, Ocena przychodów z eksportu o +9 punktów wyższa od oceny całkowitych przychodów, 17% firm deklaruje prowadzenie działalności eksportowej w roku 2016. 7
Ogólny Wskaźnik Koniunktury najwyższy na Pomorzu. Największe wzrosty w Mazowieckim i Świętokrzyskim. 99 (+2) 99 (+3) 99 (+1) 100 (+3) 99 (+3) 97 (+2) 98 (+1) 97 (+1) 98 (+1) 98 (+1) 98 (-1) 99 (+4) 97 (+4) 97 (+2) 97 (+0) 96 (+2) 8 (+4) różnica pomiędzy średnim Ogólnym Wskaźnikiem Koniunktury w roku 2015 i 2014
Po raz kolejny wysoko oceniona dostępność zewnętrznego finansowania dla mikro i małych firm Ocena dostępności zewnętrznego finansowania 99,4 98,1 98,9 97,9 97,4 97,1 100,0 98,4 100,9 99,1 101,3 100,3 Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy 9
Istotna zmiana w percepcji przedsiębiorców większa otwartość na korzystanie z finansowania zewnętrznego Przyczyny niekorzystania z zewnętrznego finansowania bieżącej działalności Brak potrzeby Niechęć do zadłużenia Tańszy koszt kapitału własnego Brak możliwości 28 24 7 13 14 51 48 56 2014 2015 10
przełożyła się na wzrost liczby firm korzystających z kredytu i ponoszących wydatki inwestycyjne Odsetek firm korzystających w ostatnich 12 miesiącach z kredytu na finansowanie bieżącej działalności Odsetek mikro i małych firm inwestujących w ostatnich 12 miesiącach 42 41 43 40 40 46 22 24 24 24 24 26 Z finansowania działalności bieżącej kredytem korzystało 50% małych i 25% mikro firm, Projekty inwestycyjne zrealizowało 63% małych firm i 45% mikro firm, 18% firm finansowało inwestycje kredytem, W roku 2016 odsetek inwestujących mikro i małych firm może przekroczyć 50%. 11
Odsetek firm wprowadzających nowe produkty nie zmienia się, lekki wzrost liczby firm wdrażających innowacje procesowe Odsetek firm wdrażających w ostatnich 12 miesiącach innowacje produktowe Odsetek firm wdrażających w ostatnich 12 miesiącach innowacje procesowe 27 26 26 25 26 26 18 18 19 16 17 13 Najwięcej innowacyjnych firm w branży produkcyjnej i w grupie małych firm, Zainteresowanie finansowaniem środkami unijnymi wykazuje 14% firm, które deklarują wdrożenie innowacji w roku 2016 12
Podatki, koszty pracy, obciążenia biurokratyczne i przepisy prawne to najważniejsze (oprócz konkurencji) bariery rozwojowe dla firm Wysokość podatków 3,57 Koszty pracy 3,47 Konkurencja innych firm 3,27 Obciążenia biurokratyczne 3,26 Przepisy prawne Niska rentowność 2,77 3,20 Średnia wartość barier identyczna jak rok temu (2,75 pkt.), Popyt na produkty/usługi Szara strefa Dostęp do programów pomocowych Zatory płatnicze Kwalifikacje pracowników Dostęp do finansowania zewnętrznego 2,74 2,69 2,49 2,45 2,35 2,32 W porównaniu z rokiem 2014 wzrosło znaczenie następujących barier: Konkurencja innych firm, Obciążenia biurokratyczne, Przepisy prawne, Dostęp do programów pomocowych, Kwalifikacje pracowników. 13 Właściciele firm byli proszeni o skwantyfikowanie każdej z barier w skali od 1 (brak bariery) do 5 (bardzo ważna bariera)
Wykształcenie i wcześniejsze doświadczenie zawodowe atutem właścicieli startupów 71% właścicieli to osoby w wieku 25-44 lata 98% startupów to mikrofirmy 92% właścicieli wcześniej pracowało 82% firm założona ze środków własnych 66% właścicieli ma wyższe wykształcenie dla 64% właścicieli to pierwsza firma 14 W badaniu wzięło udział 614 startupów, czyli firm działających na rynku krócej niż 3 lata
Optymizm właścicieli startupów - istotnie wyższe oceny na tle wszystkich badanych firm Sytuacja firmy 99,6 109,6 + 10 Wynik finansowy firmy 99,1 108,4 + 9 Przychody firmy 98,6 108,3 + 10 Zatrudnienie 101,0 106,2 Dostępność zewnętrznego finansowania Sytuacja branży 94,5 102,2 100,8 101,0 Oczekiwanie na zapłatę Ogólna sytuacja gospodarcza 95,4 98,2 97,4 98,2 15 Startupy Wszystkie firmy
Większość właścicieli startupów planuje rozwinąć swoją firmę w perspektywie najbliższych trzech lat Sytuacja firmy za 3 lata 63% 28% 9% W firmie będzie zatrudnionych więcej osób, jej skala działalności będzie większa Firma będzie wyglądać podobnie jak dzisiaj Firmy nie będzie już prawdopodobnie na rynku 16
Startupy szansą na tworzenie nowych miejsc pracy Ocena zatrudnienia 108,6 startupy 105,5 105,8 100,9 102,2 99,7 103,5 99,2 104,1 100,5 101,7 102,8 mikro i małe ogółem Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - mikro i małe firmy Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - startupy W mikro i małych firmach pracuje 4,7 miliona osób, co stanowi 51% pracujących w polskich przedsiębiorstwach (2014; GUS). 17
Ułatwieniem dla startupów byłyby mniejsze obciążenia finansowe, lepszy dostęp do finansowania oraz uproszczenie przepisów Zmiany, które ułatwiłyby rozpoczynanie i prowadzenie działalności gospodarczej przez startupy Zmniejszenie pozapłacowych kosztów pracy (ZUS, podatki) 50% Lepszy dostęp do finansowania zewnętrznego 27% Uproszczenie przepisów podatkowych i ich jednolita interpretacja Mniej skomplikowane zasady prowadzenia działalności gospodarczej Łatwiejsze procedury przy rejestracji firmy Więcej instrumentów wsparcia dla młodych 11% 10% 10% 9% 18
Bank Pekao partnerem dla mikro i małych firm 600 Doradców Klientów Biznesowych udziela profesjonalnego wsparcia w zakresie doboru usług i produktów bankowych Rozwiązania kredytowe dopasowane do potrzeb mikro i małych firm Pożyczka Ekspresowa Biznes dostępna w 48 godzin Kredyty na finasowanie inwestycji Dedykowana oferta AGRO - dla rolników i firm z branży rolno-spożywczej Kredyty Unia oraz z gwarancjami Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego Kompleksowa oferta produktów transakcyjnych 7 pakietów, w tym Mój Biznes Mobilny dla przeds. indywidualnych i mikro firm Autodealing - preferencyjne kurs wymiany walut on-line Terminale POS i mpos obsługujemy 70 tys. terminali Wielokanałowa obsługa klientów firmowych Bankowość internetowa zaawansowany nowoczesny system bankowości elektronicznej dla firm Bankowość mobilna - dostęp przez smartfon lub tablet do rachunków i produktów bankowych Contact Center dostępne 24/7 ~1000 placówek bankowych w całej Polsce DLA NAS SPRAWY MAŁYCH FIRM SĄ CZYMŚ WIELKIM 19
Bank Pekao partnerem konkursu Społeczny startup Pierwsza edycja konkursu Społeczny startup zorganizowana we współpracy z Ashoka Polska oraz UniCredit Foundation Cel: Promocja przedsiębiorstw społecznych promocja firm, które prowadzą działalność gospodarczą w celu integracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym 10 laureatów konkursu prezentowanych w raporcie 20
Co jeszcze w raporcie? Finanse dla startupów, Instytucje wspierające startupy, Instrumenty wsparcia innowacyjnych startupów, Niemieckie i chorwackie doświadczenia w zakresie wsparcia startupów, Sylwetki 10 startupów klientów Banku Pekao, Konkurs Społeczny startup 21
22 Dziękuję za uwagę