Społeczne przesłanki kształtowania rozwoju przestrzennego MIESZKALNICTWO

Społeczne przesłanki kształtowania rozwoju przestrzennego MIESZKALNICTWO Bartosz Rozbiewski, Adam Kierzkowski Wydział Polityki Przestrzennej

Stan istniejący

Statystyka tereny mieszkaniowe Tereny mieszkaniowe stanowią około 20,5% powierzchni Warszawy (105 km 2 ): 54% - zabudowa jednorodzinna (12,5% liczby mieszkańców 226 tys.) 46% - zabudowa wielorodzinna (86% l. mieszkańców 1,53 mln) dane GUS 18,3% (EGiB) Dzielnice mieszkaniowe (min. 25% pow): Ursus Praga Południe Żoliborz Mokotów Wola Dzielnice wielorodzinne : Ochota Praga Południe Śródmieście Praga Północ Wola Mokotów Żoliborz Dzielnice jednorodzinne : Wawer Wesoła Rembertów Białołęka

Statystyka zasoby i warunki mieszkaniowe (dane GUS) liczba mieszkań (2015 r.) 913 270 przyrost od 1995 r. 33% łączna powierzchnia (2015 r.) 54 mln m 2 przyrost od 1995 r. 44% średnia pow. mieszkania 1995 r. 49 m 2 średnia pow. mieszkania 2015 r. 59 m 2 pow. użytk./mieszkańca 1995 r. 18,3 m 2 pow. użytk./mieszkańca 2015 r. 30,92 m 2 przeciętna liczba izb 1995 r. 3 przeciętna liczba izb 2015 r. 3,2 przeciętna liczba osób/izbę 1995 r. 0,88 przeciętna liczba osób/izbę 2015 r. 0,6 wyposażenie w wodociąg 99,6% (Rembertów 95,9%) wyposażenie w ustęp spłukiwany 99,2% (Rembertów 94,9%) wyposażenie w łazienkę 98,1% (Praga Północ 85%) gaz z sieci 78,6% (Wilanów 37,5%, Białołęka 60,5%) centralne ogrzewanie 95,2% (Rembertów 83,4%, Włochy 84,6%)

Statystyka tendencje lata 1995-2015 przyrost liczby mieszkań 3-krotnie wyższy niż przyrost liczby ludności liczba mieszkań większa niż gospodarstw domowych zjawiska w obszarach mieszkaniowych (rynek pierwotny i mieszkania na wynajem): rozgęszczenie przenoszenie się do większych mieszkań zmiana lokum młodszych pokoleń spadek liczby ludności w osiedlach z lat 1945-1989 r.: - odpływ młodych pokoleń, - rozgęszczenie - osamotnienie osób starszych zakup pod wynajem cudzoziemcy - 7,2% mieszkań oddawanych do użytku rocznie mieszkania zamieszkałe okresowo (2 lub 3 mieszkanie w gospodarstwie domowym) od 2011 r. spadek średniej pow. nowych lokali

Ubytki w zasobie komunalnym (2008-2012): Sprzedaż (82%) Reprywatyzacja (26%) Rocznie: średnio 2500 mieszkań W ciągu 10 lat spadek z 14,3% do 9,4% (w tym socjalne 7%) Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem m.st. Warszawy na lata 2013 2017 - wyhamowanie sprzedaży lokali (nieruchomości, w których miasto posiada nie więcej niż 2 lokale)(2700) - wzrost liczby zwrotów (3300) - nowe lokale (1600) - zwiększenie udziału mieszkań socjalnych w zasobie komunalnym (do 10%)

Kwestie mieszkaniowe obecne ustalenia Studium

Rola Studium UiKZP m.st. Warszawy w zakresie mieszkalnictwa Studium jako dokument określający politykę przestrzenną nie określa polityki mieszkaniowej, zawiera jednak planistyczne ramy dotyczące rozwoju mieszkalnictwa STUDIUM MPZP Polityka mieszkaniowa: Wieloletni Program na lata 2013-2017 Biuro Polityki Lokalowej i Rewitalizacji (tylko w zakresie zasobu komunalnego) Strategia Rozwoju m.st. Warszawy? zagadnienia planistyczne z polityki mieszkaniowej (Studium) ramy w prawodawstwie krajowym (zwłaszcza dla mieszkalnictwa społecznego) Obszary mieszkaniowe w Studium: tereny, które powinny wchodzić w skład środowiska zamieszkania: - tereny mieszkaniowe - infrastruktura społeczna (oświata, zdrowie, opieka społeczna, kultura) - tereny zieleni i rekreacyjno-sportowe - usługi podstawowe Obszary o przewadze zabudowy mieszkaniowej wielo- lub jednorodzinnej M1/M2 Dopuszczenie funkcji mieszkaniowej: tereny wielofunkcyjne C i usługowe U oraz PU

Rola Studium UiKZP m.st. Warszawy w zakresie mieszkalnictwa Standardy mieszkaniowe: w zakresie promieni dojścia i wielkości terenu na mieszkańca dla: obiektów infrastruktury społecznej (oświata, zdrowie, opieka społeczna, kultura) terenów zieleni i rekreacyjno-sportowych usług podstawowych standardy dla nowej zabudowy mieszkaniowej (badanie chłonności w obszarach rozwojowych): 40 m 2 /osobę tereny wielofunkcyjne C i usługowe U 35 m 2 /osobę tereny mieszkaniowe wielorodzinne 80 m 2 /osobę tereny mieszkaniowe jednorodzinne Parametry zabudowy mieszkaniowej: %PBC: 25%-80% wskaźnik intensywności zabudowy: od 0,3 do 2,0, 3,5 i więcej na terenach C lub z dominantami kategoria wysokości zabudowy: 12 m, 20 m, 30 m, powyżej 30 m na terenach C Pozostałe zapisy ogólne: wprowadzenie zróżnicowania funkcjonalnego w monofunkcyjnych osiedlach mieszkaniowych osiedla z lat 1945-1989 r. do przekształceń i rewitalizacji oraz rehabilitacji ochrona zieleni osiedlowej w osiedlach jw. (racjonalna intensyfikacja zagospodarowania) tworzenie stref uspokojenia ruchu (strefy 30 km/h), zwłaszcza w strefach zamieszkania

Problematyka delimitacji obszaru zwartej zabudowy oraz bilansu terenów wymogi ustawowe

Nowe elementy w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 1 ust. 4.) elementy warsztatu urbanisty 1. Ukierunkowanie rozwoju przestrzennego na tereny położone w obrębie obszaru zurbanizowanego planowanie zbilansowane uzależnienie urbanizacji na nowych terenach od bilansu terenów (zapotrzebowania i chłonności na zabudowę) obszary o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej 2. Minimalizowanie transportochłonności układu przestrzennego 3. Transport zbiorowy kierunki rozwoju zabudowy w oparciu o system transportu zbiorowego 4. Miasto przyjazne dla pieszych i rowerzystów

Bilans terenów (art. 10 ust. 5.) Analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne oraz możliwości finansowe gminy Obszar o zwartej strukturze Obowiązujące mpzp poza obszarem o zwartej strukturze Zapotrzebowanie na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje Chłonność na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje Zapotrzebowanie na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje Chłonność na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje Zapotrzebowanie na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje Chłonność na nową zabudowę powierzchnia użytkowa w podziale na funkcje

Bilans pułapki statystyki i operacji na dużych liczbach (art. 10 ust. 5.) Analizy do określenia zapotrzebowania: - demografia - analizy nasycenia w sektorach gospodarki (handel, usługi) - analizy docelowego wyposażenia w infrastrukturę społeczną - opracowania branżowe Szacowanie maksymalnego zapotrzebowania na zabudowę mieszkaniową: Liczba ludności w gminie 2045 r. ( 1 000 0000 x 35 m 2 ) 25 000 000 m 2 = 10 000 000 m 2 ( 1 000 0000 x 32 m 2 ) 25 000 000 m 2 = 7 000 000 m 2 ( 1 000 0000 x 30 m 2 ) 25 000 000 m 2 = 5 000 000 m 2 ( 1 000 0000 x 27 m 2 ) 25 000 000 m 2 = 2 000 000 m 2 Wariant alternatywny: Przyrost demograficzny do 2045 r. Docelowy wskaźnik m 2 /os Docelowy wskaźnik m 2 /os Aktualna suma powierzchni mieszkaniowej Uzupełnienie standardu dla obecnych mieszkańców Zapotrzebowanie Zapotrzebowanie ( 100 000 x 32 m 2 ) + 900 000 x 4,3 m 2 = 7 070 000 m 2 Dobór wskaźników do określenia zapotrzebowania: - oficjalna statystyka (dostępność i wiarygodność) - opracowania branżowe - wskaźniki dla których brak oficjalnych danych (analizy własne) Chłonność mpzp: - dysproporcje w zależności od metody i wskaźników - dysproporcje w zależności od jakości i szczegółowości mpzp (plany odziedziczone po gminach warszawskich) Szczegółowość Studium vs wymogi ustawowe: - infrastruktura społeczna (usługi I stopnia w ramach terenów mieszkaniowych) - infrastruktura techniczna (magistralne odcinki sieci)

Delimitacja obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalnoprzestrzennej (art. 10 ust. 5.) Etap I: wskazanie terenów o funkcjach przyrodniczych i terenów zabudowanych: - analiza aktualnego użytkowania terenów - Zielona Infrastruktura - ocena funkcjonowania układu hydrograficznego - AdaptCity Etap II: wydzielenie obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w oparciu o przyjęte kryteria Kryteria delimitacji (obiektywne): Analizy ilościowe - intensywność zabudowy brutto - gęstość zabudowy - gęstość dróg - wskaźnik powierzchni nieprzepuszczalnych Analizy jakościowe - dostęp do infrastruktury społecznej: - oświata - zdrowie - kultura - obsługa transportem zbiorowym (transport szynowy) - wyposażenie w infrastrukturę wodociągową - wyposażenie w infrastrukturę kanalizacyjną - wyposażenie w infrastrukturę ciepłowniczą - wyposażenie w infrastrukturę gazową Weryfikacja wyników analiz

Delimitacja obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej (art. 10 ust. 5.) Etap I: wskazanie terenów o funkcjach przyrodniczych i terenów zabudowanych - analiza aktualnego użytkowania terenów - Zielona Infrastruktura - ocena funkcjonowania układu hydrograficznego - AdaptCity Etap II: wydzielenie obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w oparciu o przyjęte kryteria Kryteria delimitacji: Analizy ilościowe - intensywność zabudowy brutto - gęstość zabudowy - gęstość dróg - wskaźnik powierzchni nieprzepuszczalnych Analizy jakościowe - dostęp do infrastruktury społecznej: - oświata - zdrowie - kultura - obsługa transportem zbiorowym (transport szynowy) - wyposażenie w infrastrukturę wodociągową - wyposażenie w infrastrukturę kanalizacyjną - wyposażenie w infrastrukturę ciepłowniczą - wyposażenie w infrastrukturę gazową

Kolejne działania 1. Analiza chłonności w mpzp 2. Analiza chłonności w obszarze o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej 3. Weryfikacja zasięgów terenów rozwojowych z uwzględnieniem bilansu zapotrzebowania i ww. chłonności 4. Zakres zmiany lub nowy kształt dokumentu Studium