Chmura, spo³ecznoœæ i wspó³praca Korzyœci dla linii lotniczych wynikaj¹ce z wykorzystywania technologii chmury spo³ecznoœciowej

Chmura, spo³ecznoœæ i wspó³praca Korzyœci dla linii lotniczych wynikaj¹ce z wykorzystywania technologii chmury spo³ecznoœciowej

Spis treœci Spis treœci...2 Wstêp...3 Czym jest cloud computing?...3 Korzyœci dla firm...4 Wady chmury publicznej...5 Spo³ecznoœciowa prywatna chmura firmy Amadeus...5 Korzyœci dla linii lotniczych...6 Centrum przetwarzania danych Amadeus maszynownia chmury............................ 7 Systemy otwarte budulec chmury...8 Wirtualizacja umo liwia wykorzystanie zalet przetwarzania w chmurze......................... 8 Oferta SaaS firmy Amadeus...8 S³ownik...9 2

Wstêp Cloud computing od lat jest jednym z najbardziej Œwiadczenie us³ug informatycznych przez Internet i ogólnie dominuj¹cych trendów informatycznych. Technologia ta, przez sieci nie jest now¹ koncepcj¹, w przeciwieñstwie do sprawdzona w œrodowiskach mainframe, komputerów pojêcia cloud computing. W istocie rzeczy, firma Amadeus osobistych i Internetu, zyskuje coraz wiêksz¹ popularnoœæ. nale y do pionierów technologii przetwarzania w chmurze, Niektórzy twierdz¹, e zmieni ona sposób prowadzenia biznesu udostêpniaj¹c swoim klientom oprogramowanie jako us³ugi na skalê globaln¹, inni e jest przereklamowana i bêdzie (Software as a Service, SaaS) ju od 20 lat. W taki sposób dzia³a raczej uzupe³niaæ tradycyjne modele informatyczne, ni je szereg rozwi¹zañ firmy Amadeus dla linii lotniczych takich zastêpowaæ. jak Altéa, a tak e aplikacji dystrybucyjnych. Zarówno rozwi¹zania informatyczne, jak i us³ugi dystrybucyjne zapewniaj¹ klientom zdalny dostêp do zasobów informatycznych zgromadzonych w prywatnej chmurze i elastyczne rozliczanie siê na podstawie liczby transakcji. Czym jest cloud computing? Informatyczne chmury to dzia³aj¹ce w sieci centra danych, zawieraj¹ce nawet setki tysiêcy serwerów, obs³uguj¹cych wiele aplikacji sieciowych, które zapewniaj¹ u ytkownikom mo liwoœæ przetwarzania danych bez wzglêdu na miejsce pobytu za poœrednictwem Internetu. Krótko mówi¹c, chmura zapewnia tani i ³atwy dostêp na ¹danie do praktycznie nieograniczonych zasobów w zakresie infrastruktury i aplikacji w dowolnej chwili, z dowolnego miejsca i za pomoc¹ dowolnego urz¹dzenia po³¹czonego z Internetem. Firmy nieustannie d¹ ¹ do maksymalizacji efektywnoœci wykorzystywania systemów informatycznych, przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeñstwa, jakoœci us³ug, stabilnoœci operacyjnej, szybkoœci i elastycznoœci. Modele œwiadczenia us³ug informatycznych, takie jak chmura publiczna, prywatna czy hybrydowa, dynamic IT czy SaaS powsta³y w³aœnie z myœl¹ o zapewnianiu oczekiwanego poziomu przetwarzania we w³aœciwym czasie i za odpowiedni¹ cenê. Prezes Microsoft International, Jean-Philippe Courtois, zapowiedzia³, e z 9,6 mld USD przeznaczonych na badania i rozwój w tym roku, 90% stanowiæ bêd¹ nak³ady na technologiê cloud computing. (Ÿród³o: Bloomberg news, kwiecieñ 2011) Cloud computing jest jednym z czterech najwa niejszych trendów, które bêd¹ kszta³towaæ informatykê w ci¹gu najbli szych kilku lat. Wed³ug szacunków firmy analitycznej do roku 2013 wartoœæ rynku przetwarzania w chmurze siêgnie 150 mld USD. (Ÿród³o: Peter Sondergaard, wiceprezes ds. badañ, Gartner 2010) Jedn¹ z przyczyn, dla których o technologii cloud computing mówi siê tak wiele, jest jej rozwój. Ni sze koszty uruchomienia i œwiadczenia us³ug informatycznych w chmurze zwiêkszaj¹ atrakcyjnoœæ tej technologii szczególnie w sytuacji, gdy tak wa ne dla firm jest obni anie kosztów. Do g³ównych zalet przetwarzania w chmurze nale ¹: wspó³dzielenie sprzêtu i oprogramowania oraz op³acanie tylko tych zasobów, które s¹ rzeczywiœcie wykorzystywane, a tak e automatyczna aktualizacja oraz mo liwoœæ natychmiastowego skalowania zasobów. Œwiatowy rynek przetwarzania w chmurze wykazuje szybki wzrost do roku 2013 przekroczy 25 mld USD. (Ÿród³o: Renub research, 2010) 3

Globalna chmura Regionalne statystyki dotycz¹ce technologii cloud computing Ameryka Pó³nocna Rynek przetwarzania w chmurze wzroœnie z 3,8 mld USD w roku 2010 do 6,4 mld USD w roku 2014. (Ÿród³o: IDC, 2010) Wydatki amerykañskiego bud etu federalnego na przetwarzanie w chmurze siêgn¹ w roku 2014 niemal 1 miliarda USD. (Ÿród³o: Renub research, 2010) Europa Wartoœæ us³ug opartych na technologii cloud computing stanowi obecnie ok. 7,5% brytyjskiego rynku oprogramowania, wartego 8 mld funtów. (Ÿród³o: TechMarketView, 2011) Ocenia siê, e brytyjski rynek przetwarzania w chmurze wzroœnie z 6% UK SITS w roku 2010 do niemal 15% w roku 2014, osi¹gaj¹c wartoœæ 6 mld funtów. (Ÿród³o: TechMarketView, 2011) Wed³ug prognoz Experton Group, niemiecki rynek przetwarzania w chmurze wzroœnie z 1,14 mld euro w roku 2010 do 8,2 mld euro w roku 2015. Oznacza to œredni roczny wzrost o 48%. (Ÿród³o: Experton Group) Bliski Wschód 30 na 50 dyrektorów dzia³ów informatyki z Bliskiego Wschodu deklaruje d³ugofalowe zainteresowanie technologi¹ cloud computing. Podczas gdy 25% dyrektorów generalnych rozwa a³o lub ju wdro y³o publiczny model przetwarzania w chmurze, np. Salesforce.com czy Google Apps, kolejne 20% woli zacz¹æ od prywatnych us³ug przetwarzania w chmurze. (Ÿród³o: Ovum, 2011) Ameryka aciñska Brazylia jest najbardziej rozwiniêtym rynkiem informatycznym w Ameryce aciñskiej i stanie siê regionalnym pionierem w dziedzinie cloud computing. (Ÿród³o: Raport Frost & Sullivan Cloud Computing End-user Analysis Brazil, 2010 ) Najpopularniejsze w Brazylii zastosowanie przetwarzania w chmurze wi¹ e siê z aplikacjami, w szczególnoœci z poczt¹ elektroniczn¹ i systemami do zarz¹dzania relacjami z klientem. (Ÿród³o: Raport Frost & Sullivan Cloud Computing End-user Analysis Brazil, 2010 ) Œwiatowe wydatki na przetwarzanie w chmurze wzrosn¹ do roku 2012 niemal trzykrotnie, siêgaj¹c 42 mld USD. (Ÿród³o: IDC: Enterprise Servers and Datacentre Trends, 2009) Kraje Azji i Pacyfiku Niemal 30% przedsiêbiorstw korzysta z którejœ z form przetwarzania w chmurze. Ponad 64% respondentów badania uwa a, e ró ne formy przetwarzania w chmurze mog¹ pomóc firmom obni yæ koszty infrastruktury i zmniejszyæ wydatki na inwestycje w stosunku do tradycyjnych rozwi¹zañ informatycznych. (Ÿród³o: Badanie Frost & Sullivan, Malezja) Ponad 50% respondentów uwa a kwestie bezpieczeñstwa za najpowa - niejsz¹ przeszkodê w upowszechnieniu modelu cloud computing. Bezpieczeñstwo przetwarzania w chmurze by³o traktowane jako najwa niejszy problem zwi¹zany z udostêpnianiem aplikacji w Australii. (Ÿród³o: Badanie Frost & Sullivan przeprowadzone w IV kwartale 2009 r. wœród dyrektorów dzia³ów informatyki z krajów Azji i Pacyfiku) Korzyœci dla firm Rozwi¹zania wykorzystuj¹ce technologiê cloud computing posiadaj¹ piêæ g³ównych zalet, istotnych z punktu widzenia firm: s¹ tañsze, szybsze, zawsze aktualne, skalowalne i dostêpne z dowolnego miejsca. W roku 2009 wydatki na us³ugi oparte na chmurze stanowi³y oko³o 5% ca³oœci globalnych wydatków na informatykê oczekuje siê, e liczba ta podwoi siê do roku 2013. Dostawca us³ug informatycznych realizuje us³ugi dla wielu firm. Wspó³dzielenie z³o onej infrastruktury oznacza ni sze koszty, zaœ firmy p³ac¹ tylko za te zasoby, z których naprawdê korzystaj¹. Podstawowe us³ugi realizowane w chmurze s¹ od razu dostêpne. W przypadku bardziej z³o onego oprogramowania i baz danych, przetwarzanie w chmurze pozwala pomin¹æ zakup sprzêtu i koniecznoœæ dokonania inwestycji. Wiêkszoœæ dostawców us³ug na bie ¹co aktualizuje oferowane oprogramowanie, udostêpniaj¹c nowe funkcje, co eliminuje koniecznoœæ instalowania oprogramowania na serwerach i komputerach osobistych, nierzadko rozproszonych w wielu miejscach. (Ÿród³o: IDC, Cloud Computing 2010) Dostêpnoœæ skalowalnych systemów umo liwia firmom b³yskawiczne dostosowanie siê do potrzeb zwi¹zanych z rozwojem lub okresowym wzrostem zapotrzebowania rynku rozwi¹zania oparte na chmurze s¹ przystosowane do radzenia sobie z nag³ym zwiêkszeniem obci¹ eñ. Us³ugi w chmurze s¹ projektowane z myœl¹ o zdalnym u ytkowaniu, dziêki czemu s¹ one bez problemu dostêpne dla pracowników znajduj¹cych siê poza biurem. 4

Wady chmury publicznej Podstawow¹ ide¹ przetwarzania w chmurze jest oferowanie Kolejn¹ spraw¹ jest ustalenie odpowiedzialnoœci kto ma j¹ standardowej us³ugi za przystêpn¹ cenê. Tak jak w przypadku ponosiæ w razie awarii us³ug w modelu cloud computing? dostawców innych us³ug system dzia³a najsprawniej, gdy jego O ile nie jest to problemem w przypadku u ytkowników potencja³ jest w pe³ni wykorzystany. Jeœli kilku klientów za ¹da prywatnych, to czy dostawca us³ug bêdzie w stanie zaoferowaæ zwiêkszenia jego przepustowoœci, zacznie brakowaæ zasobów. gwarancjê, której wymagaj¹ niektóre firmy? Wa na jest równie kwestia bezpieczeñstwa i zgodnoœci z wymogami prawnymi. Na przyk³ad linie lotnicze i ich dostawcy maj¹ do czynienia z ogromn¹ iloœci¹ poufnych danych klientów, w zwi¹zku z czym musz¹ spe³niaæ wymogi zawarte w licznych regulacjach pañstwowych i miêdzynarodowych. Zapewnienie zgodnoœci z tymi przepisami mo e byæ bardzo kosztowne, st¹d dostawcy publicznych chmur mog¹ nie chcieæ ponosiæ takich kosztów. Krótko mówi¹c, publiczne us³ugi przetwarzania w chmurze nadaj¹ siê do popularnych we wszystkich bran ach zastosowañ horyzontalnych, takich jak komunikatory czy platformy do zarz¹dzania relacjami z klientem (CRM), jednak mog¹ nie wystarczyæ do obs³ugi wymagaj¹cych, œciœle uregulowanych przepisami aplikacji. Spo³ecznoœciowa prywatna chmura firmy Amadeus Œrodowisko Amadeus Community Cloud sk³ada siê z pakietu rozwi¹zañ SaaS (Software as a Service) firmy Amadeus oraz centrum hostingu i przetwarzania danych w Erding, którego infrastruktura zaspokaja potrzeby informatyczne linii lotniczych od strony sprzêtowej. Sprawne i niezawodne funkcjonowanie spo³ecznoœciowej chmury jest mo liwe dziêki wiod¹cej pozycji firmy Amadeus w dziedzinie architektury systemów otwartych, wirtualizacji, oprogramowania, bezpieczeñstwa sieci i niezawodnoœci systemów. Do roku 2014 z modelu SaaS bêdzie korzystaæ 88% linii lotniczych. Kluczowymi powodami wdro enia SaaS s¹: chêæ obni enia kosztów (72%) i zwiêkszenia jakoœci obs³ugi (61%). (Ÿród³o: SITA IT Trends Survey 2011) Newralgiczne aplikacje biznesowe takie jak obs³uga rezerwacji, zarz¹dzanie zasobami oraz kontrola odlotów s¹ doskonale dopasowane do zasobów prywatnego œrodowiska. Model Amadeus Community Cloud jest odpowiednikiem Celem firmy Amadeus jest mo liwoœæ dynamicznego, prywatnych œrodowisk przetwarzania w chmurze. Stanowi to natychmiastowego dopasowywania potencja³u infrastruktury w³aœciwe rozwi¹zanie dla newralgicznych systemów linii do zmian obci¹ enia i zapotrzebowania. Dziêki inwestycjom lotniczych, poniewa zapewnia typow¹ dla przetwarzania firmy Amadeus w systemy otwarte (96% infrastruktury firmy w chmurze skalê wykorzystania oprogramowania i sprzêtu bez Amadeus opiera siê na tego rodzaju systemach), skalowanie zagro eñ zwi¹zanych z brakiem bezpieczeñstwa lub spadkiem w okresach szczytowego zapotrzebowania i udostêpnianie wydajnoœci na skutek przeci¹ enia. liniom lotniczym dodatkowego sprzêtu odbywa siê szybko i bez problemów. Amadeus ju od 20 lat dostarcza liniom Próba realizacji tych celów z wykorzystaniem w³asnych lotniczym us³ugi oparte na technologii cloud computing systemów wi¹za³aby siê ze znacznie wy szymi kosztami. takie jak Altéa czy us³ugi dystrybucyjne. 5

Chmura, spo³ecznoœæ i wspó³praca Korzyœci z u ytkowania Amadeus Community Cloud Wiêksza elastycznoœæ Amadeus dostarcza oprogramowanie jako us³ugê, zapewniaj¹c w ten sposób szybkie po³¹czenie i migracjê klientów Skalowalnoœæ Zapewnienie dodatkowej mocy obliczeniowej na ¹danie Amadeus Community Cloud Linie lotnicze mog¹ w pe³ni koncentrowaæ siê na dzia³aniach strategicznych utrzymaniem systemów zajmuje siê firma Amadeus Model zmiennych kosztów Klient p³aci tylko za te us³ugi, z których rzeczywiœcie korzysta Zmniejszenie wydatków na IT Wykorzystanie wirtualizacji i konsolidacji zasobów obni a koszty Amadeus i cloud computing chronologia 1987 Powstanie firmy Amadeus i rozpoczêcie œwiadczenia przez ni¹ us³ug dystrybucyjnych, które s¹ przetwarzane w zdalnym centrum przetwarzania danych 1996 Amadeus rozpoczyna przechodzenie na systemy otwarte 2000 Amadeus zawiera z lini¹ Qantas dziesiêcioletni¹ umowê, udostêpniaj¹c platformê Altéa jako pakiet us³ug informatycznych 2001 Amadeus rozpoczyna korzystanie z technologii wirtualizacyjnych 2002 Amadeus uruchamia e-travel dzia³ zajmuj¹cy siê dostarczaniem opartych na chmurze rozwi¹zañ e-commerce dla linii lotniczych 2002 Amadeus koñczy najwiêksz¹ w historii migracjê danych (bez strat informacji), zwi¹zan¹ z przejœciem British Airways na oparte na chmurze rozwi¹zanie Altéa Reservation 2005 Amadeus publikuje dokument Warto siê dzieliæ ( It makes sense to share ), wyjaœniaj¹cy korzyœci z Community Cloud od 2005 Amadeus dodaje do oferty Altéa kolejne istotne rozwi¹zania s³u ¹ce do analizy przychodów, obs³ugi ksiêgowoœci, obs³ugi biletów elektronicznych itd. 2006 Amadeus rozpoczyna ostatnie dzia³ania zwi¹zane z rezygnacj¹ z przestarza³ych technologii Korzyœci dla linii lotniczych Linie lotnicze d¹ ¹ do tego, aby zmniejszaæ koszty ponoszone na IT w okresach spadków koniunktury w bran y. PrzewoŸnicy korzystaj¹cy z Amadeus Community Cloud zyskuj¹: Model zmiennych kosztów, pozwalaj¹cy p³aciæ tylko za te zasoby, które s¹ rzeczywiœcie wykorzystywane. Amadeus korzysta z modelu transakcyjnego, który pozwala dopasowaæ koszty ponoszone na IT do obrotów i dochodów. Konsolidacja zasobów informatycznych w centrum danych i wykorzystanie wirtualizacji pozwalaj¹ znacznie zmniejszyæ koszty ponoszone na IT w sytuacji, kiedy ka da linia lotnicza stara siê utrzymaæ w³asny oœrodek przetwarzania danych. Wiêksza elastycznoœæ dostarczaj¹c oprogramowanie i moc obliczeniow¹ oraz utrzymuj¹c systemy w modelu us³ugowym, firma Amadeus jest w stanie zapewniæ klientom mo liwoœæ migracji i szybkiego ³¹czenia siê z systemami. Do roku 2014 z IaaS (Infrastructure-as-a-Service, infrastruktura jako us³uga) i wirtualizacji bêdzie korzystaæ 93% linii lotniczych. Najwa niejszymi powodami wdro enia IaaS s¹ wiêksza elastycznoœæ (81%) i chêæ obni enia kosztów (61%). (Ÿród³o: SITA IT Trends Survey 2011) Dziêki wykorzystaniu Amadeus Community Cloud informatycy linii lotniczych mog¹ w pe³ni skoncentrowaæ siê na strategicznych przedsiêwziêciach utrzymaniem systemów zajmuje siê firma Amadeus. Skalowalnoœæ mo liwoœæ skorzystania na ¹danie z dodatkowej mocy obliczeniowej ma dla linii lotniczych ogromne znaczenie. 6

Centrum przetwarzania danych firmy Amadeus maszynownia chmury Jednym z najwiêkszych zagro eñ dla linii lotniczych, wdra aj¹cych technologiê cloud computing, s¹ przerwy w dzia³aniu us³ug realizowanych przez newralgiczne systemy obs³ugi pasa erów, co jest niedopuszczalne dla przewoÿników. Centrum przetwarzania danych firmy Amadeus w Erding zosta³o zaprojektowane tak, by ograniczyæ do minimum mo liwoœæ awarii. Zabezpieczenia centrum obejmuj¹: Wiele niezale nych centrów danych i serwerowni w obrêbie jednego kompleksu Awaryjne generatory pr¹du z zapasem paliwa na trzy dni Cztery niezale ne ³¹cza telekomunikacyjne obs³ugiwane przez ró nych operatorów Architekturê serwerów zaprojektowan¹ w taki sposób, aby nie wystêpowa³y punkty podatnoœci na awarie Centrum przetwarzania danych firmy Amadeus w Erding jest jednym z najwiêkszych cywilnych centrów przetwarzania danych na œwiecie, zdolnym do przechowywania 5 petabajtów danych. 1 petabajt to milion gigabajtów. Dysponuj¹c tak¹ pojemnoœci¹ mo na przez 80 lat robiæ codziennie po 100 zdjêæ, zajmuj¹cych po 5 MB ka de. Po tym czasie zostanie jeszcze 985 tys. gigabajtów wolnego miejsca. (Ÿród³o: Amadeus, 2011). Jednak w przypadku, gdy dosz³oby do ma³o prawdopodobnej sytuacji, w której g³ówne centrum danych w Erding przesta³oby dzia³aæ na skutek powa nej katastrofy, firma Amadeus dysponuje niezale nym, zapasowym centrum danych, po³o onym w odleg³oœci 40 km. Centrum przetwarzania danych w Erding Obs³uguje œwiatow¹ bran ê turystyczn¹ Brak punktów podatnoœci na awarie Dzia³anie wed³ug koncepcji Follow the Sun : globalny zasiêg, lokalna wiedza Miami Centralne centrum przetwarzania danych w Erding w Niemczech Cel: stuprocentowa dostêpnoœæ Erding Po pierwsze: bezpieczeñstwo Sydney Ponad miliard transakcji przetwarzanych ka dego dnia Prawie 850 mln. zaksiêgowanych transakcji przetworzonych w 2011 roku Czas reakcji systemu 0,3 sekundy 95% biletów na rozk³adowe po³¹czenia lotnicze na œwiecie Ponad 5000 serwerów 7

Systemy otwarte budulec chmury Systemy otwarte to elementy infrastruktury informatycznej oparte na uniwersalnych standardach, zapewniaj¹ce pe³n¹ elastycznoœæ i zgodnoœæ interoperacyjn¹ miêdzy ró norodnymi œrodowiskami informatycznymi, rozwi¹zaniami i produktami. Systemy otwarte firmy Amadeus s¹ jak klocki LEGO. Zapewniaj¹ mo liwoœæ ³atwego tworzenia rozwi¹zañ i dostosowywania ich do zmieniaj¹cych siê potrzeb podró uj¹cych. Obecnie 96% rozwi¹zañ firmy Amadeus wykorzystuje najnowsze technologie systemów otwartych. Firma d¹ y do pe³nego przejœcia na systemy otwarte na d³ugo przed konkurencj¹. (Ÿród³o: Amadeus) Wirtualizacja umo liwia wykorzystanie zalet przetwarzania w chmurze Wirtualizacja to jeden z fundamentów przetwarzania w chmurze, umo liwiaj¹cy tworzenie wielu wirtualnych serwerów tzw. maszyn wirtualnych w obrêbie jednego serwera fizycznego. Centrum przetwarzania danych w Erding wykorzystuje wirtualizacjê od ponad 10 lat, dziêki czemu ka dy z serwerów mo e obs³ugiwaæ po kilka aplikacji zamiast jednej. Wczeœniej serwery bywa³y wykorzystywane zaledwie w 5%, bez adnej mo liwoœci wykorzystania pozosta³ych 95% mocy obliczeniowej. Dziêki wprowadzeniu wirtualizacji zasoby serwerów mo na wykorzystaæ w pe³ni, przeznaczaj¹c nadmiar mocy obliczeniowej do obs³ugi innych aplikacji. Wykorzystanie wirtualnych serwerów pozwala zaoszczêdziæ znaczne iloœci energii, a zatem unikn¹æ emisji du ych iloœci dwutlenku wêgla do atmosfery. 55% linii lotniczych przesz³o na now¹ generacjê infrastruktury informatycznej przez wdro enie rozwi¹zañ wirtualizacyjnych w centrach danych. W ci¹gu kilku najbli szych lat stanie siê to praktycznie powszechne jedynie 6% linii lotniczych nie ma planów migracji. (Ÿród³o: Airline IT Trends Survey, SITA, 2011) Oferta SaaS firmy Amadeus Amadeus oferuje liniom lotniczym szerok¹ gamê rozwi¹zañ Pakiet Amadeus e-commerce zestaw rozwi¹zañ SaaS (Software as a Service), realizowanych przez centrum z mechanizmem rezerwacyjnym e-retail, zapewniaj¹cy przetwarzania danych w Erding. przewoÿnikom lotniczym pe³n¹ obs³ugê handlu elektronicznego. Altéa Customer Management Suite kompleksowy pakiet Amadeus e-ticket Server aplikacja umo liwiaj¹ca liniom rozwi¹zañ, umo liwiaj¹cych obs³ugê wszystkich elementów lotniczym wydawanie biletów elektronicznych i zarz¹dzania sk³adowych podró y od rezerwacji po odbiór baga u, nimi. obejmuj¹cy rozwi¹zania: Altéa Reservations, Altéa Inventory Pakiet Revenue Integrity zestaw rozwi¹zañ zapewniaoraz Altéa Departure Control z modu³ami Customer j¹cych spójnoœæ danych, co pozwala zminimalizowaæ straty Management i Flight Management. w przychodach. 8

S³owniczek Pojêcia i skróty zwi¹zane z przetwarzaniem w chmurze mog¹ odstraszaæ, nie s¹ jednak trudne do zrozumienia. Chmura bywa czêsto okreœlana jako prywatna, publiczna lub hybrydowa, co w skrócie oznacza: Chmura prywatna za obs³ugê aplikacji oraz gromadzenie i przetwarzanie danych odpowiada dedykowana infrastruktura, znajduj¹ca siê w posiadaniu u ytkownika lub zapewniana przez dostawcê zewnêtrznego, tak jak w przypadku us³ug œwiadczonych przez firmê Amadeus i jej centrum przetwarzania danych w Erding. Infrastruktura jest wspó³dzielona przez uprawnionych u ytkowników, nie jest jednak dostêpna publicznie. Chmura publiczna aplikacje i us³ugi informatyczne realizowane przez wspó³dzielon¹ infrastrukturê dostêpne s¹ publicznie za poœrednictwem Internetu. Przyk³adami s¹ Google Apps lub Amazon EC2. Takie rozwi¹zanie nadaje siê do wielu zastosowañ nie bêd¹cych newralgicznymi i jest popularne wœród ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw. Chmura hybrydowa stanowi po³¹czenie dwóch powy szych modeli czêœæ us³ug jest realizowana przez dedykowan¹ infrastrukturê, zaœ czêœæ obs³uguj¹ dostawcy, tacy jak Amazon czy Google. Wirtualizacja i hypervisorzy wirtualizacja umo liwia tworzenie wielu serwerów wirtualnych zwanych równie maszynami wirtualnymi w obrêbie serwera fizycznego. Owe maszyny wirtualne zarz¹dzane s¹ przez hypervisora, który umo liwia wykorzystanie tych samych zasobów sprzêtowych przez wiele systemów operacyjnych. Te dwie technologie umo liwiaj¹ dostawcom us³ug przetwarzania w chmurze ³atwe i szybkie tworzenie maszyn wirtualnych zgodnie z potrzebami klientów i zarz¹dzanie nimi. Infrastructure-as-a-Service (IaaS) infrastruktura jako us³uga, co oznacza udostêpnianie klientom przez niezale nego dostawcê centralnie zarz¹dzanego sprzêtu i us³ug przetwarzania danych. Us³ugi infrastrukturalne udostêpniane s¹ za poœrednictwem sieci prywatnych lub Internetu. Software-as-a-Service (SaaS) oprogramowanie jako us³uga, czyli model dystrybucji oprogramowania, w którym aplikacje obs³ugiwane przez dostawcê us³ug udostêpniane s¹ klientom za poœrednictwem sieci prywatnych lub Internetu. Platform-as-a-Service (PaaS) platforma jako us³uga, rozumiana jako model wypo yczania sprzêtu, systemów operacyjnych, pamiêci masowych i mocy obliczeniowej za poœrednictwem Internetu. U ytkownik nie ma kontroli nad infrastruktur¹ chmury, jednak ma kontrolê nad uruchomionymi aplikacjami oraz ewentualnie konfiguracj¹ obs³uguj¹cego je œrodowiska. 9