Spis treści. Podstawy. Słowo wstępne... Skróty... VII. 1 Definicje... 1 FRIEDRICH-BERNHARD SPENCKER

Transkrypt

1 Słowo wstępne V Skróty VII Podstawy 1 Definicje Farmakokinetyka AXEL DÜRRBECK 2.1. Wchłanianie Dystrybucja Czynniki zależne od organizmu Właściwości substancji Oznaczanie stężenia substancji czynnej leku w tkankach i płynach ustrojowych Profile rozmieszczenia preparatów chemioterapeutycznych w płynach i wydzielinach ustrojowych Metabolizm Eliminacja/wydalanie Substancje eliminowane przez nerki Substancje eliminowane w wątrobie Farmakodynamika AXEL DÜRRBECK 3.1. Podział środków chemioterapeutycznych w zależności od miejsca działania Hamowanie biosyntezy ściany komórkowej Zwiększenie przenikalności błon cytoplazmatycznych Hamowanie syntezy białek Hamowanie metabolizmu kwasów nukleinowych Hamowanie procesów przemiany materii antymetabolity Ackermann_Teil0.indd XI :36:17

2 XII Spis treści 4 Podstawy odpowiedzi immunologicznej MICHAEL GERBER 4.1. Ogólne zasady działania układu odpornościowego Odporność wrodzona Nabyta odpowiedź immunologiczna Specjalna obrona przed zarazkami chorobotwórczymi Zarazki wewnątrzkomórkowe Zarazki pozakomórkowe Strategie przetrwania mikroorganizmów Wskazówki do racjonalnego stosowania antybiotyków Podstawy wyboru antybiotyku Kryteria doboru antybiotyku Przyczyny braku działania leczniczego antybiotyku w przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej Sekwencyjne leczenie antybiotykami Leczenie antybiotykami dzieci Leczenie antybiotykami osób starszych Ambulatoryjna, pozajelitowa terapia antybiotykowa Część I Antybiotyki wraz z lekami przeciwgruźliczymi i przeciwgrzybiczymi 6 Penicyliny Ogólne informacje o penicylinach Penicyliny w terapii Benzylopenicylina (penicylina G) Fenoksypenicyliny: fenoksymetylopenicylina (penicylina V), fenoksymetylopenicylina benzatynowa, propicylina, azydocylina Aminobenzylopenicyliny: ampicylina i amoksycylina Acyloaminopenicyliny: mezlocylina i piperacylina Izoksazolilopenicyliny: oksacylina, dikloksacylina i flukloksacylina Inhibitory β-laktamaz Ogólne informacje na temat inhibitorów β-laktamaz Inhibitory β-laktamaz w leczeniu Kwas klawulanowy, sulbaktam Tazobaktam Ackermann_Teil0.indd XII :36:17

3 XIII 8 Cefalosporyny Ogólne informacje o cefalosporynach Podawanie doustnie cefalosporyny w terapii Cefaleksyna i cefadroksyl Cefaklor, lorakarbef i aksetyl cefuroksymu Proksetyl cefpodoksymu, cefiksym i ceftibuten Porównanie skuteczności cefalosporyn podawanych doustnie Podawane pozajelitowo cefalosporyny w terapii Cefazolina Cefuroksym i cefotiam Cefotaksym i ceftriakson Ceftazydym Cefepim Cefoksytyna Porównanie skuteczności cefalosporyn podawanych pozajelitowo Karbapenemy i monobaktamy Ogólne informacje o karbapenemach Karbapenemy w leczeniu Imipenem, meropenem i ertapenem Ogólne informacje o monobaktamach Monobaktamy w terapii Aztreonam Aminoglikozydy Ogólne informacje o aminoglikozydach Aminoglikozydy przeznaczone do podawaniadrogą pozajelitową Gentamycyna, netylmycyna, tobramycyna i amikacyna Spektynomycyna Aminoglikozydy przeznaczone do stosowania miejscowego Tobramycyna do inhalacji Inne aminoglikozydy przeznaczone do stosowania zewnętrznego Makrolidy, azalidy i ketolidy Ogólne informacje o makrolidach, azalidach i ketolidach Makrolidy w leczeniu Erytromycyna i roksytromycyna Klarytromycyna Azalidy w leczeniu Azytromycyna Ketolidy w leczeniu Telitromycyna Makrolidy przeznaczone do stosowania miejscowego Ackermann_Teil0.indd XIII :36:18

4 XIV Spis treści 12 Linkozamidy Ogólne informacje o linkozamidach Linkozamidy w terapii Klindamycyna Chinolony Ogólne informacje o chinolonach Chinolony w terapii Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksyfloksacyna Norfloksacyna Ofloksacyna Enoksacyna Kwas pipemidowy Glikopeptydy MICHAEL GERBER Ogólne informacje o glikopeptydach Glikopeptydy w terapii Wankomycyna Teikoplanina Nowe glikopeptydy Dalbawancyna Telawancyna Orytawancyna Tetracykliny i glicylocykliny Ogólne informacje o tetracyklinach i glicylocyklinach Tetracykliny w terapii Doksycyklina Minocyklina Glicylocykliny w terapii Tigecyklina Oksazolidynony Ogólne informacje o oksazolidynonach Oksazolidynony w terapii Linezolid Ackermann_Teil0.indd XIV :36:18

5 XV 17 Fosfomycyna Ogólne informacje o fosfomycynie Fosfomycyna w terapii Fosfomycyna Trometamol fosfomycyny Kwas fusydowy Ogólne informacje o kwasie fusydowym Kwas fusydowy w terapii Daptomycyna Ogólne informacje o daptomycynie Daptomycyna w terapii Rifampicyna Ogólne informacje o rifampicynie Rifampicyna w terapii Mupirocyna Ogólne informacje o mupirocynie Mupirocyna w terapii Polimyksyny Ogólne informacje o polimyksynach Polimyksyny w terapii Nitroimidazole Ogólne informacje o nitroimidazolach, zwłaszcza o metronidazolu Nitroimidazole w terapii Metronidazol Połączenia trimetoprimu z sulfonamidem Ogólne informacje o połączeniach trimetoprimu z sulfonamidem Połączenia trimetoprimu z sulfonamidem w terapii Ackermann_Teil0.indd XV :36:18

6 XVI Spis treści 25 Leki przeciwprątkowe GERHARD HOHEISEL Ogólne informacje o lekach przeciwprątkowych Leki przeciwprątkowe w terapii Amikacyna Azytromycyna Kapreomycyna Klarytromycyna Etambutol Izoniazyd Kanamycyna Protionamid Pirazynamid Rifabutyna Rifampicyna Streptomycyna Teryzydon Środki przeciwgrzybicze PIETRO NENOFF Azole Flukonazol Itrakonazol Worikonazol Polieny Amfoterycyna B Kompleks amfoterycyna B lipidy Echinokanydyny Anidulafungina Kaspofungina Fluorocytozyna Gryzeofulwina Terbinafina Leki przestarzałe Chloramfenikol Nitrofurantoina Środki antyseptyczne PIETRO NENOFF Spektrum środków antyseptycznych Dyfuzja substancji przeciwdrobnoustrojowych do ośrodkowego układu nerwowego Davvwkowanie antybiotyków u wcześniaków i noworodków Ackermann_Teil0.indd XVI :36:18

7 XVII Część II. Leczenie zakażeń wywołanych przez wybrane drobnoustroje 31 Leczenie zakażeń wywołanych przez gronkowce Leczenie zakażeń wywołanych przez paciorkowce (Streptococcus spp.) i paciorkowce kałowe (Enterococcus spp.) Leczenie zakażeń wywołanych przez Meningococcus spp. i Gonococcus spp Zakażenia wywołane przez dwoinkę zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych Zakażenia wywołane przez dwoinkę rzeżączki Leczenie zakażeń wywołanych przez pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriacae Zakażenia wywołane przez pałeczkę okrężnicy (Escherichia coli) Zakażenia wywołane przez Klebsiella spp Zakażenia wywołane przez Enterobacter spp Zakażenia wywołane przez Citrobacter spp Zakażenia wywołane przez Proteus, Providencia, Morganella spp Zakażenia wywołane przez Proteus spp Zakażenia wywołane przez Providencia spp Zakażenia wywołane przez Morganella morganii Zakażenia wywołane przez Serratia spp Zakażenia wywołane przez Salmonella enteritis Zakażenia wywołane Salmonella typhi, Salmonella paratyphi Zakażenia wywołane przez Yersinia enterocolitica Zakażenia wywołane przez Shigella spp Leczenie zakażeń wywołanych przez pałeczki niefermentujące Zakażenia wywołane przez Pseudomonas aeruginosa Zakażenia wywołane przez Burkholderia cepacia Zakażenia wywołane przez Stenotrophomonas maltophilia Zakażenia wywołane przez Acinetobacter spp Leczenie zakażeń wywołanych przez Campylobacter i Helicobacter UND WERNER HANDERICK Zakażenia wywołane przez Campylobacter jejuni Zakażenia wywołane przez Helicobacter pylori Ackermann_Teil0.indd XVII :36:18

8 XVIII Spis treści 37 Leczenie zakażeń wywołanych przez Corynebacterium Leczenie zakażeń wywołanych przez chlamydie Zakażenia wywołane przez Chlamydia trachomatis Zakażenia wywołane przez Chlamydophila psittaci Zakażenia wywołaneprzez Chlamydophila pneumoniae Leczenie zakażeń wywołanych przez mykoplazmy i ureaplazmy Zakażenia wywołane przez Mycoplasma pneumoniae Zakażenia wywołane przez Mycoplasma hominis, Mycoplasma genitalium i Ureaplasma spp Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Bordetella Zakażenia wywołane przez Bordetella pertussis Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Legionella Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Brucella Zakażenia wywołane przez Brucella melitensis i przez Brucella abortus Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Coxiella Zakażenia wywołane przez Coxiella burnetti Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Rickettsia i Orienta Zakażenia wywołane przez Rickettsia prowazekii Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Bartonella Zakażenia wywołane przez Bartonella henselae Zakażenia wywołane przez Bartonella quintana Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Listeria Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Borrelia Ackermann_Teil0.indd XVIII :36:18

9 XIX 48 Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie z rodzaju Treponema Kiła nabyta w okresie postnatalnym Kiła wrodzona Leczenie zakażeń wywołanych przez promieniowce Leczenie zakażeń wywołanych przez bezwzględne beztlenowce Leczenie zakażeń wywołanych przez grzyby drożdżopodobne PIETRO NENOFF Zakażenia Candida Zakażenia Cryptococcus neoformans Zakażenia Malassezia Zakażenia Trichosporon Zakażenia Geotrichum Zakażenia Saccharomyces cerevisiae Zakażenia Pichia anomalan Leczenie grzybic inwazyjnych Przeciwdrobnoustrojowe leczenie zakażeń wywołanych przez grzyby nitkowate PIETRO NENOFF Zakażenia grzybami pleśniowymi Zakażenia Aspergillus Zakażenia grzybami wywołującymi zygomykozę Zakażenia grzybami należącymi do rodzaju Fusarium Zakażenia grzybami wywołującymi feohyfomykozę Endemiczne grzybice układowe wywoływane przez grzyby dimorficzne Zakażenia wywołane przez Penicillium marneffei Leczenie zakażeń wywołanych przez grzyby pleśniowe Część III. Leczenie sepsy i chorób swoistych 53 Sepsa Bakteryjne zapalenie wsierdzia Zapalenie wsierdzia na własnej zastawce serca Zapalenie wsierdzia po operacji serca/wszczepieniu sztucznych zastawek Ackermann_Teil0.indd XIX :36:18

10 XX Spis treści 55 Bakteryjne zakażenia dróg oddechowych i uszu Nieżyt jamy gardła z udziałem migdałków Krztusiec (koklusz) Zapalenie zatok Ostre zapalenie oskrzeli Silne zaostrzenie przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli Pozaszpitalne (ambulatoryjne) zapalenie płuc Szpitalne zapalenie płuc Ropniak opłucnej i ropień płuc Ostre zapalenia ucha środkowego Zapalenie ucha zewnętrznego Zakażenia przewodu pokarmowego (włączając jamę ustną) Zakażenia jamy ustnej Drożdżyca jamy ustnej Próchnica Choroby przyzębia Zakażenia żołądka i dwunastnicy Zapalenie otrzewnej Zapalenie wątroby Zakażenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych Zapalenie trzustki Biegunka zakaźna Zakażenia dróg moczowo-płciowych Zakażenia dróg moczowych Zakażenia męskich narządów płciowych Zapalenie cewki moczowej Bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego Bakteryjne zapalenie najądrza i jądra Zakażenia żeńskich narządów płciowych Zapalenie sromu i pochwy Zapalenie szyjki macicy Zapalenie jajowodów Zakaźne zapalenie węzłów chłonnych Ostre bakteryjne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych Zapalenie węzłów chłonnych szyjno-twarzowych wywołane przez atypowe mykobakterie Zapalenie węzłów chłonnych szyjnych wywołane przez Mycobacterium tuberculosis Ackermann_Teil0.indd XX :36:18

11 XXI Zapalenie węzłów chłonnych w chorobie kociego pazura Toksoplazmatyczne zapalenie węzłów chłonnych Zakażenia skóry, tkanek miękkich i mięśni PIETRO NENOFF Bakteryjne zakażenie skóry Zakażenia kości i stawów Ostre bakteryjne zapalenie kości i stawów u noworodków Bakteryjne zapalenie stawów u dziecii młodszych dorosłych Bakteryjne zapalenie stawów w podeszłym wieku Ostre hematogenne zapalenie szpiku i kości Zapalenie krążka międzykręgowego Zapalenie kości i szpiku kostnego kręgosłupa Zakażenia związane z obecnością ciał obcych Bakteryjne zakażenia narządu wzroku UND Bakteryjne zapalenie spojówek Bakteryjne zapalenie rogówki Zapalenie wewnątrzgałkowe Zapalenie przewodu nosowo-łzowego Zapalenie woreczka łzowego Ostra ropowica oczodołu Bakteryjne zakażenia OUN Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Pierwotne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Wtórne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Ropień mózgu Gruźlica GERHARD HOHEISEL Ogólne wskazówki dotyczące tego zakażenia Gruźlica pierwotna i popierwotna Gruźlica pierwotna Gruźlica popierwotna Gruźlica płuc Gruźlica pozapłucna Gruźlica węzłów chłonnych Gruźlicze zapalenie opłucnej Ackermann_Teil0.indd XXI :36:18

12 XXII Spis treści Gruźlica prosówkowa Gruźlica jamy brzusznej Gruźlica kości i stawów Gruźlica ośrodkowego układu nerwowego Gruźlica urogenitalna Gruźlica w przypadku obniżenia odporności Gruźlica w przypadku zakażenia HIV Gruźlica po przeszczepie narządów litych Utajone zakażenie gruźlicą Leczenie gruźlicy Część IV. Leczenie przeciwdrobnoustrojowe wybranych grup pacjentów 65 Leczenie przeciwdrobnoustrojowe noworodków i wcześniaków Cechy charakterystyczne farmakokinetyki Bakteryjne czynniki etiologiczne zakażeń noworodkowych Wczesne zakażenia (do 4 5 dnia życia) Późne zakażenia (od 4 5 dnia życia) Późne zakażenia u noworodków poza kliniką Antybiotyki stosowane w neonatologii Kryteria terapii przeciwdrobnoustrojowej u wcześniaków i noworodków Terapia przeciwdrobnoustrojowa u dzieci poza okresem noworodkowym Terapia przeciwdrobnoustrojowa u ciężarnych Cechy szczególne Antybiotyki, które są zwykle dobrze tolerowane przez kobiety w ciąży Antybiotyki potencjalnie toksyczne lub antybiotyki o niewystarczających danychodnośnie do stosowania w okresie ciąży (wybór) Przenikalność antybiotyków przez łożysko Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek Definicje Wzory Metody terapii nerkozastępczej Ackermann_Teil0.indd XXII :36:18

13 XXIII Aneks Spis gotowych leków zarejestrowanych AXEL DÜRRBECK Literatura Literatura ogólna Dalsza literatura Literatura specjalna Skorowidz Ackermann_Teil0.indd XXIII :36:18