Lublin, dnia 27 lipca 2011 r. Protokół Nr 6/IV/2011 z posiedzenia Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Rady Powiatu w Lublinie W dniu 27 lipca 2011 r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Lublinie odbyło się szóste posiedzenie Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska IV kadencji Rady Powiatu w Lublinie. W spotkaniu uczestniczyło sześciu członków Komisji oraz goście (zał. nr 1 i nr 2). Proponowany porządek obrad komisji przedstawiał się następująco: 1. Otwarcie posiedzenia Komisji. 2. Przyjęcie zaproponowanego porządku obrad. 3. Zapoznanie się z protokołem z posiedzenia Komisji z dnia 28 czerwca 2011 r. 4. Nieprawidłowości przy naliczaniu dopłat rolnikom w oparciu o ortofotomapy (zaniżanie powierzchni gruntów). Zagadnienie przedstawione będzie przez przedstawiciela Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Oddział Regionalny w Lublinie. 5. Kontrola nad skupem płodów rolnych. Temat przedstawiony będzie przez przedstawiciela Departamentu Rolnictwa i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego. 6. Sprawy bieżące. 7. Zamknięcie posiedzenia. Pan Przewodniczący Jan Czubak otworzył szóste posiedzenie Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Poinformował zebranych, że punkt 5 porządku obrad dotyczący kontroli nad skupem płodów rolnych nie zostanie zrealizowany. O zreferowane tego tematu został proszony Urząd Marszałkowski Departament Rolnictwa i Środowiska jednakże przesłał w tej sprawie pismo informujące, że zagadnienia te nie należą do jego kompetencji. Organem właściwym zajmującym się nadzorem nad jakością handlową i obrotem artykułów rolno-spożywczych jest Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Lublinie. Przewodniczący zarządził głosowanie nad porządkiem obrad. Przyjęto jednogłośnie porządek obrad Komisji bez punktu 5. 1
Członkowie Komisji poprzez głosowanie przyjęli protokół z poprzedniego posiedzenia z dnia 28 czerwca 2011 r. Przyjęcie protokołu odbyło się jednogłośnie. Pan Przewodniczący Jan Czubak przedstawił temat spotkania Komisji nieprawidłowości przy naliczaniu dopłat rolnikom w oparciu o ortofotomapy. Powitał przedstawiciela Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Oddział Regionalny w Lublinie Pana Sławomira Rzewuskiego Głównego Specjalistę w Lubelskim Oddziale Regionalnym, Biuro Kontroli na Miejscu i poprosił o zreferowanie tematu. Pan Sławomir Rzewuski poinformował członków Komisji o tym, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pełni funkcję agencji płatniczej, zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej, m.in. płatności bezpośrednich i odpowiada za ich prawidłowe wydatkowanie. W celu zapewnienia prawidłowej obsługi i przyznawania środków finansowych zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 73/2009 (wcześniej rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003) wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do ustanowienia zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli (ZSZiK), w tym do prowadzenia systemu identyfikacji działek rolnych (ang. LPIS). System identyfikacji działek rolnych pozwala na jednoznaczną identyfikację położenia działki rolnej w przestrzeni, aktualnej powierzchni działki rolnej i kontrolę pod względem kwalifikowalności w odniesieniu do danego schematu pomocy. Zgodnie z art. 17 ww. rozporządzenia system identyfikacji działek rolnych ustanawiany jest na podstawie map lub dokumentów ewidencji gruntów lub też innych danych kartograficznych. Korzysta się z technik skomputeryzowanego systemu informacji geograficznych, w tym najlepiej ortoobrazów lotniczych lub satelitarnych, przy zastosowaniu jednolitego standardu gwarantującego dokładność co najmniej równą dokładności kartografii w skali 1:10 000. W związku z etapowym tworzeniem w pełni funkcjonalnego systemu LPIS w latach 2004-2008 kwalifikowanie powierzchni do płatności bezpośrednich prowadzone było przez Agencję w oparciu o Ewidencję Gruntów i Budynków (EGiB) oraz w miarę wykonywania zdjęć satelitarnych i lotniczych, powierzchnię ewidencyjno-gospodarczą - PEG, wyznaczaną w oparciu o ortofotomapę. PEG (Powierzchnia Ewidencyjno Gospodarcza), powierzchnia wyliczana na podstawie danych wektorowych pozyskanych z obrazu ortofotomapy i będąca odpowiednikiem powierzchni użytkowanej rolniczo w ramach działki ewidencyjnej. Ortofotomapa obraz Ziemi uzyskany ze zdjęć lotniczych lub satelitarnych, przetworzonych do postaci metrycznej. Oznacza to, że na ortofotomapie można prowadzić pomiary powierzchni i odległości tak, jak na mapie. 2
Pan Czesław Kasiek zapytał czy zdjęcia robione są z satelity czy są to zdjęcia lotnicze? Pan Rzewuski odpowiedział, że oddział lubelski opiera się na zdjęciach lotniczych. Kontynuując poinformował, że w ramach kontroli administracyjnej działek rolnych zadeklarowanych we wnioskach wykonywane będzie dla każdej działki rolnej w granicach działki ewidencyjnej sprawdzenie, czy powierzchnia tej działki została zadeklarowana zgodnie z właściwym typem powierzchni uprawnionej PEG_JPO Powierzchnia PEG_JPO jest różnicą powierzchni całkowitej działki ewidencyjnej i powierzchni działki ewidencyjnej niepodlegającej płatnościom obszarowym np. wody, zadrzewienia, zakrzewienia, inne. PEG_JPO powstaje poprzez przestrzenne odjęcie od pola odniesienia: 1. pól nieuprawnionych do płatności z tytułu braku dobrej kultury rolnej na dzień 30 czerwca 2003, 2. pól zagospodarowania niefunkcjonalnych na potrzeby JPO: siedlisk (D), terenów komunikacyjnych (K), lasów (L), terenów uprzemysłowionych lub zurbanizowanych (U), wód (W), terenów zadrzewionych lub zakrzewionych (Z), innych terenów nienadających się do działalności rolniczej (I). Ponadto należy podkreślić, że definicja gruntów rolnych kwalifikujących się do płatności bezpośrednich (art. 124 ust. 2 RR nr 73/2009), na podstawie której wyznaczana jest powierzchnia PEG, różni się od definicji użytków rolnych określonych w rozporządzeniu ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454 ze zm.), na podstawie której określane są powierzchnie użytków rolnych w ewidencji gruntów i budynków (EGiB). A zatem powierzchnie użytków rolnych określone w systemie EGiB nie mogą stanowić powierzchni referencyjnej dla płatności bezpośrednich. Jak wskazuje Agencja, dane pozyskiwane z Ewidencję Gruntów i Budynków były często nieaktualne z uwagi na zachodzące w sposób ciągły zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym, np. podziały gruntów, kupno-sprzedaż nieruchomości. Dlatego też od 2009 r., uwzględniając m.in. zalecenia Komisji Europejskiej, ARiMR podjęła decyzję o wykorzystaniu do wyznaczania powierzchni referencyjnych działek rolnych kwalifikujących się do płatności powierzchni ewidencyjno-gospodarczej (PEG) wyznaczanej w oparciu o ortofotomapę. 3
Dane z EGiB będą wykorzystywane jedynie w zakresie identyfikacji i lokalizacji przestrzennej działki rolnej (unikalny identyfikator działki ewidencyjnej) oraz powierzchni całkowitej działki ewidencyjnej z urzędowego rejestru, jakim jest EGiB. Zgodnie z przekazanym przez Agencję stanowiskiem, powierzchnia ewidencyjnogospodarcza (PEG) wyznaczana jest przez ARiMR na podstawie pomiaru powierzchni użytkowanej rolniczo na obrazie ortofotomapy w granicach działki ewidencyjnej. Powierzchnia PEG stanowi powierzchnię użytkowaną rolniczo obejmującą łączną powierzchnię użytków rolnych, a wyznaczana jest jako różnica powierzchni pomiędzy powierzchnią całkowitą działki ewidencyjnej a terenami nieuprawnionymi do płatności (np. lasy, wody, drogi, siedliska mieszkalne itp.), których granice są określone na podstawie ortofotomapy. Pan Czesław Kasiak zapytał czy Agencja nie możliwości dokonywania zmian? Pan Sławomir Rzewuski wyjaśnił, że Komisja Europejska dokonała zmiany w przepisach prawnych i obecnie Agencja może nanosić zmiany. Pan Czesław Kasiak powiedział, że kiedy po raz pierwszy zgłaszał swoje uprawy i wielkość działek na podstawie ewidencji gruntów kontrola z ARiMR wypadła pozytywnie nie było zastrzeżeń do powierzchni działek podanych we wniosku i dopłata została przyznana. Natomiast od kiedy weszły ortofotomapy przestała zgadzać się powierzchnia działek i stąd pytanie: dlaczego tak się dzieje? Pan Sławomir Rzewuski przedstawił stanowisko Agencji: mianowicie, że ortofotomapy są miarodajnym źródłem na podstawie którego Agencja dokonuje weryfikacji danych zawartych we wnioskach składanych przez rolników. Ustalona powierzchnia kwalifikująca się do płatności dla danej działki ewidencyjnej nie może być większa niż maksymalny obszar kwalifikowany (PEG) (art. 7 ust. 1a oraz art. 28 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2008 r. Nr 170, poz.1051, ze zm.). W każdym przypadku pojawienia się w trakcie kontroli powierzchni jakichkolwiek wątpliwości, każdorazowo przeprowadzana jest wizualizacja działek i dokonuje się pomiarów powierzchni. Ponadto w przypadku gdy granica odniesienia lub pole zagospodarowania na danej działce ewidencyjnej nie są poprawnie naniesione na obraz ortofotomapy, natomiast deklaracja rolnika jest większa od powierzchni wyznaczanej przez pracownika Biura Powiatowego ARiMR na podstawie ortofotomapy, rolnik wzywany jest do złożenia wyjaśnień, w odpowiedzi na które powinien dostarczyć dokumenty (kopie mapy ewidencyjnej, wyrys itp.) potwierdzające inny przebieg granicy ewidencyjnej niż widniejąca w systemie LPIS. W takim przypadku pracownik biura powiatowego wykonuje pomiar w obecności rolnika i płatność jest przyznawana do powierzchni ustalonej w trakcie pomiaru. 4
Agencja informuje, że ze względu na stwierdzone rozbieżności pomiędzy deklaracją rolnika, rejestrem ewidencji gruntów i budynków a danymi wyznaczonymi na podstawie ortofotomapy rozpoczęty przez Agencję proces ustalenia powierzchni PEG będzie procesem ciągłym. Proces ten jest nazywany procesem certyfikacji powierzchni kwalifikowanej. W trakcie certyfikacji powierzchni będą uwzględniane informacje pochodzące z wyników kontroli na miejscu metodą inspekcji terenowej i metodą FOTO. Pomiar powierzchni i odległości zgodnie z przepisami prawa geodezyjno-kartograficznego nie może być prowadzony po ukształtowaniu powierzchni terenu, wszystkie pomiary prowadzi się w tzw. rzucie ortogonalnym (prostopadłym). Ortofotomapa jest bezpośrednim odzwierciedleniem tego wymogu. Powierzchnia i odległości są mierzone na ortofotografii, która jest mapą posiadającą skalę i gwarantuje dokładność pomiaru na poziomie 0,25 m do 0,5 m. Pan Jerzy Kotowski zapytał jak określa się punkt wyjściowy do robienia ortofotomapy i zapytał dlaczego pomniejszane są działki? Pan Sławomir Rzewuski powtórzył stanowisko Agencji wyjaśnił, że wyliczeń dokonuje się na podstawie rzutu a nie po ukształtowaniu terenu i stąd rozbieżności Pan Czesław Kasiak zauważył, że jest to niesprawiedliwe i należałoby płacić podatki też według takiego naliczania. Pan Sławomir Rzewuski wyjaśnił, że wektory nakładane są na ortofotomapy i wylicza się powierzchnię działek. Występują rozbieżności informacje przekazywane są do starostw powiatowych rodzą się z tego tytułu problemy. Rolnik może zanegować przekazane wraz z wnioskiem spersonalizowanym dane dotyczące działek referencyjnych (ewidencyjnych) (art. 12 ust. 4 RK 1122/2009) negacja danych powinna zostać odnotowana na załączniku graficznym poprzez naniesienie aktualnych granic odniesienia lub pól zagospodarowania. W przypadku, gdy rolnik zaneguje dane dotyczące powierzchni referencyjnych i została stwierdzona niezgodność z danymi zawartymi w systemie LPIS agencja płatnicza wyjaśnia zgłoszone rozbieżności w ramach kontroli manualnych. Potwierdzenie zgłoszonych rozbieżności musi nastąpić przed dokonaniem płatności (art. 12 ust. 4 akapit 2 RK 1122/2009). Rozbieżności rozpatrywane są przez pracowników Wydziału GIS w BKM OR. Pan Czesław Kasiak zapytał jak nanieść nowe granice jeśli różnica obejmuje np. 2-3 mm których nie da się zaznaczyć na mapie? Pan Sławomir Rzewuski wyjaśnił, że w takim przypadku należy napisać na wniosku, że rolnik nie zgadza się z wyliczoną wielkością działki. Poinformował, że w skali kraju około 8 tys. działek dziennie jest zmienianych w systemie ARiMR. Pan Jan Czubak zauważył, że w rozwiązywaniu problemu naliczania powierzchni działek pomocna byłaby geodezja powiatowa. 5
Pan Sławomir Rzewuski poinformował, że na początku roku pobierane są dane o zmianach wprowadzonych do bazy ewidencji gruntów prowadzonych przez starostwo powiatowe. ARiMR wystąpiła do tut. Starostwa w sprawie 160 działek podzielonych i otrzymała odpowiedź wraz z mapami i będzie mogła dokonać zmian. Jeżeli rolnik nie dostarczył mapki na nową podzieloną działkę to ARiMR będzie sama zdobywać aktualne mapki. Obecnie Agencja odchodzi od danych uzyskiwanych z ewidencji a opiera się o dane uzyskane z ortofotomapy. Pan Czesław Kasiak zapytał jaka jest szansa aby uwagi rolnika zostały uwzględnione? Pan Sławomir Rzewuski wyjaśnił, że wnioski kierowane są do Wydziału, który weryfikuje złożone wnioski. Pan Grzegorz Widelski stwierdził, że niestety takie jest rozporządzenie Komisji Europejskiej i nie mamy na to wpływu. Pan Jan Czubak powiedział, że jest to temat ogromy ale trudno o ostateczne rozstrzygnięcie. Rolnicy nie mogą sobie poradzić, rolników traktuje się nie równo i niesprawiedliwie. Nasze rolnictwo jest na pewno na wyższym poziomie niż rolnictwo we Francji lub Niemczech a urzędasy nie chcą pomóc rolnikowi. Pan Henryk Salasa przysłuchując się stwierdził, że nasuwa się jeden wniosek: obcięcia areału z ortofotomapy wynikają z czynnika ekonomicznego za mniejsze areały są mniejsze dopłaty. Ważne, że powstała komórka powiatowa (wydział w ARiMR) która weryfikuje wnioski rolników. Błędy w naliczaniu powierzchni działek wynikają z błędu który robi ludzka ręka wystarczy nieprecyzyjnie najechać myszką komputera na granice działki i powierzchnia wyjdzie inna niż jest w rzeczywistości. Kontrola z ARiMR weryfikująca wniosek o dopłatę wypadła pozytywnie choć rzadko udaje się w całości potwierdzić areał. Przy kontroli dopuszcza się 0,3% błędu w określaniu powierzchni działek, budynków i tereny dzierżawione, Pan Grzegorz Widelski powiedział, że 2-3 ary to nie dużo ale ważna jest dopłata jaką się otrzymuje należy dążyć aby była tak duża jak np.: w Hiszpanii czy Francji. Ważne jest też aby mówić o problemach które istnieją bo jeśli się milczy to każdy myśli, że jest dobrze. Pan Czesław Kasiak stwierdził, że ważne jest aby wszystkie organizacje w Polsce działały razem i na rzecz polskiego rolnika a nie utrudniały. Pan Kasiak poprosił Pana Sławomira Rzewuskiego o przekazanie przełożonym informacji napływających od młodych rolników ubiegających się o przyznanie pomocy z działania Ułatwianie startu młodym rolnikom prowadzonego przez ARiMR. Zasygnalizował, że występują problemy z listą zamieszczoną w internecie na stronie ARiMR młodych rolników zakwalifikowanych do Programu. Zapytał czy ta lista jest aktualizowana? 6
Pan Sławomir Rzewuski odpowiedział, że nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie ale zgłosi problem swojemu kierownictwu. Przewodniczący Komisji Jan Czubak podziękował przedstawicielowi ARiMR za zreferowanie tematu i przeszedł do kolejnego punktu obrad - spraw bieżących. Poinformował, że tematem kolejnego spotkania będzie: Nadzór nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa. Członkowie Komisji jednogłośnie zaproponowali poruszenie po raz drugi tematu: Skup płodów rolnych. Członkowie Komisji uzgodnili termin spotkania na początek września. Przewodniczący Jan Czubak podziękował za udział w posiedzeniu Komisji. Na tym spotkanie zostało zakończone. Przewodniczący Komisji Jan Czubak Protokołowa owała: a: Anna Wąsik 7