Newsletter / 13 maja 2016 r.

Newsletter / 13 maja 2016 r. Str. 2 Str. 4 Str. 5 Str. 7 Jednolity Plik Kontrolny w zakresie VAT co miesiąc nowy pomysł Komisji Finansów Publicznych Komu członek zarządu składa rezygnację? NSA kilometrówka za jazdy lokalne nie jest przychodem Kolejna nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów już obowiązuje!

Jednolity Plik Kontrolny w zakresie VAT co miesiąc nowy pomysł Komisji Finansów Publicznych Komisja Finansów Publicznych przyjęła sprawozdanie Podkomisji stałej do monitorowania systemu podatkowego dotyczące prac nad rządowym projektem ustawy nowelizującej Ordynację Podatkową oraz niektóre inne ustawy. Zasadniczym celem ustawy ma być wprowadzenie do polskiego systemu prawnego klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Pomimo tego, w trakcie obrad Podkomisji do projektu ustawy wprowadzono wykraczające poza pierwotny zakres regulacji kontrowersyjne poprawki nakładające na podatników dodatkowe obowiązki sprawozdawcze w zakresie Jednolitego Pliku Kontrolnego, a konkretnie ewidencji VAT. Projekt zakłada dodanie do Ordynacji Podatkowej art. 82 1b, zgodnie z którym czynni podatnicy VAT będą zobowiązani do comiesięcznego raportowania organom podatkowym informacji o prowadzonej ewidencji VAT drogą elektroniczną, w formie odpowiadającej strukturze Jednolitego Pliku Kontrolnego. Proponowany przepis ma mieć następujące brzmienie: Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy. Informacja ma dotyczyć miesięcy przypadających po 1 lipca 2016 r. Zgodnie z przepisami przejściowymi obowiązek comiesięcznego raportowania ewidencji VAT w formie JPK obejmie od 1 lipca 2016 r. największych przedsiębiorców. Dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców obowiązek ten powstanie 1 stycznia 2018 r. Co ciekawe, z literalnego brzmienia planowanego przepisu wynika, że obowiązek taki będzie dotyczył również podatników VAT rozliczających się kwartalnie. 2

Jednolity Plik Kontrolny w zakresie VAT co miesiąc nowy pomysł Komisji Finansów Publicznych Ponadto, od 1 stycznia 2018 r. powstanie powszechny obowiązek prowadzenia ewidencji VAT w formie elektronicznej dla wszystkich podatników. Zgodnie z projektowanymi zmianami doprecyzowany zostanie również katalog podmiotów objętych okresem przejściowym w zakresie obowiązkowego generowania JPK. Zaproponowana zmiana właściwego przepisu przejściowego wprost wymienia mikroprzedsiębiorców, obok małych i średnich przedsiębiorców jako podmiotów wobec których obowiązek dostarczania JPK na żądanie organów podatkowych powstanie 1 lipca 2018 r. Dzięki takiemu rozwiązaniu rozwiana zostanie część wątpliwości pojawiających się na tym gruncie. Więcej informacji: Karol Niemiec, tel. 71 75 00 764 3

Komu członek zarządu składa rezygnację? Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 31 marca 2016 r. (sygn. akt III CZP 89/15) rozstrzygnął wieloletni spór odnośnie tego, komu członek zarządu powinien złożyć rezygnację z pełnionej funkcji. Zagadnienie to stwarzało w praktyce wiele problemów, wobec czego Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, skierował do Sądu Najwyższego pytanie. W odpowiedzi na to, w uchwale podwyższonego składu 7 sędziów, Sąd Najwyższy wskazał wprost, że oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej, poza wyjątkami przewidzianymi w art. 210 2 i art. 379 2 k.s.h. należy złożyć spółce reprezentowanej jednoosobowo zgodnie z art. 205 2 lub 373 2 k.s.h, tj. przez innego członka zarządu tej spółki lub jej prokurenta. W orzecznictwie istniało dotychczas szereg rozbieżności odnośnie zasad składania oświadczeń o rezygnacji. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 marca 2016 r. rozwiązuje wątpliwości w tym zakresie. Wyjątkiem będzie jedynie sytuacja, gdy członek zarządu będzie jednocześnie jedynym wspólnikiem (lub akcjonariuszem), gdyż w takim wypadku, zgodnie z art. 210 2 i art. 379 2 k.s.h. oświadczenie kierowanie do spółki wymaga formy aktu notarialnego. Dotychczas ukazała się jedynie treść uchwały, na jej uzasadnienie należy jeszcze poczekać. Więcej informacji: Anna Łużniak, tel. 71 75 00 741 4

NSA kilometrówka za jazdy lokalne nie jest przychodem Rozliczanie zwrotu wydatków związanych z wyjazdami pracowników niekwalifikującymi się jako podróże służbowe nadal pozostaje przedmiotem sporów pomiędzy płatnikami a organami podatkowymi i organami ZUS. Dotyczy to przede wszystkim oddelegowań rozumianych jako czasowa zmiana miejsca wykonywania pracy oraz sytuacji, gdy miejsce wykonywania pracy określone jest jako obszar, np. powiat. Wątpliwości dotyczą w szczególności zwrotu pracownikom kosztów podróży, zakwaterowania i wyżywienia, które podlegają limitowanemu zwolnieniu z PIT i wyłączeniu z podstawy ozusowania, jednak wyłącznie w przypadku podróży służbowych. Najnowszy wyrok NSA dotyczący tego rodzaju świadczeń (wydany dnia 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 635/14) może przyczynić się do zmiany praktyki organów podatkowych w zakresie kwalifikacji kwot otrzymanych przez pracowników jako tzw. kilometrówka za przemieszczanie się prywatnym autem w trakcie podróży niebędącej podróżą służbową. Rozpatrywana przez NSA sprawa dotyczyła pracowników hurtowni mającej sieć sklepów na terenie całego kraju. Pracownicy kontrolowali działalność poszczególnych punktów, przemieszczając się w tym celu prywatnymi samochodami i otrzymując z tego tytułu zwrot poniesionych wydatków. Jako miejsce wykonywania pracy wskazany był teren danego powiatu (poza siedzibą firmy oraz miejsca zamieszkania pracownika). Pracodawca uznał, że, ponieważ pracownicy przemieszczają się w jego interesie i nie uzyskują żadnych korzyści osobistych w związku z odbywanymi podróżami, zwrot wydatków nie stanowi ich przychodu. Z tego względu hurtownia nie potrącała zaliczek na PIT od wypłacanych pracownikom kwot. Podejście takie nie spotkało się jednak ze zrozumieniem organów administracji skarbowej. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że zwrócone koszty zużytego paliwa w podróży niebędącej podróżą służbową podlegają zwolnieniu od podatku jedynie wówczas, gdy dotyczyć będą samochodów służbowych. W konsekwencji, zgodnie z argumentacją podjętą przez Dyrektora, zwrot należności za podróże odbywane przez pracowników w przedmiotowej sprawie został uznany za niepodlegający zwolnieniu z PIT i w konsekwencji stanowiący przychód z nieodpłatnych świadczeń. Do powyższego stanowiska przychylił się także WSA w Poznaniu, rozpatrując wniesioną skargę. 5

NSA kilometrówka za jazdy lokalne nie jest przychodem Ostatecznie sprawa trafiła do NSA, który podważył rozumowanie przeprowadzone na poprzednich etapach postępowania i wydał orzeczenie korzystne dla strony skarżącej. Uzasadnienie wyroku nie zostało jeszcze opublikowane, jednak z doniesień prasowych wynika, że NSA powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13), oraz korzystne orzeczenie wydane przez NSA w podobnej sprawie, dotyczące zwrotu wydatków za nocleg (sygn. akt II FSK 2387/12). Trudno na tym etapie przewidzieć, czy po wyroku NSA organy podatkowe bardziej przychylnie spojrzą na pracowników otrzymujących kilometrówkę za jazdy w interesie pracodawcy poza podróżami służbowymi. W kontekście wyroku NSA warto zwrócić uwagę na kwestię ustalania wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, a konkretnie na niedawno podjętą uchwałę Sądu Najwyższego (sygn. akt. III UZP 14/15), w której Sąd, odmiennie niż NSA, uznał wydatki na zakwaterowanie pracowników za przychód wliczający się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Uznanie zatem, że zwrot pracownikowi wydatków na podróże niebędące podróżami służbowymi nie stanowi przychodu na gruncie PIT, nie gwarantuje bezpiecznego wyłączenia tych świadczeń z podstawy naliczania składek. więcej informacji: Kamila Pietrzycka, tel. 71 75 00 749 6

Jednolity Plik Kontrolny w zakresie VAT co miesiąc nowy pomysł Komisji Finansów Publicznych 17 kwietnia 2016 r. weszła w życie kolejna ważna nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Głównym celem nowelizacji było zwiększenie bezpieczeństwa konsumentów na rynku usług finansowych oraz reforma systemu eliminowania z obrotu niedozwolonych postanowień wzorców umownych, a także wzmocnienie istniejącego modelu ochrony konsumentów. Nowelizacja w szczególności: zmieniła system kontroli postanowień wzorców umownych (tzw. klauzul abuzywnych, naruszających interesy konsumentów), przyznając nowe uprawnienia Prezesowi UOKiK; doprecyzowała, że jeżeli zapis umowy zostanie w danej sprawie uznany za abuzywny, to wszystkie umowy zawarte przez tego samego przedsiębiorcę na podstawie tego samego wzorca umowy będą w zakresie tego postanowienia zasadniczo nieważne natomiast jeśli nawet przedsiębiorca korzystał z takiego samego zapisu, ale w ramach innego wzoru umowy, postanowienie to nie będzie nieważne z mocy samego prawa (konieczność osobnego postępowania); wprowadziła także szereg nowych instrumentów prawnych dla Prezesa UOKiK, które powinny w znaczący sposób wpłynąć na bezpieczeństwo konsumentów w obrocie i ułatwić skuteczne wykrywanie praktyk przedsiębiorców naruszających te interesy tj. możliwość nieodpłatnego publikowania komunikatów w radiu i telewizji czy instytucja tajemniczego klienta ; wprowadziła zakaz proponowania konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom. Powyższe zmiany z pewnością utrzymują dotychczasowy trend, zarówno ustawodawczy jak i orzeczniczy, ciągłego wzmacniania pozycji konsumentów poprzez poprawę narzędzi służących ich ochronie. Szczegółowe informacje o zmianach poniżej. Nowelizacja istotnie zmieniła system kontroli postanowień wzorców umów zawieranych z konsumentami. Dotychczas system ten opierał się na kontroli sądowej Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) orzekał o uznaniu danego postanowienia wzorca umowy za niedozwolone i następnie zakazywał jego wykorzystywania. W oparciu o prawomocne orzeczenie sądu Prezes UOKiK dokonywał wpisu takiego postanowienia do rejestru klauzul niedozwolonych. Zmiana systemu polega na powierzeniu kontroli postanowień wzorców umów zawieranych z konsumentami wyłącznie Prezesowi UOKiK, z zachowaniem merytorycznej kontroli nad jego decyzjami ze strony SOKiK. 7

Jednolity Plik Kontrolny w zakresie VAT co miesiąc nowy pomysł Komisji Finansów Publicznych Dotychczasowe wątpliwości co do skuteczność wyroków uznających powództwo w tego typu sprawach zostały także rozwiane poprzez wyraźne uregulowanie tej kwestii w ustawie. Od teraz prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji. Dodatkowo oprócz stosowanych już w praktyce na stronie internetowej UOKiK ostrzeżeń konsumenckich, organ będzie miał możliwość nieodpłatnego publikowania komunikatów w radiu i telewizji, dotyczących zachowań lub zjawisk mogących stanowić istotne zagrożenie interesów konsumentów. Nowością jest także instytucja tzw. tajemniczego klienta, pozwalająca na podjęcie przez UOKiK czynności zmierzających do zakupu towaru w celu uzyskania informacji mogących stanowić dowód w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Osoba kontrolująca będzie mogła utrwalić przebieg czynności za pomocą urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk. Prezes UOKiK uzyskał także nowe uprawnienie do wydawania decyzji tymczasowych zobowiązujących przedsiębiorców do zaniechania określonych działań w toku postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w przypadku uprawdopodobnienia że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla zbiorowych interesów konsumentów. Decyzje takie będą miały rygor natychmiastowej wykonalności. Proponowane zmiany mają przeciwdziałać także problemowi tzw. missellingu, czyli sprzedaży produktów niedopasowanych do potrzeb konsumenta. Problem ten dotyczy przede wszystkim produktów finansowych, których stopień skomplikowania wyklucza możliwość oceny ich adekwatności przez przeciętnego konsumenta. Zmiany wzmacniają ochronę konsumenta na rynku usług finansowych, m.in. przez wprowadzenie zakazu proponowania konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów, lub proponowania nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru (np. oferowanie 80- letniemu klientowi produktu ubezpieczeniowego z elementem inwestycyjnym). Więcej informacji: Magdalena Kaleta-Maniak, tel. 22 12 35 236 8

Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy Sp. z o.o., ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) 75 00 700 53-333 Wrocław Fax: +48 (71) 75 00 789 www.olesinski.com olesinski@olesinski.com 9