ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W I PÓŁROCZU 2010 r.

Transkrypt

1 ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W I PÓŁROCZU 2010 r. RZESZÓW, SIERPIEŃ 2010

2 Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Rzeszów, ul. Króla Kazimierza 7 Tel/fax (17) Publikacja bezpłatna Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Przedruk opracowania w całości lub części oraz wykorzystanie danych dozwolone jest wyłącznie z podaniem źródła

3 Spis treści Wstęp Aktywność ekonomiczna ludności województwa podkarpackiego 5 2. Bezrobotni na rynku pracy Stopa bezrobocia Zmiany w ewidencji osób bezrobotnych Bezrobotni z prawem do zasiłku Bezrobotni zamieszkali na wsi Bezrobotni według płci Bezrobotni według wieku Bezrobotni według poziomu wykształcenia Bezrobotni według stażu pracy Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności Bezrobotni według zawodów Bezrobotne kobiety Zmiany w ewidencji bezrobotnych kobiet Bezrobotne kobiety z prawem do zasiłku Bezrobotne kobiety zamieszkałe na wsi Bezrobotne kobiety według wieku Bezrobotne kobiety według wykształcenia Bezrobotne kobiety według stażu pracy Bezrobotne kobiety według czasu pozostawania bez pracy Bezrobotne kobiety według Polskiej Klasyfikacji Działalności Bezrobotne kobiety według zawodów Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy Pozostałe grupy ujmowane w statystykach urzędów pracy Oferty pracy Wydatki z Funduszu Pracy na programy promocji zatrudnienia Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników 36 Podsumowanie 37 Aneks statystyczny. 40 Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 3

4 Wstęp Niniejsze opracowanie powstało w ramach projektu pt. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy realizowanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem opracowania jest pokazanie ogólnych tendencji i zjawisk zachodzących na rynku pracy województwa podkarpackiego w okresie I półrocza 2010 r. Materiał powstał w oparciu o dane statystyczne pochodzące ze sprawozdań o rynku pracy (MPiPS-01 i MPiPS-02). Wykorzystano także informacje zawarte w publikacjach Urzędu Statystycznego w Rzeszowie, jak również dane publikowane przez GUS. Pierwszy rozdział opracowania zawiera ogólne informacje na temat aktywności ekonomicznej ludności oraz zatrudnienia na Podkarpaciu. Rozdział drugi zawiera dokładną charakterystykę bezrobocia, z uwzględnieniem jego struktury. W rozdziale trzecim przedstawiono sytuację bezrobotnych kobiet, a w szczególności strukturę bezrobocia w tej grupie. Kolejne dwa rozdziały są poświęcone bezrobotnym będącym w szczególnej sytuacji na rynku pracy, a także pozostałym grupom, które są ujmowane w statystykach urzędów pracy. Rozdział szósty zawiera informacje na temat ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy, natomiast następne dwa rozdziały opisują wydatki z Funduszu Pracy na programy promocji zatrudnienia oraz zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników. Całość opracowania zamyka podsumowanie, w którym zawarte zostały najważniejsze tendencje i zjawiska zachodzące na wojewódzkim rynku pracy w okresie I półrocza 2010 r. Ostatnią częścią materiału jest aneks statystyczny, w którym znajdują się tabelaryczne zestawienia danych statystycznych dotyczących bezrobocia na Podkarpaciu w omawianym okresie. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 4

5 1. Aktywność ekonomiczna ludności województwa podkarpackiego Według danych BAEL w I kwartale br. 1 liczba ludności w wieku 15 lat i więcej wynosiła 1711 tys., z czego aktywni zawodowo stanowili 55,8%, a bierni zawodowo 44,2%. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, liczba aktywnych zawodowo zmniejszyła się o 1,4%, a biernych zawodowo o 2,3%, przy czym liczba pracujących zmniejszyła się o 4,4%, a liczba bezrobotnych zwiększyła się o 25%. Biorąc pod uwagę płeć, większy spadek liczby pracujących zaobserwowano wśród kobiet (o 5,4%) niż mężczyzn (o 3,5%), patrząc na miejsce zamieszkania, to większy spadek liczby pracujących zanotowano na wsi (o 5,3%) niż w mieście (o 2,8%). Wykres 1. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia w I kwartale 2010 r. Źródło: US w Rzeszowie Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim I kwartał 2010 r. 1 W związku z tym, że w momencie przygotowania materiału GUS nie opublikował jeszcze danych za I półrocze 2010 r., wykorzystano dane za I kwartał 2010 r. pochodzące z opracowań Urzędu Statystycznego w Rzeszowie (Aktywność ekonomiczna ludności województwa podkarpackiego I kwartał 2010 r. oraz Biuletyn statystyczny województwa podkarpackiego I kwartał 2010 r.). W rozdziale tym skupiono się głównie na danych dotyczących osób pracujących i biernych zawodowo, gdyż osoby bezrobotne omówione zostały szczegółowo w kolejnych rozdziałach. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 5

6 Wśród pracujących w I kwartale 2010 r. największy odsetek stanowiły osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz zasadniczym zawodowym ( wykres 1). Jedna czwarta pracujących to osoby z wykształceniem wyższym, najniższy zaś odsetek stanowiły osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne, podstawowe, niepełne podstawowe i bez wykształcenia. W grupie biernych zawodowo dominują osoby najsłabiej wykształcone, które stanowią blisko 50%, najmniejszy odsetek natomiast stanowią osoby z wykształceniem wyższym. Analizując aktywność ekonomiczną ludności Podkarpacia w I kwartale 2010 r. według wieku, zauważymy iż najwięcej osób pracujących jest w przedziale wiekowym lata, co jest zrozumiałe gdyż jest to okres największej aktywności zawodowej. Najwięcej zaś osób biernych zawodowo było w przedziałach wiekowych 55 lat i więcej (blisko 80%) oraz lata (ok. 70%). Charakterystycznym wskaźnikiem aktywności ekonomicznej jest współczynnik aktywności zawodowej 2, który w I kwartale 2010 r. wynosił 55,8%. Wskaźnik ten był wyższy wśród mężczyzn (62,7%) niż kobiet (49,5%). W porównaniu do I kwartału 2009 r. mierzona tym wskaźnikiem aktywność zawodowa mężczyzn wzrosła o 1,3%, aktywność zawodowa kobiet spadła natomiast o 0,7%. Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, większą aktywność zawodową zaobserwowano na wsi, gdzie kształtowała się ona na poziomie 57,2% i była o 1,7% niższa niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Dla miast wskaźnik ten osiągnął poziom 53,8%. Najwyższy poziom aktywności zawodowej zaobserwowano u osób w wieku lata (86,3%), najniższy zaś wśród osób w wieku 55 lat i więcej (23,3%). W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego wartość tego wskaźnika u osób w wieku lata spadła o 0,4%, a u osób w wieku 55 lat i więcej spadła o 0,6%. Analizując aktywność zawodową ze względu na wykształcenie można zauważyć, iż najbardziej aktywne były osoby z wykształceniem wyższym, gdzie wartość tego wskaźnika wyniosła 83,1%. Najniższą aktywnością zawodową charakteryzowały się osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym, niepełnym podstawowym i bez wykształcenia (zaledwie 20,3%). 2 Współczynnik aktywności zawodowej to udział osób aktywnych zawodowo (pracujących i bezrobotnych) w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 6

7 Tabela 1. Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej (w %) Wyszczególnienie I kw I kw Wzrost/spadek Ogółem 55,6 55,8 +0,2 mężczyźni 61,4 62,7 +1,3 kobiety 50,2 49,5-0,7 miasta 50,6 53,8 +3,2 wieś 58,9 57,2-1,7 Według wieku: lata 27,1 30,7 +3, lata 87,6 85,5-2, lata 86,7 86,3-0, lata 78,7 79,4 +0,7 55 lat i więcej 23,9 23,3-0,6 Według wykształcenia: wyższe 83,5 83,1-0,4 policealne i średnie zawodowe 68,0 70,3 +2,3 średnie ogólnokształcące 43,9 46,2 +2,3 zasadnicze zawodowe 70,5 66,7-3,8 gimnazjalne, podstawowe, niepełne podstawowe i bez wykształcenia 22,6 20,3-2,3 Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim I kw r., US w Rzeszowie. Według danych BAEL, liczba pracujących w województwie podkarpackim w I kwartale 2010 r. wynosiła 830 tys., co stanowiło 86,9% aktywnych zawodowo. W grupie tej przeważali mężczyźni (53,7%) oraz mieszkańcy wsi (62,8%). Ważnym miernikiem charakteryzującym poziom zatrudnienia jest wskaźnik zatrudnienia 3, który w I kwartale wyniósł 48,5%. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego wartość wskaźnika zatrudnienia spadła o 1,3%. Spadek zanotowano zarówno wśród mężczyzn (o 0,6%), jak i kobiet (o 1,8%). Podobnie sytuacja wyglądała 3 Wskaźnik zatrudnienia oznacza udział pracujących w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 7

8 w przypadku mieszkańców miast i wsi, gdzie wartość omawianego wskaźnika spadła odpowiednio o 0,1% i 2,1%. Biorąc pod uwagę wykształcenie, najwyższy wskaźnik zatrudnienia zanotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (76,7%), najniższy natomiast wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym, niepełnym podstawowym oraz bez wykształcenia szkolnego (17,9%). Dość niski wskaźnik zatrudnienia zaobserwowano w grupie osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (35,9%). Tabela 2. Wskaźnik zatrudnienia ludności w wieku 15 lat i więcej (w %) Wyszczególnienie I kw I kw Wzrost/spadek Ogółem 49,8 48,5-1,3 mężczyźni 55,3 54,7-0,6 kobiety 44,7 42,9-1,8 miasta 45,0 44,9-0,1 wieś 53,0 50,9-2,1 Według wieku: lata 18,9 18,8-0, lata 77,1 73,9-3, lata 80,0 77,0-3, lata 72,8 72,2-0,6 55 lat i więcej 23,1 22,4-0,7 Według wykształcenia: wyższe 78,3 76,7-1,6 policealne i średnie zawodowe 60,5 61,5 +1,0 średnie ogólnokształcące 37,6 35,9-1,7 zasadnicze zawodowe 61,4 56,0-5,4 gimnazjalne, podstawowe, niepełne podstawowe i bez wykształcenia 21,0 17,9-3,1 Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim I kw r., US w Rzeszowie. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 8

9 2. Bezrobotni na rynku pracy Na koniec czerwca 2010 roku w województwie podkarpackim zarejestrowanych było ogółem bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca grudnia 2009 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o osób, w porównaniu zaś do analogicznego okresu roku ubiegłego, była wyższa o osób. Spadek liczby bezrobotnych notowano systematycznie co miesiąc od marca do czerwca br. Jedynie w lutym zaobserwowano zwiększenie liczby bezrobotnych w porównaniu do stycznia br. Większość powiatów odnotowała zmniejszenie liczby bezrobotnych w porównaniu do końca ubiegłego roku, przy czym największy spadek nastąpił w powiatach: jasielskim (o 803 osoby), tarnobrzeskim (o 728), brzozowskim (o 638) i przeworskim (o 625). Tylko dwa powiaty zanotowały wzrost liczby bezrobotnych: miasto Rzeszów (o 416 osób) i miasto Przemyśl (o 57 osób). Wykres 2. Zmiany liczby bezrobotnych w województwie podkarpackim I II III IV V VI Źródło: Dane ze sprawozdań MPIPS Stopa bezrobocia Stopa bezrobocia w województwie podkarpackim w końcu czerwca 2010 r. wynosiła 14,7 % (w kraju 11,6 %) i w porównaniu do stanu z końca 2009 roku była o 0,8 pkt. niższa, a w porównaniu do czerwca 2009 r. była o 0,6 pkt. wyższa. W odniesieniu do końca ubiegłego roku, spadek wartości tego wskaźnika odnotowano w 23 powiatach, w jednym powiecie stopa bezrobocia pozostała na tym samym poziomie, w jednym natomiast Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 9

10 zaobserwowano jej wzrost (o 0,3 pkt. w mieście Rzeszowie). Rozpiętość pomiędzy najwyższą, a najniższą stopą bezrobocia wyniosła na koniec czerwca br. 16,2 pkt. Najwyższą wartość wskaźnika zanotowano w powiatach: brzozowskim (22,9%), niżańskim (22,0%), bieszczadzkim, leskim (po 21,8%), strzyżowskim (20,3%) i przeworskim (20,2%). Najniższą stopę bezrobocia natomiast zaobserwowano w miastach: Krośnie (6,7%) oraz Rzeszowie (7,5%). Rys. 1. Terytorialne rozmieszczenie stopy bezrobocia wg stanu na r. mielecki 13,3 % dębicki 11,8 % jasielski 17,2% Tarnobrzeg 13,4% tarnobrzeski 13,7% kolbuszowski 15,2% ropczycko sędziszowski 15,6% strzyżowski 20,3 % Krosno 6,7 % krośnieński 17,3% Stalowowolski 13,6 % rzeszowski 12,2% Rzeszów 7,5% brzozowski 22,9% sanocki 13,2 % niżański 22,0 % łańcucki 14,9 % leżajski 17,9% lubaczowski 17,4 % przeworski 15,9% przemyski 20,2% bieszczadzki 21,8% jarosławski 17,4% Przemyśl 18,9 % % i pow. leski 21,8 % Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 10

11 2.2 Zmiany w ewidencji osób bezrobotnych W okresie I półrocza 2010 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się bezrobotnych tj. o osoby mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Spośród ogólnej liczby nowo zarejestrowanych 21,3% stanowiły osoby zarejestrowane po raz pierwszy, a 78,7% powracające do ewidencji po raz kolejny ( w I półroczu 2009 r. osoby nowo zarejestrowane po raz pierwszy stanowiły 22,8%, a po raz kolejny 77,2%). Powtórne rejestracje dotyczyły osób, które po okresie szkolenia lub krótkotrwałego zatrudnienia powracały do ewidencji urzędów pracy nie znajdując na rynku pracy względnie trwałego zatrudnienia. W I półroczu br. najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowało się w powiatach: - Rzeszowie (5 258), - rzeszowskim (5 028), - mieleckim (4 988), - dębickim (4 737), - jasielskim (4 565), Najmniej osób zarejestrowało się w powiatach: - bieszczadzkim (993), - leskim (1 237), - Krośnie (1 594), - tarnobrzeskim (1 601), - Tarnobrzegu (1 615). W ciągu sześciu miesięcy br. z powiatowych urzędów pracy wyrejestrowało się osób, tj. o więcej niż w I półroczu 2009 r. Spośród ogółu wyrejestrowanych 41,9% stanowiły osoby, które podjęły pracę, z tego 25,3% osoby wyłączone z tytułu podjęcia pracy subsydiowanej. Częstym powodem wyłączenia z ewidencji bezrobotnych było również niepotwierdzenie gotowości do pracy. Z tego powodu wyłączono bezrobotnych, którzy stanowili jedną czwartą wyrejestrowanych. W okresie I półrocza 2010 r. z ewidencji bezrobotnych najwięcej osób wyrejestrowano w powiatach: - rzeszowskim (5 472), - mieleckim (5 427), - jasielskim (5 368), - dębickim (5 031), - Rzeszowie (4 842). Najmniej osób wyrejestrowano w powiatach: - bieszczadzkim (1 276), - leskim (1 603), - Krośnie (1 605), - Tarnobrzegu (1 877). W okresie sześciu miesięcy 2010 r. napływ bezrobotnych był o osób mniejszy od odpływu osób z ewidencji urzędów pracy, zupełnie odwrotnie niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, gdzie napływ był o osób większy niż odpływ z bezrobocia. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 11

12 2.3 Bezrobotni z prawem do zasiłku Według stanu na koniec czerwca br. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowanych było bezrobotnych posiadających prawo do pobierania zasiłku tj. o osób mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, kiedy to bezrobotnych posiadało prawo do zasiłku. Osoby te stanowiły 15,4% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. W stosunku do stanu z końca grudnia 2009 roku liczba zasiłkobiorców zmniejszyła się o osoby. Najwyższy udział bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych zaobserwowano w powiatach: leżajskim (22,2%), lubaczowskim (21,1%), przemyskim (19,8%), brzozowskim (18,8%), strzyżowskim (18,6%) i jasielskim (18,5%). Najniższy natomiast udział w powiatach: przeworskim (9,1%), mieleckim (10,6%), ropczycko-sędziszowskim (11,7%) m. Tarnobrzegu (11,9%). Tabela 3. Udział bezrobotnych z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych powiat wg stanu na r. liczba bezrobotnych ogółem liczba zasiłkobiorców bieszczadzki ,5 brzozowski ,8 dębicki ,9 jarosławski ,6 jasielski ,5 kolbuszowski ,7 krośnieński ,7 leski ,2 leżajski ,2 lubaczowski ,1 łańcucki ,1 mielecki ,6 niżański ,6 przemyski ,8 przeworski ,1 ropczycko ,7 sędziszowski rzeszowski ,0 sanocki ,2 stalowowolski ,3 strzyżowski ,6 tarnobrzeski ,2 Krosno ,8 Przemyśl ,6 Rzeszów ,7 Tarnobrzeg ,9 województwo ,4 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01. % Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 12

13 2.4 Bezrobotni zamieszkali na wsi Na koniec czerwca br osób bezrobotnych mieszkało na terenach wiejskich i stanowili oni 61,2% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego liczba bezrobotnych w tej grupie zwiększyła się o osób, a w porównaniu do końca 2009 roku, zmniejszyła o osób. Spośród ogółu osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi, tj. 7,4% posiadało gospodarstwa rolne, których powierzchnia nie przekraczała 2 ha przeliczeniowych. Najwyższy udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobotnych zanotowano w powiatach: przemyskim (100%), brzozowskim (90,7%), krośnieńskim (89,7%), strzyżowskim (87,7%) i kolbuszowskim (85,4%). Najniższy udział zaobserwowano w powiatach: stalowowolskim (40,1%), mieleckim (51,3%), sanockim (53,6%), dębickim (57,4%) oraz bieszczadzkim (58,6%). 2.5 Bezrobotni według płci Na koniec czerwca 2010 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowanych było bezrobotnych kobiet i mężczyzn. Kobiety stanowiły 51% ogółu zarejestrowanych i w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych nieznacznie spadł (na koniec czerwca 2009 roku wynosił 51,7%). W porównaniu do końca 2009 r. udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych nieznacznie wzrósł (o 0,9%). Wykres 3. Struktura bezrobotnych w województwie podkarpackim wg płci (w %) ,7 51,0 48,3 49, kobiety mężczyźni Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 13

14 Na koniec I półrocza br. wyższy udział kobiet niż mężczyzn w populacji bezrobotnych zanotowano w 16 powiatach (w analogicznym okresie 2009 roku kobiety stanowiły ponad połowę zarejestrowanych bezrobotnych w 8 powiatach). Najwyższy udział kobiet w populacji osób bezrobotnych zaobserwowano w powiatach: brzozowskim (58,8%), dębickim (57%) i tarnobrzeskim (54,9%). Najniższy natomiast udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w powiatach: leskim (45,1%), łańcuckim (45,5%) i lubaczowskim (46,7%). 2.6 Bezrobotni według wieku Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2010 r. przeważały osoby w wieku lat, które stanowiły niemal jedną trzecią oraz osoby w wieku lat stanowiące blisko jedną czwartą ogółu bezrobotnych. Stosunkowo liczną grupę (18,7%) stanowiły osoby w wieku lata, najmniej zaś wśród bezrobotnych było osób w wieku 60 lat i więcej (1,1%). Wykres 4. Struktura bezrobotnych w województwie podkarpackim wg wieku (w %) ,2 24,0 30,8 30,9 20,4 19,8 18,9 18, lat i więcej 4,9 5,6 0,8 1,1 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego struktura bezrobotnych uległa nieznacznym zmianom. Wśród osób młodych, w przedziałach wiekowych lata i lata sytuacja uległa niewielkim wahaniom. W przypadku osób w wieku lata i lata zauważalny jest minimalny spadek. Największe zmiany zaszły w grupie wiekowej lat, gdzie na przestrzeni minionego roku zauważalny jest wzrost osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (o 0,7%). W porównaniu do końca 2009 roku spadek bezrobotnych zaobserwowano jedynie w przedziale wiekowym lata (o 1,3%), w pozostałych kategoriach wiekowych zauważalny był wzrost Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 14

15 bezrobotnych, przy czym największy w przedziałach lata (o 0,6%) i lat (o 0,5%). Żadnych zmian natomiast nie zauważono w przypadku kategorii wiekowej lata, gdzie procentowy udział utrzymał się na poziomie 19,8%. 2.7 Bezrobotni według poziomu wykształcenia Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia, już od dłuższego czasu w rejestrach urzędów pracy dominują osoby słabo wykształcone. Według stanu na koniec czerwca 2010 roku wykształceniem zasadniczym zawodowym legitymowało się 30,6% ogółu zarejestrowanych na Podkarpaciu bezrobotnych, a wykształceniem gimnazjalnym i poniżej 22,2%. Liczną grupę stanowiły też osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (25,7%). Najmniej było osób z wykształceniem wyższym (10,3%), jednak od kilku lat można zaobserwować systematyczny wzrost tej grupy osób wśród bezrobotnych. Wykres 5. Struktura bezrobotnych w województwie podkarpackim wg wykształcenia (w %) ,7 25,7 31,3 30, , ,2 10,3 10,8 11,1 5 0 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 W porównaniu do I półrocza 2009 r. największy wzrost bezrobotnych nastąpił w grupie osób z wykształceniem wyższym (o 1,1%), niewielki wzrost (o 0,3%) zauważalny jest wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Na tym samym poziomie utrzymał się udział osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (25,7%). W przypadku dwóch kategorii zaobserwowano spadek bezrobotnych, wśród osób Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 15

16 z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej o 0,8%, a wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym o 0,7%. W porównaniu do końca roku 2009 wzrost udziału wśród ogółu bezrobotnych zaobserwowano w przypadku trzech kategorii: u osób z wykształceniem wyższym (o 0,1%), u osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (o 0,2%) oraz wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 0,8%). Spadek natomiast nastąpił w przypadku osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o 0,9%) oraz gimnazjalnym i poniżej (o 0,3%). 2.8 Bezrobotni według stażu pracy Już od dłuższego czasu w rejestrach bezrobotnych najwięcej jest osób nieposiadających udokumentowanego stażu zawodowego. Na koniec czerwca br. stanowili oni 26,9% ogółu bezrobotnych. Drugą dość liczną grupę (21,7%) stanowiły osoby posiadające staż pracy od 1 do 5 lat. Najrzadziej zaś w urzędach pracy rejestrują się osoby posiadające najdłuższy staż pracy tj. 30 lat i więcej (2,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych). W porównaniu do końca czerwca roku poprzedniego struktura bezrobotnych wg stażu pracy uległa nieznacznym zmianom. W niewielkim stopniu wzrósł udział osób bezrobotnych bez stażu pracy, ze stażem lat i stażem 30 lat i więcej, a także wśród osób ze stażem 1-5 lat. Spadek natomiast zaobserwowano w przedziałach do 1 roku, 5-10 lat oraz lat stażu pracy. Podobnie sytuacja wygląda, kiedy porównamy omawiany okres z końcem 2009 roku, z tą różnicą, że niewielkiemu spadkowi uległ odsetek bezrobotnych bez stażu pracy (na koniec 2009 roku wynosił 27,1%). Wykres 6. Struktura bezrobotnych w województwie podkarpackim wg stażu pracy (w %) 30,0 25, ,6 21,7 26,8 26,9 20,0 15,0 14,1 14,0 12,8 12,6 14,5 14,0 10,0 8,2 8,6 5,0 2,0 2,2 0,0 do 1 od 1-5 od 5-10 od od i więcej bez stażu pracy Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS-01 Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 16

17 2.9 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Według stanu na 30 czerwca 2010 r. wśród ogółu zarejestrowanych w województwie podkarpackim bezrobotnych przeważały osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Łącznie stanowiły one 38,3%, z tego 19,2 % pozostawało bez pracy powyżej 24 miesięcy. Blisko jedna czwarta bezrobotnych pozostawała bez pracy od 6 do 12 miesięcy, najmniej natomiast bezrobotnych (8,6%) pozostawało bez zatrudnienia do 1 miesiąca. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego znacznie zwiększył się udział osób pozostających bez pracy od 12 do 24 miesięcy (o 6,5%), a także pozostających bez pracy od 6 do 12 miesięcy (o 3%). Spadł natomiast odsetek bezrobotnych, którzy nie pracowali ponad 2 lata, a także od 3 do 6 miesięcy (w obu przypadkach o 2,7%). Zmniejszył się też udział bezrobotnych pozostających bez pracy od 1 do 3 miesięcy (o 2,6%) oraz do 1 miesiąca (o 1,4%). Wykres 7. Struktura bezrobotnych w województwie podkarpackim wg czasu pozostawania bez pracy (w %) 25,0 20, ,6 19,3 16,6 20,6 23,6 21,9 19,1 19,2 15,0 13,0 12,6 10,0 10,0 8,6 5,0 0,0 do pow. 24 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPiPS Bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności Na koniec czerwca 2010 roku populacja bezrobotnych, którzy pracowali przed zarejestrowaniem się w urzędach pracy wynosiła osoby tj. 73,1% ogółu zarejestrowanych (w czerwcu 2009 roku osób tj. 73,2 %). Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 17

18 Spośród bezrobotnych poprzednio pracujących: osoby tj. 73,5,% pracowało wcześniej w zakładach sektora prywatnego (w czerwcu 2009 r osób tj. 70,1 % ), osób tj. 18,4% w zakładach sektora publicznego (w czerwcu 2009 r osób tj. 22,5 % ), osoby tj. 8% (w czerwcu 2009 r osób tj. 7,4%) w zakładach o niezidentyfikowanym rodzaju działalności. Najwięcej bezrobotnych pracowało poprzednio w zakładach pracy należących do sekcji: przetwórstwo przemysłowe ( osób), handel i naprawy (18 933), budownictwo (10 675), pozostała działalność usługowa (5 162) oraz administracja publiczna i obrona narodowa (5 074). Najmniej natomiast bezrobotnych pracowało poprzednio w zakładach z sekcji: górnictwo i wydobywanie (38) oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną (52). W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego największy wzrost bezrobotnych poprzednio pracujących można zauważyć w sekcjach: handel hurtowy i detaliczny (o osoby), budownictwo (o 3 075) oraz administracja publiczna i obrona narodowa (o osób). Największy spadek zaobserwowano w sekcjach: transport i gospodarka magazynowa (o osób) oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o osoby). Tabela 4. Bezrobotni poprzednio pracujący według Polskiej Klasyfikacji Działalności Wybrane sekcje PKD bezrobotni poprzednio pracujący wg stanu na r. w tym: ze zwolnień z przyczyn dot. zakładu pracy oferty pracy zgłoszone w I półr roku Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Ogółem Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01.zał.2 Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 18

19 2.11 Bezrobotni według zawodów W I półroczu 2010 roku wśród bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy najwięcej było osób reprezentujących następujące grupy zawodów: - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy osób, - technicy i inny średni personel osób, - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy osób. Sporą grupę stanowiły też osoby bez zawodu (27 207). Najmniej bezrobotnych natomiast zarejestrowanych było w następujących grupach zawodów: - rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy osób, - pracownicy biurowi osoby, - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń osoby. Tabela 5. Bezrobotni wg grup zawodów Wzrost lub Stan na Kody spadek Grupy zawodów zaw w stos. do Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy Parlamentarzyści, politycy, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze Kierownicy dużych i średnich organizacji Kierownicy małych przedsiębiorstw Specjaliści Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Specjaliści szkolnictwa Pozostali specjaliści Technicy i inny średni personel Średni personel techniczny Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy biurowi Pracownicy obsługi biurowej Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Pracownicy usług osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Rolnicy Ogrodnicy Leśnicy i rybacy Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Górnicy i robotnicy budowlani Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 19

20 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Operatorzy i monterzy maszyn Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy przy pracach prostych Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Siły zbrojne Siły zbrojne Bez zawodu Razem Źródło: Załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 20

21 3. Bezrobotne kobiety Na koniec czerwca 2010 roku w województwie podkarpackim zarejestrowanych było bezrobotnych kobiet, które stanowiły 51% ogółu bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca grudnia 2009 r. liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła się o osób, natomiast w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, liczba bezrobotnych kobiet była wyższa o osób. Spadek liczby bezrobotnych kobiet notowano systematycznie co miesiąc od stycznia do czerwca br., przy czym największy spadek nastąpił w kwietniu (o osób w porównaniu do marca br.) Większość powiatów odnotowała zmniejszenie liczby bezrobotnych kobiet w porównaniu do końca ubiegłego roku, przy czym największy spadek nastąpił w powiatach: tarnobrzeskim (o 311 osób), rzeszowskim (o 302), strzyżowskim (o 286) i jasielskim (o 285). W pięciu powiatach natomiast wzrosła liczba zarejestrowanych kobiet pozostających bez pracy, największy wzrost nastąpił w Rzeszowie (o 230 osób). Wykres 8. Zmiany liczby bezrobotnych kobiet w województwie podkarpackim I II III IV V VI Źródło: Dane ze sprawozdań MPIPS Zmiany w ewidencji bezrobotnych kobiet W okresie I półrocza 2010 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się bezrobotnych kobiet tj. o mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Spośród ogólnej liczby nowo zarejestrowanych kobiet 21,9% stanowiły osoby zarejestrowane po raz pierwszy, a 78,1% powracające do ewidencji po raz kolejny ( w I półroczu 2009 r. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 21

22 sytuacja wyglądała identycznie). Powtórne rejestracje dotyczyły tych kobiet, które po okresie szkolenia lub krótkotrwałego zatrudnienia powracały do ewidencji urzędów pracy nie znajdując na rynku pracy trwałego zatrudnienia. W I półroczu br. najwięcej bezrobotnych kobiet zarejestrowało się w powiatach: - Rzeszowie (2 555), - mieleckim (2 483), - rzeszowskim (2 324), - dębickim (2 319). Najmniej bezrobotnych kobiet zarejestrowało się w powiatach: - bieszczadzkim (427), - leskim (530), - tarnobrzeskim (648), - Tarnobrzegu (683). W ciągu sześciu miesięcy br. z powiatowych urzędów pracy wyrejestrowały się kobiety, tj. o więcej niż w I półroczu 2009 r. Spośród ogółu wyrejestrowanych kobiet 36,8% stanowiły osoby, które podjęły pracę, z tego 24,5% osoby wyłączone z tytułu podjęcia pracy subsydiowanej. Częstym powodem wyłączenia z ewidencji bezrobotnych było również niepotwierdzenie gotowości do pracy. Z tego powodu wyłączono bezrobotnych kobiet. W okresie I półrocza 2010 r. z ewidencji bezrobotnych najwięcej kobiet wyrejestrowano w powiatach: - mieleckim (2 702), - rzeszowskim (2 626), - Rzeszowie (2 325), - dębickim (2 300). Najmniej kobiet wyrejestrowano w powiatach: - bieszczadzkim (577), - leskim (755), - Krośnie (756), - Tarnobrzegu (864). W okresie sześciu miesięcy 2010 r. napływ bezrobotnych kobiet był o osób mniejszy od odpływu kobiet z ewidencji urzędów pracy, zupełnie odwrotnie niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, gdzie napływ był o kobiety większy niż odpływ z bezrobocia. 3.2 Bezrobotne kobiety z prawem do zasiłku Na koniec czerwca br. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowane były bezrobotne kobiety posiadające prawo do pobierania zasiłku. W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba ta nieznacznie wzrosła (na koniec czerwca 2009 r. zarejestrowanych było kobiet z prawem do zasiłku), w porównaniu zaś do końca 2009 r. zaobserwowano spadek w tej grupie (o 676 osób). Bezrobotne kobiety z prawem do zasiłku stanowiły zaledwie 13,3% ogółu bezrobotnych kobiet zarejestrowanych na koniec czerwca br. W przypadku mężczyzn sytuacja wyglądała nieco lepiej, gdyż 17,5% posiadało prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Najwyższy udział bezrobotnych kobiet Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 22

23 posiadających prawo do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych kobiet zanotowano w powiatach: leżajskim (20,9%), lubaczowskim (19,9%), kolbuszowskim (16,5%) i jasielskim (15,4%). Najniższy natomiast udział zanotowano w powiatach: przeworskim (6,6%), ropczycko-sędziszowskim (9,3%), tarnobrzeskim (9,5%) i Tarnobrzegu (10,2%). 3.3 Bezrobotne kobiety zamieszkałe na wsi Na koniec czerwca br. w województwie podkarpackim bezrobotnych kobiet mieszkało na terenach wiejskich, co stanowiło 60,9% ogółu bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w urzędach pracy. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego liczba kobiet w tej grupie zwiększyła się o osoby, a w porównaniu do końca 2009 roku, zmniejszyła o osób. Porównując te dane z danymi dotyczącymi mężczyzn zauważymy, że ich udział był nieznacznie wyższy i wynosił 61,5% w ogólnej liczbie zarejestrowanych mężczyzn. Najwyższy udział kobiet zamieszkałych na wsi w ogólnej liczbie bezrobotnych kobiet zanotowano w powiatach: przemyskim (100%), brzozowskim (91,5%), krośnieńskim (90,0%), strzyżowskim (89,2%) i kolbuszowskim (85,5%). Najniższy udział zaobserwowano w następujących powiatach: stalowowolskim (39,5%), mieleckim (51,8%), sanockim (54,7%), bieszczadzkim (56,1%) oraz dębickim (56,8%). 3.4 Bezrobotne kobiety według wieku Spośród ogółu bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w urzędach pracy na koniec czerwca 2010 r. ponad jedną trzecią stanowiły osoby w przedziale wiekowym między 25 a 34 lata. Drugą liczną grupę stanowiły kobiety w wieku lata. Łącznie kobiety w wieku do 34 lat stanowiły ponad 56% ogółu zarejestrowanych kobiet. Porównując te dane z danymi dotyczącymi mężczyzn zauważymy, iż zjawisko bezrobocia częściej dotyka młode kobiety niż mężczyzn, gdzie odsetek ten jest nieco niższy. Najmniej bezrobotnych kobiet (3,5%) zarejestrowanych było w przedziale wiekowym lat. W tym przedziale wiekowym dominują mężczyźni, którzy stanowili 7,7% ogółu zarejestrowanych mężczyzn. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 23

24 Wykres 9. Bezrobotne kobiety i mężczyźni wg wieku (dane w %, stan na r.) 35,0 33,7 kobiety 30,0 25,0 20,0 23,5 24,6 27,9 21,6 17,9 19,7 17,6 mężczyźni 15,0 10,0 5,0 0, lat i więcej 3,5 7,7 0,0 2,2 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPIPS-01 Jeśli porównamy strukturę bezrobotnych kobiet wg wieku z danymi za I półrocze 2009 r. zauważymy tylko niewielkie zmiany, szczególnie w przedziałach wiekowych lata (spadek o 0,8%) oraz lat (wzrost o 0,7%). 3.5 Bezrobotne kobiety według wykształcenia Porównując wykształcenie bezrobotnych kobiet i mężczyzn zauważymy, iż kobiety przeważają wśród osób z wykształceniem wyższym, średnim ogólnokształcącym, a także policealnym i średnim zawodowym. Mężczyźni z kolei częściej legitymują się wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym. Na koniec czerwca br. największy odsetek wśród bezrobotnych kobiet stanowiły osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (28,7%). Drugą dość liczną grupę stanowiły kobiety z wykształceniem zasadniczym zawodowym (25,8%), najmniej zaś zarejestrowanych było kobiet z wykształceniem wyższym (13,5%). Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 24

25 Wykres 10. Bezrobotne kobiety i mężczyźni wg wykształcenia (dane w %, stan na r.) 40,0 35,0 30,0 25,0 28,7 22,6 25,8 35,6 kobiety mężczyźni 27,1 20,0 15,0 10,0 13,5 7,0 14,5 7,7 17,5 5,0 0,0 wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPIPS-01 W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego zauważalny jest wzrost bezrobotnych z wykształceniem wyższym (o 1,8%) oraz niewielki wzrost kobiet z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 0,3%). Spadek natomiast zanotowano wśród kobiet z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (o 1,1%), a także wśród kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o 1%). 3.6 Bezrobotne kobiety według stażu pracy Spośród ogółu zarejestrowanych kobiet na koniec czerwca br. blisko jedną trzecią stanowiły osoby nie posiadające żadnego stażu zawodowego. Jedna piąta zarejestrowanych bezrobotnych kobiet posiadała staż pracy do 1 roku, najmniej natomiast zarejestrowanych było kobiet ze stażem zawodowym 30 lat i więcej (1,1%). Porównując te dane z danymi dotyczącymi mężczyzn zauważymy, iż kobiety przeważają wśród bezrobotnych bez stażu zawodowego oraz osób mających bardzo krótki staż pracy. Mężczyźni natomiast dominują wśród bezrobotnych ze stażem: 1-5 lat, lat oraz 30 lat i więcej. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 25

26 Wykres 11. Bezrobotne kobiety i mężczyźni wg stażu pracy (dane w %, stan na r.) 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 kobiety mężczyźni 15,4 12,7 20,4 23,0 12,5 12,6 14,0 14,0 do 1 roku i więcej 6,4 10,9 1,1 3,5 30,2 bez stażu 23,4 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPIPS-01 W porównaniu do końca czerwca 2009 r. struktura bezrobotnych kobiet wg stażu pracy uległa tylko minimalnym wahaniom i utrzymała się na podobnym poziomie. Największy wzrost zaobserwowano wśród kobiet o stażu pracy od 1 do 5 lat (o 0,6%), największy spadek zaś wśród kobiet posiadających staż pracy między 10 a 20 lat (o 0,5%). 3.7 Bezrobotne kobiety według czasu pozostawania bez pracy Analizując czas pozostawania bez pracy wśród kobiet zauważymy, iż przeważają osoby długotrwale bezrobotne, pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Na koniec czerwca 2010 roku na terenie województwa podkarpackiego 42,8% bezrobotnych kobiet pozostawała bez pracy powyżej roku, w tym 23,6% powyżej 24 miesięcy. Drugą dość liczną grupę stanowiły kobiety, które nie posiadały zatrudnienia od 6 do 12 miesięcy (22,3%). Najmniej w rejestrach urzędów pracy (8,1%) było bezrobotnych kobiet, które pozostawały bez pracy do 1 miesiąca. Kobiety częściej niż mężczyźni pozostają bez pracy powyżej 1 roku, mężczyźni zaś częściej nie mają zatrudnienia w krótszych okresach czasu. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 26

27 Wykres 12. Bezrobotne kobiety i mężczyźni wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach (dane w %, stan na r.) 25,0 kobiety mężczyźni 22,3 24,9 23,6 20,0 18,7 19,2 19,0 15,0 12,3 13,8 14,5 14,5 10,0 8,1 9,2 5,0 0,0 do pow.24 Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MPIPS-01 Porównując dane z czerwca br. z danymi za I półrocze ubiegłego roku zauważymy, iż wzrósł odsetek bezrobotnych kobiet pozostających bez pracy od 6 do 12 miesięcy (o 2,2%), a także w przedziale miesięcy (o 5,4%). W pozostałych przedziałach natomiast zauważalny był spadek, przy czym największy wśród kobiet pozostających bez pracy powyżej 2 lat (o 4,2%). 3.8 Bezrobotne kobiety według Polskiej Klasyfikacji Działalności Na koniec czerwca 2010 roku grupa bezrobotnych kobiet, które pracowały przed zarejestrowaniem się w urzędach pracy wynosiła osób tj. 69,8% ogółu bezrobotnych kobiet (w czerwcu 2009 r tj. 69,5%). Spośród bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących: osoby tj. 72,4% pracowały wcześniej w zakładach sektora prywatnego (w czerwcu 2009 r osób tj. 68,6 % ), osoby tj. 19,3% w zakładach sektora publicznego (w czerwcu 2009 r osoby tj. 24,2 % ), osób tj. 8,3% (w czerwcu 2009 r osób tj. 7,2%) w zakładach o niezidentyfikowanym rodzaju działalności. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 27

28 Najwięcej bezrobotnych kobiet pracowało poprzednio w zakładach pracy należących do sekcji: handel i naprawy (12 544), przetwórstwo przemysłowe (12 113), pozostała działalność usługowa (2 759) oraz działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (2 379). Najmniej natomiast bezrobotnych kobiet pracowało poprzednio w zakładach z sekcji: górnictwo i wydobywanie (38) i wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną (52). W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego największy wzrost bezrobotnych kobiet poprzednio pracujących można zauważyć w sekcjach: handel hurtowy i detaliczny (o osoby), administracja publiczna i obrona narodowa (o 422 osoby) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (o 417 osób). Największy spadek zaobserwowano w sekcjach: transport i gospodarka magazynowa (o osób) oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 520 osób). Tabela 6. Bezrobotne kobiety poprzednio pracujące według Polskiej Klasyfikacji Działalności Wybrane sekcje PKD Bezrobotne kobiety poprzednio pracujące wg stanu na r. w tym: ze zwolnień z przyczyn dot. zakładu pracy Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Ogółem Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01.zał.2. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 28

29 3.9 Bezrobotne kobiety według zawodów W I półroczu 2010 roku wśród bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w urzędach pracy najwięcej reprezentowało następujące grupy zawodów: - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy kobiet - technicy i inny średni personel , - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Sporą grupę stanowiły też kobiety bez zawodu (14 075). Najmniej bezrobotnych kobiet natomiast zarejestrowanych było w następujących grupach zawodów: - rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1505 kobiet, - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 2 004, - pracownicy biurowi Tabela 7. Bezrobotne kobiety według grup zawodów Grupy zawodów Kody zaw. Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 1 Parlamentarzyści, politycy, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze Kierownicy dużych i średnich organizacji 12 Kierownicy małych przedsiębiorstw 13 Specjaliści 2 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 22 Specjaliści szkolnictwa 23 Pozostali specjaliści 24 Technicy i inny średni personel 3 Średni personel techniczny 31 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 33 Pracownicy pozostałych specjalności Stan na Wzrost lub spadek w stos. do Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 29

30 Pracownicy biurowi 4 Pracownicy obsługi biurowej 41 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 42 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 5 Pracownicy usług osobistych i ochrony 51 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 52 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 6 Rolnicy 61 Ogrodnicy 62 Leśnicy i rybacy 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 64 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7 Górnicy i robotnicy budowlani 71 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 74 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 8 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Operatorzy i monterzy maszyn 82 Kierowcy i operatorzy pojazdów 83 Pracownicy przy pracach prostych 9 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Siły zbrojne 0 Siły zbrojne 01 Bez zawodu 00 Razem 99 Źródło: Załącznik 3 do sprawozdania MPiPS Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 30

31 4. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy W rejestrach powiatowych urzędów pracy figurują również bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Na koniec czerwca br. odnotowano następujące grupy bezrobotnych należących do tej kategorii: bezrobotnych do 25 roku życia (24% ogółu bezrobotnych), w tym kobiet; osoby bezrobotne, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku (1,4%), w tym 1289 kobiet; długotrwale bezrobotnych (53%), w tym kobiet; kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka tj. 11,5 %; bezrobotnych powyżej 50 roku życia (ok. 16%), w tym kobiet; bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych (20,9%), w tym kobiet; bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego (32,3%), w tym kobiety; bezrobotnych bez wykształcenia średniego (52,8%), w tym kobiet; bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia (4,8%), w tym kobiet; bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia (ok. 1%), w tym 51 kobiet; bezrobotnych niepełnosprawnych (3,8%), w tym 2512 kobiet; osoby bezrobotne w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (4,2%), w tym kobiet. 5. Pozostałe grupy ujmowane w statystykach urzędów pracy W ewidencji powiatowych urzędów pracy na terenie województwa podkarpackiego na koniec czerwca 2010 roku odnotowano także : poszukujących pracy, w tym 1377 niepełnosprawnych i niepozostających w zatrudnieniu ( w czerwcu 2009 r. analogicznie: i osób ) cudzoziemców, w tym 86 kobiet ( w czerwcu 2009 r. 104 cudzoziemców, w tym 71 kobiet ). Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 31

32 6. Oferty pracy W okresie I półrocza 2010 roku do powiatowych urzędów pracy na terenie województwa podkarpackiego wpłynęło ofert pracy tj. o ofert więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego (w I półroczu 2009 r. pracodawcy zgłosili ofert). Spośród ogółu zgłoszonych ofert tj. 69% stanowiły oferty pracy subsydiowanej (w I półroczu 2009 r ofert pracy subsydiowanej tj. 65,4%). Ponadto zgłoszono ofert z sektora publicznego, które stanowiły 35,5% ogółu zgłoszonych ofert, pozostałe oferty (64,5%) zgłoszone były przez pracodawców z sektora prywatnego. Wykres 13. Oferty pracy zgłoszone w województwie podkarpackim wg sektora własności sektor prywatny sektor publiczny I półrocze 2009 I półrocze 2010 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPIPS-01 Najwięcej ofert pracodawcy zgłosili w następujących powiatach: - mieście Rzeszowie (4 024), - mieleckim (2 507), - rzeszowskim (2 016). Najmniej ofert zgłoszono w powiatach: - bieszczadzkim (493), - leskim (494), - kolbuszowskim (648). Średnio w miesiącu na jedną ofertę pracy w I półroczu br. przypadało ok. 28 bezrobotnych (w analogicznym okresie ubiegłego roku 31 bezrobotnych). W I półroczu br. w 16 powiatach liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy była równa lub wyższa od średniej w województwie. Wskaźnik ten był najkorzystniejszy w powiatach: m. Rzeszowie (12), m. Krośnie (15), m. Tarnobrzegu (18), mieleckim (21) i przeworskim Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 32

33 (22). Najmniej korzystny natomiast w powiatach: krośnieńskim i przemyskim (po 49) oraz stalowowolskim (41). Analizując zgłoszone oferty pracy wg Polskiej Klasyfikacji Działalności należy podkreślić, że najwięcej ofert zgłosili pracodawcy z sekcji : - administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne ofert tj. 22,4% (w I półroczu 2009 roku ofert tj. 21,6 %), - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle ofert tj. 18,6% ogółu zgłoszonych ofert (w I półroczu 2009 roku ofert pracy tj. 17,8 %), - przetwórstwo przemysłowe oferty tj. 11,1% (w I półroczu 2009 roku ofert tj. 10,8 %), - budownictwo ofert tj. 7,4% (w I półroczu 2009 roku ofert tj. 6,6 %). Oferty pracy kierowane były najczęściej do bezrobotnych z następujących grup zawodów i specjalności: - pracownicy przy pracach prostych oferty tj. 25,2% ogółu zgłoszonych ofert ( w I półroczu 2009 roku ofert tj. 25 %), - pracownicy usług osobistych i sprzedawcy ofert tj. 17,3% (w I półroczu 2009 roku tj. 18,4 %), - technicy i inny średni personel ofert tj. 16% (w I półroczu 2009 roku tj. 16 %), - pracownicy biurowi oferty tj. 15,8% (w I półroczu 2009 roku tj. 17 %), - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy ofert tj. 11,4% ( w I półroczu 2008 roku tj. 10,8 %). Porównując dane dotyczące wolnych miejsc pracy w okresie I półrocza br. z danymi z analogicznego okresu roku poprzedniego zauważymy, iż największe zapotrzebowanie, jak co roku, wystąpiło na pracowników przy pracach prostych, gdzie zanotowano wzrost o 1475 wolnych miejsc pracy. Dużym zainteresowaniem cieszyły się też zawody z grupy zawodów technicy i inny średni personel, gdzie zanotowano wzrost o 917 zgłoszonych wolnych miejsc pracy. Ponadto znaczny wzrost zaobserwowano wśród operatorów i monterów maszyn i urządzeń (o 818) oraz wśród robotników przemysłowych i rzemieślników (o 789). W dalszym ciągu dużym zainteresowaniem cieszy się grupa zawodów pracownicy usług osobistych i sprzedawcy, gdzie zanotowano wzrost o 714 wolnych miejsc pracy. Tabela 8. Wolne miejsca pracy i aktywizacji według zawodów Wzrost lub Grupy zawodów Zgłoszone w ciągu: spadek Kody w stos. zawodów I półrocza I półrocza do I pół r r r. Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy Parlamentarzyści, politycy, wyżsi urzędnicy, zawodowi Działacze Kierownicy dużych i średnich organizacji Kierownicy małych przedsiębiorstw Specjaliści Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 33

34 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Specjaliści szkolnictwa Pozostali specjaliści Technicy i inny średni personel Średni personel techniczny Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy biurowi Pracownicy obsługi biurowej Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Pracownicy usług osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Rolnicy Ogrodnicy Leśnicy i rybacy Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Górnicy i robotnicy budowlani Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Operatorzy i monterzy maszyn Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy przy pracach prostych Pracownicy przy pracach prostych W handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Siły zbrojne Siły zbrojne Bez zawodu Razem * Źródło : Sprawozdanie MPiPS-01 zał. 3. Na podstawie sprawozdań MPiPS-01 w I półroczu 2010 roku do powiatowych urzędów pracy w województwie podkarpackim zgłoszono wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej. Liczba wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej zawarta w powyższym zestawienia uległa zmniejszeniu, ponieważ część pracodawców zrezygnowała z ich realizacji. 7. Wydatki z Funduszu Pracy na programy promocji zatrudnienia W I półroczu 2010 roku środki z Funduszu Pracy na aktywne formy promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu przekazywane były bezpośrednio samorządom powiatowym według określonego algorytmu. Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 34

35 Łączna kwota wydatków poniesionych w tym okresie na aktywne formy promocji zatrudnienia wyniosła w województwie podkarpackim 149 mln zł (w I półroczu 2009 r. 98,7 mln. zł). Z tej kwoty przeznaczono: - 61,8 mln zł (41,5% ogółu wydatków na aktywne formy) na stypendia za okres stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy i za okres nauki, - 38,4 mln zł (25,8%) to środki na podjęcie przez bezrobotnych działalności gospodarczej, - 24,1 mln zł (16,2%) dla pracodawców na wyposażenie i doposażenie stanowisk pracy, - 9 mln zł (6%) na prace interwencyjne, - 7,1 mln zł (4,8%) na roboty publiczne, - 5,4 mln zł (3,6%) na szkolenia, - 3,2 mln zł (2,1%) na pozostałe aktywne formy. Wykres 14. Wydatki z Funduszu Pracy na aktywne formy promocji zatrudnienia w I półroczu 2010 r. szkolenia 2,1% 3,6% 6,0% 4,8% prace interwencyjne 41,5% 16,2% 25,8% roboty publiczne śr. na podjęcie dział.gospodarczej śr. na wypos. i doposażenie stanowisk pracy stypendia pozostałe aktywne formy Źródło: Sprawozdanie MPIPS-02 Dzięki coraz większej puli środków finansowych przeznaczonych z Funduszu Pracy na aktywne formy promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, możliwe jest objecie różnymi formami wsparcia coraz większej grupy osób pozostających bez pracy. W okresie I półrocza 2010 r. najwięcej osób bezrobotnych tj (o więcej niż w I półroczu 2009 r.) skierowanych zostało na staż. Dość dużą grupę tj stanowili bezrobotni, którzy rozpoczęli szkolenie, jednak ich liczba, w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, była niższa (o 497 osób). Do prac interwencyjnych skierowano osoby (o 187 więcej), a przy robotach publicznych znalazło zatrudnienie bezrobotnych (o więcej). Na przygotowanie zawodowe w miejscu pracy skierowano Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 35

36 tylko 42 osoby (w I półroczu 2009 r. 496 bezrobotnych), a do prac społecznie użytecznych 1936 osób (o 175 więcej). W ramach refundacji kosztów utworzenia stanowiska pracy zatrudnienie otrzymało osób (o 1365 więcej), a dotacje na uruchomienie działalności gospodarczej bezrobotnych (o 548 więcej). 8. Zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników W okresie I półrocza 2010 roku zgłoszenia zwolnień i zwolnienia pracowników nie miały tak dużego nasilenia jak w roku poprzednim, kiedy to skala tego zjawiska była duża i niepokojąca. W ciągu sześciu miesięcy br. pracodawcy zgłosili zamiar dokonania zwolnień 803 pracowników z 6 zakładów sektora publicznego oraz 5 zakładów sektora prywatnego (w I półroczu 2009 r. łącznie osób z 31 zakładów z sektora prywatnego i z 6 zakładu sektora publicznego). Na koniec czerwca 2010 r. na dalsze wypowiedzenia oczekiwało jeszcze 666 pracowników w tym 374 osoby z 4 zakładów sektora publicznego i 292 osoby z 2 zakładów sektora prywatnego (w czerwcu 2009 r pracowników w tym 357 osób z 3 zakładów sektora publicznego i osoby z 12 zakładów sektora prywatnego). W I półroczu br. zwolniono łącznie 129 pracowników, w tym 75 osób z 3 zakładów sektora publicznego i 54 osoby z 9 zakładów sektora prywatnego. W analogicznym okresie roku poprzedniego zwolniono łącznie pracowników, w tym 1150 z 9 zakładów sektora publicznego i z 63 zakładów sektora prywatnego. W ciągu sześciu miesięcy br. zgłoszenia zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników zanotowano w następujących powiatach: dębickim, rzeszowskim, sanockim, stalowowolskim oraz w Przemyślu i Rzeszowie. Zwolnień natomiast dokonano w powiatach: brzozowskim, sanockim, stalowowolskim i Rzeszowie. Wykres 15. Osoby zgłoszone do zwolnień i zwolnione przez pracodawców w I półroczu 2010 r zgłoszenia zwolnieo zwolnienia I półrocze 2009 I półrocze 2010 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPIPS-01 Podkarpackie Obserwatorium Rynku Pracy Strona 36