KOMPETENCJE ABSOLWENTÓW UCZELNI WYŻSZYCH W ŚWIETLE OCZEKIWAŃ PRACODAWCY MONIKA TURLEJ SPECJALISTA DS. REKRUTACJI; SAGE SP. ZO.O. Wizerunek dużej firmy czy małego punktu usługowego jest bezpośrednio budowany przez produkt, ale warto pamiętać, że na jakość tego produktu wpływa przede wszystkim czynnik ludzki, Kompetencje określają związek między indywidualnymi zdolnościami i cechami osobowości a cechami wymaganymi do sprawnego wykonywania zadań zawodowych. Kompetencje nie są stałe, dane raz na zawsze; Przeciwnie są dynamiczne i stale aktualizowane. Czynniki decydujące o zatrudnieniu absolwentów: 1/ język obcy 2/ zdolności komunikacyjne 3/umiejętność pracy w zespole 4/ wiedza kierunkowa 5/ plany rozwoju 6/ aktywność pozauczelniana 7/ rodzaj posiadanego dyplomu ( rozpoznawalność marki uczelni) 8/ staże i praktyki 9/ doświadczenie w branży 10/ oczekiwania płacowe 11/ oceny na studiach 12/ inne Aby posiąść i rozwinąć najbardziej pożądane kompetencje, decydująca może się okazać zdolność do nabywania nowych umiejętności; której studentom brakuje najbardziej.
Kompetencje i kwalifikacje których studentom i absolwentom brakuje najbardziej: 1/ zdolność do nabywania nowych umiejętności 2/ wiedza kierunkowa 3/ zdolności komunikacyjne 4/ znajomość języków obcych 5/ umiejętność zastosowania wiedzy w praktyce zawodowej 6/ umiejętność pracy w zespole 7/ umiejętność samodzielnej analizy i wyciągania wniosków 8/ umiejętność podejmowania decyzji Poważnym problemem polskiego systemu edukacji jest niewystarczające dopasowanie go do szybko zmieniających się wymagań rynku pracy. Dopasowanie kompetencji kandydatów do rynku pracy na każdym etapie kształcenia jest bardzo ważne; a szczególnie dla młodych ludzi wchodzących w sferę gospodarki. Młodzi ludzie na tym etapie budują swoją tożsamość i poczucie własnej wartości i aby mogli sprostać wymaganiom rynku muszą być dobrze wykształceni i posiadać odpowiednie kompetencje. Osoby szukające zatrudnienia, zdają sobie sprawę, że na współczesnym rynku pracy już nie wystarczy dyplom ukończenia studiów wyższych. Wymagania rekrutacyjne stale rosną a każdy pracodawca zwraca uwagę również, jeśli nie przede wszystkim na inne cechy kandydatka, najczęściej określane mianem KOMPETENCJI MIĘKKICH. Należą one do najbardziej pożądanych wymogów. Bo kompetencje pracownika to nie tylko jego wykształcenie i kwalifikacje, ale to jego osobowość, system wartości, postawy wpływające na wynik pracy oraz zaangażowanie. Jest to pewien potencjał który uwidacznia się w zachowaniu człowieka, w interakcji czy realizacji zadań. Czyli: kompetencje miękkie to cechy wnoszone do poszczególnych ról zawodowych. Sądzę, że to właśnie kompetencje osobowościowe decydują o wartości nowoczesnych firm.
Podczas kilku etapowych rekrutacji, ocenia się kompetencje kandydatów, wychodząc z założenia że jeśli prezentują wymagane cechy to braki w wiedzy i umiejętnościach można uzupełnić szkoleniami i kursami. W przypadku ludzi młodych, absolwentów uczelni wyższych, ich osobowość, jest często decydującym kryterium podczas zatrudniania. W ogłoszeniach o wakatach, stażach, pracodawcy umieszczają listę wymagań stawianych potencjalny kandydatom. Znajomość tych wymagań pozwala kandydatom rzetelnie odrobić lekcje i przygotować się do rekrutacji. Jednak obecnie coraz częściej nie ujawnia się dodatkowych oczekiwań i kryteriów doboru; słusznie zakładając, że dzięki temu wzrasta prawdopodobieństwo uzyskania obiektywnej informacji o potencjale kandydata. Termin KWALIFIKACJE oznacza ogólnie akceptowane normy wymagań, opisujące niezbędne umiejętności i wiedzę do danego zawodu. Często zamiennie w miejsce terminu kwalifikacje używa się terminu KOMPETENCJE. Międzynarodowa Organizacja Pracy określa KWALIFIKACJE jako dotyczące sfery edukacji i oznaczają wyuczone lub nabyte w drodze doświadczenia sprawności lub umiejętności potrzebne do wykonywania danej pracy. KOMPETENCJE zaś dotyczą sfery pracy i są określane jako zdolność wykonywania zadań w zawodzie dobrze lub skutecznie, zgodnie z wymaganiami stanowiska pracy, wspierane umiejętnościami i wiadomościami oraz cechami psychofizycznymi. Można się pokusić o stwierdzenie że kompetencje pracownika są pochodną kwalifikacji i składają się nie tylko z wiedzy, doświadczenia, zdolności i umiejętności, ale także z cech psychologicznych człowieka ( wrodzonych lub nabytych), jak osobowość, inteligencja, odporność na stres, sposoby rozumowania, reakcje i zachowania w określonych sytuacjach, ale też powierzchowność lub kultura osobista. Czyli dla ludzi młodych nie posiadających bogatego doświadczenia,, czynnikiem decydującym jest posiadanie pewnych cech. Oczywiście występuje tu też pewna różnica, gdyż koncerny międzynarodowe akcentują umiejętności i predyspozycje kandydatów i wykazują się większą elastycznością w rekrutacji;
Natomiast instytucje lokalne przywiązują ogromną wagę do wykształcenia akademickiego. Student, aby stać się pożądanym na rynku pracy kandydatem, powinien: - w miarę wcześnie zaplanować ścieżkę edukacji i kariery zawodowej; ustalić hierarchię poszczególnych kompetencji w odniesieniu do planów i priorytetów osobistych; - poznać siebie określić swoje mocne i słabe strony oraz sposoby niwelowania ewentualnych niedociągnięć; - rozwijać własne kompetencje poprzez aktywne uczestnictwo w organizacjach studenckich i kołach zainteresowań; - interesować się współczesnym rynkiem pracy i wymaganiami pracodawców - zdobywać doświadczenie poprzez praktyki i staże zawodowe Uczelnia, powinna - wyposażyć absolwenta w dobrą i nowoczesną wiedzę kierunkową, biegłą znajomość języków obcych - rozwijać takie formy edukacji jak ćwiczenia, gry, symulacje, case y, prezentacje które kształtują zdolność analitycznego i logicznego myślenia, umiejętności interpersonalne, kreatywność, umiejętność dobrej organizacji pracy, samodzielność i odpowiedzialność, przedsiębiorczość; - stworzyć system treningów i szkoleń w zakresie kompetencji miękkich; - wspierać inicjatywy i działania ułatwiające studentom efektywne wejście na rynek pracy; - rozwijac formy współpracy z pracodawcami. Odrębnym tematem w kontekście kompetencji absolwentów jest badanie psychologicznego potencjału studentów w sferze: - potencjału rozwojowego ( poziom intelektualny) - zdrowia psychicznego ( odporność na stres, dojrzałość) - umiejętności interpersonalne ( komunikatywność, praca zespołowa) - kreatywność ( innowacyjność, elastyczność, mobilność) - umiejętność organizacji czasu pracy ( motywacje, zaangażowanie, skuteczność). Pamiętać należy, że podjęcie pracy jest kontraktem dwustronnym Pracodawcy chcą zatrudniać absolwentów o jak najwyższych kompetencjach, a absolwenci chcą zaangażować swój potencjał w dobrych, nowoczesnych organizacjach.
Pracodawcy muszą pamiętać że świadomość własnego potencjału rozwojowego zawsze wiąże się z określonymi oczekiwaniami wobec firmy. A tylko oni mogą stworzyć warunki sprzyjające pełnemu wykorzystaniu kompetencji pracownika w dłuższej perspektywie czasowej. Monika Turlaj monika.turlej@sage.com.pl