SMS w lotnictwie cywilnym Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Gł. Specjalista LBB-3 Piotr Łaciński Początki SMS SMS w przepisach międzynarodowych ICAO 2006 r. (I wydanie) Safety Management Manual ICAO Doc 9859 Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem Obecnie 3 wydanie Tłumaczone na język polski 1
Początki SMS Początki SMS w ULC rok 2007/2008 Pierwszy obszar ściśle związany z SMS: - lotniska (Stanowisko ds. nadzoru nad Systemem Zarządzania Bezpieczeństwem na Lotniskach) Początki SMS Wymogi prawne w obszarze lotnisk: SMS w prawie krajowym - 2011 r. SMS w prawie europejskim 2018 r. 2
Początki SMS Reżimy prawne dot. SMS: 1. Światowy ICAO (Aneksy do Konwencji Chicagowskiej + SMM) 2. Krajowy ustawa Prawo lotnicze 3. Europejski Rozporządzenia KE SMS obecnie Prymat prawa europejskiego. SMS już wymagany wg UE: - Operatorzy - Ośrodki szkolenia lotniczego - Zarządzanie ruchem lotniczym 3
SMS obecnie Trwają prace nad : SMS w organizacjach projektujących, produkujących, zarządzania zdatnością do lotu Agenci handlingowi wg uznania operatora i zarządzającego lotniskiem SMS obecnie Tym samym krąg podmiotów lotniczych, które muszą posiadać SMS został zamknięty. Pewne odstępstwa i uproszczenia: - małe organizacje (tzw. non-complex) - małe lotniska 4
Od patologii do Safety Culture jesteśmy bezpieczni bo: - nic do tej pory się nie wydarzyło - mamy certyfikat - nie widać zagrożeń Teraźniejszość Nieustanny proces identyfikacji zagrożeń, zarządzanie ryzykiem i utrzymywanie go w stopniu akceptowalnym 5
Źródła systemu Spostrzeżenia i uwagi Okoliczności mające wpływ Zdarzenia wg prawa lotniczego na bezpieczeństwo Źródła danych Dobrowolny system raportowania Obowiązkowy system raportowania Obserwacje SMS Audyty i kontrole zewnętrzne Zarządzanie jakością / Compliance Monitoring 6
Reporting Ratio Model wzorcowy 1969r. stosowany nadal przez ICAO: Model Bird a (adaptacja modelu Heinrich a) Wypadek Poważny Incydent Incydent Nieomal incydent (tzw. Near Miss) Reporting Ratio Model wzorcowy 2003r. : Model ConocoPhilips 7
Zarządzanie danymi Zdarzenia Okoliczności Spostrzeżenia Baza zgłoszeń SMS PKBWL Weryfikacja Baza zdarzeń i okoliczności Klasyfikacja Identyfikacja zagrożeń Zdarzenie lotnicze zdarzenie info Podmiot info PKBWL info Internal Investigation Team info Europejska baza zdarzeń ECCAIRS 8
Analiza SMS std zasady Analiza risk matrix Prawdopodobieństwo Dotkliwość Często Co pewien czas Rzadkie Mało. Nieprawd. Katastr. 25 20 15 10 5 Niebezp. 20 16 12 8 4 Poważne 15 12 9 6 3 Małe 10 8 6 4 2 Nieistot. 5 4 3 2 1 9
Dokumentacja działań Co przed nami Punkt zwrotny w nadzorowaniu zarządzania bezpieczeństwem a tym samym w koncepcji zarządzania bezpieczeństwem. 10
Co przed nami Pojawia się RISK BASED OVERSIGHT Docelowo PERFORMANCE BASED OVERSIGHT Dwie strony: - Podmiotowa - Przedmiotowa Co przed nami Management System Safety Management Compliance Monitoring 11
Co przed nami Strona podmiotowa RBO (Risk Based Oversight): - Klasyfikacja podmiotów wg skali ryzyka - Uzależnienie działań nadzoru w zależności od przyjętej klasyfikacji - Nacisk na szczególny nadzór tych podmiotów, które są obarczone wyższe ryzykiem / poluzowanie nadzoru nad tymi, którzy sobie świetnie radzą same Co przed nami Strona przedmiotowa RBO: Klasyfikacja zagrożeń pod kątem analizy ryzyka Wybrane zagrożenia pod specjalnym nadzorem Dotyczy także działań podmiotu 12
Co przed nami Do strony podmiotowej służy narzędzie nadzoru bieżącego (wartości punktowe za poszczególne dziedziny) Do strony przedmiotowej czyli obszarów szczególnego ryzyka będzie wykorzystywany tzw. Plan Bezpieczeństwa (na trzy lata corocznie aktualizowany). Powiązane ze wskaźnikami poziomu bezpieczeństwa aby ocena poziomu bezpieczeństwa była obiektywna a nie subiektywna. SMS w lotnictwie cyw. Koniec części I 13