Informacja o bezrobotnych według grup zawodów i specjalności w I półroczu 2006 roku UWAGI OGÓLNE 1. Opracowanie zawiera dane statystyczne opracowane za podstawie Załącznika nr 3 do sprawozdania MGiP-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. 2. Podstawę do sporządzania statystyki bezrobotnych według zawodów i specjalności stanowią następujące akty prawne: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 (Dz. U. Nr 178, poz. 1482, z późn. zm.); Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2005r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2006 (Dz. U. Nr 206, poz. 1707, z późn.zm.); Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644). 3. Statystyka bezrobotnych poprzednio pracujących jest sporządzana według zawodu w jakim poszukują pracy bezrobotni i do wykonania tego zawodu mają odpowiednie kwalifikacje potwierdzone świadectwem szkolnym lub innym dokumentem bądź odpowiednim stażem pracy w danym zawodzie (udokumentowana ciągłość pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie). Grupa bez zawodu obejmuje osoby nie spełniające warunków: Nie posiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia szkoły lub odpowiedniego kursu; Nie posiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie.
Grupa bez zawodu dotyczy przede wszystkim osób z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym oraz osób posiadających wykształcenie średnie ogólnokształcące, jeżeli po ukończeniu (bądź nie ukończeniu) szkoły nie ukończyły kursu na którym zdobyły odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz dyplom uprawniający ich do wykonywania danego zawodu, a także nie przepracowały w danym zawodzie minimum 1 roku bądź pracowały w danym zawodzie ponad 1 rok, lecz nie miały ciągłości pracy w tym zawodzie. 4. Statystyka z zakresu zawodów i specjalności zarejestrowanych bezrobotnych jest sporządzana na podstawie: załącznika do wcześniej wspomnianego rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania; Informacji zawartych w karcie rejestracyjnej bezrobotnego. 5. Podstawową jednostką sprawozdawczą w zakresie sporządzania statystyki bezrobotnych według zawodów i specjalności są powiatowe urzędy pracy, które tworzą dla własnego rejonu (łącznie z filiami) bazę danych w oparciu o dane jednostkowe. W bazie danych podawane są informacje dla każdego zawodu (specjalności) przy zastosowaniu 6-cyfrowego symbolu zawodu według załącznika klasyfikacja zawodów i specjalności do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy. Integralną częścią sprawozdawczości o rynku pracy jest statystyka bezrobotnych według zawodów i specjalności. W końcu I półrocza 2005 roku wśród zarejestrowanych bezrobotnych 2401482 osoby posiadało zawód (specjalność). W porównaniu do stanu z końca I półrocza 2004 roku odnotowano wśród tej populacji spadek o 233417 osób (o 8,9%). Względny spadek był zatem silniejszy niż odnotowany w analogicznym okresie wśród całej populacji bezrobotnych ( o 7,9%). Populacja bezrobotnych nie posiadających zawodu, tzw. grupa bez zawodu spadła z 425873 osób (stan w końcu I półrocza 2005r.) do 406517 osób (stan w końcu I półrocza 2006r.) czyli o 19356 osób (4,5%). Bezrobotni bez zawodu stanowili w 2
końcu I półrocza 2006 r. 16,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (w końcu I półrocza 2005r. 15,1%). Według klasyfikacji zawodów i specjalności najbardziej zagregowany poziom obejmuje 10 wielkich grup zawodowych. Kształtowanie się napływu wg wielkich grup zawodowych w I półroczu 2005 i 2006 roku ilustruje poniższa tabela: Napływ bezrobotnych w Wzrost/spadek(-) do 2005r. Grupy zawodowe I półroczu roku: 2005 2006 w osobach w % Ogółem 1273606 1293713 20107 1,6 z tego: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 4590 5355 765 16,7 Specjaliści 114602 114916 314 0,3 Technicy i inny średni personel 233199 233160-39 0,0 Pracownicy biurowi 56823 52504-4319 -7,6 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 146533 148887 2354 1,6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 23047 23425 378 1,6 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 339994 327319-12675 -3,7 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 55398 52767-2631 -4,7 Pracownicy przy pracach prostych 104932 111046 6114 5,8 Siły zbrojne 1058 2223 1165 110,1 Bez zawodu 193430 222111 28681 14,8 Źródło: załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01 Na podstawie danych przedstawionych w tabeli można zauważyć, że w porównywanym okresie spadek liczby rejestrujących się bezrobotnych odnotowano w 4-ch z 10-ciu wielkich grup zawodowych. Najsilniejszy względny spadek miał miejsce w wielkiej grupie pracownicy biurowi ( o 7,6% tj. o 4,3 tys. osób) oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (o 4,7% tj. o 2,6 tys. osób). 3
W grupach o wzroście napływu do bezrobocia najsilniejszy względny wzrost (poza grupą siły zbrojne) odnotowano w grupie przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (o 16,7% tj. o 765 osób). Kształtowanie się liczby zarejestrowanych bezrobotnych wg wielkich grup zawodowych w I półroczu 2005 i 2006 roku przedstawia poniższa tabela: Grupy zawodowe Liczba bezrobotnych wg stanu w końcu I półrocza: Wzrost/spadek(-) do 2005r. 2005 2006 w osobach w % Ogółem 2827355 2487574-339781 -12,0 z tego: Przedstawiciele władz publicznych wyżsi urzędnicy i kierownicy 10134 10718 584 5,8 Specjaliści 148245 138731-9514 -6,4 Technicy i inny średni personel 385489 347488-38001 -9,9 Pracownicy biurowi 132034 110318-21716 -16,4 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 394454 349501-44953 -11,4 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 81657 70572-11085 -13,6 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 785322 652487-132835 -16,9 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 128072 108224-19848 -15,5 Pracownicy przy pracach prostych 334721 290562-44159 -13,2 Siły zbrojne 1354 2456 1102 81,4 Bez zawodu 425873 406517-19356 -4,5 Źródło: załącznik 3 do sprawozdania MPiPS 01 Biorąc pod uwagę liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w porównywanym okresie spadek tej liczby odnotowano w 8-miu wielkich grupach zawodów, przy czym najsilniejszy w takich grupach, jak: - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy o 16,9% (o 132835 osób); - pracownicy biurowi 16,4% (o 21716 osób); - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń o 15,5% (o 19848 osób). Grupa pracownicy biurowi były jednocześnie grupą charakteryzującą się również jednym z najsilniejszych względnym spadkiem napływu do bezrobocia. 4
W 2-ch pozostałych wielkich grupach zawodów wzrost napływu przełożył się na wzrost liczby bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy. Największy względny wzrost liczby ofert pracy zgłoszonych przez pracodawców do urzędów pracy w analizowanym okresie wystąpił w grupie wielkiej pracownicy przy pracach prostych (60,0%, o 53,3 tys. ofert). Wzrost ofert pracy przyczynił się do spadku liczby bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy. Drugi pod względem wysokości względny wzrost ofert pracy zgłoszonych przez pracodawców do urzędów pracy w porównywanym okresie wystąpił w grupie operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń o 36,68% (o 10,7 tys. ofert). To również grupa charakteryzująca się nieznacznym spadkiem napływu do bezrobocia w porównywanym okresie (o 4,7%) i spadkiem w analogicznym okresie liczby bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy (o 15,5%, o 19,8 tys. osób). Znaczny względny wzrost liczby ofert odnotowano także w grupie wielkiej robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy o 33,4% (o 30,5 tys. ofert), który przy jednoczesnym, odnotowanym w tej grupie w porównywanym okresie nieznacznym spadku napływu do bezrobocia (o 3,7%, o 12,7 tys. osób), spowodował w efekcie spadek liczby bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy (o 16,9%, o 132,8 tys. osób). Minimalny spadek liczby ofert pracy odnotowano jedynie (poza grupą siły zbrojne) w wielkiej grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (o 3,8%, o 173 oferty). Pomimo tego, nieznaczny wzrost napływu, który wystąpił w tej grupie nie spowodował wzrostu liczby zarejestrowanych bezrobotnych w porównywanym okresie (spadek o 13,6%, o 11,1 tys. osób). W rankingu zawodów i specjalności, w końcu I półrocza 2006r. najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w następujących zawodach: - sprzedawca - 210545 osób (8,5% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych), - asystent ekonomiczny - 63 210 osób (2,5% ogółu), - ślusarz - 60437 osób (2,4% ogółu), - krawiec - 57887 osób (2,3% ogółu), - kucharz - 52042 osoby (2,1% ogółu). 5
Kształtowanie się liczby ofert zgłoszonych przez pracodawców wg wielkich grup zawodowych w I półroczu 2004 i 2005 roku przedstawia poniższa tabela: Grupy zawodowe Liczba ofert zgłoszonych w I półroczu: Wzrost/spadek(-) do 2005r. 2005 2006 w liczbach w % Ogółem 427292 555939 128647 30,1 Z tego: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 2764 3366 602 21,8 Specjaliści 26022 28101 2079 8,0 Technicy i inny średni personel 60688 63807 3119 5,1 Pracownicy biurowi 58423 69533 11110 19,0 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 63017 77889 14872 23,6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 4509 4336-173 -3,8 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 91387 121897 30510 33,4 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 29188 39877 10689 36,6 Pracownicy przy pracach prostych 88738 142003 53265 60,0 Siły zbrojne 153 9-144 -94,1 Bez zawodu 2403 5121 2718 113,1 Źródło: załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01 6