Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 4.0, obowiązująca od 1 stycznia 2014 roku Polskie tłumaczenie pod red. prof. dr hab. n. med. Walerii Hryniewicz Spis treści Strona Informacje dodatkowe adresy internetowe Przedmowa do polskiego tłumaczenia wersja 4.0 I Wprowadzenie II Przewodnik: Jak czytać tabele z wartościami granicznymi EUCAST IV Zmiany V Enterobacteriaceae 1 Pseudomonas spp. 11 Stenotrophomonas maltophilia 17 http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/guidance_documents/ Burkholderia cepacia http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/guidance_documents/ Acinetobacter spp. 18 Staphylococcus spp. 24 Enterococcus spp. 36 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G 45 Streptococcus pneumoniae 54 Streptococcus spp. grupa viridans 64 Haemophilus influenzae 73 Moraxella catarrhalis 82 Neisseria gonorrhoeae 89 Neisseria meningitidis 94 Beztlenowe bakterie Gram-dodatnie 99 Clostridium difficile 104 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne 106 Helicobacter pylori 111 Listeria monocytogenes 113 Pasteurella multocida 115 Campylobacter jejuni i coli 117 Corynebacterium spp. 119 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem 122 Polskie tłumaczenie Eksperckie zasady interpretacji zalecenia EUCAST http://www.korld.edu.pl/pdf/eucast/expert_rules_v.2.0_2013.pdf Wykrywanie mechanizmów oporności zalecenia EUCAST http://www.eucast.org/resistance_mechanisms/ Cytowanie dokumentu: European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing. Breakpoints tables for interpretation of MICs and zones diameters. Version 4.0, 2014. http://www.eucast.org.
Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 PRZEDMOWA DO POLSKIEGO TŁUMACZENIA Dokument Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST). Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu. Wersja 4.0, obowiazująca od 1 stycznia 2014 roku jest polskim tłumaczeniem dokumentu European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing Breakpoint tables for interpretation of MICs and zone diameters. Version 4.0, valid from 2014-01-01, opublikowanego w dniu 28 grudnia 2013 roku na stonie internetowej EUCAST www.eucast.org. Zawiera on aktualne, obowiązujące w 2014 roku zalecenia EUCAST interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów. W spisie treści do tego dokumentu zawarte są również adresy internetowe, pod którymi opublikowane zostały inne dokumenty EUCAST, zawierające informacje nt. oznaczania lekowrażliwosci drobnoustrojów i interpretacji wyników. Niniejszy dokument zastępuje dokument Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST). Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu. Wersja 3.1, obowiązująca od 11 lutego 2013, który w polskim tłumaczeniu ukazał się w kwietniu 2013 roku na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów www.korld.edu.pl oraz w zakładce Konsultanta Krajowego w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej na stronie internetowej Centralnego Ośrodka Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej www.polmikro.edu.pl. W opracowaniu polskiego tłumaczenia brali udział członkowie Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST, którym bardzo dziękuję za zaangażowanie w przygotowanie tego dokumentu. prof. dr hab. n. med. Waleria Hryniewicz Konsultant Krajowy w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej I
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 4.0, obowiązująca od 1 stycznia 2014 roku Wprowadzenie 1. Tabele EUCAST zawierają kliniczne wartości graniczne minimalnych stężeń hamujących MIC (opracowane w latach 2002-2013) oraz odpowiadające im wielkości stref zahamowania wzrostu. W tabelach wartości granicznych EUCAST wersja 4.0 poprawiono błędy redakcyjne, wprowadzono wyjaśnienia oraz wartości graniczne dla nowych grup i gatunków drobnoustrojów, dokonano przeglądu i skorygowano wartości MIC oraz zaktualizowano wielkości stref zahamowania wzrostu. Wszystkie zmiany zaznaczono kolorem jasnożółtym. 2. Wartości graniczne PK/PD (niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów) podano w osobnych tabelach na końcu opracowania. 3. oznaczone numerem odnoszą się do wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących MIC. oznaczone literą odnoszą się do wartości granicznych stref zahamowania wzrostu drobnoustrojów w metodzie dyfuzyjno- krążkowej. 4. W oryginale dokumetu w wersji angielskojęzycznej, dostępnym na stronie internetowej EUCAST www.eucast.org, kolorem niebieskim oznaczono nazwy antybiotyków, dla których opracowano charakterystykę leku (dokument RD, ang. rational documents). Oznaczone kolorem wartości graniczne minimalnych stężeń hamujących oraz wartości graniczne stref zahamowania wzrostu drobnoustrojów w metodzie dyfuzyjno-krążkowej mają połączenie do baz EUCAST odpowiednio rozkładów wartości MIC oraz rozkładu wielkości stref zahamowania wzrostu dla poszczególnych gatunków drobnoustrojów. 5. Na stronie internetowej EUCAST jest dostępna niezabezpieczona wersja dokumentu w formacie arkusza Excel, w której w zależności od lokalnych uwarunkowań możliwe jest wprowadzenie modyfikacji dokumentu w zakresie listy antybiotyków. pojedynczych komórek w arkuszu nie może być zmieniona. Schowanie wiersza jest możliwe przez zaznaczenie numeru wiersza klikając na prawy klawisz myszy i wybranie funkcji ukryj. Schowanie kolumny jest możliwe przez zaznaczenie numeru kolumny klikając na prawy klawisz myszy i wybranie funkcji ukryj. 6. Wielkość wzrostu dla kategorii wrażliwy S 50 mm jest arbitralnie przyjętą wartością graniczną wykraczającą poza skalę odpowiadajacą wartości MIC w przypadkach drobnoustrojów, których szczepy dzikie charakteryzują się wartościami MIC klasyfikującymi je do kategorii średniowrażliwy (tzn. nie są spotykane szczepy w pełni wrażliwe). Uczyniono tak, aby zapewnić, że szczepy dzikie wykazujące wielkość wzrostu wokół krążka w przedziale pomiędzy 50 mm a wartość graniczna dla kategorii oporny, będą klasyfikowane jako średniowrażliwy. 7. W celu uproszczenia tabel z wartościami granicznymi EUCAST, w tabelach nie umieszczono kolumn dla kategorii średniowrażliwy. Np. jeśli wartość dla kategorii wrażliwy S 1 mg/l i dla kategorii oporny R>8 mg/l, to kategoria średniowrażliwy zawiera szczepy o II
wartościach MIC w zakresie 2 8 mg/l (czyli w zakresie od >1 do 8); w przypadku wielkości stref zahamowania wzrostu kategoria wrażliwy S 22 mm, a kategoria oporny R<18 mm to kategoria średniowrażliwy zawiera się w przedziale 18-21 mm. 8. W przypadku oznaczania wrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową na trimetoprim-sulfametoksazol dla Stenotrophomonas maltophilia, na penicylinę benzylową dla Staphylococcus aureus oraz na wankomycynę dla enterokoków, do prawidłowej interpretacji wyniku testu niezbędne jest stosowanie odpowiednich reguł odczytu. W celu ułatwienia interpretacji wyniku, na końcu odpowiednich rozdziałów z tabelami wartości granicznych zamieszczono zdjęcia prezentujące prawidłowy odczyt wielkości stref zahamowania wzrostu. Ogólne i szczegółowe zasady odczytu wyników w oznaczaniu lekowrażliwosci metodą dyfuzyjno-krążkową są zamieszczone w dokumencie EUCAST Reading Guide (strona internetowa www.eucast.org ). 9. Dla cefuroksymu i fosfomycyny zamieszczono osobno wartości graniczne dla formy parenteralnej i doustnej leku. 10. Zgodnie z ogólnie przyjętymi, miedzynarodowymi zasadami, zakres rozcieńczeń dla oznaczania wartości MIC obejmuje podwójne rozcieńczenia leku w górę i w dół od wartości 1 mg/l. Dla rozcieńczeń poniżej 0,25 mg/l otrzymujemy wartości wyrażane w liczbach z wieloma miejscami po przecinku. W celu uniknięcia stosowania w tabelach i innych dokumentach EUCAST liczb z wieloma miejscami po przecinku zadecydowano o używaniu nastepujacych skrótów (pogrubioną czcionką): 0,125 0,12; 0,0625 0,06; 0,03125 0,03; 0,15625 0,015; 0,0078125 0,008; 0,00390625 0,004 i 0,001953125 0,002. Oznacza to, że drobnoustrój, dla którego otrzymano wartość MIC=0,125 mg/l jest klasyfikowany jako wrażliwy, jeśli w tabelach zawarta jest wartośc graniczna S 0,12 mg/l. Skróty i definicje: oznacza, iż nie zaleca się oznaczania lekowrażliwości, gdyż lek wykazuje słabą aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów. Izolaty mogą być raportowane jako oporne bez wykonania oznaczenia lekowrażliwości. IE oznacza, że istnieje zbyt mało dowodów potwierdzających, że lek wykazuje aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów. W wyniku oznaczania lekowrażliwości możliwe jest podanie wartości MIC bez interpretacji jako wrażliwy, średniowrażliwy lub oporny. NA = nie dotyczy IP = w przygotowaniu S = wrażliwy R = oporny Komentarz do tłumaczenia polskiego: graniczną dla kategorii wrażliwy i średniowrażliwy (S/I) zaproponowano w oparciu o standardowe dawkowanie leku, natomiast wartość graniczną dla kategorii średniowrażliwy i oporny (I/R) w oparciu o maksymalną dawkę leku. (Źródło: EUCAST Standard Operating Procedure Harmonization of breakpoints for existing antimicrobial agents. EUCAST SOP 2.0, 26 September 2010; punkt 8.2). Umieszczanie na wynikach badań mikrobiologicznych informacji o dawkowaniu leków patrz: Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie informacji o dawkowaniu leków umieszczanych na wynikach badań mikrobiologicznych, 11 kwietnia 2012., strona internetowa Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów KORLD www.korld.edu.pl III
Jak czytać tabele z wartościami EUCAST? graniczna z nazwą gatunku bakterii odnosi się jedynie do wymienionego gatunku ( w tym przypadku S. aureus) Antybiotyk Tabela nie zawiera kolumny dla kategorii średniowrażliwy, ale wartość ta jest zawarta pomiędzy wartościami granicznymi dla szczepów wrażiwych S i opornych R. Jeśli wartości graniczne dla kategorii S i R są takie same, to brak jest kategorii średniowrażliwy. Antybiotyk A: brak kategorii średniowrażliwy Antybiotyk B: średniowrażliwy: 4 mg/l, 23-25 mm Antybiotyk G: średniowrażliwy: 1-2 mg/l, 24-29 mm graniczna wzrostu (mm) Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Inokulum: Hodowla: Odczyt: Kontrola jakości: Wskazówki dla oznaczeń metodą dyfuzyjno-krązkową oraz kontroli jakości Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Antybiotyk A 1 1 1 1 X 20 A 20 A 1. Komentarz dotyczący wartości granicznych MIC A. Komentarz dotyczący metody dyfuzyjno-krążkowej Antybiotyk B, S.aureus 2 4 Y 26 23 Antybiotyk C IE IE IE IE Antybiotyk D - - - - Antybiotyk E IP IP IP IP Antybiotyk F (badanie przesiewowe) NA NA 25 25 Antybiotyk G 0,5 2 Z 30 24 graniczna dla odróżnienia izolatów z mechanizmem oporności od izolatów bez mechanizmu oporności Nie dotyczy Istnieje zbyt mało dowodów potwierdzających, że lek wykazuje aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów W przygotowaniu Brak wartości granicznych. Oznaczanie lekowrażliwości nie jest zalecane Pola zawierające zmiany w stosunku do poprzedniej wersji oznaczono na żółto IV
Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 4.0, obowiązująca od 1 stycznia 2014 roku Wersja 4.0, 2014-01-01 Wszystkie Wprowadzenie Enterobacteriaceae Pseudomonas spp. Stenotrophomonas maltophilia Acinetobacter spp. Staphylococcus spp. Zmiany (fragmenty zmienione, usunięte lub dodane) w stosunku do wersji 3.1 zaznaczono kolorem jasnożółtym W wersji angielskojęzycznej na stronie internetowej EUCAST www.eucast.com w tabelach dodano łącza do charakterystyk leków (dokumenty RD) oraz baz z dystrybucją wartości MIC i wielkości stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej. Nazwy leków oraz wartości graniczne,dla których dodano łącza, wyróżniono kolorem niebieskim. Dodano tabelę przewodnik Jak czytać tabele EUCAST?. Dodano adresy stron internetowych do dokumentów: Wykrywanie mechanizmów oporności zalecenia EUCAST (wersja angielskojęzyczna) oraz Eksperckie zasady interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów zalecenia EUCAST. Wersja 2.0. (polskie tłumaczenie). Dodano punkt 10, objaśnienie używanej skali wartości MIC. Dodano nowe wartości graniczne: amoksycylina-kwas klawulanowy (wyłącznie niepowikłane zakażenia dóg moczowych), ciprofloksacyna (Salmonella spp.) i pefloksacyna (badanie przesiewowe dla Salmonella spp.). Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: amoksycylina-kwas klawulanowy (wielkość strefy dla zakażeń układowych), doripenem (MIC i wielkość strefy) oraz fosfomycyna iv i fosfomycyna forma doustna (dla wielkości strefy w metodzie dyfuzyjnokrążkowej komentarz zastąpiono skrótem IP). Nowy komentarz: pefloksacyna. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: ciprofloksacyna (komentarz przeniesiono do osobnego wiersza utworzonego dla Salmonella spp. i dodano komentarz A). Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: wielkość strefy dla piperacyliny, piperacyliny z tazobaktamem, tikarcyliny, tikarcyliny z kwasem klawulanowym i cefepimu. Dla doripenemu wartości MIC i wielkości strefy. Dodano komentarz: doripenem. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: cefepim (usunięto informację o dawkowaniu). Dodano adres internetowy (łącze) do dokumentu Stenotrophomonas maltophilia opracowania z zaleceniami EUCAST omawiającego ten gatunek drobnoustroju. Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: doripenem (MIC i wielkość strefy), imipenem (MIC). Dodano nowy komentarz: doripenem, dawkowanie. W kolumnie z nazwą dodano wyjaśnienie dotyczące badania przesiewowego z użyciem krążka z cefoksytyną. Dodano nowe wartości graniczne: penicylina benzylowa (S. lugdunensis), penicylina benzylowa (gronkowce koagulazo-ujemne) oraz cefoksytyna badanie przesiewowe (S. pseudointermedius). Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: ampicylina (wielkość strefy). Dodano nowy komentarz: penicylina benzylowa (gronkowce koagulazo-ujemne). Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: penicylina benzylowa, ampicylina, ampicylina-sulbaktam, piperacylina, piperacylinatazobaktam, ceftarolina, klindamycyna i mupirocyna. V
Wersja 4.0, 2014-01-01 Enterococcus spp. Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Streptococcus pneumoniae Streptococcus spp. grupa viridans Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalis Zmiany (fragmenty zmienione, usunięte lub dodane) w stosunku do wersji 2.0 zaznaczono kolorem jasnożółtym Dodano nowe wartości graniczne: ciprofloksacyna i lewofloksacyna (wyłącznie niepowikłane zakażenia dróg moczowych), norfloksacyna (badanie przesiewowe). Dodano nowe komentarze:fluorochinolony komentarz A i komentarz B. Dodano nowe komentarze: kloksacylina, dikloksacylina i flukloksacylina. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: penicyliny komentarz 1/A i klindamycyna. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: klindamycyna. Dokonano przeglądu i zmieniono tabelę z informacjami nt. interpretacji wyników badania przesiewowego z krążkiem z oksacyliną: wyjaśniono interpretację wyniku oznaczania wrażliwości dla cefakloru; dodano piperacylinę (samą i z inhibitorem) i ceftarolinę; wyjaśniono interpretację wyniku w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Dodano nowy komentarz: aminoglikozydy komentarz 1 i 2, dodano komentarz dotyczący badania przesiewowego do wykrywania oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: klindamycyna. Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne i komentarze: cefaklor (usunięto wartości graniczne i komentarze). Dokonano przeglądu i zmieniono uzupełniającą tabelę z informacjami nt. interpretacji wyników badania przesiewowego z krążkiem z penicyliną benzylową: wyjaśniono interpretację wyniku oznaczania wrażliwości dla cefakloru i formy doustnej cefuroksymu; dodano wyjaśnienia dotyczące mechanizmów oporności na antybiotyki β-laktamowe u izolatów charakteryzujących się wielkością strefy <12 mm w oznaczeniu z użyciem krążka penicylina benzylowa 1 jednostka. Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: cefaklor (usunięto wartości graniczne i komentarz). Pasteurella multocida Zmieniono szczep używany do kontroli jakości na Haemophilus influenzae NCTC 8468. Corynebacterium spp. Wartości graniczne PK/PD niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów Nowa tabela. Nowe wszystkie wartości graniczne i komentarze. Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: doripenem Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: doripenem. VI
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Enterobacteriaceae Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej wzrostu bakterii Kontrola jakości: Escherichia coli ATCC 25922 Penicyliny 1 graniczna MIC graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S R> S R< Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Penicylina benzylowa - - - - Ampicylina 8 1 8 10 14 A,B 14 B 1/A Dzikie szczepy Enterobacteriaceae są uznawane za wrażliwe na aminopenicyliny. W niektórych krajach uważa się, że dzikie szczepy Escherichia coli i Proteus mirabilis należy zakwalifikować do kategorii średniowrażliwy na aminopenicyliny. Należy wówczas stosować następujące wartości graniczne: wrażliwy MIC 0,5 mg/l oraz wielkość wzrostu dookoła krążka 50 mm. B. Należy ignorować słaby wzrost, który czasami może wystąpić w strefie zahamowania wzrostu. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce dla izolatów z zakażeń inwazyjnych należy stosować następujące wartości graniczne: wrażliwy MIC 0,5 mg/l lub wielkość wzrostu wokół krążka 50 mm; oporny MIC >8 mg/l lub wielkość strefy zahamowania wzrostu dookoła krążka <14 mm. W pozostałych przypadkach stosowane są wartości graniczne zgodnie z zaleceniami EUCAST. Uwaga: Nie należy oznaczać wrażliwości na ampicylinę/ amoksycylinę izolatów pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae należących do gatunków naturalnie opornych na aminopenicyliny, czyli Klebsiella spp., Citrobacter spp., Enterobacter spp., Hafnia alvei, Morganella morganii, Providencia spp., Proteus vulgaris, Proteus penneri, Serratia 1
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Penicyliny 1 graniczna MIC (µg graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej marcescens, Yersinia enterocolitica, a jeśli oznaczano lekowrażliwość, to w raporcie z badania mikrobiologicznego przy ampicylinie/ amoksycylinie należy podać wynik oporny. (Źródło Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie wartości granicznych aminopenicylin i aminopenicylin z inhibitorami β- laktamaz dla pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, 3 marca 2014 ) Ampicylina - sulbaktam 8 1,2 8 2 10-10 14 A,B 14 B 2. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/l. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce dla izolatów z zakażeń inwazyjnych należy stosować następujące wartości graniczne: wrażliwy MIC 0,5 mg/l lub wielkość wzrostu wokół krążka 50 mm; oporny MIC >8 mg/l lub wielkość strefy zahamowania wzrostu dookoła krążka <14 mm. W pozostałych przypadkach stosowane są wartości graniczne zgodnie z zaleceniami EUCAST. Uwaga: Nie należy oznaczać wrażliwości na ampicylinę/ sulbaktam pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, należących do gatunków będących producentami AmpC, naturalnie opornych na ampicylinę/sulbaktam, czyli Citrobacter freundii., Enterobacter spp., Hafnia alvei, Morganella morganii, Providencia spp., Serratia marcescens, Yersinia enterocolitica, a jeśli oznaczano lekowrażliwość, to w raporcie z badania mikrobiologicznego dla ampicyliny/sulbaktam należy podać wynik oporny. (Źródło Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie wartości granicznych aminopenicylin i aminopenicylin z inhibitorami β- laktamaz dla pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, 3 marca 2014. ). Amoksycylina 8 1 8 - Komentarz C Komentarz C C. Wrażliwość przewidywana z oznaczenia wrażliwości na ampicylinę 2
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Penicyliny 1 Amoksycylina kwas klawulanowy Amoksycylina kwas klawulanowy (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) graniczna MIC (µg graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej 8 1,3 8 3 20-10 19 A,B 19 B 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/l. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce dla izolatów z zakażeń inwazyjnych należy stosować następujące wartości graniczne: wrażliwy MIC 0,5 mg/l lub wielkość wzrostu wokół krążka 50 mm; oporny MIC >8 mg/l lub wielkość strefy zahamowania wzrostu dookoła krążka <19 mm. W pozostałych przypadkach stosowane są wartości graniczne zgodnie z zaleceniami EUCAST. Uwaga: Nie należy oznaczać wrażliwości na amoksycylinę/ kwas klawulanowy pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, należących do gatunków będących producentami AmpC, naturalnie opornych na amoksycylinę/kwas klawulanowy, czyli Citrobacter freundii, Enterobacter spp., Hafnia alvei, Morganella morganii, Providencia spp., Serratia marcescens, Yersinia enterocolitica, a jeśli oznaczano lekowrażliwość, to w raporcie z badania mikrobiologicznego dla amoksycyliny/kwasu klawulanowego należy podać wynik oporny. (Źródło Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie wartości granicznych aminopenicylin i aminopenicylin z inhibitorami β- laktamaz dla pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, 3 marca 2014. ). 32 1,3 32 3 20-10 16 A,B 16 B Przypis do tłumaczenia polskiego: Wartości graniczne dla niepowikłanych zakażeń dróg moczowych wywołanych przez E.coli i P.mirabilis (Źródło Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie wartości granicznych aminopenicylin i aminopenicylin z inhibitorami β- laktamaz dla pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, 3 marca 2014. ). 3
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Penicyliny 1 graniczna MIC (µg graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) Piperacylina 8 16 30 20 17 Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Piperacylina tazobaktam 8 4 16 4 30-6 20 17 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/l. Tikarcylina 8 16 75 23 23 Tikarcylina kwas klawulanowy 8 3 16 3 75-10 23 23 Fenoksymetylopenicylina - - - - Oksacylina - - - - Kloksacylina - - - - Dikloksacylina - - - - Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 8 5 8 5 10 15 E,F 15 E,F 5/E. Wartości graniczne dla mecylinamu (pivmecylinamu) odnoszą się wyłącznie do E. coli, Klebsiella spp. i P. mirabilis F. W przypadku E. coli należy ignorować pojedyncze kolonie widoczne wewnątrz wzrostu Przypis do tłumaczenia polskiego: Lek niedostępny w Polsce. 4
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Cefalosporyny 1 graniczna wzrostu (mm) Cefaklor - - - - Cefadroksyl (wyłącznie 16 16 30 12 12 niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefaleksyna (wyłącznie 16 16 30 14 14 niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefazolina - - - - Cefepim 1 4 30 24 21 Cefiksym (wyłącznie 1 1 5 17 17 niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefotaksym 1 2 5 20 17 Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne cefalosporyn dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z ESBL i plazmidowym AmpC). Niektóre szczepy wytwarzające β-laktamazy są wrażliwe lub średniowrażliwe na cefalosporyny trzeciej i czwartej generacji na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji ESBL nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. W wielu krajach wykrywanie ESBL jest zalecane lub obowiązkowe w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych. Cefoksytyna (badanie przesiewowe) 2 NA NA 30 19 19 2. Zastosowanie epidemiologicznej wartości granicznej ECOFF cefoksytyny (WT 8 mg/l) wykazuje wysoką czułość, ale niską specyficzność wykrywania obecności mechanizmu AmpC u Enterobacteriaceae ze względu na fakt, że wartość MIC tego jest także zależna od zmian przepuszczalności osłon komórkowych oraz obecności niektórych karbapenemaz. Typowe szczepy dzikie nie są producentami AmpC. Producenci AmpC z genami plazmidowymi lub hiperproducenci AmpC z genami zlokalizowanymi chromosomalnie, zaliczani są do kategii szczepów nie-dzikich. Cefpodoksym (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 1 1 10 21 21 5
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Cefalosporyny 1 graniczna wzrostu (mm) Ceftarolina 0,5 0,5 5 23 23 Ceftazydym 1 4 10 22 19 Ceftibuten (wyłącznie 1 1 30 23 23 zakażenia układu moczowego) Ceftriakson 1 2 30 23 20 Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Cefuroksym iv 8 3 8 30 18 18 3. graniczna odnosi się do dawki 1,5 g x 3, oraz wyłącznie do E. coli, P. mirabilis i Klebsiella spp. Cefuroksym forma doustna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 8 8 30 18 18 Karbapenemy 1 graniczna wzrostu (mm) Doripenem 1 2 10 24 21 Ertapenem 0,5 1 10 25 22 Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne karbapenemów dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z większością karbapenemaz). Niektóre szczepy produkujące karbapenemazy są kwalifikowane jako wrażliwe na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji karbapenemazy nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. W wielu krajach wykrywanie karbapenemaz jest zalecane lub obowiązkowe w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych. Imipenem 2 2 8 10 22 16 2. Niski poziom oporności jest powszechnym zjawiskiem u Morganella spp., Proteus spp. i Providencia spp. Meropenem 2 8 10 22 16 6
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Monobaktamy graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Aztreonam 1 1 4 30 24 21 1. Wartości graniczne aztreonamu dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z ESBL). Niektóre szczepy wytwarzające β-laktamazy są kwalifikowane jako wrażliwe lub średniowrażliwe na cefalosporyny trzeciej i czwartej generacji na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji ESBL nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. W wielu krajach wykrywanie ESBL jest zalecane lub obowiązkowe w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych. Fluorochinolony graniczna MIC graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Ciprofloksacyna 0,5 1 5 22 19 Ciprofloksacyna, Salmonella spp. 1 0,06 0,06 Komentarz A Komentarz A 1. Istnieją dane kliniczne potwierdzające słaby efekt terapeutyczny leczenia ciprofloksacyną zakażeń układowych wywołanych przez Salmonella spp, wykazujących niski poziom oporności na ciprofloksacynę (MIC >0.06 mg/l). Dostępne dane dotyczą przede wszystkim Salmonella typhi, pojawiają się również doniesienia kazuistyczne opisujące słaby efekt terapeutyczny w przypadku innych serotypów z rodzaju Salmonella. A. W celu wykrycia oporności niskiego stopnia na ciprofloksacynę u Salmonella spp. należy zastosować krążek z pefloksacyną 5 µg. Wyniki uzyskiwane z użyciem krążka z ciprofloksacyną 5 µg nie są wiarygodne. Pefloksacyna (badanie przesiewowe) Salmonella spp. 1 NA NA 5 24 B 24 B B. Wrażliwość Salmonella spp. na ciprofloksacynę może być wnioskowana na podstawie wyniku testu przesiewowego z użyciem krążka z pefloksacyną 5 µg 7
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Fluorochinolony graniczna MIC graniczna wzrostu (mm) Lewofloksacyna 1 2 5 22 19 Moksifloksacyna 0,5 1 5 20 17 Kwas nalidyksowy NA NA NA NA (badanie przesiewowe) Norfloksacyna 0,5 1 10 22 19 Ofloksacyna 0,5 1 5 22 19 Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Aminoglikozydy 1 graniczna MIC graniczna wzrostu (mm) Amikacyna 8 16 30 16 13 Gentamycyna 2 4 10 17 14 Netylmycyna 2 4 10 15 12 Tobramycyna 2 4 10 17 14 Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości stężeń granicznych ustalono dla wysokiej dawki aminoglikozydów podawanej raz dziennie. Aminoglikozydy najczęściej stosuje się w terapii skojarzonej z antybiotykami betalaktamowymi. Glikopeptydy Wartości graniczne MIC graniczna wzrostu Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Teikoplanina - - - - Telawancyna - - - - Wankomycyna - - - - 8
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Makrolidy, linkozamidy i streptograminy graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Azytromycyna 1 - - - - 1. Azytromycynę stosowano w terapii zakażeń wywołanych przez Salmonella typhi (MIC 16 mg/l dla szczepow dzikich) i Shigella spp. Klarytromycyna - - - - Erytromycyna 1 - - - - Roksytromycyna - - - - Telitromycyna - - - - Klindamycyna - - - - Chinupristyna/dalfopristyna - - - - Tetracykliny graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Doksycyklina - - - - Minocyklina - - - - Tetracyklina - - - - Tigecyklina 1 1 2 15 18 A 15 A 1. Tigecyklina wykazuje obniżoną aktywność wobec Morganella spp., Proteus spp. oraz Providencia spp. A. Wielkości stref zahamowania wzrostu jedynie dla E. coli. Dla pozostałych Enterobacteriaceae należy oznaczać MIC tigecykliny 9
Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Różne leki graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Chloramfenikol 8 8 30 17 17 Kolistyna 2 2 Komentarz A Komentarz A A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego MIC Daptomycyna - - - - Fosfomycyna iv 32 32 IP IP Fosfomycyna forma doustna (wyłącznie 32 32 IP IP niepowikłane zakażenia układu moczowego) Kwas fusydowy - - - - Linezolid - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 64 1 64 1 100 11 B 11 B 1/B. Wartości graniczne odnoszą się jedynie do E. coli Rifampicyna - - - - Spektinomycyna - - - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 2 4 5 18 15 Trimetoprim sulfametoksazol 2 4 1.25-23.75 16 13 2. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. (ko-trimoksazol) 2 Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 10
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Pseudomonas spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej wzrostu bakterii Kontrola jakości: Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 Penicyliny graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Penicylina benzylowa - - - - Ampicylina - - - - Ampicylina - sulbaktam - - - - Amoksycylina - - - - Amoksycylina kwas klawulanowy - - - - Piperacylina 1 16 16 30 18 18 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (z dodatkiem lub bez tazobaktamu, 4 g x 4). Piperacylina tazobaktam 1 16 2 16 2 30-6 18 18 2. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/l. Tikarcylina 3 16 16 75 18 18 3. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (z dodatkiem lub bez kwasu klawulanowego, 3 g x 4). Tikarcylina kwas klawulanowy 3 16 4 16 4 75-10 18 18 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/l. Fenoksymetylopenicylina - - - - Oksacylina - - - - Kloksacylina - - - - 11
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Penicyliny graniczna wzrostu (mm) Dikloksacylina - - - - Flukloksacylina - - - - Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - Cefalosporyny graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Cefaklor - - - - Cefadroksyl - - - - Cefaleksyna - - - - Cefazolina - - - - Cefepim 8 1 8 30 19 19 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku Cefiksym - - - - Cefotaksym - - - - Cefoksytyna NA NA NA NA Cefpodoksym - - - - Ceftarolina - - - - Ceftazydym 8 1 8 10 16 16 Ceftibuten - - - - Ceftriakson - - - - Cefuroksym iv - - - - Cefuroksym forma doustna - - - - 12
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Karbapenemy graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Doripenem 1 1 2 10 25 22 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku. Ertapenem - - - - Imipenem 4 1 8 10 20 17 Meropenem 2 8 10 24 18 Monobaktamy graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Aztreonam 1 16 1 30 50 16 1. graniczną MIC dla szczepów opornych ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku. graniczną dla szczepów wrażliwych ustalono tak, aby mieć pewność, że izolaty dzikie zostały sklasyfikowane jako średniowrażliwe. 13
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Fluorochinolony graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Ciprofloksacyna 0,5 1 5 25 22 Lewofloksacyna 1 2 5 20 17 Moksifloksacyna - - - - Kwas nalidyksowy NA NA NA NA (badanie przesiewowe) Norfloksacyna - - - - Ofloksacyna - - - - Aminoglikozydy 1 graniczna wzrostu (mm) Amikacyna 8 16 30 18 15 Gentamycyna 4 4 10 15 15 Netylmycyna 4 4 10 12 12 Tobramycyna 4 4 10 16 16 Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla wysokich dawek aminoglikozydów podawanych raz dziennie. Aminoglikozydy stosowane są najczęściej w terapii skojarzonej z antybiotykami β-laktamowymi. 14
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Glikopeptydy Wartości graniczne MIC graniczna wzrostu Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Teikoplanina - - - - Telawancyna - - - - Wankomycyna - - - - Makrolidy, linkozamidy i streptograminy w krążku graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Azytromycyna - - - - Klarytromycyna - - - - Erytromycyna - - - - Roksytromycyna - - - - Telitromycyna - - - - Klindamycyna - - - - Chinupristyna/dalfopristyna - - - - Tetracykliny w krążku graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Doksycyklina - - - - Minocyklina - - - - Tetracyklina - - - - Tigecyklina - - - - 15
Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Różne leki graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Chloramfenikol - - - - Kolistyna 4 4 Komentarz A Komentarz A A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego MIC Daptomycyna - - - - Fosfomycyna iv 1 - - - - 1. Pojedyncze doniesienia sugerują, że fosfomycyna w formie dożylnej może być stosowana w terapii skojarzonej z innymi lekami w leczeniu zakażeń wywołanych przez dzikie szczepy Pseudomonas spp. (ECOFF: WT 128 mg/l) Fosfomycyna forma doustna - - - - (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Kwas fusydowy - - - - Linezolid - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie - - - - niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna - - - - Spektinomycyna - - - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim sulfametoksazol (ko-trimoksazol) - - - - - - - - 16
Stenotrophomonas maltophilia Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Stenotrophomonas maltophilia Trimetoprim-sulfametoksazol jest jak dotąd jedynym lekiem, dla którego zostały opracowane wartości graniczne EUCAST. Dodatkowe informacje można znaleźć w dokumencie EUCAST Stenotrophomonas maltophilia, dostępnym na stronie internetowej EUCAST: http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/ guidance_documents/ Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej wzrostu bakterii Kontrola jakości: Escherichia coli ATCC 25922 Antybiotyk Trimetoprimsulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) graniczna MIC graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 4 4 1.25-23.75 16 A 16 A 1. Trimetoprim-sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu. A. Należy ignorować mgławicowy lub delikatny wzrost w strefie zahamowania wzrostu. Przykłady wyglądu stref zahamowania wzrostu dla Stenotrophomonas maltophilia, oznaczanie wrażliwości na trimetoprim-sulfametoksazol a-c) Widoczna zewnętrzna krawędź wzrostu. Należy raportować jako wrażliwy, jeśli średnica wzrostu 16 mm. d) Wzrost bakterii aż do krawędzi krążka oraz brak widocznej krawędzi wzrostu. Należy raportować jako oporny. 17
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Acinetobacter spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej wzrostu bakterii Kontrola jakości: Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 Penicyliny 1 graniczna wzrostu (mm) Penicylina benzylowa - - - - Ampicylina - - - - Ampicylina - sulbaktam IE IE IE IE Amoksycylina - - - - Amoksycylina kwas klawulanowy - - - - Piperacylina IE IE IE IE Piperacylina tazobaktam IE IE IE IE Tikarcylina IE IE IE IE Tikarcylina kwas klawulanowy IE IE IE IE Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Oznaczanie wrażliwości Acinetobacter spp. na penicyliny jest niewiarygodne. W większości przypadków izolaty Acinetobacter spp. są oporne na penicyliny. Fenoksymetylopenicylina - - - - Oksacylina - - - - Kloksacylina - - - - Dikloksacylina - - - - Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - 18
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Cefalosporyny graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Cefaklor - - - - Cefadroksyl - - - - Cefaleksyna - - - - Cefazolina - - - - Cefepim - - - - Cefiksym - - - - Cefotaksym - - - - Cefoksytyna - - - - Cefpodoksym - - - - Ceftarolina Ceftazydym - - - - Ceftibuten - - - - Ceftriakson - - - - Cefuroksym iv - - - - Cefuroksym forma doustna - - - - 19
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Karbapenemy graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Doripenem 1 1 2 10 23 20 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku. Ertapenem - - - - Imipenem 2 1 8 10 23 17 Meropenem 2 8 10 21 15 Monobaktamy graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Aztreonam - - - - Fluorochinolony graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Ciprofloksacyna 1 1 5 21 21 Lewofloksacyna 1 2 5 21 18 Moksifloksacyna - - - - Kwas nalidyksowy NA NA NA NA (badanie przesiewowe) Norfloksacyna - - - - Ofloksacyna - - - - 20
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Aminoglikozydy 1 graniczna wzrostu (mm) Amikacyna 8 16 30 18 15 Gentamycyna 4 4 10 17 17 Netylmycyna 4 4 10 16 16 Tobramycyna 4 4 10 17 17 Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla wysokich dawek aminoglikozydów podawanych raz dziennie. W terapii, aminoglikozydy stosowane są najczęściej w skojarzeniu z antybiotykami beta-laktamowymi. Glikopeptydy Wartości graniczne MIC graniczna wzrostu Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Teikoplanina - - - - Telawancyna - - - - Wankomycyna - - - - 21
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Makrolidy, linkozamidy i streptograminy w krążku graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Azytromycyna - - - -. Klarytromycyna - - - - Erytromycyna - - - - Roksytromycyna - - - - Telitromycyna - - - - Klindamycyna - - - - Chinupristyna/dalfopristyna - - - - Tetracykliny graniczna wzrostu (mm) Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Doksycyklina - - - - Minocyklina IE IE IE IE Tetracyklina - - - - Tigecyklina IE IE IE IE 22
Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Różne leki graniczna wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Chloramfenikol - - - - Kolistyna 2 2 Komentarz A Komentarz A A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego (MIC) Daptomycyna - - - - Fosfomycyna iv - - - - Fosfomycyna forma doustna - - - - Kwas fusydowy - - - - Linezolid - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - Rifampicyna - - - - Spektinomycyna - - - - Trimetoprim (wyłącznie - - - - niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim sulfametoksazol (ko-trimoksazol) 1 2 4 1.25-23.75 16 13 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 23
Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Staphylococcus spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej wzrostu bakterii Kontrola jakości: Staphylococcus aureus ATCC 29213 Penicyliny 1 graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Penicylina benzylowa, S. aureus 1/A Większość gronkowców wytwarza penicylinazę, co skutkuje ich opornością na penicylinę benzylową, fenoksymetylopenicylinę, ampicylinę, amoksycylinę, piperacylinę i tikarcylinę. Izolaty niewytwarzające penicylinazy i wrażliwe na metycylinę mogą być raportowane jako wrażliwe na ww. penicyliny. Izolaty wytwarzające penicylinazę i wrażliwe na metycylinę są wrażliwe na połączenia penicylin z inhibitorami β- laktamaz oraz penicyliny izoksazolilowe (oksacylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina). Izolaty oporne na metycylinę są oporne na wszystkie, z kilkoma wyjątkami, antybiotyki β-laktamowe. Przypis do tłumaczenia polskiego: Izolaty oporne na metycylinę są oporne na wszystkie antybiotyki β-laktamowe z wyjątkiem ceftaroliny, na którą wrażliwość tych izolatów należy oznaczać. 0,12 1 0,12 1,2 1 jednostka 26 A,B 26 A,B B. Metoda dyfuzyjno-krążkowa jest bardziej wiarygodna niż oznaczanie MIC do wykrywania szczepów produkujących penicylinazy, umożliwia bowiem zmierzenie wielkości wzrostu oraz dokładną ocenę granicy strefy (patrz zdjęcia pod tabelami). Jeśli wielkość strefy zahamowania wzrostu jest <26 mm, izolaty należy raportować jako oporne. Jeśli wielkość strefy zahamowania wzrostu jest 26 mm i granica strefy jest wyraźna, izolaty należy raportować jako oporne. Jeśli granica strefy jest rozmyta, izolaty należy raportować jako 24
Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 4.0, obowiązująca od 01.01.2014 Penicyliny 1 Penicylina benzylowa, S. lugdunensis Penicylina benzylowa, gronkowce koagulazoujemne Ampicylina, S. saprophyticus graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) 0,12 1 0,12 1,2 1 jednostka 26 A 26 A. Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej wrażliwe. Jeśli są wątpliwości co do oceny krawędzi strefy, izolaty należy raportować jako oporne. Testy chromogenne z nitrocefiną do wykrywania β- laktamaz nie wykrywają w sposób wiarygodny penicylinaz gronkowcowych. - 3-3 Komentarz C Komentarz C 3/C. Żadna z dotychczas stosowanych metod nie pozwala wykrywać w sposób wiarygodny wytwarzania penicylinazy przez gronkowce koagulazo-ujemne. Komentarz 1 Komentarz 1 2 18 A,C 18 A,D 4/D. Izolaty S. saprophyticus wrażliwe na ampicylinę nie posiadaja genu meca i są wrażliwe na ampicylinę, amoksycylinę i piperacylinę (same oraz w połączeniu z inhibitorem β-laktamazy). Ampicylina - sulbaktam Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz A,D Komentarz A,D Amoksycylina Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz A,D Komentarz A,D Amoksycylina kwas klawulanowy Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz A,D Komentarz A,D Piperacylina Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz A,D Komentarz A,D Piperacylina tazobaktam Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz A,D Komentarz A,D Tikarcylina Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz A Komentarz A Tikarcylina kwas klawulanowy Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz A Komentarz A Fenoksymetylo-penicylina Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz A Komentarz A Oksacylina 2 Komentarz 1,2 Komentarz 1,2 Komentarz A Komentarz A 2. S. aureus oraz S. lugdunensis, dla których wartość MIC oksacyliny wynosi >2 mg/l są w większości oporne na metycylinę z powodu obecności genu meca. MIC oksacyliny dla gronkowców koagulazo-ujemnych opornych na metycylinę wynosi >0.25mg/L. 25