Umowy terminowe nowe rodzaje umów ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony zatrudnianie pracowników tymczasowych
Umowy terminowe nowe rodzaje umów ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony zatrudnianie pracowników tymczasowych
Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, www.dziennik.pl, www.gazetaprawna.pl, www.forsal.pl Autorzy: Łukasz Kuczkowski, Robert Stępień Redaktor merytoryczny: Artur Borkowski Redaktor prowadzący: Mariusz Łukasik Korekta: Mirosława Jasińska-Nowacka Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk DTP: Agnieszka Ponto Biuro Obsługi Klienta: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. 22 212 08 27, 22 761 31 27, 801 626 666, e-mail: bok@infor.pl Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2016, styczeń 2016 r. ISBN 978-83-65361-14-1
Spis treści Wstęp... 5 Rozdział 1. Zawieranie umów o pracę...7 Rodzaje umów...7 Kolejna umowa na czas określony...12 Forma i treść umowy o pracę...21 Rozdział 2. Wypowiadanie i rozwiązywanie umów o pracę...30 Rozwiązanie umowy o pracę... 30 Wypowiedzenie umowy o pracę...34 Wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony...34 Okres wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny...36 Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony...36 Upadłość lub likwidacja pracodawcy...41 Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia...43 Rozdział 3. Roszczenia pracownika i pracodawcy... 47 Odszkodowanie...47 Rozwiązanie umowy przez pracownika... 49 Roszczenia pracownika... 51 Odszkodowanie... 51 Odszkodowanie w przypadku umów terminowych...52 Rozwiązanie umowy w okresie wypowiedzenia...54 Wysokość odszkodowania...54 Śmierć pracodawcy...55 3
Umowy terminowe Rozdział 4. Inne zmiany w przepisach... 57 Świadectwo pracy...57 Rozwiązanie umowy w okresie ciąży... 60 Katalog wykroczeń...61 Rozdział 5. Przepisy przejściowe...64 Umowy o pracę na czas wykonywania określonej pracy... 64 Umowy o pracę na czas określony... 64 Uzupełnienie umów...75 Ustalenie długości okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony...77 Postępowania... 80 4
Wstęp Z dniem 22 lutego 2016 r. wejdą w życie znowelizowane przepisy kodeksu pracy, dotyczące w szczególności zatrudniania na podstawie umów o pracę na czas określony, wprowadzone ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220). Oto najważniejsze zmiany: 1. Zatrudnianie na podstawie umów o pracę na czas określony zostało ograniczone nie tylko co do dopuszczalnej liczby umów, ale również co do czasu trwania zatrudnienia na podstawie tego rodzaju umów. Dotychczas maksymalny dopuszczalny czas trwania umowy o pracę na czas określony nie był formalnie ograniczony. Obecnie okres zatrudnienia na podstawie takiej umowy nie będzie mógł co do zasady przekroczyć 33 miesięcy, niezależnie od tego, czy będzie to jedna umowa, czy kilka umów (przy czym zawarcie czwartej takiej umowy będzie równoznaczne z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony). 2. Powyższe ograniczenia odnoszą się do sytuacji, w których zatrudnienie na podstawie umów na czas określony nie znajduje obiektywnego uzasadnienia i jest wynikiem uznaniowej decyzji pracodawcy. Ograniczeń nie stosuje się natomiast w takich przypadkach, w których zawarcie umowy o pracę na czas określony jest szczególnie uzasadnione okolicznościami wymienionymi w znowelizowanych przepisach. Dotyczy to takich sytuacji, w których zawarcie umowy o pracę na czas określony zaspokaja rzeczywiste, okresowe zapotrzebowanie na pracę i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy, a ponadto zachodzi jedna ze szczególnych okoliczności umowa jest zawierana w celu zastępstwa nieobecnego pracownika, w celu wykonania prac dorywczych lub sezonowych, na okres kadencji lub występują obiektywne przyczyny po stronie pracodawcy, uzasadniające zatrudnienie terminowe. 3. Okresy wypowiedzenia umów o pracę na czas określony będą takie same, jak przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony. Ich długość będzie uzależniona od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy i będzie wynosiła odpowiednio 2 tygodnie, miesiąc albo 3 miesiące. Nadal przy wypowiadaniu takich umów nie będzie natomiast obowiązku wskazywania przyczyny wypowiedzenia. Nowe przepisy nie przewidują również obowiązku skonsultowania wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony z zakładową organizacją związkową. 4. Z katalogu umów o pracę usunięte zostały umowy o pracę zawierane na czas wykonania określonej pracy oraz umowy na zastępstwo. 5. Doprecyzowana została kwestia dopuszczalności ponownego zawierania umów o pracę na okres próbny. W świetle znowelizowanych przepisów umowa na okres próbny może być ponownie zawarta, jeżeli pracownik ma zostać zatrudniony przy wykonywaniu pracy innego rodzaju aniżeli na podstawie pierwszej takiej umowy. Ponadto pracodawca może w przy- 5
Umowy terminowe padku zatrudniania tego samego pracownika po upływie co najmniej 3 lat od rozwiązania poprzedniej umowy o pracę zawrzeć z tym pracownikiem ponownie umowę o pracę na okres próbny (nawet jeżeli nie dojdzie do zmiany rodzaju pracy). Z takiej możliwości pracodawca może jednak skorzystać tylko raz. 6. Potwierdzone zostało uprawnienie pracodawcy do jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Znowelizowane przepisy jeszcze nie weszły w życie, a już budzą liczne wątpliwości. Szczególnie skomplikowane są przepisy przejściowe, odnoszące się do umów o pracę na czas określony trwających w dniu wejścia w życie znowelizowanych przepisów. Oddajemy w Państwa ręce praktyczny komentarz, w którym wyjaśniamy w formie pytań i odpowiedzi zagadnienia związane z funkcjonowaniem nowych (a w pewnym zakresie również dotychczasowych) przepisów dotyczących umów na czas określony. Kolejne pytania zostały sformułowane na podstawie doświadczeń płynących z naszej praktyki i dotyczą poszczególnych przepisów kodeksu pracy odnoszących się do umów na czas określony oraz przepisów przejściowych zawartych w ustawie nowelizującej. Odpowiedzi zostały opatrzone praktycznymi przykładami. Życzymy przyjemnej lektury i jednocześnie mamy nadzieję, że nasz komentarz okaże się przydatny w Państwa codziennej praktyce, szczególnie w początkowym okresie obowiązywania nowych przepisów. Łukasz Kuczkowski radca prawny, Partner w Kancelarii Raczkowski Paruch, kieruje biurem Kancelarii w Poznaniu Robert Stępień aplikant radcowski, prawnik w Kancelarii Raczkowski Paruch, doktorant w Katedrze Prawa Pracy WPiA UW 6