Zawody w Lataniu precyzyjnym Krótki poradnik Latanie precyzyjne, Polska specjalność w GA tak naprawdę niczym specjalnym nie różni się od typowego WDPN (wożenie d. po niebie). Po prostu zamiast wykonać kolejny bezsensowny locik w rejon Zalewu można przygotować sobie trasę, w tym samym rejonie a po powrocie z niej mieć satysfakcję z lotu zamiast znudzenia. Dodatkowo nabyte umiejętności pozwolą nam uniknąć niebezpieczeństwa, gdy padnie pogoda. GPS nie da Wam takiego bezpieczeństwa i komfortu. 1. Zawody będą rozgrywane w załogach: jednoosobowych, na samolotach, dla których deklarowane prędkości przelotowe wynoszą 70 lub 80 kts. 2. Czyli małe Cessny 70 kts, duże 80 kts. Nadmiar prędkości jest niezbędny, aby dać radę utrzymać wymaganą regularność lotu. Czasem trz eba pogonić a bywa, że wisi się na klapach. 3. Pilot musi posiadać ważną licencję pilota samolotowego, doświadczenie w lotach nawigacyjnych umożliwiające bezpieczne wykonanie lotów nawigacyjnych (500x5) oraz licencję sportową gdyż zawody są dofinansowywane z Ministerstwa Sportu. Licencję załatwia się droga elektroniczną. Wypisuje się deklarację, dołącza skan licencji pilota, badań i przelewu na konto AP (30 lub 40 zł). Odbiór osobisty lub pocztą. Link do strony: http://www.aeroklub-polski.pl/aktualnosci/dzialalnosc-sportowa/licencje- 2014/licencje-sportowe/ 4. Zawody składają się z prób: a) planowania lotu, b) nawigacyjnej i obserwacji specjalnej, c) lądowań. 5. Dla oceny próby nawigacyjnej niezbędne jest posiadanie rejestratora GPS. Można, bez problemu, skorzystać z rejestratorów organizatora lub pożyczyć od szybowników rejestratory VolksLogger, które współpracują z programem sędziowskim. 6. Trzeba się również wyposażyć w: a) suwak nawigacyjny, b) linijkę, c) kątomierz, d) minutówki http://www.zawodysamolotowe.pl/media.php?action=pliki e) kilka cienkopisów, f) nożyczki, g) masa klejąca patafix do przyklejania w kabinie zegara, zdjęć itp., h) zegar z sekundnikiem (może być lotniczy lub taki za 10 zł do gotowania jajek). Byle miał duży wyświetlacz. Próba planowania lotu: 1. Pilot wchodzi do sali planowania lotów 3 minuty przed nakazanym czasem, aby przygotować stół, ustawić zegar wg wzorcowego wyświetlanego przez GPS. 2. O podanej na liście startowej godzinie otrzymuje mapę, druku planu lotu, komplet zdjęć i dolotówki (mapki z pokazaną trasą odlotu i dolotu do lotniska). 3. Rozpoczynamy konkurencję planowania lotu. a) rysujemy cienkopisem trasę lotu. Punkty zwrotne są już narysowane i ponumerowane: SP, SP-1, SP-2,, FP b) mierzymy kursy (od południków i równoleżników naniesionych na mapie) i wpisujemy do planu lotu, c) nanosimy siłę i kierunek wiatru na suwaku i liczymy KZ i kursy na planie lotu, 1
d) liczymy czas przelotu poszczególnych odcinków trasy. Im dokładniej tym lepiej. Da się standardowym suwakiem policzyć z dokładnością do 1-3 sekund. e) Podpisujemy plan lotu i oddajemy sędziemu. Możemy oddać najwcześniej po 20 a najpóźniej po 30 minutach. Trzeba się więc sprężać. f) Sądzia daje nam wzorcowy plan lotu, który nanosimy na mapę: - rysujemy minutówki (pełne i połówki minut) i opisujemy je czasem podanym w planie lotu. Np.: SP 12:30:00, PZ-1 12:35:25, PZ-2 12:45:12, itd., - nanosimy kursy odcinków. 4. Wycinamy zdjęcia: - punktów zwrotnych (pomogą nam w identyfikacji mostków, skrzyżowań i innych obiektów), - obiektów do identyfikacji (będą to przeróżne obiekty położone na lewo od kreski na mapie. - zbieramy manele i pędzimy do samolotu pamiętając o zabraniu loggera. Próba nawigacyjna i obserwacji specjalnej: 1. Zajmujemy miejsce w kabinie. Im wyżej tym lepiej. Przyda się dobra poduszka pod d.. 2. Włączamy logger. 3. Mocujemy zegar w lewym rogu przedniej szyby, aby mieć go zawsze przed oczami. 4. Zdjęcia PZ-tów wkładamy do kieszonki a tę SP przyklejamy pod zegarem. 5. Zdjęcia obiektów do identyfikacji przyklejamy na masce tablicy przyrządów tak aby mieć je w bezpośrednim zasięgu wzroku. Warto zdjęcia posegregować na grupy: np. laski, - budynki, pola poprzeczne do trasy, pola ułożone wzdłuż trasy, itd. Są osoby z pamięcią fotograficzną, którym wystarczy jednorazowe popatrzenie na zdjęcia. 6. Na ca. 5 minut przed czasem startu uruchamiamy silnik i kołujemy do progu pasa. 7. Po starcie poprzednika zajmujemy pas, uzgadniamy żyrobusolę i czekamy. 8. Na ok. 20 sek przed podanym w planie lotu czasem TO startujemy. Od czasu TO mamy minutę na przekroczenie linii TO, która umieszczana jest na przedłużeniu pasa. Nie należy skręcać zbyt wcześnie, bo nasz logger nie złapie czasu na linii TO i będzie kara. 9. Lecimy do SP. Zwykle jesteśmy około minuty przed czasem więc esujemy lub krążymy tak aby nie przeciąć linii SP. Wypatrujemy obiektu pokazanego na mapie i na zdjęciu oraz znaku z płócien który leży gdzieś nieopodal. Nanosimy znak na mapie. Będzie to LITERA. 10. Kiedy uznacie, że nadeszła właściwa pora wychodzicie na kurs pierwszego odcinka i staracie się jak najdokładniej przelecieć nad punktem SP. Im dokładniej tym mniej punktów karnych. Przecięcie linii następuje wtedy, gdy obiekt minie wasz bark. 11. Ustawiacie się lekko po prawej stronie kreski i pilotujecie starając się przelatywać każdy obiekt liniowy przecinający waszą kreskę na mapie, jak najdokładniej o czasie. Przepustnica pracuje cały czas a dodatkowo zwalniamy lub przyspieszamy drążkiem. Trzeba też pionować wysokości lotu. Najlepiej latać od 300 do 500m. Zbyt nisko lub zbyt wysoko nie warto, bo albo ograniczamy sobie widzialność do przodu lub psujemy perspektywę obserwacji, co na pewno odbije się na czasach. 12. Od 0,5 NM za poprzednim punktem zwrotnym mogą być na ziemi obiekty, które mamy na zdjęciach oraz znaki z płócien (po trasie są to znaki różne od liter katalog jest na końcu poradnika). Każdy znaleziony obiekt lub znak nanosimy na naszej mapie. Najlepiej grubszym flamastrem. Cały czas pilnujemy czasu. Gdzie nas będą oceniać nie wiemy. Na pewno na PZtach. 13. Najlepiej nawigować patrząc 2-3 km do przodu i lekko na lewo od trasy. Rozglądanie się na boki nic nie daje. Tam nie ma zdjęć i znaków. Optymalnie byłoby zaraz po minięciu PZ-tu wypatrzeć następny. 14. Nie wolno odlatywać zbyt daleko od kreski bo bramki pomiaru czasu są wąskie. Linia ta jest ma długość 1 NM (0,5 NM w lewo i 0,5 NM w prawo od nakazanej linii trasy). 2
15. W czasie lotu nie wolno nam krążyć ani zbyt głęboko esować. Jeśli będziecie lecieli przez 5 sek. z kursem większym niż 90 od trasy dostaniecie karę za krążenie. 16. Na niektórych PZ-ch są obowiązkowe zakręty proceduralne. Są naniesione na waszych mapach, ale iluż to pilotów zapomniało je wykonać. Mamy na to całą minutę, więc najlepiej przelecieć PZ o ca. 20 sek. i wykonać łagodne wejście nowy odcinek trasy. 17. I tak do FP-u. 18. Potem, zgodnie z dolotówką lecimy do lotniska, lądujemy, kołujemy a po wyłączeniu silnika idziemy z mapą i loggerem do sędziów, którzy dokonają odczytu loggera i będą punktować znalezione zdjęcia i znaki naniesione na mapę. Próba lądowania: 1. Jest to oddzielna konkurencja, którą znacie z naszych sekcyjnych imprez. 2. Na polu wzlotów wyłożony jest pas lądowań. 3. Optymalnie jest wylądować na linii zerowej. Przeloty są karane łagodniej, niedoloty surowiej. 4. Jeśli będziecie lecieć na klapach, trzymając stałą prędkość i stały kąt szybowania dacie radę. 5. Lądowanie z nad bramki jest identyczne jak lądowanie normalne. Bramka działa tylko na nasze zmysły, w niczym nie przeszkadza a nawet pozwala trzymać właściwy kąt szybowania. Czołganie się czy zbyt wysokie podejścia nie sprawdzają się. Trzeba po prostu starać się wylądować tak jak to robicie każdego dnia. 6. Przyziemienie musi nastąpić na obydwa koła podwozia głównego. 7. Kółko przednie musi być wyraźnie uniesione nad ziemią przed przyziemieniem kół głównych. 8. Odbicie samolotu następuje wtedy, gdy po jakimkolwiek przyziemieniu samolot wykona odskok przez dwa lub więcej prostokątów pasa lądowań. 9. Lądowanie uznaje się za nienormalne, gdy: a) jedno z kół podwozia głównego pozostaje w powietrzu na wysokości większej niż jego średnica, b) przyziemiło najpierw przednie kółko (taczka), c) jakakolwiek część samolotu inna niż koła dotknęła ziemi d) przyziemienie na zablokowanych kołach 3
PLAN LOTU I NAWIGACJA Przygotowanie planu lotu Ilość punktów karnych Maksymalna ilość punktów karnych - Tolerancja + lub - 2 stopnie za kurs 0 - Dodatkowy błąd za pełny stopień 2 - Tolerancja + lub - 5 sekund za czas 0 - Dodatkowy błąd za pełną sekundę 1 - Maksymalna ilość pkt karnych za obliczenia 350 - Spóźnione oddanie planu (>30 minut) 50 50 - Nie opuszczenie sali planowania lotu po 60 min. 100 100 Start ziemny (początek rozbiegu) - Tolerancja + 60 sekund 0 - początek rozbiegu przed lub po czasie 200 200 Przelot nad każdym punktem kontroli czasu - Tolerancja + lub - 2 sekundy (kat Profesjonalna) 0 - Tolerancja + lub - 10 sekund (kat Amatorska) 0 - Dodatkowy błąd za pełną sekundę 3 100 - Przelot poza bramką lub nie zaobserwowanie (w każdym przypadku) Zakręt proceduralny (za każdym razem) - Brak wykonania zakrętu proceduralnego 200 200 Odchylenie od nakazanej wysokości(za każdym razem) - Lot poniżej podanej bezpiecznej wysokości 500 500 Inne błędy na trasie (za każdym razem) - krążenie, lot w kierunku przeciwnym lub zakręt powyżej 90 stopni na trasie (za każdym razem) - nie przestrzeganie nakazanych procedur i manewrów przylotowych i odlotowych, - spóźniony przylot na pozycję z wiatrem na lotnisko zawodnicze, jeżeli czas był podany Spóźnione oddanie sprawozdania (po 5 dozwolonych minutach lub po 10 min na odbitce ksero) 100 200 200 200 200 100 100 OBSERWACJA SPECJALNA Zdjęcia i znaki na trasie (każdy obiekt) - prawidłowe zdjęcie lub znak w tolerancji 5 mm od aktualnej pozycji właściwych obiektów 0 - Nie zaobserwowanie 20 20 - Niewłaściwy obiekt lub zła pozycja 30 30 Znaki na starcie lotnym, punktach zwrotnych i mecie - Nie zaobserwowanie 50 50 - niewłaściwy obiekt lub pozycja 100 100 LĄDOWANIA. normalne znad bramki Maksymalna ilość punktów za lądowanie 400 400 Lądowanie na zewnątrz pasa, brak lądowania 300 300 Lądowanie nienormalne 200 200 Wytoczenie się z pasa lądowań 200 200 Użycie gazu na pasie lądowań 50 50 Dotknięcie, zerwanie lub czołganie przed przeszkodą -- 400 4
5
OZNAKOWANIE PASA LĄDOWAŃ H G F E D 45 40 35 30 20 25 20 C 72 m 00 B A 20 25 50 m 12 m Flaga bocznego wiatru 24 m Sektor podejścia samolotu 2 m >12m Miłej zabawy!! 6