NAWIERZCHNIE BETONOWE DOŚWIADCZENIA W POLSCE Prof. dr hab. inż. Antoni Szydło Politechnika Wrocławska Toruń, październik 2014
Plan wystąpienia 1.Historia budowy nawierzchni betonowych w Polsce 2. Rozwój konstrukcji nawierzchni betonowych na drogach i lotniskach 3. Rozwój technologii nawierzchni betonowych 4. Badania nawierzchni
Nawierzchnie asfaltowe czy betonowe ASFALT CZY BETON?
NAWIERZCHNIE RZYMSKIE
NAWIERZCHNIE RZYMSKIE
PIERWSZE SPOIWA WAPNO + POPIÓŁ WULKANICZNY - nazwano cementem pucolanowym Popiół pobierano z miejscowości POZZUOLI pod Wezuwiuszem Spoiwa używano do łączenia kamiennych płyt nawierzchniowych
Historia budowy nawierzchni betonowych Pierwsza nawierzchnia betonowa w Europie 1888 r. plac Bluechera (Breslau - Wrocław) dzisiejszy Plac Solny
Historia budowy nawierzchni betonowych
Historia budowy nawierzchni betonowych 1896 r.
Historia budowy nawierzchni betonowych -1909 r.
Historia budowy nawierzchni betonowych 1910 r
Historia budowy nawierzchni betonowych 1940 r
Historia budowy nawierzchni betonowych 1944 r
Historia budowy nawierzchni betonowych Lata 30 ubiegłego wieku budowa autostrady A4 łączącej zagłębie Ruhry z zagłębiem górnośląskim
Historia budowy nawierzchni betonowych A4 Przebieg sieci autostrad niemieckich 1936 r.
Historia budowy nawierzchni betonowych autostrada A4-1994 r.
Lata 90 -te Przed rokiem 90-tym: Obciążenie osi 80 kn Ciśnienie w oponie 0,6 MPa Po roku 90-tym: Obciążenie osi 115 (130) kn Ciśnienie w oponie 1,1 MPa
Lato stulecia 1994 r.
Lato stulecia 1994 r. deformacje nawierzchni asfaltowych
Recykling starej nawierzchni betonowej A4-1995 r.
Nawierzchnie betonowe przebudowa 1995 r. Kruszenie starej nawierzchni betonowej A4 materiał użyty do warstwy dolnej betonowej i mrozoochronnej
Nawierzchnie betonowe- przebudowa 1995 r. Krzyżowa - Krzywa Beton B40, Płyty dyblowane i kotwione, 26cm Górna 7 cm warstwa nowy materiał Dolna warstwa 19 cm, materiał z płyt kruszonych E 2 150 MPa Grunt stabilizowany cementem, fc = 3,5 5,0 MPa, 20cm Warstwa mrozoochronna Materiał z kruszonych płyt 30 cm
Nawierzchnie betonowe 1995 Krzyżowa - Krzywa
Nawierzchnie betonowe Krzyżowa - Krzywa Kotwy Ø 20 mm, 80 cm długość, rozstaw co 1 m -> w podłużnej szczelinie Dyble Ø 25, 60 cm długość, rozstaw 25 cm - > co 5 m
Nawierzchnie betonowe
Nawierzchnie betonowe Wrocław- Krzyżowa- 2002; Krzyżowa Zgorzelec - 2010; Krzyżowa- Olszyna - 2009 Płyty betonowa, B40, płyty dyblowane i kotwione, 27cm Geo-włóknina 450-550 g/m 2 E 2 150 MPa Chudy beton, fc = 6 9 MPa, 20cm Warstwa mrozoochronna, CBR>30%, 30cm Grunt stabilizowany cementem, R =1.5 2.5 MPa, 15-30 cm Podłoże
NAWIERZCHNIA BETONOWA (Z BETONU CEMENTOWEGO) - charakterystyka kotwy co 100cm szczeliny poprzeczne szczelina podłużna dyble co 25cm ( 25mm, l=60cm) ( 20mm, l=80cm) 1,0-2,0% Beton cementowy klasy B40, 0,27 m Geowłóknina Chudy beton Rm=6-9 MPa, 0,20 m Warstwa mrozoochronna, 0,30 m Grunt stab. cementem Rm = 2,5 MPa, grubości 0,15 lub 0,25 m Podłoże gruntowe
WYKONYWANIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH przykład
WYKONYWANIE SZCZELIN DYLATACYJNYCH przykład
KONSTRUKCJA SZCZELIN DYLATACYJNYCH faza < 3mm faza < 3mm profil masa zalewowa kord wkładka ochronna wkładka ochronna
TECHNOLOGIE WYKAŃCZANIA NAWIERZCHNI
Nawierzchnie betonowe podbudowa z kruszywa E 2 200 MPa Beton cementowy, B40, płyty dyblowane i kotwione, 30cm Kruszywo lamane stabilizowane mechanicznie 0/31.5, 30cm Warstwa mrozoochronna CBR>30% grubosci, 25cm Grunt stabilizowany cementem fc =1.5 2.5 MPa, 15cm Podłoże gruntowe
BERLIN Autostrada A2 projekt PPP nawiększy w Europie 106 km WARSZAWA
Autostrada A2 projekt PPP nawiększy w Europie ryzyko koncesjonariusza CZĘŚĆ PRYWATNA CZĘŚĆ PUBLICZNA
Nawierzchnie betonowe A2 Dwuwarstwowa płyta dybl. 27 / 28 / 29 cm C30/37, fc 40 MPa ; fc,f 5,5 MPa ;górna w. 5 cm Geowłóknina 450-550 g/m 2 E 2 120 MPa Chudy beton fc = 6 12 (15) MPa, 20cm Warstwa mrozoochronna, 33 / 32 / 31 cm E 2 60 MPa Podłoże
Nawierzchnie betonowe Powierzchnia po odkryciu Powierzchnia przed odkryciem
Nawierzchnie betonowe z odkrytym kruszywem -A2
Nawierzchnie betonowe Kruszywo: - Max.ziarno:8 mm - PSV 53 Mieszanka beton.: cement 420 kg/m³ grubość: min. 5 cm
macrotexture deph [ mm ] Autostrada A2 projekt PPP nawiększy w Europie - makrotekstura 2,00 1,80 MOTORWAY A2 ŚWIECKO- NOWY TOMYŚL - SECTION 5.1 Macrotexture depth mesured by laser profilograph RSP and by sand patch accordance with PN-EN 13036-1 Right carriageway / Slow lane TPA-sand patch GDDKiA-profilograf 1,0 0,6 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Autostrada A2 projekt PPP nawiększy w Europie - szorstkość
ц-skm Autostrada A2 projekt PPP nawiększy w Europie szorstkość kryteria niemieckie Section 5.6 Left carriageway / Slow lane ц-skm 100m V=80 km/h 2011r 2010r SKM=0,46 SKM=0,43 1,000 0,900 0,800 0,700 0,600 0,500 0,400 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 Handing Over Requirements (friction coeff.): @ 80km/h: μskm 0,46 (- 0,03) At the end of guaratie period: @ 80km/h μskm 0,43 (- 0,03) Example of results:
Nawierzchnie betonowe DW780 Kraków SMA5 DW780 Kraków SMA11 DW780 Kraków BBTM8 DW780 Kraków PA8 Ciche nawierzchnie asfaltowe Typowe nawierzchnie asfaltowe DW780 Kraków BA12,8 A2 EAC (not trafficked) A2 BC 97,7 Odkryte kruszywo - nawierzchnia betonowa
Nawierzchnie betonowe
NAWIERZCHNIE O CIĄGŁYM ZBROJENIU A4 odcinek doświadczalny zbrojenie podłużne: 16 co 12.5cm poprzeczne: 12 co 100cm pęknięcie skurczowe szczelina podłużna 2,0 2,5% Beton cementowy klasy B40, 0,23 m Chudy beton Rm=6-9 MPa, 0,20 m Warstwa mrozoochronna, 0,35 m Grunt stab. cementem Rm = 2,5 MPa Podłoże gruntowe
Nawierzchnie o ciągłym zbrojeniu A4-1013 m Beton o ciągłym zbrojeniu, B40, 23cm Chudy beton, fc = 6 9 MPa, 20cm Warstwa mrozoochronna, 35cm Grunt stabilizowany cementem, fc =1.5-2.5 MPa, 17 cm Podłoże
Nawierzchnie o ciągłym zbrojeniu Pręty podłużne Ø 20 mm, odstęp 18 cm Pręty poprzeczne Ø 12 mm, odstęp 70 cm
Nawierzchnia betonowa o ciągłym zbrojeniu A4
Nawierzchnie betonowe o ciągłym zbrojeniu
Nawierzchnie betonowe o ciągłym zbrojeniu
Nawierzchnia o ciągłym zbrojeniu lotnisko Łódź
Nawierzchnie betonowe A2 ciągłe zbrojenie
Nawierzchnie betonowe A2 ciągle zbrojenie kozły oporowe
Nawierzchnie betonowe A2 E2=120MPa E2=60MPa
Nawierzchnia o ciągłym zbrojeniu A2
Nawierzchnia o ciągłym zbrojeniu A2
Nawierzchnie betonowe Prace w Polsce z nawierzchniami z betonu o ciągłym zbrojeniu zostały zauważone. Ukazała się publikacja w Strasse und Autobahn na temat polskich doświadczeń. Niemcy są na tym samym etapie eksperymentu z tymi nawierzchniami.
Historia budowy nawierzchni betonowych w Polsce 1995 r. Recykling starej nawierzchni betonowej Krzywa Krzyżowa 17 km 2002 r przebudowa A4 Wrocław Krzyżowa 92 km 2010 Budowa A4 Krzyżowa Zgorzelec 50 km
Historia budowy nawierzchni betonowych w Polsce 2009 Budowa A18 Krzywa Olszyna 60 km 2012 Budowa A2 Nowy Tomyśl Świecko 105 km 2012 przebudowa i budowa S8 160 km
Historia budowy nawierzchni betonowych w Polsce Aktualnie ok. 600 km autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchniami betonowymi Aktualnie ok. 1700 km autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchniami asfaltowymi Planuje się ok. 1300 km autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchniami betonowymi
Rodzaje nawierzchni na sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce stan na 2014 rok. A6 S3 S6 S10 S5 A1 S7 S22 S7 S51 S61 S19 S3 S10 S10 S7 S8 A2 S5 A2 A1 A2 S8 A2 A18 A4 S3 A8 S5 S11 A4 S8 S14 S8 A1 S8 S7 S7 S12 S74 S17 S19 S17 istniejące naw. asfaltowe projektowane naw. asfaltowe istniejące naw. betonowe A1 S1 S1 S7 A4 S19 projektowane naw. betonowe S69 inne planowane drogi ekspresowe
Rozbudowa płyty PPS we Wrocławiu
Nawierzchnie betonowe w tunelach, S69 Zwardoń
Nawierzchnia w tunelu na podbudowie podatnej Szerokość jezdni SD Oznak. poziome SPd SD grunt rodzimy Beton cementowy Geowłóknina sączek Chudy beton lub kruszywo łamane Warstwa mrozoochronna SPd - szczelina podłużna SD - szczelina dylatacyjna
Nawierzchnia w tunelu na konstrukcji tunelu Szerokość jezdni SD Oznak. poziome SPd SD Konstrukcja tunelu Beton cementowy Geowłóknina Warstwa ochronna i izolacja SPd - szczelina podłużna SD - szczelina dylatacyjna
Połączenia nawierzchni betonowej z asfaltową na mostach > 15.00 5.00 0.7 0.6 3.70 Dylatacja Nawierzchnia asfaltowa Szczelina połączeniowa na ściskanie Beton cementowy Szczelina pozorna Łożysko Chudy beton Wkładka piankowa Warstwa mrozoochronna Geowłóknina Szczelina połączeniowa na ściskanie 0.7 0.6 16/0.2m 16/0.5m Nawierzchnia asfaltowa 0.80 Geowłóknina Warstwa mrozoochronna 16/0.2m 12 Odwodnienie Izolacja
Nawierzchnia betonowa na mostach L = 20 m Kapa mostowa Pasy ruchu Kapa mostowa Szczelina podłużna Beton cementowy Geowłóknina Warstwa ochronna i izolacja
Nawierzchnia betonowa na mostach L = 20 m Długość mostu Beton cementowy SP SP SP SP SP SP Geowłóknina Chudy beton Szczelina rozszerzania Geowłóknina i w. ochronna Geowłóknina Chudy beton Szczelina rozszerzania Izolacja SP szczelina pozorna Odcinek Długość mostu Beton cementowy Beton cementowy Geowłóknina Chudy beton Szczelina rozszerzania Geowłóknina, w. ochronna i izolacja
Nawierzchnia betonowa na mostach L = 20 m Długość mostu Beton cementowy SP S P SP SP SP S P Podbudowa z kruszywa Szczelina rozszerzania Geowłóknina i w. ochronna Izolacja SP szczelina pozorna Podbudowa z kruszywa Szczelina rozszerzania Odcinek Długość mostu Beton cementowy Beton cementowy Podbudowa z kruszywa Szczelina rozszerzania <15% Geowłóknina, w. ochronna i izolacja
Rozmieszczenie szczelin na mostach L = 20 m Kapa mostowa Pas awaryjny SPd Pas ruchu SP SP SPd Pas ruchu Kapa mostowa SPd - szczelina podłużna SP - szczelina poprzeczna
Rozmieszczenie szczelin na polączeniu nawierzchni na moście i przed obiektem L = 20 m Pas awaryjny SPd Pas SP ruchu SP SP SP SP SP SPd Pas ruchu SPd - szczelina podłużna SP - szczelina poprzeczna
Przykład nawierzchni betonowej o ciągłym zbrojeniu na moście L > 20 m dylatacja dylatacja przegub płyta o ciąglym zbrojeniu beton asfaltowy 5cm płyta przejściowa podbudowa płyta o ciągłym zbrojeniu warstwa poślizgowa izolacja ustrój nośny
Przykład nawierzchni betonowej o ciągłym zbrojeniu na moście L > 20 m dylatacja łożysko płyta o ciągłym zbrojeniu warstwa poślizgowa izolacja ustrój nośny
Nawierzchnie betonowe - badania
E, MPa Nawierzchnie betonowe - badania Wartości modułów warstw dla pasa ruchu wolnego 1000000 100000 10000 1000 100 101,000 106,000 111,000 116,000 121,000 126,000 131,000 136,000 141,000 146,000 151,000 Punkt, km E1 E2 E3
Przykładowy wykres trwałości zmęczeniowej Sekcja 5, 2006r. Trwałość zmęczeniowa (osie 115 kn), pas wolny 1000000000 100000000 10000000 1000000 102,700 104,000 106,000 108,000 110,500 112,300 114,700 116,300 118,700 120,600 122,300 124,000 126,100 Punkt, km N [ESAL] 128,600 130,800 132,500 134,700 136,700 138,800 140,900 142,700 144,600 146,200 147,300 149,745
Nawierzchnie betonowe
89,500 91,000 93,000 95,000 97,000 99,000 101,000 103,000 105,000 107,000 109,000 111,000 113,000 115,000 117,000 119,000 121,000 123,000 125,000 127,000 132,000 134,000 136,000 138,000 140,000 142,000 144,000 146,000 148,000 150,000 Współczynnik przenoszenia obciążeń, - Wykres współczynników przenoszenia obciążeń Sekcja 1, rok 2006 oraz 2007 Sekcja 1, pas wolny Współcznnik przenoszenia obciążeń 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 Lokalizacja, km k_min 2006 k_min 2007
Układanie nawierzchni w deskowaniu ślizgowym - drogi gminne
Układanie nawierzchni w deskowaniu stałym drogi gminne
Wykańczanie nawierzchni drogi gminne
Podsumowanie Początkowo korzystano z doświadczeń niemieckich Aktualnie funkcjonują normy europejskie które określają wymagania materiałowe i technologiczne
Podsumowanie Wymagania obejmują mieszanki betonowe jak i również betony oraz wykonane nawierzchnie (konsystencja, zawartość powietrza, mrozoodporność, odporność na działanie soli, wytrzymałości, wymagania odnośnie dybli kotew, cementu, kruszyw itp.)
Podsumowanie Aktualnie opracowywano ogólne specyfikacje techniczne, Zaktualizowany został Katalog nawierzchni betonowych Budowa nawierzchni betonowych wyzwala pozytywną konkurencję z nawierzchniami asfaltowymi
Podsumowanie - perspektywy Doskonalenie nawierzchni betonowych w zakresie redukcji hałasu, Rozwój technologii whitetoppingu Prace nad koncepcją nawierzchni długowiecznych mieszanych betonowo-asfaltowych
Dziękuję za uwagę