I. Aktywność ekonomiczna kobiet na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności 1

SYTUACJA KOBIIET NA RYNKU PRACY W 21 ROKU I. Aktywność ekonomiczna kobiet na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności 1 Zgodnie z wynikami BAEL kobiety niezmiennie stanowią około 52% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Natomiast wśród aktywnych zawodowo stanowią one przeszło 45%, a wśród biernych zawodowo jest ponad 61% kobiet. Ludność w wieku produkcyjnym stanowią kobiety w wieku 18-59 lat oraz męŝczyźni w wieku 18-64 lata. Osoby do 17 roku Ŝycia są zaliczane do grupy w wieku przedprodukcyjnym, zaś kobiety w wieku 6 lat i więcej oraz męŝczyźni w wieku 65 lat i więcej zaliczani są do grupy w wieku poprodukcyjnym. W IV kwartale 21 r. liczba aktywnych zawodowo kobiet wyniosła 8 22 tys. osób i w porównaniu z IV kwartałem 29 r. zwiększyła się o 144 tys. osób, podczas gdy wśród męŝczyzn omawiana subpopulacja zwiększyła się o 223 tys. osób do poziomu 9 72 tys. osób. W omawianym okresie współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku 15 lat i więcej wyniósł 55,8%, przy czym współczynnik ten dla kobiet wynosił 48,2%, a dla męŝczyzn 64,3%. W porównaniu z IV kwartałem 29 r. współczynnik aktywności zawodowej kobiet zwiększył się o,7 p.p, a męŝczyzn o,8 p.p. w tysiącach osób 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 AKTYWNI ZAWODOWO W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ ORAZ WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ WEDŁUG BAEL 62,4 47,9 23 62,7 47,9 24 62,9 48,1 25 62,3 46,7 26 62,2 46,7 27 63,1 47,1 28 63,5 47,5 29 aktywne zawodowo kobiety w wieku 15 lat i więcej aktywni zawodowo męŝczyźni w wieku 15 lat i więcej współczynnik aktyw. zawod. kobiet w wieku 15 lat i więcej współczynnik aktywn. zawod. męŝczyzn w wieku 15 lat i więcej 48,2 21 75, 7, 64,3 65, 6, 55, 5, 45, 4, 35, 3, w % Wśród kobiet najwyŝszym poziomem aktywności zawodowej charakteryzują się kobiety z wyŝszym wykształceniem (78,8%), dla porównania wśród męŝczyzn wskaźnik ten wynosił 83,3%, a więc nawet kobiety z dyplomami wyŝszych uczelni są mniej aktywne niŝ męŝczyźni. w tysiącach osób 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5,9 38,2 23 PRACUJĄCY ORAZ WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA WEDŁUG BAEL 52,2 38,5 24 pracujące kobiety w wieku 15 lat i więcej 53,2 39,2 25 wskaźnik zatrudnienia kobiet w wieku 15 lat i więcej 55,5 4,3 26 57,4 42,3 27 59,3 43,5 28 58,3 43,3 29 58,6 43,4 21 pracujący męŝczyźni w wieku 15 lat i więcej 6, 55, 5, 45, 4, 35, 3, wskaźnik zatrudnienia męŝczyzn w wieku 15 lat i więcej w % W omawianym okresie wskaźnik zatrudnienia (udział ludności pracującej w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej) wyniósł 5,6%, przy czym współczynnik ten dla kobiet wynosił 43,4%, a dla męŝczyzn 58,6%. W porównaniu z IV kwartałem 29 r. wskaźnik zatrudnienia wzrósł zarówno w populacji męŝczyzn (o,3 p.p.), jak i kobiet (o,1 p.p). W IV kwartale 21 r. posiadanie pracy deklarowało 7 231 tys. kobiet, tj. o 47 tys. osób więcej niŝ w IV kwartale 29 r. oraz 8 844 tys. męŝczyzn, tj. o 143 tys. osób więcej. Podobnie jak w poprzednich kwartałach kobiety pracowały krócej niŝ męŝczyźni. W IV kwartale 21 r. przeciętny tygodniowy czas pracy kobiet wyniósł 36,8 godziny, natomiast męŝczyźni pracowali 4,2 godziny. 1 Aktywność Ekonomiczna Ludności Polski w IV kwartale 21 r., GUS, Warszawa 211 r.

w tysiącach osób W IV kwartale 21 r. populacja niepełnozatrudnionych liczyła 33 tys. osób i stanowiła 2,1% ogółu pracujących. W liczbie tej kobiety stanowiły 62,1%, a więc zdecydowanie dominowały. Liczba kobiet pracujących w więcej niŝ jednym miejscu pracy wyniosła 48 tys. (tj. o 17 tys. osób mniej niŝ w IV kwartale 29 r.), co stanowiło 5,6% pracujących kobiet. Wśród męŝczyzn dodatkową pracę posiadało 8,3% pracujących męŝczyzn (735 tys. osób). W IV kwartale 21 r. w porównaniu do IV kwartału 29 r., odnotowano wzrost bezrobocia o 178 tys. osób, tj. o 12,1%. Bezrobocie osiągnęło poziom 1 649 tys. osób, z tego bezrobotnymi pozostawało 858 tys. męŝczyzn i 791 tys. kobiet. Kobiety stanowiły 48% bezrobotnych w rozumieniu BAEL. BEZROBOTNI ORAZ STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG BAEL Stopa bezrobocia kobiet jest wyŝsza niŝ stopa bezrobocia męŝczyzn. Kobietom 23 24 25 26 27 trudniej jest powrócić do pracy zwłaszcza bezrobotne kobiety w wieku 15 lat i więcej po dłuŝszej przerwie związanej z urlopem stopa bezrobocia kobiet w wieku 15 lat i więcej macierzyńskim bądź wychowawczym. W trudniejszej sytuacji są równieŝ kobiety poszukujące pracy po raz pierwszy, jednak dysproporcje zmniejszają się. Wskaźnik stopy bezrobocia w omawianym okresie wyniósł 9,3%, przy czym stopa bezrobocia kobiet wynosiła 9,9%, a męŝczyzn 8,8%. W porównaniu z IV kwartałem 29 r. stopa bezrobocia ogółem wzrosła o,8 p.p., wśród kobiet wzrost wyniósł 1,1 p.p., a wśród męŝczyzn,6 p.p. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe bezrobotne kobiety są lepiej wykształcone niŝ bezrobotni męŝczyźni. Przeszło 63% bezrobotnych kobiet w IV kwartale 21 r. posiadało wykształcenie średnie, policealne lub wyŝsze, natomiast wśród męŝczyzn odsetek ten wynosił 44,4%. W IV kwartale 21 r. wśród biernych zawodowo przewaŝały kobiety 8 625 tys. osób, tj. 61,5% ogółu biernych zawodowo (14 16 tys. osób). W wieku produkcyjnym (18-59 lat) było 44% biernych kobiet, 41,8% kobiet biernych zawodowo miało wykształcenie gimnazjalne i poniŝej, a 17,9% - policealne i średnie zawodowe. MęŜczyźni stanowili 38,5% (5 391 tys. osób) ogółu osób biernych zawodowo. MęŜczyźni bierni zawodowo posiadali przede wszystkim wykształcenie gimnazjalne i poniŝej (41,8%) oraz zasadnicze zawodowe (25,2%), a co drugi był w wieku produkcyjnym. 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 2,9 252 zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy GŁÓWNE PRZYCZYNY BIERNOŚCI ZAWODOWEJ POLEK W IV KWARTALE 21 ROKU WEDŁUG BAEL 18,7 1 69 nauka, uzupełnanie kwalifikacji 16,5 1 422 obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu 46,1 3 972 emerytura bierne zawodowo w wieku 15 lat i więcej według głównych przyczyn bierności w tys. bierne zawodowo w wieku 15 lat i więcej według głównych przyczyn bierności w procencie do ogółu kobiet biernych zawodowo 11,8 1 18 choroba, niesprawność 5, 4, 3, 2, 1,, w % w tysiącach osób 2 1 5 1 5 18,4 2,3 16,7 19,5 15,4 18,3 11, W IV kwartale 21 r. główną przyczyną bierności dla 46% kobiet i 44% męŝczyzn była emerytura, następnie nauka i uzupełnianie kwalifikacji wskazane przez 18,7% kobiet i 27,9% męŝczyzn oraz obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu wskazane przez 16,5% kobiet i 3% męŝczyzn. Kolejną przyczyną była choroba lub niepełnosprawność dla 11,8% kobiet i 19,1% męŝczyzn, natomiast kobiet zniechęconych bezskutecznością poszukiwania pracy było 2,9%, a męŝczyzn 3,5%. 13,7 7,8 9,4 7,6 8,8 6, 8,2 28 29 8,8 9,9 21 25, 2, 15, 1, 5,, bezrobotni męŝczyźni w wieku 15 lat i więcej stopa bezrobocia męŝczyzn w wieku 15 lat i więcej w % 2

II. Bezrobocie rejestrowane 2. Struktura bezrobocia według płci W końcu 21 r. na 1 bezrobotnych męŝczyzn przypadało 18 bezrobotnych kobiet, wobec 14 przed rokiem. W latach 23-27 zdecydowanie szybciej zmniejszała się liczba bezrobotnych męŝczyzn niŝ kobiet, co miało swoje odzwierciedlenie we wzroście odsetka kobiet wśród ogółu zarejestrowanych (z 51,2% w końcu 22 r. do 58,2% w końcu 27 r.). W końcu 28 r. odsetek ten był niŝszy i wyniósł 56,6% by w końcu 29 r. zmaleć do poziomu 51,1%. W końcu 21 r. odnotowano wzrost odsetka kobiet do 51,9%. ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI WEDŁUG PŁCI W LATACH 23-21 Stan w końcu okresu sprawozdawczego W końcu 21 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1 14,8 tys. bezrobotnych kobiet (tj. o 48,4 tys. kobiet więcej niŝ w końcu 29 r.) oraz 939,9 tys. męŝczyzn (wzrost o 13,7 tys. męŝczyzn). 6 4 2-4 ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA KOBIET W KOŃCU ROKU W PORÓWNANIU DO POPRZEDNIEGO ROKU zmiany poziomu bezrobocia kobiet w liczbach bezwzględnych zmiany poziomu bezrobocia kobiet w % -11 61 -,7-66 153-82 95-2 -4, -5,2-18 737-183 913-12,2-288 356-22,1-18,1 WyŜsza dynamika wzrostu bezrobocia w 21 r. dotyczyła kobiet. Przy wzroście liczby bezrobotnych ogółem o 3,3% liczba bezrobotnych kobiet zwiększyła się o 5% przy wzroście liczby bezrobotnych męŝczyzn o 1,5%. Osoby poprzednio pracujące stanowiły w końcu 21 r. 79,3% ogółu zarejestrowanych. Wśród bezrobotnych kobiet było 76,6% poprzednio pracujących, a wśród męŝczyzn 82,2%. -6-3, W końcu 21 r. prawo do zasiłku posiadało 158,7 tys. kobiet (tj. 15,6% ogółu 23 24 25 26 27 28 29 21 zarejestrowanych kobiet) oraz 167,9 tys. męŝczyzn (tj. 17,9% ogółu zarejestrowanych męŝczyzn). Zatem męŝczyźni częściej nabywają prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Kobiety poprzednio pracujące zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy (33,5 tys. osób) stanowiły w końcu 21 r. 4,3% ogółu kobiet poprzednio pracujących, tj. o 1,4 tys. osób mniej w porównaniu do końca 29 r. W art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyszczególnione zostały grupy osób uznane za będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. PoniŜej przedstawiono grupy bezrobotnych, które naleŝą do ww. kategorii. W końcu omawianego okresu w ewidencji urzędów pracy znajdowało się: 16, 132 986 48 371 58,2 56,5 56,6-231,6 tys. bezrobotnych kobiet do 25 r. Ŝ. (tj. 22,8% zarejestrowanych bezrobotnych kobiet) oraz 196,7 tys. męŝczyzn (2,9% zarejestrowanych bezrobotnych męŝczyzn); - 56,3 tys. długotrwale bezrobotnych kobiet (49,9%) oraz 4 tys. męŝczyzn (42,6%); 5, 2 1 5 1 5 3, 2, 1,, -1, -2, 51,5 52,3 53,6 51,1 51,9 23 24 25 26 27 28 29 21 kobiety męŝczyźni udział bezr. kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem zmiany poziomu bezr. kobiet w % 65, 55, 45, 35, 2 Dane pochodzą z miesięcznego sprawozdania MPiPS-1 o rynku pracy oraz załącznika 1 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i staŝu pracy, załącznika 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy i załącznika 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. Dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego róŝnią się od wielkości pochodzących z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Zasadniczym tego powodem są róŝnice metodologiczne, jak np. róŝny wiek bezrobotnych przyjęty w obu sytuacjach. 3

- 185,2 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (18,3%); - 169,5 tys. bezrobotnych kobiet powyŝej 5 r. Ŝ. (16,7%) oraz 252,2 tys. męŝczyzn (26,8%); - 283,2 tys. bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych (27,9%) oraz 232,9 tys. męŝczyzn (24,8%); - 34,7 tys. bezrobotnych kobiet bez doświadczenia zawodowego (3,%) oraz 222,9 tys. męŝczyzn (23,7%); - 48,6 tys. bezrobotnych kobiet bez wykształcenia średniego (47,4%) oraz 626,4 tys. osób (66,6%); - 134,2 tys. bezrobotnych kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia (13,2%) oraz 21,6 tys. męŝczyzn (2,3%); - 1,7 tys. bezrobotnych kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (,2%) oraz 31,5 tys. męŝczyzn (3,3%); - 49,4 tys. bezrobotnych niepełnosprawnych kobiet (4,9%) oraz 5,9 tys. męŝczyzn (5,4%). 5 4 3 2 1 Warto zauwaŝyć, Ŝe jedna osoba moŝe spełniać kryteria by jednocześnie być zakwalifikowaną do kilku grup w szczególnej sytuacji. 231 584 22,8 do 25 roku Ŝycia liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet odsetek wśród ogółem zarejestrowanych kobiet BEZROBOTNE KOBIETY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY W KOŃCU 21 ROKU 56 284 długotrwale bezrobotne 49,9 185 249 169 458 18,3 16,7 kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka powyŝej 5 roku Ŝycia 3, 34 72 283 246 27,9 bez kwalifikacji zawodowych bez doświadczenia zawodowego 48 639 bez wykształcenia średniego 47,4 134 186 13,2 samotnie wychowujące co najmniej 1 dziecko do 18 roku Ŝycia 49 398 1, 1 725 4,9,2, kobiety, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia niepełnosprawne 6, 5, 4, 3, 2, ogółem zarejestrowane = 1% Bilans bezrobotnych według płci W 21 r. w urzędach pracy zarejestrowało się 1 467,8 tys. kobiet i 1 574,2 tys. męŝczyzn. Poziom rejestracji w omawianym roku w stosunku do 29 r. był wyŝszy wśród bezrobotnych kobiet o 4,3 tys. osób (tj.,3%), a wśród bezrobotnych męŝczyzn był niŝszy o 46,1 tys. osób (tj. 2,8%). 1 8 1 6 1 4 1 2 1 8 6 NAPŁYW I ODPŁYW BEZROBOTNYCH KOBIET W LATACH 23-21 48, 49,5 47,3 5,5 5,7 42,7 34,2 37,9 6, 5, 4, 3, 2, Podstawowym składnikiem napływu były ponowne rejestracje. W 21 r. po raz kolejny zarejestrowało się 1 158,3 tys. bezrobotnych kobiet (78,9% ogółu nowo zarejestrowanych bezrobotnych kobiet), natomiast wśród rejestrujących się po raz pierwszy było 39,5 tys. kobiet (21,1%). 4 W kategorii rejestrujących się bezrobotnych kobiet przewaŝały osoby za- 1, 2, 23 24 25 26 27 28 29 21 mieszkałe w miastach (874,5 tys. kobiet tj. 59,6% ogółu zarejestrowanych napływ odpływ wskaźnik płynności rynku pracy w 21 r. kobiet). Natomiast napływ kobiet zamieszkałych na wsi ukształtował się na poziomie 593,3 tys. kobiet. W 21 r. zarejestrowało się 39,8 tys. kobiet, które nabyły prawo do zasiłku (tj. o 4,9% mniej niŝ w 29 r.) oraz 34,3 tys. męŝczyzn (tj. o 16,4% mniej). Kobiet poprzednio pracujących zarejestrowało się 1 62,9 tys. i stanowiły one 72,4% nowozarejestrowanych bezrobotnych kobiet, natomiast poprzednio pracujących męŝczyzn zarejestrowało się 1 232,2 tys. (tj. 78,3% nowozarejestrowanych bezrobotnych męŝczyzn). W liczbie zarejestrowanych osób, które ukończyły szkołę wyŝszą do 27 roku Ŝycia, było 81,8 tys. kobiet (tj. o 2,4 tys. kobiet więcej niŝ w 29 r.) i 37,6 tys. męŝczyzn. wskaźnik płynności rynku pracy w %. 4

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Wśród osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy najliczniejszą zbiorowość stanowią osoby bez wykształcenia średniego. W 21 r. zarejestrowało się w urzędach pracy 573,1 tys. kobiet oraz 961,2 tys. męŝczyzn bez wykształcenia średniego. 6 5 4 3 2 1 55 5 do 25 roku Ŝycia 34,4 napływ bezrobotnych kobiet NAPŁYW BEZROBOTNYCH KOBIET W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY W 21 ROKU 564 324 długotrwale bezrobotne 38,4 odsetek do napływu bezrobotnych kobiet 168 383 185 28 kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 11,5 12,6 powyŝej 5 roku Ŝycia 45 39 524 98 573 57 16 125 2 525,2 66 799 4,6 Napływ bezrobotnych kobiet w wieku do 25 lat w 21 r. wyniósł 55,5 tys. osób (tj. 34,4% napływu bezrobotnych kobiet), natomiast męŝczyzn 493,6 tys. osób (31,4% napływu bezrobotnych męŝczyzn). W grupie bezrobotnych powyŝej 5 r. Ŝ. napływ kobiet ukształtował się na poziomie 185,3 tys. osób (12,6%), a męŝczyzn 284 tys. (18%), natomiast napływ kobiet długotrwale bezrobotnych wyniósł 564,3 tys. osób (38,4%), męŝczyzn zaś 529,8 tys. osób (33,7%). W ww. grupach pracę podjęło 145,7 tys. kobiet do 25 roku Ŝycia, 55,6 tys. kobiet powyŝej 5 roku Ŝycia oraz 165,7 tys. kobiet długotrwale bezrobotnych. Natomiast wśród męŝczyzn do 25 r. Ŝ. pracę podjęło 157,4 tys. osób, powyŝej 5 r. Ŝ. 16,5 tys. osób, a wśród długotrwale bezrobotnych 156 tys. osób. Bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych zarejestrowało się 45,4 tys., natomiast męŝczyzn 388,7 tys. W grupie tej pracę podjęło 111,1 tys. kobiet oraz 14 tys. męŝczyzn. Kobiet bez doświadczenia zawodowego zarejestrowało się 525 tys., a męŝczyzn 456,8 tys. W 21 r. pracę podjęło 267 tys. kobiet bez doświadczenia zawodowego i 258 tys. męŝczyzn. Kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia było 16,1 tys., natomiast męŝczyzn zarejestrowało się duŝo mniej bo 34,9 tys. W grupie bezrobotnych niepełnosprawnych napływ do bezrobocia w omawianym roku wyniósł 66,8 tys. kobiet oraz 7,9 tys. męŝczyzn. Najmniej liczną zbiorowością wśród będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy są osoby, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie bez kwalifikacji zawodowych 27,6 bez doświadczenia zawodowego 35,8 bez wykształcenia średniego 39, samotnie wychowujące co najmniej 1 dziecko do 18 roku Ŝycia 1,9 kobiety, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia niepełnosprawne 5, 4, 3, 2, 1,, ogółem zarejestrowane = 1% GŁÓWNE PRZYCZYNY ODPŁYWU BEZROBOTNYCH KOBIET W 21 ROKU podjęły zatrudnienia. W omawianym okresie w tej grupie zarejestrowało się 2,5 tys. kobiet i 52,8 tys. męŝczyzn. W 21 r. z ewidencji urzędów pracy wyłączono 2 979,8 tys. osób, z tego 1 419,4 tys. kobiet i 1 56,4 tys. męŝczyzn. Wśród kobiet w porównaniu do roku 29 odnotowano wzrost odpływu o 88,9 tys. osób (tj. o 6,7%), natomiast wśród męŝczyzn odpływ wzrósł o 226,1 tys. osób (tj. o 16,9%). 7 6 5 4 3 2 1 PODJĘCIA PRACY PRZEZ BEZROBOTNE KOBIETY W LATACH 23-21 19, 14,6 13,8 11,1 13,2 15,4 17,6 23 24 25 26 27 28 29 21 podjęcia pracy w tym podjęcia pracy subsydiowanej podjęcia pracy subsydiowanej w ogólnej liczbie podjęć pracy 19,4 25, 2, 15, 1, 5,, podjęcia pracy subsydiowanej w ogólnej liczbie. podjęć pracy w % 6 5 4 3 2 1 Główną składową bilansu odpływu zarówno wśród kobiet jak i męŝczyzn jest liczba osób podejmujących pracę oraz liczba osób wyłączonych z powodu niepotwierdzenia gotowości do pracy. Kobiety stanowiły 47% w liczbie podejmujących pracę i 37,9% w liczbie osób, które nie potwierdziły gotowości do pracy. W 21 r. z powodu podjęcia pracy z ewidencji wyłączono 556,1 tys. kobiet, tj. o 56 tys. kobiet więcej niŝ w 29 r., natomiast wśród męŝczyzn pracę podjęło 627,2 tys. osób (tj. o 114,9 tys. osób więcej). Ponadto w 21 r. 448,4 tys. kobiet podjęło prace niesubsydiowane (wzrost o 36,1 tys. osób), natomiast 17,8 tys. kobiet podjęło prace subsydiowane (wzrost 556 138 podjęcia pracy 448 368 39,2 podjęcie pracy niesubsydiowanej 31,6 17 77 podjęcie pracy subsydiowanej 7,6 331 682 niepotwierdzenie gotowości do pracy 23,4 kobiety wyłączone z ewidencji bezrobotnych w 21 r. odpływ kobiet ogółem =1% 79 3 5,6 rozpoczęcie szkolenia 21 41 rozpoczęcie staŝu 14,8 596, rozpoczęcie przygotowania zawodowego 1, 38 157 2,7, rozpoczęcie prac społecznie uŝytecznych 5, 4, 3, 2, odpływ ogółem =1%. 5

2 tys. osób). Liczba bezrobotnych kobiet, które podjęły zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych wyniosła 25,1 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 29,9 tys. kobiet. Działalność gospodarczą rozpoczęło 28,4 tys. kobiet, a w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego pracę podjęło 23,2 tys. kobiet. ZAREJESTROWANI BEZROBOTNI UCZESTNICZĄCY Szkolenie lub staŝ pracy w omawianym W AKTYWNYCH PROGRAMACH RYNKU PRACY W 21 ROKU okresie rozpoczęło 289,4 tys. kobiet, natomiast przygotowanie zawodowe,6 tys. 7,5 298 344 3 8, kobiet, zaś prace społecznie uŝyteczne 25 58,4 56,4 43,6 21 41 53,9 6, 38,2 tys. kobiet. Rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjal- 2 181 173 4, 37, 39,1 15 4, nego lub podpisało kontrakt socjalny 1 74 567 76 877 79 3 2,2 tys. kobiet, natomiast 4 tys. kobiet 67 631 59 457 2, 42 965 5 38 157 odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub in- 29 853 28 435 25 89 23 224 1 16 596, nej formy pomocy. w liczbach bezwzględnych Łącznie w roku 21 z aktywnych programów rynku pracy skorzystało bezorbotni ogółem bezrobotne kobiety bezrobotne kobiety w % do ogółem 435,9 tys. kobiet, tj. 54,2% ogółu bezrobotnych, którzy uczestniczyli w aktywnych programach. Kobiety zdecydowanie dominowały wśród uczestników staŝy (7,5%). Wśród męŝczyzn prace niesubsydiowane podjęło 478,6 tys. osób (wzrost o 8,8 tys. osób), natomiast 148,6 tys. męŝczyzn podjęło prace subsydiowane (wzrost 34 tys. osób). Liczba bezrobotnych męŝczyzn, którzy podjęli zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych wyniosła 17,9 tys. osób, natomiast roboty publiczne podjęło 44,7 tys. męŝczyzn. Działalność gospodarczą rozpoczęło 48,4 tys. męŝczyzn, a w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego pracę podjęło 36,2 tys. męŝczyzn. Szkolenie lub staŝ pracy w omawianym okresie rozpoczęło 19,1 tys. męŝczyzn, natomiast przygotowanie zawodowe,5 tys. męŝczyzn, zaś prace społecznie uŝyteczne 29,5 tys. męŝczyzn. Rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny 1,2 tys. męŝczyzn, natomiast 54,5 tys. męŝczyzn odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. Niepotwierdzenie gotowości do pracy jest obok podejmowania zatrudnienia drugą najczęstszą przyczyną wyłączania z rejestru bezrobotnych. W 21 r. z tego powodu wyrejestrowano 331,7 tys. kobiet (tj. o 13,9 tys. kobiet mniej niŝ w 29 r.) oraz 542,4 tys. męŝczyzn (tj. o 5,2 tys. osób więcej). Poza wskazanymi powyŝej przyczynami wyłączeń z ewidencji bezrobotnych w 21 r., dobrowolnie zrezygnowało ze statusu bezrobotnego 89,5 tys. kobiet oraz 47,7 tys. męŝczyzn. Z powodu nabycia praw emerytalnych lub rentowych z ewidencji urzędów pracy wyłączono 9,4 tys. kobiet, z powodu uprawnień do świadczenia przedemerytalnego 11,4 tys. kobiet, a z powodu podjęcia nauki 6,1 tys. kobiet. Ukończenie 6 roku Ŝycia było przyczyną odejścia z bezrobocia 4,1 tys. kobiet. prace interwencyjne roboty publiczne podjęcie działaln. gosp. podjęcia pr. w ramach refund. kosztów zatr. bezr. szkolenie staŝ przygot. zaw. dorosłych prace społ.-uŝyt. w % Terytorialne zróŝnicowanie Zachodnio pomorskie 52,% Wielkopolskie Lubuskie 56,% 53,4% Pomorskie 53,3% Dolnośląskie 51,7% Świętokrzyskie Opolskie 52,9% Warmińsko- Mazurskie Kujawsko- Pomorskie 54,3% Śląskie 54,2% Łódzkie 5,3% 53,% Mazowieckie 48,3% 5,2% Podkarpackie Małopolskie 53,1% 51,6% Podlaskie 47,4% Lubelskie 49,6% Od lat wysoki pozostaje stopień terytorialnego zróŝnicowania bezrobocia w Polsce. Jest to wynikiem zarówno nierównomiernego rozwoju społeczno-gospodarczego regionów, jak i ich połoŝenia geograficznego. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe rozpiętość wskaźnika bezrobocia na poziomie województw zmniejszyła się. W końcu 21 r. róŝnica pomiędzy najniŝszą i najwyŝszą stopą bezrobocia w województwach wynosiła 1,8 p. p. (wobec 11,2 p. p. w 29 r.). W końcu 21 r. najwyŝsza liczba bezrobotnych kobiet znajdowała się w ewidencji 47.4 49.6 51.7 53.4 54.3 56. 6

urzędów pracy w województwach, w których znajduje się teŝ najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych ogółem, tj. mazowieckim (115,1 tys. kobiet) oraz śląskim (98,2 tys. kobiet). Najmniej bezrobotnych kobiet występuje w województwach opolskim (25,8 tys. kobiet) oraz podlaskim (3,2 tys. kobiet). Województwa te charakteryzują się najniŝszym poziomem bezrobocia ogółem. W końcu 21 r. w stosunku do końca 29 r. odnotowano wzrost bezrobocia wśród kobiet w 13 województwach. NajwyŜszy wzrost miał miejsce w województwach: śląskim o 8,3 tys. osób (9,2%), małopolskim o 7,9 tys. osób (11,7%) oraz mazowieckim o 7,1 tys. osób (6,6%), natomiast najwyŝszy spadek odnotowano w województwie świętokrzyskim o,7 tys. osób (1,6%). W końcu 21 r. odsetek bezrobotnych kobiet w stosunku do ogółu zarejestrowanych w danym województwie kształtował się w przedziale od 47,4% w województwie podlaskim do 56,% w województwie wielkopolskim. Rozpiętość wskaźnika udziału bezrobotnych kobiet w danym województwie w liczbie ogółem zarejestrowanych w województwie wyniosła w końcu 21 r. 8,6 p.p. (w 29 r. 8,7 p.p.). UDZIAŁ BEZROBOTNYCH KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WEDŁUG STANU W KOŃCU 21 R. Wyszczególnienie Poziom województw Poziom powiatów 29 r. 21 r. 29 r. 21 r. NajwyŜsza wartość w % 54,7 56, 62,8 63,3 NajniŜsza wartość w % 46, 47,4 4,5 42,6 RóŜnica pomiędzy wartością najwyŝszą i najniŝszą w punktach procentowych 8,7 8,6 22,3 2,7 7

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej W przypadku powiatów odsetek bezrobotnych kobiet kształtował się w przedziale od 42,6% w powiecie sejneńskim do 63,3% w M. Jastrzębie-Zdrój, a więc rozpiętość tego wskaźnika wyniosła 2,7 p.p. Najwięcej powiatów o najwyŝszych udziałach bezrobotnych kobiet w ogółem zarejestrowanych znajduje się w województwie śląskim, wielkopolskim i dolnośląskim, zaś w najlepszej sytuacji pozostają bezrobotne kobiety w województwach łódzkim, podlaskim i mazowieckim. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe w 198 powiatach odsetek bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem był wyŝszy lub równy średniej krajowej (51,9%), a w 181 powiatach był od niej niŝszy. NajwyŜsze odsetki bezrobotnych kobiet, tj. powyŝej 62% odnotowano w 4 powiatach: powiecie ostrzeszowskim (62,4%), głogowskim (63,1%), M. śory (63,2%) oraz M. Jastrzębie- Zdrój (63,3%). Bezrobocie wśród mieszkanek wsi W strukturze bezrobocia osób zamieszkałych na wsi, podobnie jak w miastach dominują kobiety. W końcu 21 r. w ewidencji bezrobotnych znajdowało się 445,2 tys. kobiet zamieszkałych na wsi (43,9% ogółu zarejestrowanych kobiet) oraz 411,2 tys. męŝczyzn. W odniesieniu do stanu z końca 29 r. subpopulacja bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi zwiększyła się o 18,2 tys. osób, ZAREJESTROWANE BEZROBOTNE KOBIETY WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W LATACH 23-21 tj. o 4,3%, natomiast wśród męŝczyzn Stan w końcu okresu sprawozdawczego 1 15 wzrost wyniósł 5,3 tys. osób, tj. 1,3%. 8 6 4 2 1 14 11 126 23 24 25 26 27 28 29 21 kobiety zamieszkałe na wsi kobiety zamieszkałe w mieście liczba bezrobotnych kobiet na wsi przypadająca na 1 bezrobotnych męŝczyzn na wsi Procentowy udział bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobotnych tej subpopulacji wyniósł 52%, tj. o,7 p.p. więcej w porównaniu do końca 29 r. W końcu 21 r. zarówno na wsi jak i w mieście na 1 bezrobotnych męŝczyzn przypadało 18 bezrobotnych kobiet. Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi 62,6 tys. kobiet oraz 76,8 tys. męŝczyzn posiadało prawo do zasiłku. Według stanu na koniec 21 r. 24,8 tys. bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi posiadało gospodarstwo rolne, tj. 5,6% bezrobotnych kobiet w tej subpopulacji. Natomiast wśród męŝczyzn zamieszkałych na wsi gospodarstwo rolne posiadało 23,4 tys. osób, tj. 5,7% bezrobotnych męŝczyzn w tej populacji. W końcu grudnia 21 r. najwięcej bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było na obszarach wiejskich następujących województw: mazowieckiego 5,2 tys. kobiet (47,7% ogółu bezrobotnych zamieszkałych na wsi w województwie mazowieckim), podkarpackiego 45,4 tys. kobiet (51,2%) i małopolskiego 42,4 tys. kobiet (53,8%). Najmniej bezrobotnych mieszkanek wsi znajdowało się w ewidencji urzędów pracy w województwach: podlaskim 1 tys. kobiet (46,4%) i opolskim 11,6 tys. kobiet (53,3%). W końcu 21 r. wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi zarejestrowanych było: 138 131 15 18 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 ZAREJESTROWANE BEZROBOTNE KOBIETY ZAMIESZKAŁE NA WSI WEDŁUG WOJEWÓDZTW W KOŃCU 21 ROKU 12,1 8,5 4,6 5,3 2,6-126,1 tys. bezrobotnych kobiet do 25 roku Ŝycia, (tj. 28,3% zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi) oraz 16,1 tys. męŝczyzn do 25 roku Ŝycia (25,8% zarejestrowanych męŝczyzn zamieszkałych na wsi); 5 4 3 2 1-1 dolnośląskie 5, 4,9 kujawsko-pomorskie lubelskie 2,9 lubuskie -1,3 łódzkie 3,9 liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie 4, 1,6 -,5 -,3 wzrost/spadek liczby bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi w porównaniu do poprzedniego roku wzrost/spadek liczby bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi w porównaniu do poprzedniego roku w % podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie 3,5 zachodniopomorskie 2, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, 8

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - 233,6 tys. długotrwale bezrobotnych kobiet (tj. 52,5%) oraz 175,7 tys. męŝczyzn (42,7%); - 54,3 tys. bezrobotnych kobiet powyŝej 5 roku Ŝycia (tj. 12,2%) oraz 94,7 tys. męŝczyzn (23,%); - 125,6 tys. bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych (tj. 28,2%) oraz 15,4 tys. męŝczyzn (25,6%); - 157,9 tys. bezrobotnych kobiet bez doświadczenia zawodowego (tj. 35,5%) oraz 15,8 tys. męŝczyzn (25,7%); - 23,5 tys. bezrobotnych kobiet bez wykształcenia średniego (tj. 51,8%) oraz 297,6 tys. męŝczyzn (72,4%); - 47,4 tys. bezrobotnych kobiet samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia (tj. 1,6%) oraz 7,9 tys. męŝczyzn (1,9%); -,2 tys. bezrobotnych kobiet, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia oraz 9,8 tys. męŝczyzn (2,4%); - 15,2 tys. niepełnosprawnych bezrobotnych kobiet (tj. 3,4%) oraz 15,7 tys. męŝczyzn (3,8%); - 88,3 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (19,8%); -,4 tys. kobiet po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego (,1%) oraz blisko,1 tys. męŝczyzn. 15 1 5-5 16,9 75 419 BEZROBOTNE KOBIETY ZAMIESZKAŁE NA WSI WEDŁUG STAśU PRACY W KOŃCU 21 ROKU liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w % 28,5 udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi 127 81 5,5 23,3 13 533 8,2 3 921 7 863 55 134 W końcu 21 r. spośród bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi najliczniejszą populację stanowiły osoby bez staŝu pracy 127,1 tys. kobiet (28,5% ogółu bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi). Drugą grupą pod względem wielkości omawianego zjawiska były bezrobotne posiadające staŝ pracy od 1 do 5 lat 13,5 tys. kobiet (23,3%), a następnie bezrobotne ze staŝem pracy do 1 roku 75,4 tys. osób (16,9%). Najmniej liczną populację stanowiły bezrobotne, które przepracowały 3 lat i więcej 4,4 tys. kobiet (1,%). W końcu 21 r. średni czas pozostawania bez pracy dla bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wynosił 1,9 miesiąca, dla bezrobotnych męŝczyzn 9 miesięcy. Wśród bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi dominowały osoby poszukujące pracy powyŝej 12 miesięcy 15,7 tys. kobiet (33,9%), najmniej liczną grupę stanowiły kobiety poszukujące pracy do 1 miesiąca 36,7 tys. kobiet (8,2%). Najwięcej kobiet zarejestrowanych jako bezrobotne zamieszkałe na wsi posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe 12 tys. kobiet (27%), 12,4 3,8 2 26 56 42-251 -,4 5,3 23 549,7 153 1, 4 434 655 do 1 roku 1-5 5-1 1-2 2-3 3 i więcej bez staŝu 12,6 17,3 1 8 6 4 2-2 25 2 15 1 5 3,1 3 819 36 719 BEZROBOTNE KOBIETY ZAMIESZKAŁE NA WSI WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY W KOŃCU 21 ROKU 8,2 14,1 4 531 3, 2, 1,, BEZROBOTNE KOBIETY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY ZAMIESZKAŁE NA WSI 126 111 do 25 roku Ŝycia -1, w procentach 28,3 95 994 233 578 długotrwale bezrobotni 21,6 6,7 6 23 52,5 88 318 19,8 liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wzrost /spadek w porównaniu do poprzedniego roku wzrost /spadek w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi 83 52 54 253 18,7 1,8 1 468 W KOŃCU 21 ROKU 12,2 liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka powyŝej 5 roku Ŝycia 125 6 78 716 79 931 26,7 18, 16 848 7 78-1 939-8 745-2,4-11, do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyŝej 24 miesiecy bez kwalifikacji zawodowych 28,2 17,7 157 946 bez doświadczenia zawodowego 35,5 23 46 bez wykształcenia średniego 51,8 47 38 1,6 samotnie wychowujący co najmniej 1 dziecko do 18 roku Ŝycia 241 15,9,1 15 24 3,4 odsetek wśród zarejestrowanych kobiet zamieszkałych na wsi osoby, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 1, 8, 6, 4, 2,, niepełnosprawni -2, w procentach 6, 5, 4, 3, 2, 1,, 9

gimnazjalne i poniŝej 11,4 tys. kobiet (24,8%) i policealne i średnie zawodowe 11 tys. kobiet (24,7%), a najmniej legitymowało się dyplomami wyŝszych uczelni 45,6 tys. kobiet (1,2%). W końcu 21 r. średni wiek zarejestrowanych bezrobotnych kobiet zamieszkałych na wsi wyniósł 33,9 lat, natomiast dla męŝczyzn było to 37 lat. W omawianej kategorii bezrobotnych kobiet w końcu grudnia 21 r. najwięcej bo aŝ 143,5 tys. kobiet zarejestrowanych było w grupie wiekowej 25-34 lata (tj. 32,2%) oraz w grupach wiekowych 18-24 lata 126,1 tys. kobiet (28,3%) i 35-44 lata 85,5 tys. kobiet (19,2%), najmniej zaś w grupie 55-59 lat 18 tys. kobiet (4,%). Bezrobotne kobiety według wieku Według stanu w końcu 21 r. wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych kobiet według wieku w porównaniu do stanu z końca 29 r. odnotowano w 4 grupach wiekowych. Liczba bezrobotnych kobiet w wieku 18 24 lata wyniosła 231,6 tys. osób (tj. wzrosła o 9,5 tys. kobiet, czyli o 4,3%), natomiast poziom bezrobocia kobiet w wieku 35 35, BEZROBOTNE KOBIETY WEDŁUG WIEKU W KOŃCU 21 ROKU 328 291 25 34 lata zwiększył się do 328,3 tys. 3 3, 32,4 28,7 osób, tj. o 2,8 tys. kobiet (6,8%). 25 231 584 25, 196 173 197 855 W grupie wiekowej 35-44 lata liczba 2 22,8 2, 19,3 19,5 bezrobotnych kobiet wzrosła do poziomu 196,2 tys. osób (o 7,8 tys. kobiet, 1 1, 15 15, 6,8 6 889 6, tj. o 4,1%), W ostatniej grupie wiekowej 4,3 5 4,1 13 577 5, 9 548 2 89 7 83 (55 59 lat) odnotowano wzrost zarejestrowanych kobiet o 13,6 tys. osób -5-5,, -3 366-1,7 18-24 lata 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-59 lat (tj. o 28,7%) do poziomu 6,9 tys. osób. liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku Natomiast wśród kobiet w wieku 45-54 wzrost/spadek w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet lata odnotowano spadek o 3,4 tys. osób do poziomu 197,9 tys. kobiet (tj. o 1,7%). W ciągu ostatnich kilku lat systematycznie wzrastał średni wiek zarówno bezrobotnych kobiet jak i męŝczyzn. Lata 28-29 przyniosły zmianę tendencji, lecz juŝ w końcu 21 r. odnotowano wzrost średniego wieku ŚREDNI WIEK ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH KOBIET I MĘśCZYZN W LATACH 23-21 bezrobotnych do 36,9 lat, przy czym bezrobotne kobiety miały średnio 35,5 roku, nato- Stan w końcu okresu sprawozdawczego miast męŝczyźni 38,4 roku. W porównaniu do 4, 39,6 39, 29 r. średni wiek wśród bezrobotnych kobiet pozostał na tym samym poziomie, nato- 38,5 38,4 37,9 38, 37,3 36,4 36,4 miast wśród męŝczyzn był o,5 roku wyŝszy. 36, 35,9 36, 35,6 35,5 35,4 35,5 Jednak mimo faktu, Ŝe bezrobotne kobiety są 34,9 34,5 młodsze niŝ męŝczyźni, ale teŝ lepiej wykształcone, we wszystkich grupach bez 34, XII'3 XII'4 XII'5 XII'6 XII'7 XII'8 XII'9 XII'1 względu na wiek dłuŝej pozostają w ewidencji średni wiek bezrobotnych kobiet w latach średni wiek bezrobotnych męŝczyzn w latach urzędów pracy. w latach W końcu 21 r. średni czas pozostawania bez pracy dla bezrobotnych ogółem wyniósł 9,7 m-ca (1,4 m-ca dla kobiet i 8,9 m-ca dla męŝczyzn). NajniŜszy średni czas pozostawania bez pracy dotyczył bezrobotnych w wieku 18-24 lata (7,3 m-ca dla kobiet i 5,6 m-ca dla męŝczyzn) i wraz z wiekiem wskaźnik ten systematycznie wzrastał. Wśród osób w wieku 55-59 lat wyniósł 13,9 m-ca dla kobiet i 12,1 m-ca dla męŝczyzn (dla męŝczyzn w wieku 6-64 lata wyniósł 14,6 m-ca). Bezrobotne kobiety według poziomu wykształcenia Analizując strukturę bezrobotnych według poziomu wykształcenia w ostatnich latach moŝna zauwaŝyć dynamiczny wzrost liczby bezrobotnych legitymujących się dyplomami wyŝszych uczelni (wzrost ten notowany jest w zasadzie z roku na rok juŝ od 1998 r.). W końcu 1998 r. odsetek bezrobotnych z wyŝszym wykształceniem wynosił 1,6%, zaś w procentach 1

w końcu 21 r. 1,5%. Podobna tendencja jest wśród kobiet w końcu 1998 r. odsetek bezrobotnych kobiet z wyŝszym wykształceniem wynosił 1,8% natomiast w końcu 21 r. 13,5%. W końcu 21 r. średni czas pozostawania bez pracy zarejestrowanych jest zróŝnicowany ze względu na poziom wykształcenia. Dla bezrobotnych kobiet z wykształceniem wyŝszym wynosił on 7,8 m-ca, a dla męŝczyzn 7,9 m-ca. Wśród bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniŝej średni czas pozostawania bez pracy był najdłuŝszy zarówno wśród kobiet jak w % 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5,, 13,5 25,1 STRUKTURA BEZORBOTNYCH KOBIET I MĘśCZYZN WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA Stan w końcu 21 r. 14,1 23,6 Bezrobotne kobiety 23,8 7,2 18,6 7,5 33,7 Bezrobotni męŝczyźni 32,9 i męŝczyzn. Kobiety z wykształceniem zasadniczym zawodowym średnio poszukiwały zatrudnienia 11,4 m-ca, natomiast męŝczyźni wyraźnie krócej, bo 9,1 m-ca. Najgorsza sytuacja jest wśród poszukujących zatrudnienia z wykształceniem gimnazjalnym i poniŝej, w której to grupie kobiety średnio szukały pracy 11,9 m-ca, a męŝczyźni 9,5 m-ca. wyŝsze policealne i średnie zawodowe śr. ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniŝej Bezrobotne kobiety są lepiej wykształcone od męŝczyzn. W końcu 21 r. wykształceniem wyŝszym legitymowało się 13,5% zarejestrowanych kobiet (tj. 136,9 tys. osób) i 7,2% zarejestrowanych męŝczyzn. Wykształcenie policealne i średnie zawodowe posiadało 25,1% kobiet (254,6 tys. kobiet) i 18,6% męŝczyzn, natomiast średnie ogólnokształcące posiadało 14,1% bezrobotnych kobiet (142,6 tys. kobiet) oraz 7,5% bezrobotnych męŝczyzn. W urzędach pracy zarejestrowanych było 239 tys. kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (23,6%) oraz 241,6 tys. kobiet z wykształceniem gimnazjalnym i poniŝej (23,8%). Wśród bezrobotnych męŝczyzn 33,7% posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe a 32,9% gimnazjalne i poniŝej. NajwyŜszy udział bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem w danej kategorii odnotowano wśród osób z wykształceniem wyŝszym oraz średnim ogólno- W KOŃCU 21 ROKU BEZROBOTNE KOBIETY WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA 3 5, kształcącym (po 66,9%), najniŝszy zaś 254 634 239 25 241 614 25 4, wśród kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (43%). Wysoki jest 25,1 3, 2 23,6 równieŝ udział kobiet wśród osób z wykształceniem policealnym i średnim 1 136 87 142 649 23,8 15 18,7 14,1 2, zawodowym (59,2%). Świadczy to niezbicie, Ŝe bezrobotne kobiety są lepiej 11 953 8 723 5 176,4 13,5 4,9 6,5 1, 5 21 67 2,2 912, wykształcone od bezrobotnych męŝczyzn, ale nie zwiększa to ich szans na wyŝsze policealne i średnie średnie zasadnicze zawodowe gimnazjalne i zawodowe ogólnokształcące poniŝej rynku pracy. liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet wzrost w porównaniu do poprzedniego roku wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet W końcu 21 r. najbardziej wzrosła liczba bezrobotnych kobiet z wykształceniem wyŝszym (o 18,7%), zaś najniŝszy wzrost dotyczył liczby bezrobotnych kobiet z wykształceniem gimnazjalnym i poniŝej (o,4%). w procentach Bezrobotne kobiety według staŝu pracy BEZROBOTNE KOBIETY WEDŁUG STAśU PRACY W KOŃCU 21 ROKU 25 226 33 237 792 3, 23,4 2 25, 169 5 22,3 19,1 145 928 2, 15 16,7 133 3 14,4 13,1 15, 1 83 822 8,8 8,3 1, 5,8 5,9 5 1,8 18 355 2,8 5, 18 642 9 293 7 378 2,7 1 797 6 386 1,2 2 17 2 992, do 1 roku 1-5 5-1 1-2 2-3 3 i więcej bez staŝu w procentach W strukturze bezrobotnych kobiet w końcu grudnia 21 r. najliczniejszą populację stanowiły osoby bez staŝu pracy 237,8 tys. kobiet (23,4% ogółu bezrobotnych kobiet). Drugą grupą pod względem wielkości omawianego zjawiska były bezrobotne posiadające staŝ pracy od 1 do 5 lat 226,3 tys. kobiet (22,3%), a następnie bezrobotne ze staŝem do 1 roku 169 tys. kobiet (16,7%). Kobiety posiadające 1-2 liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet wzrost w porównaniu do poprzedniego roku wzrost w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet 11

lat staŝu pracy stanowiły 14,4% (145,9 tys. kobiet). Najmniej liczną populację stanowiły bezrobotne, które przepracowały 2-3 lat oraz 3 lat i więcej odpowiednio 83,8 tys. kobiet (8,3%) oraz 18,6 tys. kobiet (1,8%). Wśród bezrobotnych męŝczyzn najliczniejszą populację stanowiły osoby ze staŝem pracy od 1 do 5 lat (29,2 tys. osób, tj. 22,3%) oraz bez staŝu pracy (167,3 tys. osób, tj. 17,8%). Najmniej liczną grupę stanowili męŝczyźni z 3 letnim i dłuŝszym staŝem pracy (44,5 tys. osób, tj. 4,7%). W odniesieniu do stanu z końca 29 r. wzrost liczby bezrobotnych kobiet odnotowano we wszystkich grupach bez względu na posiadany staŝ pracy. Największy bezwzględny wzrost odnotowano w grupie bezrobotnych kobiet ze staŝem pracy od 1 do 5 lat (o 18,4 tys. osób, tj. o 8,8%) oraz w grupie kobiet posiadających staŝ pracy do 1 roku (o 9,3 tys. osób, tj. o 5,8%). NajniŜszy wzrost był wśród kobiet ze staŝem pracy 1-2 lat o 1,8 tys. osób, tj. o 1,2%. Wśród kobiet bez staŝu pracy wzrost wyniósł 2,8% (6,4 tys. osób). Bezrobotne kobiety według czasu pozostawania bez pracy W końcu 21 r. wraz ze wzrostem czasu pozostawania bez pracy procentowy udział kobiet w danej grupie zwiększał się. Wśród bezrobotnych pozostających w ewidencji do 1 miesiąca kobiety stanowiły 4,7%, natomiast w grupie osób oczekujących na podjęcie zatrudnienia powyŝej 24 miesięcy było 6,8% kobiet. W końcu 21 r. w ewidencji urzędów pracy najwięcej bo aŝ 221,8 tys. kobiet (tj. 21,9% bezrobotnych kobiet) pozostawało bez pracy od BEZROBOTNE KOBIETY WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY W KOŃCU 21 ROKU 25 5, 1 do 3 miesięcy, natomiast najmniej było 221 795 45, 192 283 bezrobotnych kobiet pozostających bez 2 188 761 18 59 4, 32,2 35, pracy do 1 m-ca 89,4 tys. osób (tj. 8,8% 141 992 15 3, 21,9 25, bezrobotnych kobiet). W stosunku do analogicznego okresu 29 r. odnotowano 89 371 18,9 18,6 17,8 1 2, 14, 15, 1,3 5 44 9 1, wzrost bezrobocia wśród kobiet we 8,8 4,3 8 33 9 124 1 531 5,,8, 11, wszystkich grupach za wyjątkiem kobiet -14 634-5, -5-9,3-1, najdłuŝej pozostających w rejestrach. do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyŝej 24 miesiecy Spadek poziomu bezrobocia wśród kobiet liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet wzrost /spadek w porównaniu do poprzedniego roku pozostających bez pracy powyŝej 24 miesięcy a tym samym skracanie się okresu wzrost /spadek w porównaniu do poprzedniego roku w % udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych kobiet pozostawania bez pracy jest zjawiskiem korzystnym. W końcu 21 r. w tej grupie bezrobotnych kobiet zarejestrowanych było 142 tys. osób, tj. 14% ogółu zarejestrowanych kobiet. W stosunku do stanu z końca 29 roku poziom bezrobocia w omawianej kategorii spadł o 14,6 tys. kobiet, czyli o 9,3%. Wśród bezrobotnych męŝczyzn pozostających bez pracy powy- Ŝej 24 miesięcy odnotowano wzrost o 2,6 tys. osób w stosunku do stanu z końca 29 roku (tj. o 2,9%). Analiza średniego czasu pozostawania bez pracy pokazuje, Ŝe kobiety pozostają w ewidencji urzędów pracy o 1,5 miesiąca dłuŝej niŝ męŝczyźni (tj. 1,4 m- (przyjmując jako górną granicę 36 miesięcy) ŚREDNI CZAS PO ZO STAWANIA BEZ PRACY WEDŁUG PŁCI W MIESIĄCACH Stan w końcu okresu sprawozdawczego ca wobec 8,9 m-ca). NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe róŝnica w czasie pozostawania bez pracy kobiet i męŝczyzn, zmniejsza się 17,4 17,3 16,8 18, 16,5 15,5 systematycznie z roku na rok. Opierając się na powyŝszych danych moŝna stwierdzić, Ŝe kobiety są bardziej naraŝone na długotrwałe bezrobocie niŝ męŝczyźni. NiŜszy wiek kobiet zarejestrowanych w urzędach pracy oraz wyŝszy poziom wykształcenia nie ułatwiają kobietom szybszego wychodzenia z bezrobocia. w procentach w miesiącach 15, 12, 9, 6, 14, 14,2 13,8 13,5 12,2 9,7 12,5 1,5 23 24 25 26 27 28 29 21 kobiety męŝczyźni 8,3 1,4 8,9 12

Bezrobotne kobiety według Polskiej Klasyfikacji Działalności Istotnym źródłem informacji o dokonujących się przemianach w gospodarce narodowej stała się statystyka rynku pracy dotycząca bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalności określająca przynaleŝność ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji i sektora własności. Wśród populacji bezrobotnych (zarówno kobiet jak i męŝczyzn) dominują osoby, które pracowały przed nabyciem statusu BEZROBOTNE KOBIETY I MĘśCZYŹNI POPRZEDNIO PRACUJĄCY bezrobotnego. W końcu 21 r. WEDŁUG SEKCJI PKD Stan w końcu 21 r. w % zbiorowość ta wynosiła 1 549,6 2 tys. osób, z tego 777 tys. stanowiły 76,5 76,2 75,3 8, 9, 18 73,5 8, 16 66,2 kobiety (76,6% ogółu bezrobotnych kobiet) i 772,6 tys. męŝczyźni 55,4 5,4 49,2 52,5 57,6 6,4 47,5 7, 14 52,3 6, 12 48,4 45,5 42,8 5, 1 (82,2% ogółu bezrobotnych męŝczyzn). 32,5 33,8 8 3,2 4, 24, 3, 6 W odniesieniu do stanu z końca 29 r. populacja bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących wzrosła o blisko 42 tys. osób, tj. o 5,7%, a liczba bezrobotnych kobiet dotychczas niepracujących (237,8 tys. osób) zwiększyła się o 2,8% tj. o 6,4 tys. kobiet. 4 2 Rolnictwo, leśnictwo, W liczbie bezrobotnych poprzednio pracujących kobiet w końcu 21 r. 123,9 tys. kobiet poprzednio pracowało w sektorze publicznym (15,9% poprzednio pracujących kobiet), a 536,6 tys. kobiet w sektorze prywatnym (69,1%). Wśród męŝczyzn w sektorze publicznym pracowało 111 tys. osób (tj. 14,4% poprzednio pracujących męŝczyzn), a w sektorze prywatnym 532,6 tys. osób (tj. 68,9%). Najliczniejszą grupę stanowiły bezrobotne kobiety, które przed zarejestrowaniem pracowały w zakładach pracy naleŝących do sekcji handel hurtowy i detaliczny. Z tych zakładów pochodziło 172,3 tys. zarejestrowanych bezrobotnych kobiet, tj. 22,2% populacji bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących. Z tej sekcji pochodziło 6,3 tys. kobiet zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy, tj. 3,6% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących w sekcji handel hurtowy i detaliczny. Druga pod względem liczebności grupa bezrobotnych kobiet pochodziła z zakładów pracy naleŝących do sekcji przetwórstwo przemysłowe. Z zakładów tych pochodziło 166,9 tys. bezrobotnych kobiet (tj. 21,5% ogółu bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących). W sekcji tej ze zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy pochodziło 12 tys. kobiet (tj. 7,2%). W końcu omawianego okresu w liczbie bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących 69,9 tys. kobiet pozostawało w rejestrach bezrobotnych do 1 miesiąca (tj. 9% poprzednio pracujących kobiet), 459,3 tys. kobiet pozostawało w ewidencji od 1 do 12 miesięcy (tj. 59,1%), natomiast 247,8 tys. kobiet pozostawało bezrobotnymi dłuŝej niŝ 12 miesięcy (31,9%). W końcu 21 r. 33,5 tys. bezrobotnych kobiet było zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy i stanowiły one 4,3% bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących, wśród męŝczyzn odsetek ten wyniósł 3,6%. Górnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatr. w en. Dostawa wody; gospodarowanie 9,5 Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa Transport i gosp. magazynowa Działalność zw. z zakwaterowaniem i Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezp. Działalność zw. z bezrobotne kobiety poprzednio pracujące zarejestrowane w końcu 21 r. bezrobotni męŝczyźni poprzednio pracujący zarejestrowani w końcu 21 r. udział bezrob. kobiet poprzed. prac. w ogólnej liczbie zarejestrowanych poprzednio pracujących w danej sekcji PKD obsługą rynku Działalność profesjonalna, Działalność w zakresie usług Administracja publ. i obrona narodowa; Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe Organizacje i zespoły Działalność niezidentyfikowana 2, 1,, 13

Zarejestrowani bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności w końcu 21 r. Zarejestrowani bezrobotni w końcu 21 r. WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem w tym bezrobotne kobiety Ogółem z tego: dotychczas nie pracujący poprzednio pracujący z tego w sekcjach: w liczbach bezwzględnych 1 954 76 45 138 1 549 568 1 14 792 237 792 777 w % do ogółem 51,9 58,7 5,1 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektr., gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność niezidentyfikowana 48 96 4 679 331 196 4 779 14 73 149 611 26 182 45 843 38 77 8 698 16 999 13 21 31 269 46 162 96 123 33 129 34 868 18 33 12 36 5 374 244 245 465 22 271 1 125 166 911 1 554 4 244 14 226 172 39 35 6 12 884 4 822 12 961 6 51 16 43 26 577 41 175 24 938 27 881 11 74 53 536 3 951 118 116 479 45,5 24, 5,4 32,5 3,2 9,5 66,2 76,5 33,8 55,4 76,2 49,2 52,5 57,6 42,8 75,3 8, 6,4 52,3 73,5 48,4 47,5 Podstawę do zakwalifikowania bezrobotnego według rodzaju działalności wykonywanej w ostatnim miejscu pracy stanowi Polska Klasyfikacja Działalności wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24.12.27 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. Nr 251, poz. 1885, z 29 r. Nr 59, poz. 489). Bezrobotne kobiety według grup zawodów i specjalności* W końcu 21 r. wśród zarejestrowanych bezrobotnych 812,4 tys. kobiet oraz 772,5 tys. męŝczyzn posiadało zawód (specjalność). W końcu 21 r. bezrobotne bez zawodu stanowiły 19,9% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych kobiet (tj. 22,4 tys. osób). Na rynku pracy trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają przede wszystkim osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych, ale napotykają je równieŝ specjaliści. W końcu 21 r. zarejestrowanych było 79,7 tys. kobiet posiadających zawody zaliczane do grupy pracowników przy pracach prostych, w tym długotrwale bezrobotne stanowiły 36% (tj. 28,7 tys. kobiet). Najliczniejszą kategorię stanowiły jednak kobiety z zawodami w grupie pracowników usług i sprzedawców, których było 249,2 tys. osób i stanowiły one 24,6% ogółu zarejestrowanych kobiet. 14

Ranking 15 zawodów według malejącej liczby bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących w końcu 21 r. Zawód Ogółem Bez zawodu Posiadający zawody w tym: Sprzedawca Technik ekonomista Krawiec Kucharz Szwaczka Sprzątaczka biurowa Technik prac biurowych Fryzjer Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Robotnik gospodarczy Ekonomista Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego Technik handlowiec Cukiernik Kelner Zarejestrowani bezrobotni ogółem w liczbach bezwzgl. 1 954 76 369 788 1 584 918 147 241 43 115 34 288 31 84 23 815 22 819 23 62 15 28 23 847 35 699 17 57 13 693 13 658 14 265 11 868 1 3 6 8 11 13 12 19 1 4 14 24 25 22 27 w tym zarejestrowane bezrobotne kobiety w liczbach bezwzgl. 1 14 792 22 358 812 434 132 145 37 45 33 53 25 481 23 492 22 193 2 533 14 46 13 528 13 243 13 13 1 833 1 37 1 22 1 136 ranking ranking 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 w % do ogółu bezrob. 51,9 54,7 51,3 89,7 85,9 97,7 8,1 98,6 97,3 87, 95,9 56,7 37,1 74,8 79,1 75,5 71,5 85,4 Cztery na dziesięć kobiet posiadało jeden z 15 zawodów wymienionych w powyŝszym rankingu, łącznie 39,2 tys. bezrobotnych kobiet (38,4% ogółem bezrobotnych kobiet). Są to równocześnie zawody zdominowane przez kobiety. Wśród bezrobotnych szwaczek aŝ 98,6% stanowiły kobiety, wśród krawców 97,7%, a wśród sprzątaczek biurowych 97,3%. W rankingu zawodów bezrobotnych kobiet pierwsze miejsce pod względem liczebności zajmowali sprzedawcy 132,1 tys. osób. Natomiast pierwsze miejsce wśród zawodów nierobotniczych zajął technik ekonomista. W końcu 21 r. zarejestrowanych było 37 tys. bezrobotnych kobiet w tym zawodzie. *Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 21 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, z dnia 17 maja 21 r., poz. 537) została zmieniona dotychczas obowiązująca klasyfikacja z 27 r. W klasyfikacji zawodów i specjalności z 21 r., w porównaniu z klasyfikacją z 27 r., zmieniono liczbę grup zawodów, nazwy niektórych grup oraz wprowadzono 564 nowe zawody i specjalności. Ze względu na fakt, Ŝe klucz przejścia pomiędzy poprzednią klasyfikacją a obecnie obowiązującą jest niejednoznaczny, nie jest moŝliwe porównywanie danych. Opracowano: Wydział Analiz i Statystyki (JMŁ, MB) 15