mgr Deka Tomasz mgr Frączkowska Ewa mgr Woźna Elżbieta Przedmiotowy System Oceniania Matematyka wokół nas w klasach I - III gimnazjum Przedmiotowy System Oceniania (w skrócie PSO) jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Publicznym Gimnazjum w Popielawach I. Kontrakt między nauczycielem i uczniem 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione formy aktywności ucznia. 3. Prace klasowe, sprawdziany i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 4. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. 5. Kartkówki nie muszą być zapowiadane i nie mogą być poprawiane. 6. Uczeń nieobecny na pracy klasowej lub sprawdzianie musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Każdą pracę klasową, napisaną na ocenę niesatysfakcjonującą ucznia, można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 3 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawianej. 7. Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień (nie dotyczy prac klasowych). 8. Uczeń ma prawo do trzykrotnego w ciągu śródrocza zgłoszenia nieprzygotowana się do lekcji. Przez nieprzygotowanie się do lekcji rozumiemy: brak zeszytu, brak zeszytu ćwiczeń, brak pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. 9. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 10. Na koniec śródrocza nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 11. Aktywność na lekcji nagradzana jest,,plusami". Za 3 zgromadzone,,plusy" uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupach. 12. Za niewłaściwe zachowanie na lekcji uczeń otrzymuje minus. Za trzy zgromadzone minusy uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Za szczególnie niestosowne zachowanie uczeń zostaje ukarany uwagą wpisaną do dziennika lekcyjnego. 13. Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia.
II. Obszary aktywności podlegające ocenianiu: 1. Rozumienie pojęć 3. Prowadzenie rozumowań - sposób prowadzenia rozumowań. językiem matematycznym adekwatnym do danego etapu 5. Rozwiązywanie zadań matematycznych z metod, weryfikowanie otrzymanych wyników. 6. Stosowanie wiedzy pozamatematycznych. sytuacjach praktycznych. swojej pracy w różnych 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. III. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: 1. prace klasowe, 2. kartkówki, 3. odpowiedzi ustne, 4. prace domowe, 5. zeszyty ćwiczeń, 6. prace długoterminowe, 7. inne formy aktywności np. udział w konkursach matematycznych, wykonywanie pomocy dydaktycznych, aktywny udział w pracach koła matematycznego, 8. obserwacja ucznia: a) przygotowanie do lekcji, b) aktywność na lekcji, c) praca w grupie. Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od realizowanego programu nauczania oraz liczby godzin w danej klasie; jest modyfikowana w każdym śródroczu. IV. Kryteria oceny pracy pisemnej ucznia: Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg następującej skali: 100% celujący 99% - 96% bardzo dobry 95% - 90% Bardzo dobry - 89% -85% dobry + 84% - 80% dobry 79% - 75% dobry - 74% - 70% dostateczny + 69% - 60% dostateczny 59% - 55% dostateczny - 54% - 50% dopuszczający + 49% - 40% dopuszczający 39% - 30% dopuszczający - 29% - 25% niedostateczny + 24% - 0% niedostateczny Za kartkówki, odpowiedzi ustne i prace domowe nie przewiduje się oceny celującej.
Obszary aktywności a wymagania na ocenę: Obszary aktywności dopuszczającą minus dopuszczającą dopuszczającą plus 1.Rozumienie pojęć - intuicyjnie rozumie pojęcia, - zna nazwy podstawowych pojęć, -potrafi podać przykłady modeli dla tych pojęć. - intuicyjnie rozumie podstawowe twierdzenia, 3. Prowadzenie rozumowań, - potrafi wskazać dane, przy pomocy nauczyciela niewiadome, 5. Analizowanie tekstów w - tworzy, z dużą pomocą nauczyciela, proste teksty w stylu matematycznym, - odczytuje, z dużą pomocą nauczyciela, dane z diagramów, rysunków, tabel, - potrafi wskazać założenie i tezę, - potrafi wskazać dane, niewiadome, - tworzy, z pomocą nauczyciela, proste teksty w stylu matematycznym. - odczytuje, z pomocą nauczyciela, dane z prostych tabel., -zna symbole matematyczne. -wykonuje rysunki z oznaczeniami do typowych zadań. - przy niewielkiej pomocy nauczyciela odczytuje i interpretuje dane z prostych tabel. metod. - zna zasady stosowania podstawowych algorytmów, - stosuje podstawowe algorytmy z pomocą nauczyciela, stosuje podstawowe algorytmy z niewielką pomocą nauczyciela. pozamatematycznych. stosuje umiejętności rozwiązywania prostych problemów praktycznych, z pomocą nauczyciela, w sposób narzucony przez nauczyciela, - stosuje umiejętności rozwiązywania problemów praktycznych, z pomocą nauczyciela, - prezentuje wyniki swojej pracy, -stosuje umiejętności rozwiązywania prostych problemów praktycznych bez pomocy nauczyciela. - samodzielnie prezentuje wyniki swojej pracy. Obszary aktywności dostateczną minus dostateczną dostateczną plus 1. Rozumienie pojęć - przy pomocy nauczyciela czyta definicje zapisane za pomocą symboli, - potrafi stosować twierdzenia w typowych zadaniach, 3. Prowadzenie rozumowań, - potrafi naśladować podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach, - potrafi przeczytać definicje zapisane za pomocą symboli, -ukierunkowany przez nauczyciela potrafi podać przykład potwierdzający prawdziwość twierdzenia, - potrafi naśladować podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach, - sprawnie czyta definicje zapisane za pomocą symboli. -potrafi podać przykład potwierdzający prawdziwość twierdzenia. - naśladuje podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach. - przy tworzeniu prostego tekstu w stylu matematycznym popełnia niewielkie pomyłki, - tworzy proste teksty w stylu matematycznym, - sprawnie tworzy proste teksty w
5. Analizowanie tekstów w - odczytuje dane z prostych tabel z niewielkimi pomyłkami, - odczytuje dane z prostych tabel, -odczytuje dane z prostych tabel czasami interpretuje je. metod. - stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach, popełnia nieliczne błędy, - stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach, - biegle stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach. pozamatematycznych - stosuje umiejętności rozwiązywania typowych problemów praktycznych, popełnia mało istotne pomyłki, - stosuje umiejętności rozwiązywania typowych problemów praktycznych, - biegle stosuje umiejętności rozwiązywania typowych problemów praktycznych ale nie potrafi rozwiązywać problemów nietypowych. w sposób wybrany przez siebie, w sposób jednolity, wybrany przez siebie, - bezbłędnie prezentuje wyniki swojej pracy w sposób jednolity, wybrany przez siebie. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. - z pomocą nauczyciela stara się zrozumieć zadany problem, - stara się zrozumieć zadany problem, - stara się zrozumieć zadany problem. Obszary aktywności dobrą minus dobrą dobrą plus 1. Rozumienie pojęć - potrafi formułować definicje, zapisać je, - operować pojęciami, stosować je, - potrafi sprawnie operować pojęciami, stosować je. - potrafi sformułować twierdzenie proste i odwrotne, - potrafi sformułować twierdzenie proste i odwrotne, - potrafi przeprowadzić proste wnioskowania, - potrafi bezbłędnie sformułować twierdzenie proste i odwrotne, - potrafi przeprowadzić proste wnioskowania. 3. Prowadzenie rozumowań, - analizuje treść zadania, -układa plan rozwiązania, - samodzielnie rozwiązuje typowe zadania, - samodzielnie rozwiązuje typowe zadania, - potrafi przeanalizować treść zadania nietypowego. 5. Analizowanie tekstów w tworzy teksty w stylu matematycznym, przy pomocy nauczyciela stosuje symbole matematyczne, - dość sprawnie odczytuje dane z tabel, - tworzy teksty w stylu matematycznym z użyciem symboli, - odczytuje dane z tekstów, - biegle tworzy teksty w stylu matematycznym z użyciem symboli. -odczytuje dane z tekstów, - analizuje odczytywane dane. metod - stosuje algorytmy w sposób efektywny, - potrafi sprawdzić wyniki po ich zastosowaniu, - stosuje algorytmy w sposób efektywny, - sprawdza wyniki po ich zastosowaniu. pozamatematycznych - stara się samodzielnie stosować umiejętności rozwiązywania różnych problemów praktycznych, - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania różnych problemów praktycznych, - biegle stosuje umiejętności rozwiązywania różnych problemów praktycznych. - stara się prezentować wyniki swojej pracy na różne sposoby na różne sposoby, nie zawsze dobrze dobrane do problemu, prezentuje wyniki swojej pracy na różne sposoby, najczęściej dobrze dobrane do problemu.
9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. - zadaje pytania związane z postawionym problemem, - stara się stworzyć przyjazną atmosferę i zachęca innych do pracy, Obszary aktywności bardzo dobrą minus bardzo dobrą celującą - zawsze stara się zrozumieć przedstawiony problem, - zadaje pytania związane z postawionym problemem. 1. Rozumienie pojęć - umie klasyfikować pojęcia i często podaje szczególne przypadki, - uzasadnia twierdzenia w nieskomplikowanych przypadkach, 3. Prowadzenie rozumowań, - umie analizować i stara się doskonalić swoje rozwiązania, 5. Analizowanie tekstów w - najczęściej samodzielnie potrafi formułować twierdzenia i definicje, -odczytuje i porównuje i analizuje dane z tekstów, wykresów, - podaje szczególne przypadki, - uogólnia, - wykorzystuje uogólnienia i analogie. - uzasadnia twierdzenia w nieskomplikowanych przypadkach, - stosuje uogólnienia i analogie do formułowanych hipotez, - umie analizować i doskonalić swoje rozwiązania, - samodzielnie potrafi formułować twierdzenia i definicje, -biegle odczytuje i porównuje i analizuje dane z tekstów, wykresów, - operuje twierdzeniami i je dowodzi. - potrafi oryginalnie, rozwiązać zadanie, także o podwyższonym stopniu trudności. - samodzielnie potrafi formułować definicje i twierdzenia z użyciem symboli matematycznych. - odczytuje i analizuje dane z tabel, wykresów. metod. -stosuje algorytmy uwzględniając nietypowe rozwiązania, szczególne przypadki i uogólnienia, popełnia mało istotne pomyłki, - stosuje algorytmy uwzględniając nietypowe rozwiązania, szczególne przypadki i uogólnienia, - przetwarza dane z tekstów, wykresów, - stosuje algorytmy w zadaniach nietypowych. pozamatematycznych. -stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania nietypowych problemów z innych dziedzin, we właściwie wybrany przez siebie sposób, - biegle stosuje umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów z innych dziedzin, we właściwie wybrany przez siebie sposób, - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania skomplikowanych problemów z innych dziedzin. w różnorodny sposób, - dobiera formę prezentacji do problemu. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. - często wskazuje pomysły na rozwiązanie problemu, - dba o jakość pracy, - wskazuje pomysły na rozwiązanie problemu, - dba o jakość pracy, przypomina reguły pracy grupowej, - wspiera członków grupy potrzebujących pomocy.
V. Kryteria oceny śródrocznej i rocznej. 1. Śródroczną (roczną wystawia nauczyciel najpóźniej na trzy dni przed terminem klasyfikacji semestralnej (rocznej). 2. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, wychowawcę klasy, oraz za pośrednictwem wychowawcy rodziców ucznia na miesiąc przed klasyfikacją. 3. Ocenę roczną wystawia się na podstawie uzyskanych ocen w ciągu całego roku, jednak największą wagę mają oceny ze sprawdzianów. Ocena śródroczna i roczna nie jest średnią arytmetyczną wszystkich ocen otrzymanych przez ucznia. 4. Uczeń może ubiegać się o ocenę wyższą niż przewidywana ocena śródroczna lub roczna na zasadach określonych w PSO. Uczeń składa wniosek, w którym określa o jaką ocenę chce się ubiegać. Nauczyciel przygotowuje sprawdzian pisemny (czas trwania sprawdzianu 45 min.), który zawiera wiadomości i umiejętności na ocenę wskazaną przez ucznia. Uczeń, aby uzyskać wyższą ocenę musi ze sprawdzianu uzyskać minimum 90% punktów. 5. Ocenę celującą maże otrzymać uczeń, który spełnia kryteria oceny, co najmniej bardzo dobrej oraz osiągnął sukcesy w konkursach matematycznych na szczeblu pozaszkolnym. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO, rozstrzygane będą zgodnie z WSO oraz rozporządzeniami MEN. VI. Informacja zwrotna 1. Nauczyciel uczeń: a) informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania, b) nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny, c) pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju, d) motywuje do dalszej pracy. 2 Nauczyciel - rodzice: a) informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania, b) informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce, c) dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce, d) dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, e) daje wskazówki do pracy z uczniem, f) podczas wywiadówek, indywidualnych konsultacji rodzic ma prawo wglądu do prac pisemnych swojego dziecka. 3. Nauczyciel - wychowawca klasy dyrektor: a) nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia, b) nauczyciel lub wychowawca informuje dyrekcje o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji. VII. W ocenianiu uczniów z trudnościami w uczeniu się lub uczniami z dysfunkcjami uwzględnione zostają zalecenia poradni, np.: Objawy zaburzeń: - nieprawidłowe odczytywanie treści zadań tekstowych, - niepełne rozumienie treści zadań, poleceń, - trudności z wykonywaniem działań w pamięci, bez pomocy kartki, - problemy z zapamiętywaniem reguł, definicji, tabliczki mnożenia, - problemy z opanowaniem terminologii języka matematycznego,
- błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami i miejscami po przecinku), - przestawianie cyfr (np. 56-65), - nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów, - mylenie znaków działań, odwrotne zapisywanie znaków nierówności, - nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji, - trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną w geometrii, - niski poziom graficzny wykresów i rysunków. Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: - naukę definicji, reguł wzorów, rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać, - nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany, - w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek, -rozwiązując zadania tekstowe kierować ucznia do ważniejszych fragmentów tekstu, tych które zawierają istotne dane, - w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań, dawać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania, - uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr, itp., - materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje, pytać ucznia czy dany sposób postępowania jest w jego przypadku skuteczny, - oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny, co wynikać może z pomyłek rachunkowych, - oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna, gdyż uczniowie dyslektyczni często prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym osobom, będący na wyższym poziomie kompetencji, zachęcać ucznia by przedstawiał swój tok myślenia, -pozwalać korzystać z kalkulatora na lekcji przy długich obliczeniach pamięciowych, -pozwolić korzystać z dużej ilości kartek, aby każde zadanie mogło być rozwiązane osobno, wtedy łatwiej jest ocenić cały tok myślenia, a nie tylko wynik końcowy, -pisać wyraźnie na tablicy, - korzystać z modeli figur geometrycznych do obliczeń w zadaniach angażujących wyobraźnię przestrzenną. VIII. Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania podlega ewaluacji na zakończenie każdego roku szkolnego.