Sterownik programowalny LOGO LOGO! to uniwersalny sterownik logiczny opracowany przez firm Siemens. LOGO! łczy w sobie nastpujce elementy i funkcje: elementy sterowania, panel sterowniczy i podwietlany ekran, zasilacz, interfejs umoliwiajcy dołczanie modułów zewntrznych, interfejs umoliwiajcy dołczenie modułu pamiciowego (Card) i kabla połczeniowego do PC, wbudowane funkcje, np.: opónione zał/wyłcz, przekanik impulsowy, przełcznik programowalny, timer, binarne i analogowe znaczniki stanu, wejcia i wyjcia w zalenoci od typu urzdzenia. Zastosowania LOGO! LOGO! słuy do obsługi urzdze domowych, instalacji elektrycznych (np. owietlenie klatki schodowej, owietlenie zewntrzne, markizy, zasłony, owietlenie wystawy sklepowej itp.), zastpuje aparatur szafki rozdzielczej i sterowniki urzdze mechanicznych (np. systemy sterowania bram, klimatyzacja, pompa deszczówki itp.). LOGO! znajduje równie zastosowanie w wyspecjalizowanych systemach obsługi cieplarni i szklarni, przetwarzania sygnału, a take, poprzez połczenie z modułem komunikacyjnym (np. ASi), do celów rozproszonej obsługi maszyn i procesów przemysłowych. Niezalenie od liczby modułów podłczonych do LOGO! przy pisaniu programów wykorzysta mona nastpujce wejcia/wyjcia: wejcia binarne od I1 do I24, wejcia analogowe od AI1 do AI8, wyjcia binarne od Q1 do Q16, wyjcia analogowe AQ1 i AQ2, bity rejestru przesuwnego S1 do S8, 4 klawisze kursora, 16 wyj wirtualnych od X1 do X16. bloki binarnych znaczników stanu od M1 do M24, bloki analogowych znaczników stanu od AM1 do AM6, 1
Tryby pracy modułu podstawowego LOGO! Basic Moduł podstawowy LOGO! Basic moe znajdowa si w jednym z dwóch trybów pracy: STOP oraz RUN. STOP Na wywietlaczu: No program (nie dotyczy modeli bez wywietlacza LOGO!...o). LOGO! przełcza si do trybu programowania. Dioda pali si na czerwono (dotyczy tylko modeli bez wywietlacza LOGO!). Działanie LOGO!: Nie s odczytywane stany wej. Program nie jest wykonywany. Przekaniki maj rozwarte styki, tranzystory wyjciowe s wyłczone. RUN Na wywietlaczu: monitor stanu wej i wyj oraz komunikaty (menu główne po rozpoczciu pracy). LOGO! przełcza si do trybu modyfikacji parametrów. Dioda pali si na zielono (dotyczy tylko modeli bez wywietlacza LOGO!.). Działanie LOGO!: Odczytuje stany wej. Wykonuje program i oblicza stany wyj. Włcza lub wyłcza wyjciowe przekaniki lub tranzystory. Konektory LOGO! Pojcie konektor odnosi si do wszystkich połcze i stanów w urzdzeniu. Stan logiczny wejcia/wyjcia okrela si jako 0 lub 1. Stan 0 oznacza brak napicia na danym wejciu. Natomiast stan 1 oznacza, e na tym wejciu jest napicie. W celu ułatwienia programowania konektory oznaczono jako hi, lo oraz x : hi (high wysoki poziom napicia) odpowiada stanowi 1, lo (low niski poziom napicia) odpowiada stanowi 0. Nie ma koniecznoci uycia wszystkich konektorów w bloku. Nieuywanym konektorom program automatycznie przypisuje taki stan, który zapewni poprawne działanie danego bloku. Jeli nie zamierza si wykorzysta okrelonych konektorów bloku, oznacza si je jako x. Bloki Blok w LOGO! to funkcja uywana w celu okrelenia sposobu konwersji sygnału wejciowego na wyjciowy. Bez pomocy LOGO! trzeba by łczy przewodami pojedyncze elementy w szafce sterowniczej lub rozdzielczej. Programowanie LOGO! polega na wzajemnym łczeniu bloków. W tym celu naley wybra dane połczenie z menu Co (od ang.: Connector). 2
Do bloków podstawowych nale funkcje logiczne: AND OR itp W tym przykładzie wejcia I1 i I2 podłczone s do bloku OR. Pozostałe dwa wejcia s nieuywane i oznaczone jako x. Duo wiksze moliwoci daj funkcje specjalne: przerzutnik bistabilny licznik wzrastajcy/malejcy włcznik czasowy przełcznik wciskowy przełcznik wielofunkcyjny generator losowy opónione wyłczenie podtrzymane opónione załczenie... Przedstawienie bloków na wywietlaczu LOGO! Ponisza ilustracja przedstawia typowy widok wywietlacza LOGO! Jednorazowo moe on pokazywa obraz tylko jednego bloku. Dlatego te dla ułatwienia konstruowania układu, bloki oznacza si numerami. 3
Numeracja bloków Umieszczenie nowego bloku w programie powoduje automatyczne oznaczenie go numerem. Numery te wskazuj na połczenia midzy blokami. Ich podstawowym zadaniem jest zapewnienie uytkownikowi kontroli nad programem. Przedstawione trzy widoki wywietlacza LOGO! odpowiadaj jednemu programowi. O sposobie, w jaki połczono bloki w LOGO!, informuj ich numery. Dziki numeracji bloków niemal kady blok przyłczy mona do wejcia biecego bloku posługujc si jego numerem. Dziki temu mona w programie ponownie wykorzystywa wyniki działania porednich bloków. Reprezentacja obwodu na schemacie połcze Obcienie E1 włcza/wyłcza si poprzez układ przełczników: (S1 OR S2) AND S3. Przekanik K1 załcza si, jeli układ ten jest zamknity. Realizacja schematu w LOGO! W systemie LOGO! projektuje si obwód elektryczny łczc bloki i konektory. Wprowadzanie programu do LOGO! naley rozpoczyna od wyjcia, którym jest obcienie lub przekanik. Nieuywanym konektorom program automatycznie przypisuje taki stan, który zapewni poprawne działanie danego bloku. Jest to równowane z przypisaniem konektorowi oznaczenia x. 4
Przegld menu LOGO: Funkcje LOGO! W programowaniu LOGO! wykorzystuje si wiele rónych elementów. Ułoono je w kilka list: Co - lista konektorów (Connector) GF - lista funkcji podstawowych: AND, OR... SF - lista funkcji specjalnych (Special Functions) BN - lista bloków uytych w programie. 5
Zawarto list Listy zawieraj wszystkie elementy dostpne w LOGO!, s to wic wszystkie konektory, funkcje podstawowe i funkcje specjalne wbudowane w LOGO!, a take wszystkie bloki stworzone przez uytkownika do momentu wywołania listy bloków. Lista funkcji podstawowych - GF Funkcje podstawowe to proste operacje logiczne algebry Boole a. Istnieje moliwo zanegowania sygnału na poszczególnych wejciach funkcji specjalnych. Wówczas program zamienia sygnał o wartoci logicznej 1 na 0 i odwrotnie: jeli na wejciu jest sygnał o wartoci logicznej 0, program zinterpretuje ten sygnał jako logiczne 0. Funkcje podstawowe zebrane s na licie GF. Do dyspozycji s nastpujce funkcje podstawowe: 6
AND z pamici stanu (zbocze) Oznaczenie w LOGO! Wyjcie bloku AND z pamici stanu przyjmuje stan 1, jeli stany na wszystkich wejciach maj warto 1 i przynajmniej jedno wejcie w poprzednim cyklu miało stan 0. Bloki funkcji specjalnych znajduj si na licie SF. Oto lista dostpnych funkcji specjalnych (symbol REM oznacza, e funkcja posiada opcj podtrzymania pamici): 7
Opónione włczenie Wyjcie bloku przyjmuje stan 1 po upływie zadanego czasu. Zmiana stanu na wejciu Trg z 0 na 1 powoduje rozpoczcie odliczania czasu T a (czas roboczy LOGO!). Jeli na wejciu Trg stan 1 trwa co najmniej tak długo, ile wynosi zadany czas T, po upływie czasu T na wyjciu pojawia si 1 (po wzbudzeniu wejcia wyjcie zostanie wzbudzone z zadan zwłok). Odliczanie zadanego czasu T ulega przerwaniu, jeli przed jego upływem wejcie Trg powróci do stanu 0. Wyjcie zeruje si, gdy wejcie Trg powróci do stanu 0. Jeli nie uaktywniono opcji podtrzymania pamici, przerwa w zasilaniu powoduje wyzerowanie wyjcia Q i pozostałego do odliczenia czasu. Opónione wyłczenie Wyjcie bloku przyjmuje stan 0 po upływie zadanego czasu. Pojawienie si poziomu wysokiego na wejciu Trg (zmiana stanu z 0 na 1) powoduje wzbudzenie wyjcia Q (stan wyjcia hi). Zmiana stanu na wejciu Trg z 1 na 0 powoduje rozpoczcie odliczania czasu Ta, przy czym wyjcie pozostaje wzbudzone. W momencie, kiedy Ta osignie zadan warto T (Ta=T), wyjcie ulega wyzerowaniu. Kade zbocze opadajce na wejciu Trg powoduje rozpoczcie odliczania od pocztku. Wejcie zerujce R słuy do zerowania wyjcia oraz czasu Ta przed jego upływem. 8
Opónienie z podtrzymaniem Impuls na wejciu rozpoczyna odliczanie zadanego czasu. Wej- cie zostanie włczone po upływie zadanego czasu. Zmiana stanu na wejciu Trg z 0 na 1 powoduje rozpoczcie odliczania czasu Ta. W momencie kiedy Ta=T, wyjcie zostaje włczone. Dalsze zmiany stanu na wejciu Trg nie maj ju wpływu na odliczanie czasu Ta. Wyjcie i odliczany czas Ta ulegaj wyzerowaniu, gdy pojawi si sygnał (stan 1) na wejciu R. Przekanik czasowy z wyjciem impulsowym Sygnał wejciowy powoduje wygenerowanie na wyjciu sygnału o okrelonym czasie trwania. Zmiana stanu wejcia Trg z 0 na 1 powoduje wzbudzenie wyjcia (przyjmuje ono stan 1) i rozpoczcie odliczania czasu Ta, podczas którego wyjcie pozostaje włczone. Gdy odliczany czas Ta osignie warto zadanego czasu T (Ta=T=długo impulsu), wyjcie Q ulega wyzerowaniu (przyjmuje stan lo). Jeli przed upływem zadanego czasu T nastpi zmiana stanu wejcia Trg z 1 na 0, wyjcie ulega wyzerowaniu. Przykład zastosowania LOGO - Drzwi automatyczne Wymagania dla drzwi automatycznych: kiedy kto si zblia, musz si otworzy automatycznie, drzwi musz pozosta otwarte dopóki kto jest w przejciu, kiedy przejcie si opróni, drzwi musz si automatycznie zamkn po upływie krótkiego czasu. 9
Rozwizanie klasyczne Kiedy kto wkroczy w obszar detekcji czujników ruchu B1 lub B2, drzwi si otwieraj dziki K3. Kiedy obszar detekcji jest pusty przez okrelony czas, to K4 umoliwia zamknicie drzwi. Schemat blokowy konwencjonalnego obwodu sterowania zrealizowanego w LOGO Ten schemat mona uproci przez zastosowanie funkcji: opónionego wyłczenia w miejsce przekanika zatrzaskowego i opónionego włczenia. 10