Podstawy finansów i inwestowania w biznesie Wykład 4 Plan wykładu Pojęcie działalności gospodarczej i przedsiębiorcy Formy prawne przedsiębiorstw 2014-11-05 2
Działalność gospodarcza Zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 4 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807). 2014-11-05 3 Swoboda działalności gospodarcza Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 6 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807). 2014-11-05 4
Przedsiębiorca osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą ą osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej osoba prawna (spółki kapitałowe prawa handlowego) jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej j( (spółki osobowe prawa handlowego) Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 2 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807). 2014-11-05 5 Klasyfikacja przedsiębiorstw Mikroprzedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 10 osób obroty netto: mniej niż 2 mln euro aktywa: mniej niż 2 mln euro Mały przedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 50 osób obroty netto: mniej niż 10 mln euro aktywa: mniej niż 10 mln euro Średni przedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 250 osób obroty netto: mniej niż 50 mln euro aktywa: mniej niż 43 mln euro niezależne niezależne niezależne 2014-11-05 6
Klasyfikacja przedsiębiorstw Nie uważa się odpowiednio za mikroprzedsiębiorcę, małego lub średniego, przedsiębiorcy, w którym inni przedsiębiorcy, Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego posiadają: 25% i więcej wkładów, udziałów lub akcji prawa do 25% i więcej udziału w zysku 25% i więcej głosów ł w zgromadzeniu wspólników, walnym zgromadzeniu akcjonariuszy albo walnym zgromadzeniu spółdzielni. Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 108 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807). 2014-11-05 7 Krok po kroku Sam czy w spółce? 2014-11-05 8
Sam czy w spółce? Zanim rozpoczniemy działalność gospodarczą musimy dokonać wyboru formy prawnej pod którą nasza firma będzie działać. Poszczególne formy różnią się od siebie i wybór każdej z nich niesie za sobą zarówno przywileje jak i obowiązki. Decyzję o wyborze formy działalności musimy więc dokładnie przemyśleć i przeanalizować, który wariant będzie dla nas najlepszy. 2014-11-05 9 Sam czy w spółce? Wybór konkretnej formy wpływa na wiele istotnych kwestii jak procedura rejestracji firmy, kapitał początkowy, czy odpowiedzialność za zobowiązania. Podejmując decyzję o wyborze formy działalności pamiętajmy, że zwłaszcza na początku najprostsze rozwiązania są najlepsze. Nic nie stoi na przeszkodzie by zmienić ć formę gdy Nasza firma się rozwinie. 2014-11-05 10
Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej osoby fizyczne: indywidualni przedsiębiorcy wspólnicy spółki cywilnej osoby prawne: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna inne podmioty mające osobowość prawną jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej: spółka jawna spółka partnerska spółka komandytowa spółka komandytowo-akcyjna 2014-11-05 11 Indywidualny przedsiębiorca Indywidualna działalność gospodarcza jest najpopularniejszą formą prawną wśród młodych przedsiębiorców rozpoczynających swoją przygodę z biznesem. Forma ta wybierana jest najczęściej, gdyż jest stosunkowo prosta i nie wymaga od założycieli dużego kapitału początkowego. Procedura rejestracji jednoosobowej firmy na pierwszy rzut oka wydaje się skomplikowana. Panuje powszechne przekonanie o ogromie biurokracji jaką trzeba pokonać ć by założyć ł ż ć firmę. 2014-11-05 12
Indywidualny przedsiębiorca Posiadanie oraz prowadzenie własnej działalności gospodarczej (choćby bardzo małej firmy), niesie ze sobą wiele korzyści: Niezależność. Nie masz nad sobą zwierzchników. Sam sobie wyznaczasz godziny pracy. Możesz pracować godzinę tygodniowo albo 12 godzin dziennie. Możesz pracować wczesnym rankiem lub późnymi wieczorami. Sam sobie wyznaczasz jak długo i jak często ę masz urlopy, a gdy chcesz to pracujesz bez przerwy. To ty decydujesz, które zlecenia przyjmujesz i wyznaczasz termin kiedy je wykonasz. Masz możliwość wdrażaniaswoichwłasnych własnych pomysłów mimo iż innym mogą wydawać się one bezsensowne. Korzystne opodatkowanie. Możesz wybrać dla swojej firmy liniową stawkę podatkową (19%). 2014-11-05 13 Indywidualny przedsiębiorca Posiadanie oraz prowadzenie własnej działalności gospodarczej (choćby bardzo małej firmy), niesie ze sobą wiele korzyści: Szybko rejestrujesz oraz likwidujesz firmę (w porównaniu z innymi rodzajami działalności gospodarczej). Klarowny podział praw i obowiązków ustalany przez właściciela firmy czyli Ciebie. Stosunkowo niskie koszta rejestracji i prowadzenia firmy. Nie musisz płacić podatku od czynności cywilno-prawnych jak w przypadku spółek. Brak przymusu prowadzenia pełnej księgowości. Wystarczy podatkowa księga przychodów i rozchodów. 2014-11-05 14
Indywidualny przedsiębiorca Prócz wielu korzyści z prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej trzeba być przygotowanym na wiele pułapek i trudności. To co wydaje się plusem, w pewnych okolicznościach może okazać się wielkim minusem. Na właścicielu firmy spoczywa wielka odpowiedzialność, którą trzeba ponieść. W przypadku bankructwa czy długów firmy wszystko trzeba spłacić z własnej kieszeni. Nadgodziny. Mimo, że to ty ustalasz czas swojej pracy to często będziesz zmuszony pracować ć więcej niż 12h, żeby b utrzymać ć firmę. Nieustanny brak poczucia bezpieczeństwa na rynku związany nie tylko z konkurencją. Konieczność podjęcia odpowiedzialności finansowej za siebie i pracowników. 2014-11-05 15 Indywidualny przedsiębiorca Inne wady to: Potrzeba utrzymania odpowiedniego poziomu sprzedaży produktów i usług. Wiążą się z tym kolejne inwestycje, przeprowadzanie badań rynkowych, a czasem zaciąganie kredytów czy pożyczek. Konieczność podjęcia ryzyka y niepowodzenia przedsięwzięcia. ę ę Ponoszenie konsekwencji prawnych. Polskie prawo wymusza na właścicielach firmy znajomość oraz dostosowywanie do wciąż zmieniających się przepisów prawnych takich np. kodeks pracy, zasady higieny pracy i bezpieczeństwa. Prowadzenie dokumentacji podatkowej i ZUS. Jest to związane z ciągłym borykaniem się z biurokracją oraz niejasnym prawem i jego kruczkami. Wymusza to na przedsiębiorcy korzystanie z pomocy biur rachunkowych. Potrzeba zmiany formy działalności w przypadku chęci zbudowania dużej korporacji. 2014-11-05 16
Spółka cywilna czy spółka jawna? Do prowadzenia działalności gospodarczej czasami możemy ypotrzebować wspólnika. Wspólna działalność gospodarcza najczęściej jest realizowana w formie spółki cywilnej bądź też spółki jawnej. Którą z tych spółek wybrać dla siebie? Czym się kierować dokonując tego wyboru? Na co zwrócić szczególną ą uwagę? 2014-11-05 17 Spółka cywilna czy spółka jawna? Spółka cywilna i spółka jawna są tzw. spółkami osobowymi. Istotnym elementem tych spółek jest skład osobowy, a nie kapitał. Założenie tych spółek nie jest w związku ą z tym związane ą z wymogiem posiadania określonego kapitału. Do spółki cywilnej stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Do spółki jawnej stosuje się przepisy kodeksu spółek handlowych. 2014-11-05 18
Spółka cywilna czy spółka jawna? Spółka cywilna jest umową zobowiązującą jej wspólników do działania w celu osiągnięcia ę wspólnego celu gospodarczego. Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej. Spółka cywilna jest przeznaczona do prowadzenia małych, doraźnych, jednorazowych przedsięwzięć. W praktyce jednak spółka cywilna wykorzystywana jest do prowadzenia działalności nawet w stosunkowo dużych rozmiarach. 2014-11-05 19 Spółka cywilna czy spółka jawna? Gdy spółka cywilna prowadzi działalność w większym ę rozmiarze, to przekształcenie jej j w spółkę jawną jest obowiązkowe (art. 26 KSH). Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną należy obowiązkowo dokonać, jeśli w ciągu kolejnych dwóch lat obrotowych przychody netto osiągnęły w każdym roku poziom 800.000 EURO (średni kurs EURO NBP z 30.09 za poprzedni rok obrotowy). W takiej sytuacji przekształcenie spółki cywilnej w 2014-11-05 20 spółkę jawną następuje z mocy prawa.
Spółka cywilna czy spółka jawna? Spółka jawna jest odrębnym podmiotem prawa. Spółka jawna może wewłasnym własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać ibyć pozywana. Spółka jawna przeznaczona jest do prowadzenia działalności gospodarczej w większym rozmiarze. 2014-11-05 21 Spółka cywilna Każdy wspólnik spółki cywilnej jest uprawniony i zobowiązany ą do prowadzenia spraw spółki. Reprezentowanie spółki polega na podejmowaniu wszelkich działań w imieniu spółki w stosunku do osób trzecich (czyli w stosunkach zewnętrznych). 2014-11-05 22
Spółka cywilna Wspólnicy spółki cywilnej są za jej zobowiązania odpowiedzialni solidarnie, całym swoim majątkiem osobistym, razem ze spółką i pozostałymi wspólnikami. Jest to duże ryzyko y dla wspólników. Zasada ta powoduje, że cały majątek wspólnika cały czas jest zagrożony niebezpieczeństwem egzekucji. Wierzyciel jako że odpowiedzialność wspólnika jest solidarna ze spółką i z innymi wspólnikami, ma całkowitą wolność w wyborze dłużnika przeciwko któremu skieruje egzekucję. 2014-11-05 23 Spółka cywilna Za zobowiązania spółki nie odpowiada były wspólnik spółki cywilnej, z tym że dotyczy to zobowiązań spółki powstałych po jego wystąpieniu i ze spółki. Jednak były wspólnik spółki cywilnej odpowiada za te jej zobowiązania, które powstały w czasie gdy był on wspólnikiem spółki cywilnej. Nowy wspólnik spółki cywilnej nie odpowiada także za zobowiązania spółki powstałe przed jego wstąpieniem do spółki. Czyli wspólnik spółki cywilnej odpowiada tylko za te zobowiązania spółki, które powstały w czasie gdy był lub jest on wspólnikiem w tej spółce. 2014-11-05 24
Spółka jawna W spółce jawnej każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek ą prowadzenia spraw spółki. W umowie spółki jawnej można jednak pozbawić wspólnika prawa reprezentowania spółki albo można w tej umowie ustalić, że wspólnik jest uprawniony do reprezentowania spółki tylko łącznie z innym wspólnikiem. Osoby mogące reprezentować spółkę jawną są wpisywane w jawnym i ogólnie dostępnym rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. 2014-11-05 25 Spółka jawna Wspólnicy spółki jawnej mimo, że również odpowiadają solidarnie za zobowiązania ą spółki razem ze spółka i z innymi wspólnikami, to jest to jednak tzw. odpowiedzialność subsydiarna. Wspólnik spółki jawnej może dopiero wtedy odpowiadać za zobowiązania spółki jawnej, gdy wierzyciel nie uzyska zaspokojenia swoich roszczeń z majątku spółki jawnej. Spółka jawna jest bowiem odrębnym podmiotem, który posiada swój majątek. Spółka cywilna swojego majątku nie posiada. Rzeczy wniesione przez wspólników spółki cywilnej do spółki stanowią współwłasność wspólników tej spółki cywilnej. 2014-11-05 26
Spółka jawna Osoba przystępująca do spółki jawnej odpowiada za jej j zobowiązania ą powstałe przed dniem jego przystąpienia. Trzeba o tym pamiętać przystępując dojuż istniejącej spółki jawnej. 2014-11-05 27