KONSPEKT ZAJĘĆ. Cel ogólny kształcenia: usystematyzowanie wiedzy i umiejętności z zakresu podstaw prawnych i form prawnych działalności gospodarczej.

Transkrypt

1 KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Kryteria wyboru formy prawnej Cel ogólny kształcenia: usystematyzowanie wiedzy i umiejętności z zakresu podstaw prawnych i form prawnych działalności gospodarczej. Cele szczegółowe zajęć: 1) podać definicję przedsiębiorcy i objaśnić pojęcia użyte w odpowiedzi, 2) wymienić podstawowe formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej, 3) scharakteryzować spółki osobowe, 4) porównać poszczególne formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej pod względem korzyści i ryzyka. Czas trwania: 45 minut Metody kształcenia: pogadanka wstępna, wykład problemowy, ćwiczenia praktyczne, dyskusja dydaktyczna. Środki dydaktyczne: treść wykładu do tematu, karta pracy ucznia, prezentacja multimedialna Kryteria wyboru formy prawnej Propozycje organizacji zajęć: 1. (5 minut) Czynności organizacyjne. 2. (5 minut) Pogadanka wstępna nawiązująca do treści tematu Podstawa prawna prowadzenia działalności gospodarczej. 3. (10 minut) Prezentacja multimedialna Kryteria wyboru formy prawnej po uprzednim wskazaniu kwestii na które uczniowie mają zwrócić uwagę (patrz cele zajęć). 4. (25 minut) Podsumowanie i diagnoza efektywności zajęć z wykorzystaniem karty pracy ucznia (zał. 1).

2 2 Zał. 1. Karta pracy ucznia Ćwiczenie 1. Przeczytaj ze zrozumieniem poniższy tekst i wykonaj polecenia. Forma prawna jako podstawa utworzenia i zorganizowania przedsiębiorstwa oraz prowadzenia przez nie działalności jest narzędziem: określającym wymagania założycielskie, strukturę władzy oraz odpowiedzialność; chroniącym interesy społeczeństwa, państwa, właścicieli, pracowników, pożyczkodawców itp. Wobec różnorodności działań gospodarczych oraz zmienności warunków ich realizacji zachodzi potrzeba wyboru właściwej formy prawnej przedsiębiorstwa. Swoboda wyboru formy prawnej oraz indywidualizacja szczegółowych wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych w ramach poszczególnych form umożliwiają odpowiednie ukonstytuowanie przedsiębiorstwa. Ukonstytuowanie przedsiębiorstwa ma zazwyczaj charakter jednorazowy. Oznacza to, że decyzje o założeniu czy likwidacji przedsiębiorstwa są z reguły nieodwracalne lub też bardzo trudno odwracalne. Decyzje takie można nazwać konstytutywnymi. Nie ograniczają się one do założenia i likwidacji przedsiębiorstwa, lecz odnoszą się także do kwestii jego lokalizacji i siedziby, formy prawnej, wielkości kapitału itp. Tym samym za decyzje konstytutywne można uważać te, które wymagają akceptacji sądu rejestrowego, komisji papierów wartościowych lub odpowiedniego organu administracji samorządowej. Wybór formy prawno-organizacyjnej następuje przy tworzeniu i zakładaniu nowego przedsiębiorstwa. Zmienność formy prawno-organizacyjnej umożliwia dostosowanie działalności przedsiębiorstwa do warunków efektywnego funkcjonowania i rozwoju tej podstawowej jednostki gospodarczej. Nie każda forma prawno-organizacyjna może być zastosowana dla każdego przedsiębiorstwa. Na przykład banki muszą mieć formę spółki akcyjnej, przedsiębiorstwa państwowego lub spółdzielni. Przedsiębiorstwa mogą przybierać tylko formę prawną dopuszczoną przez ustawodawstwo danego państwa. Forma prawno-organizacyjna przedsiębiorstwa przesądza o: systemie finansowym; zasadach prowadzenia gospodarki finansowej; odpowiedzialności za podejmowane decyzje dotyczące działalności przedsiębiorstwa. Można wyróżnić następujące formy prawno-organizacyjne przedsiębiorstw: przedsiębiorstwa jednoosobowego właściciela; spółki cywilne, spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna); spółki kapitałowe; spółdzielnie; przedsiębiorstwa państwowe. Polecenie 1. Uzupełnij schemat.

3 3 Formy prawne Spółki Spółki cywilne Spółki prawa handlowego Polecenie 2. Uzasadnij znaczenie formy prawnej. Ćwiczenie 2. Przeczytaj ze zrozumieniem poniższy tekst i wykonaj polecenia. Dynamiczny rozwój obrotu gospodarczego w Polsce oraz perspektywa członkostwa w Unii Europejskiej wymusiły zmiany przepisów prawnych dotyczących zawiązywania spółek prawa handlowego i prowadzenia przez nie działalności gospodarczej. Ustawą z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037) zmieniono zasady funkcjonowania spółek prawa handlowego. Kodeks spółek handlowych (k.s.h.) reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek prawa handlowego. Art. 3 k.s.h. mówi, że przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób Zgodnie z k.s.h. spółki dzielą się na spółki osobowe i spółki kapitałowe (patrz rysunek ) Spółki prawa handlowego spółki osobowe spółki kapitałowe jawna partnerska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna komandytowa komandytowo -akcyjna

4 4 Nowymi rozwiązaniami, wprowadzonymi przez k.s.h. w 2000 roku, są spółki partnerskie i komandytowo-akcyjne oraz nowe zasady łączenia, podziału i przekształcania spółek. Przepisy k.s.h. dopuszczają możliwość łączenia się spółek we wszystkie możliwe konfiguracje, tj. przekształcenie spółek osobowych w kapitałowe i na odwrót, kapitałowych w inne kapitałowe (do czasu wprowadzenia k.s.h. było możliwe przekształcenie spółki z o.o. w akcyjną i odwrotnie oraz spółki jawnej w komandytową). Dopuszcza się więc łączenie spółek kapitałowych między sobą oraz ze spółkami osobowymi, a także łączenie się spółek osobowych między sobą, pod warunkiem, że nastąpi zawiązanie nowej spółki kapitałowej. Spółki osobowe charakteryzują się tym, że: wkładem wspólników może być kapitał, wiedza, kwalifikacje i umiejętności; mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe; mogą zaciągać zobowiązania i być pozywane; ich działalność prowadzona jest pod własną firmą; zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej; ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inną osobę tylko pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej; w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki. Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej i podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Są to tzw. ułomne osoby prawne. Natomiast spółki kapitałowe to spółki posiadające osobowość prawną. Wymagają wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Spółki kapitałowe mogą występować jako: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji; spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; spółki akcyjne w organizacji;

5 5 spółki akcyjne. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy lub usług. Polecenie 1. Wykonaj poniższe polecenia. 1. Wymień podstawę prawną funkcjonowania spółek prawa handlowego. 2. Określ istotę spółki handlowej. Wykorzystaj w tym celu art. 3 k.s.h. 3. Objaśnij podstawowe cechy spółek osobowych. 4. Wymień formy spółek osobowych i spółek kapitałowych. Polecenie 2. Przeczytaj uważnie (i do końca) poniższe pytania a następnie wskaż jedną poprawną odpowiedź. Uzasadnij także dokonany wybór. 1. Które stwierdzenie dotyczące spółki osobowej nie jest prawdziwe? a) jest jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej; b) wkładem wspólników może być jedynie wiedza, kwalifikacje i umiejętności; c) firmą spółki jest jej nazwa; d) w spółce tej na plan pierwszy wysuwają się związki między wspólnikami, a nie znaczenie kapitału; e) nie jest prawdziwe stwierdzenie b) i c). 2. Które stwierdzenie dotyczące spółki kapitałowej nie jest prawdziwe? a) jest tzw. ułomną osobą prawną; b) w spółce tej na plan pierwszy wysuwa się znaczenie kapitału, a nie związki między wspólnikami; c) wymaga wpisu do KRS; d) nie może występować jako spółka w organizacji; e) nie jest prawdziwe stwierdzenie a) i d). Ćwiczenie 3. Porównaj poszczególne formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej pod względem korzyści i ryzyka. FORMA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Przedsiębiorca indywidualny KORZYŚCI RYZYKA

6 6 Umowa spółki cywilnej Spółki osobowe Spółki kapitałowe