Dr Adam K. Gogacz ETYKA ZAWODU NAUCZYCIELA

Podobne dokumenty
ETYKA. Dr Adam Gogacz

Etyka zawodu Urzędnika. Dr Adam K. Gogacz

ETYKA W ZAWODZIE NAUCZYCIELA. Natasza Szutta, Uniwersytet Gdański

IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA

Dr hab. Maciej Witek Instytut Filozofii, Uniwersytet Szczeciński.

Etyka zagadnienia wstępne

Etyka pomiędzy teorią a praktyką. Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC

BIOETYKA Wykład 11 Historia, otwarte pytania i problemy. Krzysztof Turlejski. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU

Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ

Koncepcje i modele etyczne - zarys. ks. dr Artur Aleksiejuk

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk

Cele i zadania stawiane przed uczniem w ramach zajęć etyki.

MODUŁY TEMATYCZNE. A. Wprowadzenie do etyki

Etyka problem dobra i zła

GENERATOR MYŚLI HUMANISTYCZNEJ

Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości.

Immanuel Kant: Fragmenty dzieł Uzasadnienie metafizyki moralności

Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II

TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW.

SZKOLNY TUTORING WYCHOWAWCZO-ROZWOJOWY nowa jakość w relacjach Nauczyciel Uczeń Rodzice. Mariusz Budzyński

Wstęp. Cele kształcenia

Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z przedmiotu etyka

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wartości w wychowaniu

Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki. Izabella Andrzejuk

Historia doktryn etycznych - opis przedmiotu

AUTONOMIA JAKO ZASADA ETYCZNOŚCI

Wymagania na oceny z etyki w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dobroniu

Program nauczania etyki według nowej podstawy programowej dla klas IV-VIII szkoły podstawowej. W świecie wartości

Podstawowe pojęcia, funkcje i gałęzie prawa

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Bada istotę dobra, moralnego postępowania, pyta o człowieczeństwo i naszą naturę. ETYKA NORMATYWNA (deontologia)

Tutoring Szkolny. TOWARZYSTWO EDUKACJI OTWARTEJ Kolegium Tutorów ALA Autorskie Licea Artystyczne i Akademickie

P R O G R A M W Y C H O W A W C Z Y

Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk

Panorama etyki tomistycznej

Podstawy moralności. Prawo moralne

Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN

Spis treści: Przedmowa. Wprowadzenie. Podziękowania. Rozdział 1. ETYKA DZIENNIKARSKA A ETYKA MEDIÓW

Nowe liceum i technikum REFORMA 2019

III. Moduł: Organizacja procesu monitorowania w szkole

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KLESZCZOWIE. Liceum Ogólnokształcące Technikum Nowoczesnych Technologii PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ETYKA

TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

Wstęp. Przedmiot fakultatywny. Uczniów, którzy nie wybrali etyki, obowiązuje religia, nauczana według odrębnych przepisów.

FILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

LEGENDA. Kolory pomarańczowy lub czarny oznaczają tematy i wiedzę obowiązkowe.

KODEKS ETYKI NAUCZYCIELI MŁODZIEŻOWEGO OŚRODKA WYCHOWAWCZEGO W JAWORZU

ETYKA Poziomy refleksji i metodologia argumentacji. ks. dr Artur Aleksiejuk

Przedmiotowy system oceniania w klasie III w roku szkolnym 2015/16.

ZMIANY PROGRAMOWE W KSZTAŁCENIU OGÓLNYM W SZKOLE PODSTAWOWEJ ETYKA

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ

KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII

"Nowe Życie" Okresy rozwojowe. Wykład 5 Akademia Umiejętności Wychowania. Plan

Administracja a prawo

TEKST PRAWNY ROZUMIENIE INTERPRETACJA/WYKŁADNIA ARGUMENTACJA/UZASADNIENIE PRAWO ZASTOSOWANIE UZASADNIENIE

Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI

Etyka kompromisu. Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH

PROGRAM WYCHOWAWCZY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 5 W SIEDLCACH NA LATA 2014/2017.

Kodeks Etyki Studenta Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznania

Przedmiotowy system oceniania z etyki w gimnazjum

Kodeks etyczny. Deklarujemy:

Czym jest, jeśli istnieje, wspólnota semantyczna w biznesie, prawie,etyce?

Mieczysław Gogacz. Przedmowa

1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016

KRYTERIA OCENIANIA NAUCZYCIELI W ZESPOLE PLACÓWEK SPECJALNYCH W LEGNICY

Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.

Hard Cases. Walidacyjna i derogacyjna funkcja moralności.

M agdalena R usin. P sta' >m i zasady etyczne Sizj terapeuty

Etyka Szkoła podstawowa

KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW NIE BĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI ZATRUDNIONYCH W GŁOGOWSKIM CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W GŁOGOWIE

Kodeks Etyki Nauczycielskiej

PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W KOSEWIE

KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Jednostka realizująca Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek

KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA SPECJALNEGO WE WŁODAWIE NA LATA

INDEKS RZECZOWY. analogia, 209, 242, 247, 250, 251, 262 argument a contrario, 224, 225 argument a fortiori, 241 argument a pari, 224, 225

Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie. Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej

Szkolny Program Wychowawczy

CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE MISJA SZKOŁY

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014/2016. Filozofia i bioetyka

PRAWA CZŁOWIEKA W KONTEKŚCIE PRAW DZIECKA

GENERATOR MYŚLI HUMANISTYCZNEJ

W wychowaniu chodzi właśnie o to, PROGRAM WYCHOWAWCZY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 5 W RADOMIU

KODEKS ETYCZNY NAUCZYCIELA, WYCHOWAWCY NIEPUBLICZNEGO GIMNAZJUM SPiRRiO w ROSSOSZYCY

Przewodnik. Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

S TA T U T. ZESPOŁU SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 1 im. gen. Sylwestra Kaliskiego. w Działdowie

1. Cele programu. 2. Zamierzone efekty programu

Wymagania na ocenę dopuszczającą z Etyki dla klasy 1

LEGENDA. Kolory pomarańczowy lub czarny oznaczają tematy i wiedzę obowiązkowe.

Etyka: gimnazjum. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r.(dz. U. z 2015 r. poz oraz z 2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010

SPIS TREŚCI. Wstęp 3.

Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty

COŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE. Paweł Bortkiewicz

Treść. Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym,

KODEKS ETYCZNY NAUCZYCIELA

Transkrypt:

Dr Adam K. Gogacz ETYKA ZAWODU NAUCZYCIELA

Etyka Dziedzina aksjologiczna (aksjologia nauka o wartościach) Ethos (gr.) sposób zachowania Zapoczątkowana przez Sokratesa, do grona nauk wprowadzona prze Arystotelesa

Etyka Zakres =? Przedmiot =? Podmiot =?

Etyka Dobro =? Niedefiniowalne pojęcia

Etyka sokratejska Arete (cnota) Cnota = dobro Dobro jest przedmiotem wiedzy Uczę się, ale od siebie Dialog Metoda majeutyczna Metoda elenktyczna Wiem, że nic nie wiem Elitaryzm

Etyka arystotelesowska Cnoty: Dianoetyczne Etyczne Złoty środek

Etyka kantowska Etyka autonomiczna Etyka obowiązku, podpowiadana przez rozum, przy założeniu, że człowiek jest istotą myślącą i wolną. Człowiek żyje w dwóch światach: przyrody, gdzie jest zdeterminowany i rozumu własnego, gdzie jest wolny. Imperatyw kategoryczny: Postępuj tak, jakbyś chciał aby zasada twego postępowania stała się prawem ogólnym. Człowiek winien być traktowany jako cel sam w sobie, nigdy jako środek.

Etyka utylitarystyczna To jest dobre, co użyteczne dla maksymalnej liczby ludzi Bentham rachunek ilościowy Mill rachunek jakościowy Etyka wywodząca się z empiryzmu i zakładająca, że ludzie są z natury równi. Prawo reguluje zasady etyczne i ogranicza wolność, lecz jest ono oparte na zasadzie użyteczności.

Etyka personalistyczna Człowiek jest osobą bytem realnym, wolnym, który otwiera się na byt innych ludzi, stąd każdemu człowiekowi przysługuje godność. Godność osobowa Godność osobowościowa

Etyka ETYKA OPISOWA Bada istotę dobra, moralnego postępowania, pyta o człowieczeństwo i naszą naturę ETYKA NORMATYWNA (deontologia) Zajmuje się normami, czyli powinnościami METAETYKA Zajmuje się namysłem nad samą etyką. Choćby nad źródłami namysłu nad normami postępowania.

Etyka główny podział Relatywizm wszystkie normy mają charakter relatywny. Ponieważ moralność jest częścią kultury, jest od niej zależna. Stąd jest relatywna. Same normy również zależą od sytuacji. Absolutyzm Normy mają charakter absolutny. Są hierarchiczne, więc nie ma problemu w przypadku ich kolizji.

Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na zakres obowiązywania norm moralnych: Teorie obiektywistyczne normy etyczne mają charakter uniwersalny i można je wywieść z ogólnych założeń, a następnie zastosować do wszystkich ludzi. Teorie subiektywistyczne - normy etyczne są wytworem poszczególnych ludzi. Prowadzi to do wniosku, że jeśli istnieją jakieś wspólne normy, to są one wynikiem podobnej zawartości umysłów większości ludzi, lub nawet że nie ma czegoś takiego jak wspólne normy i każdy posługuje się swoim prywatnym systemem nakazów moralnych.

Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na źródło pochodzenia norm moralnych: Naturalizm systemy takie próbują wywodzić normy moralne z nauk przyrodniczych i ew. społecznych. Antynaturalizm systemy takie starają się dowodzić, że normy moralne muszą pochodzić z "góry", np. od Boga lub z przesłanek ściśle racjonalnych bez odnoszenia się do danych eksperymentalnych Emotywizm systemy te traktują nakazy moralne jako wyraz i przedłużenie ludzkich emocji, lub bardziej ogólnie jako efekt działania ludzkiej psychiki i w związku z tym nie ma sensu szukać ani naturalistycznych, ani antynaturalistycznych źródeł tych nakazów, a moralność jest po prostu jednym ze zjawisk psychologicznych.

Podział ETYKI wg Rudolfa Carnapa: Ze względu na ocenę zachowań ludzi: Intencjonalizm o moralnej ocenie danego czynu decyduje przede wszystkim motyw. Według tych teorii nie można uznać czynu za moralnie słuszny, niezależnie od jego końcowego efektu, jeśli nie został podjęty z dobrą intencją. Konsekwencjalizm - o moralnej ocenie danego czynu decyduje wyłącznie jego efekt. Jeśli czyn został dokonany bez intencji lub nawet ze złą intencją ale przyniósł dobry efekt, to można go uznać za moralnie słuszny. Normatywizm Dobro i zło to niedefiniowalne pojęcia pierwotne. Dobre w obrębie danego systemu moralnego jest po prostu to, co jest zgodne z nakazami tego systemu. Wobec tego ani motyw, ani efekt nie mają znaczenia w ocenie moralnej danego czynu, lecz po prostu zgodność tego czynu z nakazami moralnymi.

Poziomy funkcjonowania Działanie etyka czynu co robić? Istnienie etyka cnoty jakim być?

Formy wypowiedzi Opisowa Jasio ma jasne włosy Ekspresywna (oceniająca) Jasio jest głupi jak but Sugestywna A zostawże Jasia! Performatywna Już nie będę Jasiowi dokuczał! Gdzie w tym miejsce na normę?

Opis a ocena Opis to wypowiedź prezentująca fakt, o charakterze sprawozdawczym Powinien mieć charakter obiektywny (docelowo) Ocena to wypowiedź o charakterze ekspresyjnym Ma z reguły charakter subiektywny Normy mieszczą się w zakresie wszystkich innych wypowiedzi poza wypowiedzią opisową.

NORMA Norma to reguła, przepis charakterze powszechnym. Norma nie opisuje co jest, ale podaje co być powinno. Norma ma charakter powszechny, ale niekoniecznie uniwersalny.

Normy Norma powinnościowa Norma zakazująca (represyjna) Norma nakazująca (opresyjna) Nakazująca musi Zakazująca nie wolno Dopuszczająca można Przestrzegająca nie powinno się Określająca czyni się tak, że

NORMA MORALNA NORMA PRAWNA Autonomiczna lub Heteronomiczna Heteronomiczna Dyspozycja Człowiek, Bóg Hipoteza + Dyspozycja + (SANKCJA!!!) Zwyczaj, Państwo

Etyka praktyczna - deontologia Deontologia etyka powinności; w praktyce etyka związana z działalnością zawodową człowieka. Deontologia lekarska Deontologia prawnicza Deontologia menedżerska i biznesowa Deontologie społeczne: nauczycielska, psychologiczna, etc.

Deontologia a kodyfikacja Kodeks zawodowy Czy istnieje potrzeba tworzenia? Jaki ma status? Czy kodeks etyki, czy prawo? Bezwzględność prawa Wytyczne kodeksu ich status Kwestia sankcji

Potrzeby Zawód nauczyciela powiązany jest z władzą Władza rodzi problemy natury moralnej Dwa komponenty władzy (wg Pilcha): Władza zarządzania zewnętrznego (nadzór) Władza tworzenia (kreowanie)

Główne zasady Nauczyciel operuje w świecie dobra Wychowanie to zracjonalizowana nadzieja Trwały niesprzeczny system moralny

Konieczność profesjonalizacji Oddzielenie relacji profesjonalnych od osobistych (kryteria obojętność) Określenie celów Określenie obowiązków Określenie niezbędnych umiejętności Wychowawczych Dydaktycznych Organizacyjnych

Obowiązki profesjonalnego nauczyciela Obowiązek dbania o intelektualny, fizyczny i społeczny rozwój uczniów Obowiązek opieki i zapewnienia bezpieczeństwa; Obowiązek podnoszenia kwalifikacji dydaktyczno pedagogicznych wyrażony w zdobywaniu stopni specjalizacji Zakaz wykorzystywania dla własnych celów swojej pozycji zawodowej; Obowiązek zachowywania szczególnej ostrożności w przekazywaniu szczegółowych informacji o uczniu i jego środowisku rodzinnym

Czy to wystarcza? Powyższe zasady dotyczą profesjonalnego działania Jest to przedmiot etyki czynu Ale czy profesjonalny nauczyciel to dobry nauczyciel?

Oba poziomy funkcjonowania Nie, do bycia dobrym nauczycielem potrzeba również etyki cnoty Cnoty (przymioty, zalety): Natury intelektualnej mądrość praktyczna, roztropne, mądre działania Natury afektywnej uczucia towarzyszące działaniu cierpliwość, życzliwość

Mądrość praktyczna Umiejętność stosowania zasad w praktyce Mądry nauczyciel nie jest formalistą ani legalistą Poziomy źródłowe: Moralna percepcja Moralna wrażliwość Moralna wyobraźnia Moralna decyzyjność

Cnoty afektywne Wypracowane wg zasady złotego środka: Wrogość - > życzliwość - > pobłażanie Obojętność->troska-> nadmierne zaangażowanie

Problemy z troską Partykularyzm vs Uniwersalizm Właściwe powody zaangażowania

Czy to wystarcza? Nie, potrzebne są jeszcze trwałe dyspozycje charakteru Nauczyciel to zawód z powołania

Na czym budować kodeks? Nauczyciel musi wierzyć, że czegoś nauczy. To szalone, ale takie szaleństwo jest konieczne.

Na czym budować kodeks? Nauczyciel dzieli się tym, co posiada: Wiedzą Radością Obawami Nauczyciel to też człowiek!, ale

Nauczyciel nie tylko uczy, ale i wychowuje. W pamięci musi zawsze mieć to, iż jest wzorem, autorytetem. Czym zatem jest autorytet? Pomnikiem z brązu? Człowiekiem z krwi i kości?

7 zasad postępowania 1. zasada podmiotowości 2. zasada szanowania prywatności ucznia 3. zasada pluralizmu otwarcia na inność 4. zasada równych szans czyli, że nauczyciel wysłuchuje uczniów a nie wychodzi z założenia, iż wie najlepiej 5. zasada najmniejszej interwencji ingerowanie w życie i sprawy jednostki tylko o tyle, o ile sama ona tego pragnie 6. zasada nadrzędności dobra indywidualnego nad dobrem kolektywnym 7. zasada traktowania człowieka jako osoby wolnej, zdolnej do dokonywania wyborów.